VERGİ İNCELEMELERİNDE VERGİ İNCELEMELERİNDE
İ İ
İ İ
BİLANÇO VE GELİR BİLANÇO VE GELİR T BLO UNUN ÖNEMİ T BLO UNUN ÖNEMİ TABLOSUNUN ÖNEMİ TABLOSUNUN ÖNEMİ
Mustafa Tan Mustafa Tan Mustafa Tan Mustafa Tan
Gelirler Kontrolörü Gelirler Kontrolörü
BURSA SMMM ODASI BURSA SMMM ODASI
30.01.2010 30.01.2010
TANIM TANIM TANIM TANIM
Fi l t bl l h b i t i i i d
Finansal tablolar; muhasebe sistemi içinde kaydedilen ve toplanan bilgilerin, belirli
zaman aralıklarıyla bu bilgileri kullanacak
olanlara iletilmesini sağlayan araçlardır.
MALİ TABLOLAR MALİ TABLOLAR MALİ TABLOLAR MALİ TABLOLAR
T l Fi l T bl l
Temel Finansal Tablolar;
Bilanço
Gelir Tablosu
Satışların Maliyeti Tablosuş y
Diğer Finansal Tablolar
Fon Akım Tablosu
Fon Akım Tablosu
Nakit Akım Tablosu
Kar Dağıtım Tablosu
Öz kaynak Değişim Tablosu
BİLANÇO BİLANÇO BİLANÇO BİLANÇO
Bilanço, bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı
k kl ö t fi l t bl d
kaynakları gösteren finansal tablodur.
Bilançoda varlıklar ve kaynaklar aktif ve pasif
l k fl Aktif hi l l kl
olarak sınıflanır. Aktif sahip olunan varlıkları,
pasif bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösterir.
Bilançonun aktifinde yer alan varlıklar, paraya dönüşme hızlarına göre en likitten an az likit
d ğ d ğ ifi d l k kl i
değere doğru, pasifinde yer alan kaynaklar ise en kısa vadeli kaynaktan en uzun vadeli kaynağa
doğru sıralanır doğru sıralanır.
BİLANÇO YAPISI (AKTİF) BİLANÇO YAPISI (AKTİF) BİLANÇO YAPISI (AKTİF) BİLANÇO YAPISI (AKTİF)
Ö 2 DURAN VARLIKLAR
1-DÖNEN VARLIKLAR
10.Hazır değerler 11 M k l k tl
2-DURAN VARLIKLAR
22.Ticari alacaklar
23 Diğer alacaklar
11.Menkul kıymetler
12.Ticari alacaklar
13 Diğer alacaklar
23.Diğer alacaklar
24.Mali duran varlıklar
25.Maddi duran varlıklar
13.Diğer alacaklar
15.Stoklar
17 Yıl Yaygın İnşaat On
26.Maddi olmayan D.V.
27.Özel tüken. tabi varlıklar
17.Yıl. Yaygın İnşaat On.
Maliyetleri
18.Gel. ay. ait gid. ve gel.
28.Gel. yıl. ait gider ve gelir tahakkukları
Thk.
19.Diğer dönen varlıklar
29.Diğer duran varlıklar
BİLANÇO YAPISI (PASİF) BİLANÇO YAPISI (PASİF) BİLANÇO YAPISI (PASİF) BİLANÇO YAPISI (PASİF)
3-KV YAB KAYNAKLAR 43 Diğ b l
3-KV YAB. KAYNAKLAR
30.Mali borçlar
32.Ticari borçlar
33 Diğer borçlar
43.Diğer borçlar
44.Alınan avanslar
47.Bor. Ve gid. karşılıkları
33.Diğer borçlar
34.Alınan avanslar
35.Yıl. Yay. İnş. On.
Hakedişl
47.Bor. Ve gid. karşılıkları
48.Gel. yıl. Ait. gel. ve gid.
ta.
Hakedişl.
36.Öd. Vergi ve Diğ. Yük.
37.Borç ve gid. karşılıkları 38 G l A l Ait l id
49.Diğer UV yab. kaynaklar
5-ÖZ KAYNAKLAR
50 Ödenmiş sermaye
38.Gel. Ayl. Ait gel. ve gid.
ta.
39.Diğer KV yab. kaynaklar
4 UV YAB KAYNAKLAR
50.Ödenmiş sermaye
52.Sermaye yedekleri
54.Kar yedekleri
4-UV YAB. KAYNAKLAR
40.Mali borçlar
42.Ticari borçlar
57.Geçmiş yıl karları
58.Geçmiş yıl zararları(-)
GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU
Gelir tablosu, işletmenin bir hesap dönemi boyunca elde etmiş olduğu gelirler ile, bu y ş ğ g , gelirin elde edilmesinde katlandığı giderleri gösteren finansal tablodur
gösteren finansal tablodur.
Hesap tipi
Rapor tipi
ÖZET GELİR TABLOSU ÖZET GELİR TABLOSU ÖZET GELİR TABLOSU ÖZET GELİR TABLOSU
A Brüt Satışlar
A-Brüt Satışlar
B-Satış İndirimleri (-)
C-Net Satışlar
D Satışların Maliyeti ( )
D-Satışların Maliyeti (-)
Brüt Satış Karı Veya Zararı
E-Faaliyet Giderleri (-) F li t K V Z
Faaliyet Karı Veya Zararı
F-Diğer Faal. Olağan Gel. Ve Karlar
G-Diğer Faal. Olağan Gid. Ve Zararlar (-)
H Fi Gid l i ( )
H-Finansman Giderleri (-) Olağan Kar Veya Zarar
İ-Olağandışı Gelir Ve Karlar
J Ol ğ d Gid V Z l ( )
J-Olağandışı Gider Ve Zararlar(-) Dönem Karı Veya Zararı
K-Dönem Karı Vergi Ve Diğ. Yas. Yük. Karş. (-)
TABLOLAR NİÇİN ÖNEMLİ?
TABLOLAR NİÇİN ÖNEMLİ?
TABLOLAR NİÇİN ÖNEMLİ?
TABLOLAR NİÇİN ÖNEMLİ?
Bil li t bl i l t i f li t k
Bilanço ve gelir tablosu işletmenin faaliyet konusu, karlılığı, riskleri, yönetim başarısı gibi konularda bize bilgi verir
bize bilgi verir.
Bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin vergi
mevzuatı çerçevesinde değerlendirilmesi ile risk mevzuatı çerçevesinde değerlendirilmesi ile risk analizinin yapılması gerekir.
Karşılaştırmalı mali tablolarda yıllar itibariyle ş ş y y rakamlardaki tutarlılık önemlidir.
FİNANSAL ANALİZ FİNANSAL ANALİZ
Fi l A li h b t f d
FİNANSAL ANALİZ FİNANSAL ANALİZ
Finansal Analiz muhasebe tarafından hazırlanan mali tabloların
değerlendirilmesidir.
Değerlendirme: ğ
(1) Aynı sektördeki diğer firmalarla karşılaştırma
karşılaştırma,
(2) Zaman içinde işletmenin durumunu izleme
suretiyle gerçekleştirilir
suretiyle gerçekleştirilir.
FİNANSAL ANALİZ FİNANSAL ANALİZ
Finansal Analizden yararlananalar sadece
FİNANSAL ANALİZ FİNANSAL ANALİZ
Finansal Analizden yararlananalar sadece işletme yöneticileri değildir.
Onların yanısıra
- hissedarlar veya potansiyel yatırımcılar - bankalar ve diğer kredi kuruluşları
- düzenleyici kurumlar, devlet
finansal analiz yöntemleriyle karar alma
süreçlerine katkıda bulunur. ç
FİNANSAL ANALİZ YÖNTEMLERİ FİNANSAL ANALİZ YÖNTEMLERİ FİNANSAL ANALİZ YÖNTEMLERİ FİNANSAL ANALİZ YÖNTEMLERİ
Finansal Oran Analizi
Genel kabul görmüş oranlamalara göre g ş g yapılan analiz
Dikey Yüzde Analizi
Dikey Yüzde Analizi
Mali tablo kalemleri o tablodaki toplam
değerin birer yüzdesi olarak ifade edilmesi değerin birer yüzdesi olarak ifade edilmesi
FİNANSAL ORANLAR FİNANSAL ORANLAR FİNANSAL ORANLAR FİNANSAL ORANLAR
Likidite Oranları
Aktivite Oranları
Borçluluk Oranları K l l k O l
Karlılık Oranları
Piyasa Değeri Oranları y ğ
PERFORMANS BİLGİLERİ PERFORMANS BİLGİLERİ PERFORMANS BİLGİLERİ PERFORMANS BİLGİLERİ
T l UV B
Aktif toplam
Ödenmiş sermaye
Topl. UV Borç
YP Üz. UV Borç
N t t l
Maddi DV
Mali DV
Net satışlar
Satışların maliyeti
Faaliyet Giderleri
Stoklar
Topl KV Alacak
Faaliyet Giderleri
Finansman giderleri
Amortisman giderleri
YP Üzerinden KV Alck
Topl. KV. Borçlar
Amortisman giderleri
Diğ. Faal.ol.gid.ve zar.
Devr. Yİ. (M. GVK 19)
YP Üzerinden KV Borç
Toplam UV. Alck
Devr. Yİ. (M. GVK 19)
Devr. Yİ (M. GVK G.61)
Devr. Topl. Yİ.p
ORAN ANALİZİNİN ORAN ANALİZİNİN S
SIIN NIIRLAR RLARII
İ
İşletme farklı alanlarda faaliyet gösteriyorsa, sektör ortalamaları anlamlı olmayabilir.
Ekonomik konjonktür mali tabloları etkiler.
Enflasyon mali tabloları etkiler. Enflasyon mali tabloları etkiler.
Mevsimsel etkiler mali tablolara yansır.
Farklı muhasebe uygulamaları sonuçları
Farklı muhasebe uygulamaları sonuçları
etkiler.
VERGİSEL DENETİM VERGİSEL DENETİM VERGİSEL DENETİM VERGİSEL DENETİM
Vergi revizyonunun temelinde finansal analiz yatar.
Burada yapılacak analiz vergi kanunlarına göre
t t l h l li dil idi
tutulan hesapların analiz edilmesidir.
Finansal Analiz muhasebe tarafından hazırlanan mali tabloların değerlendirilmesidir
mali tabloların değerlendirilmesidir.
Değerlendirme:
A n sektördeki diğer firmalarla karş laşt rma
Aynı sektördeki diğer firmalarla karşılaştırma yapılarak,
Z i i d i l t i d i l k
Zaman içinde işletmenin durumunu izlemek, suretiyle gerçekleştirilir.
BİLANÇO VE GELİR BİLANÇO VE GELİR
TABLOSUNUN DENETİMİ TABLOSUNUN DENETİMİ
Vergi incelemesi amaçlarını dikkate alarak Bilanço Hesapları ve Gelir Tablosu Hesapları itibariyle
muhasebe denetimi sırasında izlenebilecek yöntemleri muhasebe denetimi sırasında izlenebilecek yöntemleri biraraya getirilir.
Mali tabloların uygunluğu yanında doğruluğunun da
Mali tabloların uygunluğu yanında doğruluğunun da denetimi önem taşımaktadır.
Farklı sektörler incelemelerinde sektörün özelliği göz a se ö e ce e e e de se ö ü ö e ğ gö önüne alınarak farklı teknikler belirlenmelidir.
Yanlış hesap kullanılması incelemeyi ş p y
gerektirebileceğinden, hesap planlarına uygun hareket edilmelidir.
KASA HESABININ ÖNEMİ KASA HESABININ ÖNEMİ KASA HESABININ ÖNEMİ KASA HESABININ ÖNEMİ
K h b tif b ki i
K h b tif b ki i
Kasa hesabının negatif bakiye vermesi Kasa hesabının negatif bakiye vermesi
Sorun var…
N d i
Nedeni…
Sonuç…
Kasa hesabında yüksek miktarda nakit mevcudunun bulunması
mevcudunun bulunması
Sorun var…
Nedeni
Nedeni…
Sonuç…
BANKA HESABININ ÖNEMİ BANKA HESABININ ÖNEMİ BANKA HESABININ ÖNEMİ BANKA HESABININ ÖNEMİ
B k l h b d ük k ikt l B k l h b d ük k ikt l
Bankalar hesabında yüksek miktarlı Bankalar hesabında yüksek miktarlı meblağlar olduğunda;
meblağlar olduğunda;
Banka hesapları ile kanuni defter kayıtları Banka hesapları ile kanuni defter kayıtları p p y y uyumlu mu?
uyumlu mu?
Vadeli, Yatırım vs hesaplar var mı? Varsa değerlemeler ve elde edilen gelirler kanuni defterlere kaydedilmiş mi?
Banka hesap hareketleri…
TİCARİ ALACAKLAR TİCARİ ALACAKLAR TİCARİ ALACAKLAR TİCARİ ALACAKLAR
Ticari alacaklar
Bir yıl içinde nakde dönüşebilecek alacakların takip edildiği hesaptır.
Alıcılar, alacak senetleri, Verilen depozito ve t i tl diğ ti i l kl ü h li ti i teminatlar, diğer ticari alacaklar, şüpheli ticari alacaklar başlıca hesaplardır.
Alacak senetleri reeskontu ve şüpheli ticari
Alacak senetleri reeskontu ve şüpheli ticari alacaklar karşılığı negatif olarak yer alır.
Bu iki hesap kanunen şartları taşımaları
Bu iki hesap kanunen şartları taşımaları kaydıyla gider kaydedilebilir.
TİCARİ ALACAKLARIN ÖNEMİ TİCARİ ALACAKLARIN ÖNEMİ TİCARİ ALACAKLARIN ÖNEMİ TİCARİ ALACAKLARIN ÖNEMİ
Ticari alacak miktarı işletme büyüklüğü ile orantılı mı?
Yıllar itibariyle alacakların seyri nasıl?
Ticari alacak bulunan firmalar ilişkili kişi
Ticari alacak bulunan firmalar ilişkili kişi sınıfında mı?
Al k d ğ l i VUK’ ?
Alacak değerlemesi VUK’a uygun mu?
Şüpheli alacak var mı? Şartlar?
Alacaklar için vade farkı, fiyat farkı vs
DİĞER ALACAKLAR DİĞER ALACAKLAR DİĞER ALACAKLAR DİĞER ALACAKLAR
İ
İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemlerinden doğan
alacakların takip edildiği hesaptır.
Ortaklardan alacaklar iştiraklerden
Ortaklardan alacaklar, iştiraklerden alacaklar, bağlı ortaklıklardan
alacaklar personelden alacaklar alacaklar, personelden alacaklar, diğer çeşitli alacaklar, şüpheli diğer alacaklar başlıca hesaplardır
alacaklar başlıca hesaplardır.
DİĞER ALACAKLARIN ÖNEMİ DİĞER ALACAKLARIN ÖNEMİ DİĞER ALACAKLARIN ÖNEMİ DİĞER ALACAKLARIN ÖNEMİ
’ ?
Alacak değerlemesi VUK’a uygun mu?
Diğer alacakların bulunduğu kişiler ilişkili kişi mi?
Dönem sonu bakiye yok. Peki ya dönem içi?
Ortaklara borç var mı?
Diğer alacaklar dolayısıyla faiz, komisyon vs tahakkuku var mı?
Faiz tahakkuku zorunlu mu?
Transfer fiyatlandırması işletilir mi?
KDV hesaplanır mı?
STOKLAR STOKLAR STOKLAR STOKLAR
İlk dd l ll
İlk madde malzeme, yarı mamuller- üretim, ticari mallar, diğer stoklar ve
t k d ğ dü ük k l ğ h l
stok değer düşük karşılığı hesapları yer alıyor.
Kaydi stoklar çok yüksek ise? Fiiliye uygun mu?
Stok değer düşüklüğü var mı?
Karşılık ayrıldı mı? ş y
Gider ve KDV sorunu!!!
MALİ BORÇLAR MALİ BORÇLAR MALİ BORÇLAR MALİ BORÇLAR
Kredi kurumlarından olan kısa vadeli borçlar ile kısa vadeli para piyasası araçları ile sağlanan k dil i k di t k itl i i ld ğ h t kredilerin ve kredi taksitlerinin yer aldığı hesaptır.
Banka kredileri, uzun vadeli kredilerin anapara t k itl i f i l i t h il b t k it
taksitleri ve faizleri, tahvil anapara borç taksit ve faizleri, çıkarılmış bonolar ve senetler, çıkarılmış diğer menkul kıymetler diğer mali borçlar başlıca diğer menkul kıymetler, diğer mali borçlar başlıca hesaplardır.
Menkul kıymet ihraç farkları negatif olarak yer
Menkul kıymet ihraç farkları negatif olarak yer alır.
TİCARİ BORÇLAR TİCARİ BORÇLAR TİCARİ BORÇLAR TİCARİ BORÇLAR
İ
İşletmenin ticari faaliyeti kapsamında, ticari işlerinden doğan borçlarının takip edildiği hesaptır.
Satıcılar, Borç senetleri, alınan depozito ve teminatlar, diğer ticari borçlar başlıca
hesaplar arasındadır. p
DİĞER BORÇLAR DİĞER BORÇLAR DİĞER BORÇLAR DİĞER BORÇLAR
Ticari ilişkiye dayanmayan nedenlerle doğan borçlar bu hesaptadır. ğ ç p
Ortaklar, iştiraklere, bağlı ortaklıklara,
personele borçlar ve diğer çeşitli borçlar
personele borçlar ve diğer çeşitli borçlar
bu hesaptadır.
BORÇLARIN ÖNEMİ 1 BORÇLARIN ÖNEMİ 1 BORÇLARIN ÖNEMİ 1 BORÇLARIN ÖNEMİ 1
Banka kredileri gerçeği yansıtıyor mu?
Kredi faiz tahakkukları doğru mu? ğ
İzleyen yılda tahakkuklar düzeltilmiş mi?
Karşılıklı borçlanma (back to back loan)
Karşılıklı borçlanma (back to back loan) var mı?
Kredi alınan banka ilişkili kişi kapsamında
Kredi alınan banka ilişkili kişi kapsamında mı?
Yurtdışı borçlanma var mı?
Kredi alınan banka mı?
BORÇLARIN ÖNEMİ 2 BORÇLARIN ÖNEMİ 2 BORÇLARIN ÖNEMİ 2 BORÇLARIN ÖNEMİ 2
Ticari borçların hacmi işletme büyüklüğüne uyumlu mu?
Ortaklardan alacaklar hesabı var mı?
Ticari borçların bulunduğu kişiler ilişkili kişi Ticari borçların bulunduğu kişiler ilişkili kişi mi?
Herhangi bir faiz komisyon vs tahakkuku
Herhangi bir faiz, komisyon vs tahakkuku var mı?
Örtülü sermaye oluşuyor mu?
Örtülü sermaye oluşuyor mu?
DİPNOTLARDAKİ AYRINTILAR DİPNOTLARDAKİ AYRINTILAR DİPNOTLARDAKİ AYRINTILAR DİPNOTLARDAKİ AYRINTILAR
YK Başkan ve üyeleri genel müdür genel koordinatör GM
YK Başkan ve üyeleri, genel müdür, genel koordinatör GM yardımcısı, genel sekreter gibi üst düzey yöneticilere cari dönemde verilen her çeşit avans, ve borç tutarı, bakiyesi
Yabanc ka naklar için erilmiş ipotek e teminatlar n toplam
Yabancı kaynaklar için verilmiş ipotek ve teminatların toplam tutarı
Kasa ve bankadaki döviz mevduatları
Yurtdışı alacakları (Avans dahil)
Yurtdışına borçlar (Avans dahil)
Cari ve gelecek dönemlerde yararlanılacak yatırım indirimi
Cari ve gelecek dönemlerde yararlanılacak yatırım indirimi
İşletme sahibinin ve sermayesinin %10 fazlasına sahip ortaklar, iştirakler, bağlı ortaklıklar
Stok değerleme yöntemi önceki dönem uygulanan yöntem
Stok değerleme yöntemi, önceki dönem uygulanan yöntem
Cari dönem MDV hareketleri
Ana kuruluş, bağlı ortaklık ve iştiraklerin alacak ve ticari borç
ÖZET GELİR TABLOSU ÖZET GELİR TABLOSU ÖZET GELİR TABLOSU ÖZET GELİR TABLOSU
A Brüt Satışlar
A-Brüt Satışlar
B-Satış İndirimleri (-)
C-Net Satışlar
D Satışların Maliyeti ( )
D-Satışların Maliyeti (-)
Brüt Satış Karı Veya Zararı
E-Faaliyet Giderleri (-) F li t K V Z
Faaliyet Karı Veya Zararı
F-Diğer Faal. Olağan Gel. Ve Karlar
G-Diğer Faal. Olağan Gid. Ve Zararlar (-)
H Fi Gid l i ( )
H-Finansman Giderleri (-) Olağan Kar Veya Zarar
İ-Olağandışı Gelir Ve Karlar
J Ol ğ d Gid V Z l ( )
J-Olağandışı Gider Ve Zararlar(-) Dönem Karı Veya Zararı
K-Dönem Karı Vergi Ve Diğ. Yas. Yük. Karş. (-)
DİĞER FAALİYETLERDEN Ğ
OLAĞAN GELİR VE KARLAR
İ İ Ü İ İ
İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ(*)
BAĞLl ORTAKLIKLARDAN TEMETTÜ GELİRLERİ(*)
İ İ İ
FAİZ GELİRLERİ
KOMİSYON GELİRLERİ
KONUSU KALMAYAN KARŞILIKLAR
MENKUL KIYMET SATIŞ KARLARI
KAMBİYO KARLARI
REESKONT FAİZ GELİRLERİ
FAALIYETLE İLGİLİ DİĞER GELİR VE KARLAR
DİĞER FAALİYETLERDEN Ğ
OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR
İ
KARŞILIK GIDERLERİ(*)
MENKUL KIYMET SATIŞ ZARARLARI Ş
KAMBİYO ZARARLARI
REESKONT FAİZ GİDERLERİ(*)
REESKONT FAİZ GİDERLERİ( )
FAALİYETLE İLGİLİ DİĞER GİDER VE ZARARLAR
ZARARLAR
KARŞILIK GİDERLERİ KARŞILIK GİDERLERİ
Gelir tablosunda karşılık giderleri var ise;
Karşılık ne için ayrıldı? ş ç y
Söz konusu karşılık VUK’a uygun mu?
VUK’ l d ğ d d KKEG
VUK’a uygun olmadığı durumda KKEG
olarak dikkate alınmış mı?
DİPNOTLARDAKİ AYRINTILAR DİPNOTLARDAKİ AYRINTILAR DİPNOTLARDAKİ AYRINTILAR DİPNOTLARDAKİ AYRINTILAR
Dö i tü ti id l i
Dönemin tüm amortisman giderleri
Dönemin karşılık gideri
Dönemin tüm finansman giderleri (Üretim maliyetine
Dönemin tüm finansman giderleri (Üretim maliyetine verilenler, sabit varlık maliyetine verilenler, doğrudan gider yazılanlar…)
Dönemin finansman giderlerinden ana kuruluş, ana
ortaklık, müessese, bağlı ortaklık, iştiraklerle ilgili kısmı
Ana kuruluş ana ortaklık müessese bağlı ortaklık
Ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, bağlı ortaklık, iştiraklere yapılan satışlar
Ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, bağlı ortaklık, ş ğ iştiraklerden alınan ve bunlara ödenen faiz, kira vb.
YKÜ, başkanı, genel müdür, genel koordinatör, GM
BİLANÇO
BİLANÇO‐‐GELİR TABLOSU GELİR TABLOSU‐‐
BEYANNAME BEYANNAME
Bilanço ve gelir tablosu VUK 174’e göre tutulan defterlerin bir hesap dönemi sonundaki
f t ğ f d fotoğrafıdır.
Bu iki tablo beyannameye eklenmesi zorunlu tablodur
tablodur.
Bilanço ve gelir tablosunda yer alan kar veya zarar rakamları beyannamede matrah olarak zarar rakamları beyannamede matrah olarak görünmeyebilir.
Gerek farklı mevzuatlardaki değerleme hüküm
Gerek farklı mevzuatlardaki değerleme hüküm
farklılıkları, gerek KKEGKKEG’ler, istisnalar bilanço karı ile beyannamede yer alan matrahı farklılaştırabilir.y y ş
