SURİYE DE KÂBUSA DOĞRU? SURİYE NİN İÇİNDE BULUNDUĞU KRİTİK DURUM VE OLASI SENARYOLAR USAK RAPOR NO: Ali Hussein Bakeer

SURİYE’DE KÂBUSA DOĞRU?

SURİYE’NİN İÇİNDE BULUNDUĞU KRİTİK DURUM

VE OLASI SENARYOLAR

Suriye’de Kâbusa Doğru?

Suriye’nin İçinde Bulunduğu Kritik Durum ve

Olası Senaryolar

USAK Ortadoğu ve Afrika Araştırmaları Merkezi

Yazar Ali Hussein Bakeer

Rapor Ekibi Burç Köstem Gülsüm Boz Mehmet Hecan Oğuz Kaan Pehlivan

USAK RAPORLARI NO: 13-01 Şubat 2013

ULUSLARARASI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR KURUMU (USAK) International Strategic Research Organization

Raporun yazım sürecinde gösterdikleri destek için Özdem Sanberk, İhsan Bal, Mehmet Tiraş ve Selçuk Çolakoğlu’na teşekkür ederiz. Ayrıca bilgi ve tecrübelerini paylaşma nezaketinde bulunan Suriyeli muhalefet liderleri, Suriye Devrimi Koordinatörler Birliği, kanaat önderleri, aktivist, gazeteci ve uzmanlara da en içten teşekkürlerimizi sunuyoruz.

USAK Raporları No: 13-01

USAK Raporları Editörü: Mehmet GÜÇER

Copyright © 2013 USAK Tüm Hakları Saklıdır.

Birinci Baskı

Kütüphane Katalog Bilgileri

“Suriye‘de Kabusa Doğru? Suriye’nin İçinde Bulunduğu Kritik Durum ve Olası Senaryolar”

Tablo ve şekil içermektedir.

USAK Yayınları

ISBN: 978-605-4030-73-6

Tasarım&Baskı: Karınca Ajans Yayıncılık Matbaacılık Meşrutiyet Caddesi No: 50/9 Kızılay/ANKARA

5FM




t
'BY




t
XXXLBSJODBZBZJOMBSJOFU

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) International Strategic Research Organization

Ayten Sokak No: 21 Tandoğan/Ankara

XXXVTBLPSHUS

XXXUVSLJTIXFFLMZOFU XXXVTBLHVOEFNDPN

JOGP!VTBLPSHUS

 

údú1'(.ú/(5

Rapor Özeti ...7

Giriş ...13

I. SURİYE’NİN İÇİNDE BULUNDUĞU GENEL DURUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ ...17

"
4VSJZF
.VIBMFGFUJOJO
#JSMFƾUJSJMNFTJ ...17


4JZBTJ
.VIBMFGFU ...17


4JMBIM‘
.VIBMFGFU ...19

B. Ekonomik Durum ...21

1) Turizm Sektörü ...21

2) Tarım Sektörü ...22

3) Sanayi Sektörü ...23

4) Petrol Sektörü ...23


:BU‘S‘N
#BOLBD‘M‘L
WF
'JOBOT ...24

C. Toplumsal ve İnsani Durum ...25

1) Mülteciler ...25

2) Ülke İçinde Yerlerinden Olmuş Kişiler ...27

3) Altyapı ...29

4) Hizmetler ...30

D. Güvenlik ve Askeri Durum ...31

a) Geçiş Yolları ve Sınır Kapıları Üzerinde Hakimiyetin Sağlanması...31

b) Düzenli Ordunun Tedarik Yollarının Kesilmesi ...33

c) Rejimin Büyük Kentlerde Bitkin Düşmesi ...33

d) Askeri Havaalanlarına Düzenlenen Saldırılar ...34

e) Stratejik Tesisler Üzerinde Hakimiyet ...35

G
0QFSBTZPOMBS‘O
#BƾLFOU
ƗBN
ơÎMFSJOF
5Bƾ‘ONBT‘ ...39

2) Düzenli Suriye Ordusu ...39

a) Rejimin Uğradığı Hasarlar ...40

i) Ayrılmalar ...40

ii) Personel Kayıpları ...42

iii) Uçaklar ...42

iv) Zırhlılar ve Askeri Araçlar ...44

v) Askeri Harcamalar ...45

b) Rejimdeki Ümitsizlik Göstergeleri ...45

i) Topların ve Roketatarların Kullanılması ...45

ii) Savaş Uçaklarının Kullanılması ...46

JJJ
4DVE
'à[FSJOJO
,VMMBO‘MNBT‘ ...46

iv) Toksik ve Yakıcı Maddelerin Kullanılması ...50

3) Diğer Silahlı Gruplar ...51

a) Şebbiha ...51

b) Hizbullah ...52

c) İslamcı Gruplar ...53

II. ÇATIŞMADA AZINLIKLARIN ROLÜ ...55

A. Kürtler ve Suriye Devrimi ...55


,àSUMFS
WF
4VSJZF
.VIBMFGFUJ
"SBT‘OEBLJ
ơMJƾLJMFS ...55

a) Kürtler ve Suriye Ulusal Konseyi ...56

C
,àSUMFS
WF
i4VSJZF
%FWSJNJ
WF
.VIBMFGFU
(àÎMFSJ
6MVTBM
,PBMJTZPOVw ...57

c) Kürtler ve Özgür Suriye Ordusu ...58

2) Suriye’nin Kuzeyinde Bir Kürt Devletinin Kurulması Mümkün mü? ...59

3) Nusayriler ve Suriye Devrimi ...62

a) Bir Nusayri Devleti Kurulması Doğrultusuna Yöneliş Göstergeleri ...63

i) Mezhepçi Bir İç Savaşın Patlak Vermesi ...63

ii) Suriye Sahiline Paralel Demografik Bir Hat Çizilmesi ...64

iii) Önemli Ordu Teçhizatları ve Silahlarının Sahile Taşınması ...65

iv) Lazkiye’ye Askeri Bir Kompleks İnşa Edilmesi ...65

v) Ülkenin Büyük Kentlerine Yönelik Sistematik Yıkım ...65

b) Nusayri Devleti Kurulması Senaryosundan Yararlananlar...66

i)İsrail ...66

ii)İran ...66

iii) Hizbullah ...67

iv) Rusya ...67

4) Suriye’de Bir Nusayri Devleti Kurmanın Zorluğu ...67

a) Demografik Durum ...68

b) Altyapı ...68

c) Coğrafi Konum ...69

d) Varsayılan Bölgenin Güvenlik Durumu ...69

e) Uluslararası Tavır ...69

G
½[HàS
4VSJZF
0SEVTV ...69

III. ESED’İN AKIBETİ VE SURİYE ...71

A. Esed’in Gitmesi Senaryosu ...71

B. Bu Senaryoda Suriye’nin Karşı Karşıya Kalacağı Sıkıntılar...72

1) Ekonomik ve Toplumsal Durum ...72

2) Güvenlik Durumu ...73

3) Siyasi Durum ...73

C. Esed’in Gitmeyi Reddetmesi (Başarısız Devlet Suriye) Senaryosu ...74

D. Bu Senaryonun Suriye’deki Durum Üzerindeki Yansımaları ...75

1) Ekonomik Düzlem ...75

2) Toplumsal Düzlem ...76

3) Güvenlik - Askeri Düzlem ...76

E. Suriye’nin “Başarısız Devlet” Haline Gelmesinin Bölgesel Riskleri ...77

Tablolar ve Figürler

'JHàS

4VSJZF
%FWSJNJ
WF
.VIBMFGFU
(àÎMFSJ
6MVTBM
,PBMJTZPOVOVO
0SHBOJ[BTZPO
ƗFNBT‘ ... 18

'JHàS

½[HàS
4VSJZF
0SEVTV
ơÎJO
"TLFSJ
WF
%FWSJN
(àÎMFSJ
(FOFMLVSNBZ
#BƾLBOM‘ƭ‘O‘O
0SHBOJ[BTZPO
ƗFNBT‘ .... 20

'JHàS

4VSJZF
"SBQ
$VNIVSJZFUJ
"ZM‘L
&OìBTZPO ... 23

'JHàS


"SBM‘L

ơUJCBS‘ZMB
.àMUFDJMFSJO
%Bƭ‘M‘N‘ ... 26

'JHàS


ơOTBOJ
%VSVN
½[FUJ ... 28

'JHàS

(FÎJƾ
:PMMBS‘
WF
4‘O‘S
,BQ‘MBS‘
Ã[FSJOEF
)BLJNJZFU ... 32

'JHàS

ÃMLFOJO
(àOFZJOJ
,V[FZJOF
#BƭMBZBO
WF
3FKJNJO
.VIUFMJG
#ÚMHFMFSF
(ÚOEFSEJƭJ
-PKJTUJL Destek İçin Temel Tedarik Geçidi Olarak Değerlendirilen Ana Yol ... 33

'JHàS

4VSJZFEF
)BWB
ÃTMFSÕ ... 35

'JHàS

4VSJZF
;‘SIM‘
.VIBSFCF
"SBÎMBS‘ ... 40

'JHàS


"SBM‘L

ơUJCBS‘ZMB
"ZS‘MBOMBS‘O
,àNàMBUJG
(SBëƭJ ... 41

'JHàS

4VSJZFOJO
,JNZBTBM
4JMBIMBS‘ ... 51

'JHàS

"CBSU‘MBO
,àSU
ơEEJBMBS‘OB
#JS
½SOFL ... 60

'JHàS

,àSU
/àGVTVOVO
%Bƭ‘M‘N‘ ... 61

'JHàS

.VIUFNFM
#JS
,àSU
WF
/VTBZSJ
%FWMFUJ
,VSVMNBT‘
,POVTVOEB
1JZBTBEB
%PMBƾBO
)BSJUB ... 63

Tablo 1. Suriye’nin Yıllık Ekonomik Göstergeleri ... 24

Tablo 2. Suriye’de Devrimin Patlak Verdiği Mart 2011’den Aralık 2012’nin Sonuna Kadar Suriye’deki Toplam “Kayıtlı” Ölü Sayısı: 47866 ... 25

Tablo 3. Hayatını Kaybettiği Raporlanan 60,000 İnsanın Cinsiyet Dağılımı ... 25

Tablo 4. Şehirlere Göre Dağılım ... 25

Tablo 5. 21 Aralık 2012 İtibarıyla Komşu Ülkelerdeki Suriyeli Mülteciler ve Gelecek Tahminleri ... 27

Tablo 6. Aralık 2012’ye Kadar Suriye İçerisindeki Göçmenler ... 27

Tablo 7. Eylül 2012’ye Kadar Suriye’de Yıkılan Yerleşim Birimleri ... 29

Tablo 8. Temmuz 2012’ye Kadar Suriye’deki Yıkım ve Hasarların Tahmini Toplam Tutarı $ ... 30

Tablo 9. 2012 Yılında ÖSO’nun “Şam ve Şam Kırsalı”nda Elde Ettiği Başarılar ... 36

Tablo 10. 2012 Yılında ÖSO’nun “Deyrizor”da Elde Ettiği Başarılar ... 37

Tablo 11. 2012 Yılında ÖSO’nun “Haseke”de Elde Ettiği Başarılar ... 37

Tablo 12. 2012 Yılında ÖSO’nun “İdlip ve İdlip Kırsalı”nda Elde Ettiği Başarılar ... 37

Tablo 13. 2012 Yılında ÖSO’nun “Halep ve Halep Kırsalı”nda Elde Ettiği Başarılar ... 37

Tablo 14. 2012 Yılında ÖSO’nun “Sahil”de Elde Ettiği Başarılar ... 38

Tablo 15. 2012 Yılında ÖSO’nun “Humus ve Humus Kırsalı”nda Elde Ettiği Başarılar... 38

Tablo 16. 2012 Yılında ÖSO’nun “Kuneytira”da Elde Ettiği Başarılar ... 38

Tablo 17. 2012 Yılında ÖSO’nun “Dera”da Elde Ettiği Başarılar ... 38

Tablo 18. 2012 Yılında ÖSO’nun “Rakka”da Elde Ettiği Başarılar ... 38

Tablo 19. 27 Aralık 2012’ye Kadar Ayrılanlardan Üst Düzey Görevli Olanların Sayısı ... 41

5BCMP

½40OVO

:‘M‘
ơÎFSJTJOEF
:PL
&UUJƭJ
6ÎBLMBS
"ZM‘L
4‘O‘ìBOE‘SNB ... 43

5BCMP

½40OVO

:‘M‘
ơÎFSJTJOEF
:PL
&UUJƭJ
6ÎBLMBS
#ÚMHFTFM
4‘O‘ìBOE‘SNB ... 43

5BCMP

½40OVO

:‘M‘
ơÎFSJTJOEF
:PL
&UUJƭJ
6ÎBLMBS
5àSàOF
(ÚSF
4‘O‘ìBOE‘SNB ... 43

5BCMP

½40OVO

:‘M‘
ơÎFSJTJOEF
:PL
&UUJƭJ
6ÎBLMBS
ơNIB
:ÚOUFNJOF
(ÚSF
4‘O‘ìBOE‘SNB ... 43

Tablo 24. Suriye Ordusu 2012 ... 44

5BCMP

3FKJNJO
"ƭVTUPT

4àSFTJODF
)BMFQUF
#PNCBMBE‘ƭ‘
'‘S‘OMBSEBO
#B[‘MBS‘ ... 45

5BCMP

3FKJNJO
&MJOEFLJ
'à[FMFS ... 47

USAK ORTADOĞU VE AFRİKA ARAŞTIRMALARI MERKEZİ 64",
0SUBEPƭV
WF
"GSçLB
"SBƾU‘SNBMBS‘
.FSLF[ç
5àSLçZFOçO
FULçMç

EàƾàODF
LVSVMVƾMBS‘OEBO
64",
çÎçOEF
GBBMçZFU
HÚTUFSFO

BSBƾU‘SNB

NFSLF[çOEFO
CçSçEçS

Z‘M‘OEB
GBBMçZFUF
HFÎFO
NFSLF[
0SUBEPƭV

WF
"GSçLBZ‘
#BU‘
EçMMFSçOF
FL
PMBSBL
ZFSFM
EçMMFSEF
EF
UBLçQ
FUNFLUFEçS

0SUBEPƭV
WF
"GSçLB
"SBƾU‘SNBMBS‘
.FSLF[ç
FWSFOTFM
TUBOEBSUMBSEB
LBW- SBN
WF
BOBMç[MFS
àSFUNFZF
ÎBM‘ƾNBLUBE‘S
.FSLF[
TÚ[
LPOVTV
CÚMHFMF- SçO
CVHàOF
LBEBS
CBƾLB
àMLF
LBZOBLMBS‘OEBO
ÚƭSFOçMNFTçOç
ÚOFNMç
CçS

FLTçLMçL
PMBSBL
HÚSFSFL
çML
FM
LBZOBLMBSB
WF
TBIB
ÎBM‘ƾNBMBS‘OB
CàZàL

ÚOFN
WFSNFLUFEçS

        -

  !"

&

7

Bu rapor, Suriye’nin şu anda içinde bulunduğu durumu mümkün olduğunca titiz bir şekilde inceleyerek değerlendir- meyi amaçlamaktadır. Medyada, internette ve akademik çev- relerde Suriye meselesi ile ilgili yazılmış birçok bilgiye rastla- mak mümkün.

#V
CBƭMBNEB
SBQPS
[BNBO
[BNBO
CçSCçSçZMF
ÎFMçƾFO
CçMHç
Z‘ƭ‘OMBS‘
BSBT‘OEB
CPƭVMNB- EBO
4VSçZF
EFWMFUçOçO
BL‘CFUçOç
ÚOHÚSNFZF
WF
ÎBU‘ƾNBO‘O
CçS
TPOSBLç
BƾBNBT‘OEB
PSUBZB

ΑLBCçMFDFL
TFOBSZPMBS‘
CFUçNMFNFZF
ÎBM‘ƾNBLUBE‘S
"ZS‘DB
SBQPS
4VSçZF
LSç[ç
çMF
çMHçMç

BU‘MBCçMFDFL
BE‘NMBS‘
LSç[
FTOBT‘OEB
WF
TPOSBT‘OEB
PSUBZB
ΑLBCçMFDFL
SçTLMFSç
UBSBìBS‘O

ΑLBS
ÎBU‘ƾNBMBS‘O‘
FO
çZç
ƾFLçMEF
CFMçSMFNFMFSçOç
WF
4VSçZF
çÎFSçTçOEFO
HFMFO
WFSçMFSF
EB- ZBM‘
PMBSBL
LBSBSMBS‘O‘
EBIB
HFSÎFLÎç
WF
PCKFLUçG
CçS
CçÎçNEF
BMBCçMNFMFSç
BNBD‘ZMB
LBSBS

BM‘D‘MBSB
ZFOç
CçS
BMBO
BÎNBZ‘
IFEFìçZPS

3BQPS
4VSçZF
EFWSçNçOçO
CBƾMBOH‘D‘
TBZ‘MBO
.BSU
EFO
0DBL
àO
çML
IBGUBT‘OB

LBEBS
HFÎFO
TàSFÎUF
4VSçZFOçO
çÎçOEF
CVMVOEVƭV
EVSVNV
çOTBOç
UPQMVNTBM
FLPOP- NçL
BTLFSç
WF
HàWFOMçL
HçCç
ÎFƾçUMç
BΑMBSEBO
FMF
BMNBLUBE‘S
ƗFCCçIB
WF
-àCOBO
)ç[CVM- MBI‘
HçCç
4VSçZF
SFKçNçOF
EBZBOBO
TçMBIM‘
WF
ơTMBNç
HSVQMBS‘O
ZBO‘
T‘SB
SFKçN
LBSƾ‘U‘
LFTçN- MFS
EF
SBQPS
EÉIçMçOEF
çODFMFONFLUFEçS
,àSU
WF
/VTBZSç
B[‘OM‘LMBS‘O
ÎBU‘ƾNBMBSEBLç
BSUBO

SPMMFSç
CV
HSVQMBS‘O
4VSçZF
NVIBMFGFUç
çMF
çMçƾLçMFSç
SBQPSEB
FMF
BM‘OBO
VOTVSMBSE‘S
"ZS‘DB

TPO
[BNBOMBSEB
4VSçZFOçO
CÚMàONFTç
WF
4VSçZF
UPQSBLMBS‘
à[FSçOEF
,àSU
WF
/VTBZSç

EFWMFUMFSç
LVSVMNBT‘OB
çMçƾLçO
T‘LÎB
EçMF
HFUçSçMFO
UBSU‘ƾNBMBS
EB
CV
SBQPS
LBQTBN‘OEB

EFƭFSMFOEçSçMNFLUFEçS

3BQPS
&TFEçO
LçNZBTBM
TçMBI
LVMMBONBT‘
çIUçNBMçOç
çODFMFNFLUF
&TFEçO
WF
4VSçZF
EFW- MFUçOçO
BL‘CFUç
CBƭMBN‘OEB
4VSçZF
LSç[çOF
çMçƾLçO
PMBT‘
TFOBSZPMBS‘
EB
çGBEF
FUNFLUFEçS

3BQPSEB
&TFE
SFKçNçOçO
IFS
BO
ÎÚLFCçMFDFƭç
çIUçNBMç
HÚ[
ÚOàOEF
CVMVOEVSVMNBLMB
CçS- MçLUF
Ú[FMMçLMF
&TFEF
WFSçMFO
E‘ƾ
EFTUFƭçO
EFWBN
FUNFTç
WF
VMVTMBSBSBT‘
UPQMVNVO
UFSFE- EàUMà
UBWS‘O‘
TàSEàSNFTç
&TFE
SFKçNçOçO
WBSM‘ƭ‘O‘
V[BUNBT‘OB
OFEFO
PMBCçMFDFL
VOTVSMBS

PMBSBL
CFMçSUçMNFLUFEçS

#V
SBQPS
&TFEçO

Z‘M‘O‘O
çLçODç
ÎFZSFƭçOF
LBEBS
BOMBƾNB
Nà[BLFSF
LBΑƾ
WFZB

TVçLBTU
ZPMVZMB
HçUNFTç
IBMçOEF
ZBƾBOBCçMFDFL
UàN
[PSMVLMBSB
SBƭNFO
4VSçZFOçO
EFWSçN

5$325g=(7ú

8

ÚODFTç
IBMçOF
EÚOFCçMNFTçOçO
NàNLàO
PMEVƭVOV
BODBL
CVOVO
DçEEç
CçS
CÚMHFTFM
WF

VMVTMBSBSBT‘
EFTUFL
çMF
HFSÎFLMFƾFCçMFDFƭçOç
çMFSç
TàSNFLUFEçS

"ODBL
CV
TàSF
çÎFSçTçOEF
SFKçNçO
Z‘L‘MNBNBT‘
WFZB
&TFEçO
HÚSFW
TàSFTçOçO
EPMBDBƭ‘


Z‘M‘O‘O
5FNNV[
BZ‘OB
LBEBS
ZÚOFUçNEF
LBMNBT‘
IBMçOEF
àMLFOçO
HFMFDFƭçOçO
DçEEç
BO- MBNEB
UFIMçLFZF
HçSFDFƭç
EàƾàOàMNFLUFEçS
#VOVO
EB
4VSçZF
BΑT‘OEBO
BEFUB
CçS
LÉCVT

TFOBSZPTV
PMBCçMFDFƭç
çGBEF
FEçMNFLUFEçS
#ÚZMF
CçS
EVSVNEB
4VSçZF
NFTFMFTç
çÎFSçTçOEF

ZFS
BMBO
UàN
UBSBìBS
BΑT‘OEBO
CFLMFONFZFO
TPOVÎMBS
PSUBZB
ΑLBCçMçS
"ZS‘DB
CV
TFOBS- ZPEB
4VSçZFOçO
CçS
jCBƾBS‘T‘[
EFWMFUFx
EÚOàƾNFTç
EF
LVWWFUMF
NVIUFNFMEçS

3BQPSEB
ÚOF
ΑLBO
CBƾM‘LMBS
çTF
BƾBƭ‘EBLç
HçCç
T‘SBMBOBCçMçS

1) Ekonomik Tablo
4VSçZF
SFKçNçOçO
HÚTUFSçMFSç
HàWFOMçL
WF
BTLFSç
NàEBIBMF
çMF

CBTU‘SNB
LBSBS‘
BMNBT‘O‘O
à[FSçOEFO

BZ
HFÎNçƾUçS
#V
TàSF
[BSG‘OEB
4VSçZFOçO

CFM
CBƭMBE‘ƭ‘
CBƾM‘DB
FLPOPNçL
TFLUÚSMFSçO
WF
EFWMFUçO
FLPOPNçL
BMUZBQ‘T‘O‘O
SF- KçN
UBSBG‘OEBO
ZFSMF
CçS
FEçMNFTç
TPOVDV
4VSçZF
FLPOPNçTç
NVB[[BN
CçS
Z‘L‘NB

VƭSBN‘ƾU‘S
#V
OFEFOMF
àMLFEF
ÎFƾçUMç
FLPOPNçL
TFLUÚSMFS
ZB
CçS
CàUàO
PMBSBL
EV- SBLTBN‘ƾ
ZB
ÚOFNMç
ÚMÎàEF
IBTBS
HÚSNàƾ
ZB
EB
UBNBNFO
ÎÚLNàƾUàS

Z‘M‘OB

L‘ZBTMB
FOìBTZPO
Zà[EF
‘
BƾBSLFO
SFTNç
4VSçZF
-çSBT‘
.BSU
EFO
CV
ZBOB

Zà[EF
çO
à[FSçOEF
EFƭFS
LBZC‘OB
VƭSBN‘ƾU‘S
"ZS‘DB
àMLFOçO
HBZSçTBGç
ZVSU
çÎç

hasılası 2011 yılından bu yana yaklaşık yüzde 20 küçülmüştür. Son on yıldır yüzde


TFWçZFMFSçOEF
HFSÎFLMFƾFO
çƾTç[MçL
PSBO‘
EB

Z‘M‘OEB
FO
çZçNTFS
UBINçOMFSF

HÚSF
Zà[EF
F
ZàLTFMNçƾUçS
3FKçNçO
BZM‘L
ZBS‘N
NçMZBS
EPMBS‘
CVMBO
IBSDBNBMBS‘

TPOVDV
àMLFOçO
OBLçU
SF[FSWMFSçOçO
IBDNç
ÎBSQ‘D‘
CçÎçNEF
B[BMN‘ƾU‘S

Z‘M‘O‘O

"SBM‘L
BZ‘OEB
ZBQ‘MBO
UBINçOMFS
àMLFOçO
OBLçU
SF[FSWMFSçOEFO
ZBLMBƾ‘L

NçMZBS

EPMBS
DçWBS‘OEB
CçS
NçLUBS‘O
LBME‘ƭ‘O‘
HÚTUFSNFLUFEçS
0ZTB
CV
SBLBN
EFWSçNçO

CBƾMBE‘ƭ‘
HàOMFSEF
ZBLMBƾ‘L

NçMZBS
EPMBS
TFWçZFTçOEFZEç

2) İnsani Tablo
ÃMLF
E‘ƾ‘OEBLç
4VSçZFMç
NàMUFDç
TBZ‘T‘

ƗVCBU

UBSçIç
çUçCBS‘ZMB


CçOF
VMBƾN‘ƾU‘S
#VOVOMB
CçSMçLUF

Z‘M‘O‘O
çML
BMU‘
BZ‘
çÎFSçTçOEF
4VSçZF- Mç
NàMUFDçMFSçO
TBZ‘T‘O‘O

NçMZPO

CçOç
BƾNBT‘
CFLMFONFLUFEçS
.àMUFDçMFSçO

CàZàL
ÎPƭVOMVƭV
àÎ
BOB
àMLFZF
EBƭ‘MN‘ƾU‘S
-àCOBO

CçOEFO
GB[MB
NàMUFDç
àMLF
çÎçOEF
ZFSMFSçOEFO
PMNVƾ
LçƾçMFSçO
TBZ‘T‘
çTF

NçMZPO
DçWBS‘OEBE‘S
"ZS‘DB

àMLF
çÎçOEF

NçMZPOV
BƾL‘O
çOTBO
ZBSE‘NB
NVIUBÎ
EVSVNEB
CVMVONBLUBE‘S

3) Altyapı

Z‘M‘O‘O
&ZMàM
BZ‘OB
LBEBS
4VSçZFEF
Z‘L‘MBO
CçOB
TBZ‘T‘

NçMZPO


CçOF
VMBƾN‘ƾU‘S
#VOMBS‘O
Zà[EF
ç
UBNBNFO
Z‘L‘MN‘ƾ
Zà[EF
ç
çTF
OFSFEFZTF

UBNBNFO
ZB
EB
L‘TNFO
Z‘L‘MN‘ƾU‘S
#V
ZFSMFƾçN
CçSçNMFSçOçO
ZFOçEFO
çNBS‘
çÎçO


TFOF
CPZVODB
FO
B[

NçMZBS
EPMBS
HFSFLUçƭç
UBINçO
FEçMNFLUFEçS
5VSç[N
çISBDBU
TBOBZç
àSFUçNç
WF
ZVSUE‘ƾ‘OEBO
HFMFO
ZBU‘S‘NMBS
HçCç
ÚOFNMç
FLPOPNçL
GBBMçZFUMFSçO

EVSNBT‘
çƾ
ZFSMFSç
UçDBSFU
TBIBMBS‘
WF
BZS‘DB
LÚQSàMFS
TV
WF
FMFLUSçL
UFEBSçL
IBUMBS‘

HçCç
BMUZBQ‘
TçTUFNMFSçOçO
VƭSBE‘ƭ‘
IBTBS
WF
ZçOF
SFKçNçO
BTLFSç
HàDàZMF
CBƭMBOU‘M‘

9

4) Mal ve Hizmetler
4VSçZFMçMFS
à[FSçOEFLç
FLPOPNçL
CBTL‘MBS‘O
HçEFSFL
BSUU‘ƭ‘
HÚ- SàMNFLUFEçS
#V
CBƭMBNEB
GçZBUMBSEB
EB
CàZàL
CçS
BSU‘ƾ
HÚ[MFONFLUFEçS
½SOFƭçO

UàQ
HB[‘O
GçZBU‘
CBT‘OEB
ZFS
BMBO
UBINçOF
HÚSF
Zà[EF

BSUN‘ƾU‘S
:çOF
FLNFƭçO

GçZBU‘
Zà[EF

çMF
Zà[EF

BSBT‘OEB
ZàLTFMNçƾUçS
"ZS‘DB
*OUFSOBUçPOBM
.FEçDBM

$PSQTVO
CFMçSUUçƭç
SBLBNMBSB
HÚSF
àMLFEFLç
IBTUBOFMFSçO
ZBLMBƾ‘L
Zà[EF
ç
DçEEç

CçS
Z‘L‘NB
NBSV[
LBMN‘ƾU‘S
4BƭM‘L
NFSLF[MFSçOçO
ZBLMBƾ‘L
Zà[EF
V
[BSBS
HÚSNàƾ
àMLFEFLç
UPQMBN
BNCVMBOT
BSBÎMBS‘O‘O
ZBLMBƾ‘L
Zà[EF
‘
IBTBSB
VƭSBN‘ƾU‘S
&D[B- OFMFSEFLç
çMBÎ
FLTçLMçƭç
çTF
Zà[EF
‘O
à[FSçOF
ΑLN‘ƾU‘S
4VSçZFEFLç
EFWMFU
PLVMMBS‘- O‘O
EB
ZBLMBƾ‘L
Zà[EF
V
IBTBS
HÚSNàƾUàS
#VOVOMB
CçSMçLUF

Z‘M‘
,BT‘N
BZ‘

SBLBNMBS‘OB
HÚSF
àMLF
çÎçOEFLç
HÚÎNFOMFS
4VSçZFOçO
ÎFƾçUMç
CÚMHFMFSçOEF
SFKçNçO

BTLFSç
PQFSBTZPOMBS‘OB
LBSƾ‘
T‘ƭ‘OE‘LMBS‘

PLVMV
NFTLFO
PMBSBL
LVMMBONBZB

başlamıştır.

5) Askeri ve Güvenlik Tablosu: 2012 yılının Kasım ve Aralık aylarında çatışma- O‘O
GççMç
EPƭBT‘OEB
CçS
EFƭçƾçLMçL
PMEVƭV
WF
HàÎ
EFOHFTçOEF
½[HàS
4VSçZF
0SEVTV

½40
WF
TçMBIM‘
EçSFOçƾ
HSVQMBS‘
MFIçOF
CçS
LBZNB
ZBƾBOE‘ƭ‘
EBIB
CFMçSHçO
CçS
IBMF

HFMNçƾUçS
4çMBIM‘
NVIBMFGFUçO
TBIçQ
PMEVƭV
HàDàOEF
CçS
BSU‘ƾ
WF
QFSGPSNBOT‘OEB

ÎBSQ‘D‘
CçS
çZçMFƾNF
HÚSàMNàƾUàS
#V
EVSVN
çMFUçƾçN
BMBO‘OEB
TQFTçGçL
TBME‘S‘MBSEB

WF
LPPSEçOBTZPOEB
NàƾUFSFL
PQFSBTZPOMBS‘O
HFSÎFLMFƾUçSçMNFTçOEF
WF
LVMMBO‘MBO

TçMBIMBS‘O
LBMçUFTçOEF
4VSçZF
0SEVTVOB
CBƭM‘
ÎPL
TBZ‘EB
TçMBI
WF
NàIçNNBU
EFQP- TVOVO
FMF
HFÎçSçMNFTçOEF
HBZFU
OFU
CçS
CçÎçNEF
HÚSàMFCçMNFLUFEçS

4VSçZF
HFOFMçOF
ZBZ‘MBO
ÎFƾçUMç
DFQIFMFSEF
%à[FOMç
4VSçZF
0SEVTVOVO
%40
HFSç

ÎFLçMçƾ
HÚ[MFNMFONFLUFEçS
3FKçNçO
EFWSçNDçMFSç
ZFOçMHçZF
VƭSBUBCçMFDFL
CàZàL
BT- LFSç
PQFSBTZPOMBS
çÎçO
HFSFLMç
çOTBO
HàDàOF
TBIçQ
PMNBE‘ƭ‘
HÚSàMNFLUFEçS
%PMBZ‘- T‘ZMB
SFKçN
FTBT
PMBSBL
%ÚSEàODà
5àNFOF
WF
ƗFCCçIBZB
CFM
CBƭMBNBLUBE‘S

t
3FKçNEFO
"ZS‘MBOMBS
"ZS‘MNBMBS‘O
I‘[‘OEBLç
BSU‘ƾ
çMF
CçSMçLUF
SFKçNEFO
BZ- S‘MBO
àTU
SàUCFMç
BTLFS
TBZ‘T‘OEB
EB
CçS
BSU‘ƾ
HÚ[MFNMFONFLUFEçS
½[FMMçLMF


5FNNV[

UBSçIçOEF
CBƾLFOU
ƗBNEB
CVMVOBO
4VSçZF
6MVTBM
(àWFOMçL
Cç- OBT‘O‘
IFEFG
BMBO
QBUMBNB
TPOSBT‘OEB
PSEVEBO
BZS‘MBOMBS‘O
TBZ‘T‘OEB
CàZàL

CçS
BSU‘ƾ
HÚ[MFONçƾUçS
±FƾçUMç
SàUCFMFSF
WF
V[NBOM‘L
BMBOMBS‘OB
TBIçQ
BTLFSMFS- EFO
BZS‘MBO
GçSBS
FEFO
WFZB
BTLFSMçL
Iç[NFUçOEFO
LBÎBOMBS‘O
TBZ‘T‘O‘O
ZBLMBƾ‘L


CçO
DçWBS‘OEB
PMEVƭV
UBINçO
FEçMNFLUFEçS

t
3FKçN
,VWWFUMFSçOEFO
)BZBU‘O‘
,BZCFEFOMFS
3FTNç
SBLBNMBSB
HÚSF
PSEV

WF
HàWFOMçL
HàÎMFSç
BSBT‘OEB
/çTBO
ZF
LBEBS

Lçƾç
IBZBU‘O‘
LBZCFU- NçƾUçS
#V
UBSçIUFO
çUçCBSFO
)àLàNFU
HàWFOMçL
HàÎMFSçOçO
QFSTPOFM
LBZC‘OB

çMçƾLçO
IFSIBOHç
CçS
SBLBN
BΑLMBNBN‘ƾU‘S
"ODBL
4VSçZF
SFKçNçOF
ZBL‘OM‘ƭ‘ZMB

CçMçOFO
LBZOBLMBS
çTF
5FNNV[
OçO
CBƾ‘
çUçCBS‘ZMB
LBZ‘Q
TBZ‘T‘O‘O

CçOF

VMBƾU‘ƭ‘O‘
çGBEF
FUNFLUFEçS
3FTNç
PMNBZBO
CB[‘
SBQPSMBSEB
çTF
PSEV
WF
HàWFO- MçL
HàÎMFSçOEFLç
LBZ‘QMBS‘O
BZO‘
EÚOFNEF

ÚMà
WF

ZBSBM‘ZB
VMBƾ- U‘ƭ‘OEBO
TÚ[
FEçMNFLUFEçS
0SEV
WF
HàWFOMçL
HàÎMFSçOEFLç
ÚMàN
PSBO‘


Z‘M‘
CBƾ‘OEB
HàOEF

LçƾçEFO
)B[çSBO
BZ‘OEB
HàOEF

LçƾçZF
OçO
"SB- M‘L
BZ‘OEB
çTF
HàOEF

LçƾçZF
ZàLTFMNçƾUçS

10

t
4BWBů
6ÎBLMBS‘
%FWSçNçO
CBƾMBOH‘D‘OEBO

Z‘M‘O‘O
"SBM‘L
BZ‘
TPOVOB
LB- EBS
TçMBIM‘
NVIBMFGFU

VÎBL
UBBSSV[
IFMçLPQUFSMFSç
WF
.*(
TBWBƾ
VÎBLMBS‘

EàƾàSNàƾ
CVOMBSEBO
FO
B[

UBOFTç
WçEFP
HÚSàOUàMFSç
çMF
CFMHFMFONçƾUçS


Z‘M‘O‘O
"SBM‘L
BZ‘
çTF
EàƾàSàMFO

VÎBLMB
BZO‘
BZ
çÎçOEF
FO
ÎPL
EàƾàSà- MFO
VÎBL
TBZ‘T‘OB
VMBƾN‘ƾU‘S
:çOF
ơEMçQ
ƾFISç

VÎBLMB
SFKçNF
CBƭM‘
VÎBLMBS‘O

EàƾàSàMEàƭà
CÚMHFMFS
MçTUFTçOçO
FO
àTU
T‘SBT‘OEB
ZFS
BMN‘ƾU‘S

t
"TLFSç
"SBÎMBS

Z‘M‘O‘O
CBƾ‘OEBO
BZO‘
Z‘M‘O
&LçN
BZ‘
TPOVOB
LBEBS
EFƭçƾçL

LBUFHPSçMFSEF
UBOLMBS
[‘SIM‘
BSBÎMBS
WF
QFSTPOFM
UBƾ‘Z‘D‘MBS
HçCç
ZBLMBƾ‘L

BTLFSç

BSBÎ
½40
UBSBG‘OEBO
UBNBNFO
WFZB
L‘TNFO
ZPL
FEçMNçƾUçS
#V
EB
SFKçNçO
BTLFSç

BSBÎMBS
LPOVTVOEB
VƭSBE‘ƭ‘
LBZ‘QMBS‘O
4VSçZF
0SEVTV
çÎFSçTçOEF
EFƭçƾçL
UàSMFSEFLç

UPQMBN
BSBÎ
TBZ‘T‘O‘O
ZBLMBƾ‘L
Zà[EF
 
çMÉ
Zà[EF
 çOF
VMBƾU‘ƭ‘
BOMBN‘OB
HFM- NFLUFEçS

t
"TLFSç
)BSDBNBMBS
%FWSçNçO
CBƾMBOH‘D‘OEBO
çUçCBSFO
çML

BZ
çÎFSçTçOEF
PSEV

WF
HàWFOMçL
HàÎMFSçOçO
BSBÎ
FLçQNBO
ZBL‘U
WF
TçMBI
IBSDBNBMBS‘
çMF
CçSMçLUF
TBEFDF

çƾMFWTFM
NBMçZFUç
4VSçZF
LPOVMV
CB[‘
ÚO
EFƭFSMFOEçSNFMFSF
HÚSF
ZBLMBƾ‘L

NçMZBS

EPMBS
PMBSBL
UBINçO
FEçMNFLUFEçS
#V
SBLBN
SFTNç
WFSçMFSF
HÚSF
ZBLMBƾ‘L

NçMZBS

EPMBS
DçWBS‘OEB
PMBO

Z‘M‘
4VSçZF
4BWVONB
#BLBOM‘ƭ‘
CàUÎFTçOç
BƾBO
CçS
SBLBN- dır.

t
3FKçNEFLç
ÃNçUTç[MçL
(ÚTUFSHFMFSç
±PL
TBZ‘EB
NFWDVU
WFSç
SFKçNçO
4VSçZF
EFW- SçNçOF
WF
EFWSçNDçMFSF
LBSƾ‘
[BGFS
LB[BONB
LPOVTVOEBLç
àNçUTç[MçƭçOçO
BSUU‘ƭ‘O‘

WF
çOçTçZBUçGç
FMçOF
BMNB
LVESFUçOç
LBZCFUUçƭçOç
HÚTUFSNFLUFEçS
"ZS‘DB
SFKçNçO
BSE‘

BSE‘OB
EFWSçNDçMFSçO
FMçOF
HFÎFO
TUSBUFKçL
ZFUFOFLMFSçOçO
QBSBMç[F
PMEVƭVOV
WF
Tç- MBIM‘
NVIBMFGFUçO
FHFNFOMçL
BMBO‘O‘O
4VSçZF
HFOFMçOF
ZBZ‘ME‘ƭ‘O‘
HÚ[MFS
ÚOàOF
TFS- NFLUFEçS
#VOVO
ZBO‘
T‘SB
SFKçN
UBSBG‘OEBO
EFWSçNDçMFSF
WF
TçWçMMFSF
LBSƾ‘
Ú[FMMçLMF
UPQ
WF
SPLFUBUBS
HçCç
TçMBIMBS‘O
TBWBƾ
VÎBLMBS‘O‘O
4DVE
Gà[FMFSçOçO
UPLTçL
WF
ZBL‘D‘

NBEEFMFSçO
LVMMBO‘N‘OEB
CçS
BSU‘ƾ
ZBƾBOE‘ƭ‘OB
çMçƾLçO
WFSçMFS
EF
CVMVONBLUBE‘S

6) Kimyasal Silah Kullanılması
)FS
OF
LBEBS
IÉMçIB[‘SEB
LVMMBO‘MBO
TçMBIMBS‘O
ZB- SBUU‘ƭ‘
çOTBOç
Z‘L‘N
LçNZBTBM
TçMBIMBSEBO
BƾBƭ‘
LBMNBTB
EB
LçNZBTBM
TçMBIMBS‘O
LVM- MBO‘N‘
HFSFL
FULç
BMBOMBS‘O‘O
LPOUSPM
FEçMFNFNFTç
HFSFL
ÎBU‘ƾNBMBS‘O
EFWBN
FUUçƭç

CÚMHFMFSEF
NVIBMçìFSçO
ZBO‘
T‘SB
SFKçN
UBSBGUBSMBS‘O‘O
EB
PMNBT‘
OFEFOçZMF
[PS
HÚ- SàONFLUFEçS
#V
EVSVNEB
&TFE
BZO‘
[BNBOEB
IFN
LFOEç
ZBOEBƾMBS‘O‘
ÚMEàSNF
IFN
EF
PMVƾBDBL
UBISçCBU‘O
LPNƾV
àMLFMFSF
VMBƾNB
SçTLçZMF
LBSƾ‘
LBSƾ‘ZB
LBMBCçMF- DFLUçS
#VOB
LBSƾ‘M‘L
&TFE
SFKçNçOçO
TPO
EFSFDF
UFIMçLFMç
PMBO
CV
UPLTçL
NBEEFMFSç

ÎFƾçUMç
BSBÎMBSMB
ZBMO‘[DB
CFMçSMç
CÚMHFMFSç
IFEFG
BMBDBL
ƾFLçMEF
WF
IBGçG
ZPƭVOMVLMBSEB

LVMMBONBT‘
EB
V[BL
CçS
çIUçNBM
EFƭçMEçS

7) Suriye’nin Bölünmesi
3BQPSEB
4VSçZFOçO
CÚMàOFSFL
à[FSçOEF
CçS
,àSU
EFWMFUç

WF
CçS
/VTBZSç
EFWMFUç
LVSVMNBT‘OB
çMçƾLçO
CçS
QSPKFOçO
VZHVMBONBT‘O‘O
PCKFLUçG

WF
QSBUçL
PMBSBL
FO
B[‘OEBO
ƾV
BƾBNBEB
NàNLàO
PMNBE‘ƭ‘
LBOBBUçOF
WBS‘MNBL- UBE‘S
:çOF
SBQPS
LPOV
IBLL‘OEB
CçS
BCBSU‘O‘O
WBSM‘ƭ‘OEBO
CBITFEFSFL
,àSUMFSçO

11

TçOçO
PMNBE‘ƭ‘O‘
,àSUMFSçO
4VSçZFOçO
LV[FZçOç
LBQMBZBDBL
CçS
BMBOB
ZBZ‘MNBE‘ƭ‘O‘
BODBL
LçNçMFSçOçO
CV
çEEçBZ‘
ÚOF
TàSEàƭàOà
WFZB
CV
çEEçBZB
çOBOE‘ƭ‘
LBOBBUçOF

varmaktadır.

'ççMç
PMBSBL
4VSçZF
,àSEçTUBO‘
WFZB
4VSçZFOçO
,àSU
,V[FZç
EFOçMFO
IçÎCçS
ƾFZ
CV- MVONBNBLUBE‘S
±àOLà
,àSUMFS
àMLFEF
LV[FZEPƭV
LV[FZCBU‘
V[BOBO
CçS
LVƾBL

PMVƾUVSNBNBLUB
BLTçOF
àMLFOçO
LV[FZEPƭV
WF
LV[FZCBU‘
VDVOEBLç
CÚMHFMFSEF
ZP- ƭVOMBƾNBLUBE‘S
"ZS‘DB
ƾV
BOB
LBEBS
CV
UàS
CçS
QSPKF
çÎçO
CÚMHFTFM
WFZB
VMVTMBSBSBT‘

EFTUFL
EF
TBƭMBONBN‘ƾU‘S
#ÚZMF
CçS
EFWMFU
LVSVMTB
CçMF
UFL
CBƾ‘OB
WBSM‘ƭ‘O‘
TàSEàSF- CçMNFTç
NàNLàO
EFƭçMEçS



ŒTMBND‘
(SVQMBS
3BQPS
½40
çMF
Eà[FOMç
PSEVOVO
GBBMçZFUMFSçOEF
CçS
BSU‘ƾ
HÚ[MFN- MFNFLUFEçS
ƗFCCçIB
HçCç
4VSçZF
SFKçNçOF
CBƭM‘
ZB
EB
-àCOBO
)ç[CVMMBI‘
HçCç
SFKçNF

BSLB
ΑLBO
TçMBIM‘
HSVQMBS‘O
GBBMçZFUMFSçOEF
EF
CçS
BSU‘ƾ
TÚ[
LPOVTVEVS
½UF
ZBOEBO

CçS
L‘TN‘
½40
çÎFSçTçOF
FLMFNMFONçƾ
PMBSBL
GBBMçZFU
HÚTUFSFO
CçS
L‘TN‘
CBƭ‘NT‘[

BODBL
½40
çMF
LPPSEçOFMç
CçS
CçÎçNEF
ÎBM‘ƾBO
CçS
L‘TN‘
EB
UBNBNFO
½40EBO
BZS‘

IBSFLFU
FEFO
ơTMBND‘
HSVQMBS‘O
SPMà
EF
HçEFSFL
BSUNBLUBE‘S
#V
HSVQMBS
&TFE
SFKç- NçOF
LBSƾ‘
ZPƭVO
WF
HàÎMà
CçS
ƾFLçMEF
NàDBEFMF
FUNFLUF
WF
BTLFSç
BMBOEB
TQFTçGçL

CBƾBS‘MBSB
çN[B
BUNBLUBE‘SMBS
#V
OFEFOMF
ZàLTFMFO
CçS
IBML
EFTUFƭçOF
TBIçQ
PMNVƾ- MBSE‘S
3BQPS
SFKçNçO
ƾçEEFU
WF
LBUMçBNMBS‘O
EP[VOV
BSU‘SNBT‘
)ç[CVMMBI
WF
ơSBO‘O

NàEBIBMFMFSçOçO
BSUNBT‘
WF
4VSçZFMçMFSç
LPSVNBL
çÎçO
FULçO
ZBSE‘NEB
CVMVONBZBO

VMVTMBSBSBT‘
UPQMVNVO
EVZBST‘[M‘ƭ‘O‘O
EFWBN
FUNFTç
IBMçOEF
CV
HSVQMBS‘O
SPMàOàO

EF
BSUBDBƭ‘O‘
ÚOHÚSNFLUFEçS

9) Suriye’nin “Başarısız Devlet” Haline Gelmesinin Bölgesel Riskleri
4VSçZFOçO

CBƾBS‘T‘[
CçS
EFWMFU
IBMçOF
EÚOàƾNFTç
CÚMHF
àMLFMFSçOF
CàZàL
[PSMVLMBS
ΑLBSNBLMB

LBMNBZBSBL
&TFEçO
CÚMHFTFM
WF
VMVTMBSBSBT‘
EFTUFLÎçMFSç
çÎçO
EF
G‘STBUB
EÚOàƾFCçMçS

&TFEç
EFTUFLMFZFO
àMLFMFS
4VSçZFOçO
CBƾBS‘T‘[
CçS
EFWMFUF
EÚOàƾNFTçZMF
SBLçQMFSçOç

HFÎFCçMFDFLMFSç
ZFOç
CçS
KFPTUSBUFKçL
PZVOEB
iCBƾBS‘T‘[w
4VSçZFZç
çTUçTNBS
FEFCçMNF

çNLÉO‘
CVMBDBLU‘S

½SOFƭçO
CÚZMFTç
CçS
TFOBSZPEB
ơSBO
UàN
CÚMHF
àMLFMFSçOçO
BLTçOF
NVUMBL
LBZCF- EFO
LPOVNVOEB
PMNBZBDBLU‘S
±àOLà
CV
UàS
EVSVNMBS‘O
ZÚOFUçNçOEF
FOHçO
CçS

UFDSàCFTç
PMBO
ơSBO
CBƾBS‘T‘[
EFWMFU
TFOBSZPTVOEB
CçSUBL‘N
FMWFSçƾMç
BSBÎMBSB
TBIçQ

PMBDBLU‘S
%PMBZ‘T‘ZMB
CÚZMFTç
CçS
PSUBNEB
ZBMO‘[DB
4VSçZFEFLç
WBSM‘ƭ‘O‘
TàSEàSNFL- MF
LBMNBZBDBL
BZO‘
[BNBOEB
TBƭMBN
CçS
OàGV[
LB[BOBSBL
CÚMHFTFM
WF
VMVTMBSBSBT‘

HàÎMFSç
Nà[BLFSF
NBTBT‘OB
PUVSUBCçMFDFLUçS


%FWSçNDçMFSçO
ŒMFSMFZçůç
WF
'‘STBUMBS
ZB
EB
(FMFDFL
½OHÚSàMFSç
Raporda dev- SçNDçMFSçO
TPO
EÚOFNMFSEF
TBIBEB
FMEF
FUUçLMFSç
LB[BO‘NMBS‘O
4VSçZF
BΑT‘OEBO
CçS

G‘STBU
UFƾLçM
FUUçƭç
EàƾàODFTç
çGBEF
FEçMNFLUFEçS
#V
OFEFOMF
WBS
PMBO
CàUàO
çN- LBOMBS‘O
LVMMBO‘MBSBL
&TFEçO
HçUNFTç
çÎçO
CV
TàSFÎUF
SFKçN
NàUUFGçLMFSçOF
CBTL‘

ZBQ‘MNBT‘
HFSFLNFLUFEçS
"ZS‘DB
SBQPSVO
TPO
CÚMàNàOEF
4VSçZFOçO
HFMFDFƭç
LP- OVTVOEB
CçSUBL‘N
ÚOFSçMFS
EF
TVOVMNBLUBE‘S

13

,çNçMFSç
çTF
SFKçNçO
CçSB[
[BZ‘GMBNBLMB
CçSMçLUF
IBMFO
V[VO
TPMVLMV
CçS
TBWBƾ‘
TàSEàSNFZF

NVLUFEçS
PMEVƭV
HÚSàƾàOà
QBZMBƾNBLUBE‘S

4VSçZF
LSç[çOEF
Ú[FMMçLMF

Z‘M‘O‘O
TPO
çLç
BZ‘OEB
WF

Z‘M‘
CBƾ‘OEB
ÎPL
TBZ‘EB

ÚOFNMç
HFMçƾNF
ZBƾBON‘ƾU‘S
&O
HÚ[F
ÎBSQBO
HFMçƾNF
çTF
4VSçZF
NVIBMFGFUçOçO
IFN
TçZBTç

IFN
EF
BTLFSç
[FNçOEF
CàUàOMFƾNçƾ
PMNBT‘E‘S
#VOVO
ZBO‘
T‘SB
½[HàS
4VSçZF
0SEVTV
àMLFOçO
LV[FZ
WF
EPƭVTVOEBLç
QFL
ÎPL
CÚMHFEF
ÚOFNMç
BTLFSç
çMFSMFNF
HFSÎFLMFƾUçSNçƾUçS

"ZS‘DB
ÎBU‘ƾNBMBS
&TFE
SFKçNç
WF
HàWFOMçL
HàÎMFSçOçO
NFSLF[ç
PMBO
CBƾLFOU
ƗBN‘O
PS- UBMBS‘OB
LBEBS
VMBƾN‘ƾU‘S
#àUàO
CVOMBS
TPO
EFSFDF
DçEEç
CçS
SFBMçUF
PMVƾUVSNBLUB
CÚMHF

àMLFMFSç
WF
VMVTMBSBSBT‘
HàÎMFSçO
ÎPƭVOV
BZMBSE‘S
çINBM
FUUçLMFSç
4VSçZF
NFTFMFTçOEFLç

UVUVNMBS‘O‘
HÚ[EFO
HFÎçSNFZF
[PSMBNBLUBE‘S

#V
CBƭMBNEB
4VSçZFEF
EFWSçNçO
çMFSMFNFTç
çMF
CFSBCFS
CB[‘
àMLFMFS
UVUVNMBS‘O‘
HFOFM

PMBSBL
HÚ[EFO
HFÎçSNFZF
CBƾMBN‘ƾU‘S
/çUFLçN
3VTZB
WF
ơSBO
çMF
CçSMçLUF
#çSMFƾNçƾ
.çM- MFUMFS
WF
"SBQ
#çSMçƭç
Ú[FM
UFNTçMDçTç
FM"IEBS
FMơCSBIçNç
UBSBG‘OEBO
ÎPL
TBZ‘EB
HçSçƾçN

PSUBZB
BU‘MN‘ƾU‘S
"ODBL
CV
HçSçƾçNMFS
4VSçZFZF
WF
4VSçZFMçMFSF
LBSƾ‘
çƾMFOFO
TBZ‘T‘[
LBUMç- BNMBS
WF
HFSÎFLMFƾUçSçMFO
LPSLVOÎ
Z‘L‘NMBSB
SBƭNFO
&TFEç
EFWMFU
CBƾLBO‘
PMBSBL
LBCVM

FUNFLUFEçS
½UF
ZBOEBO
4VSçZF
EFWSçNDçMFSçOçO
TçZBTç
WF
BTLFSç
LBOBE‘
WF
IBML‘O
ÎPƭVO- MVƭV
&TFEçO
çLUçEBSEB
LBMNBT‘O‘
ÚOHÚSFO
CV
ÚOFSçMFSç
LBCVM
FUNFNFLUFEçS

.FTFMF
ZBMO‘[DB
4VSçZF
SFKçNçOF
EFTUFL
WFSFO
UBSBGMBS
çMF
T‘O‘SM‘
EFƭçMEçS
6MVTMBSBSBT‘
UPQ- MVNVO
4VSçZF
NFTFMFTçOF
LBSƾ‘
EVZBST‘[
LBMNBT‘
WF
&TFEçO
HFSÎFLMFƾUçSEçƭç
TçTUFNBUçL
Z‘- L‘N
WF
TçWçMMFSF
LBSƾ‘
ZàSàUUàƭà
LBUMçBN
QPMçUçLBT‘
LBSƾ‘T‘OEB
IBSFLFUF
HFÎNFNFTç
WBIçN

CçS
EVSVNEVS
0ZTB
#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFSçO

Z‘M‘
CBƾ‘OEB
ZBZ‘NMBE‘ƭ‘
SBQPSB
HÚSF
LBUMFEçMFO
TçWçMMFSçO
TBZ‘T‘

CçOç
BƾN‘ƾ
EVSVNEBE‘S

6MVTMBSBSBT‘
UPQMVN
WF
i4VSçZFOçO
EPTUMBS‘w
UBSBG‘OEBO
UBL‘O‘MBO
CV
WVSEVNEVZNB[
WF

UFSFEEàUMà
UBW‘S
&TFE
SFKçNçOçO
FMçOç
SBIBUMBUN‘ƾ
WF
DFTBSFUMFOEçSNçƾUçS
&TFEçO
ZFEç
BZ

TPOSB

0DBL

UBSçIçOEF
çML
LF[
PSUBZB
ΑLBSBL
EFWSçNçO
CBƾMBOH‘D‘OEBO
CV
ZBOB
CF-

Bugün Suriye ve tüm bölge, kritik bir yol ayrımında bulun- maktadır. Birçok uzman, Esed’in siyasi bir çözümü pek çok kere reddetmesi ve düzenli ordunun stratejik mevkilerini peş peşe kaybetmesi nedeniyle rejimin çok yakın bir zamanda yı- kılacağını düşünmektedir.

*ú5úû

14

ƾçODç
LF[
IBMLB
IçUBQ
LPOVƾNBT‘
ZBQNBT‘
CVOVO
FO
BΑL
LBO‘U‘E‘S
#V
LPOVƾNB
&TFEçO

SFBMçUFEFO
UBNBNFO
LPQNBE‘ƭ‘OB
çƾBSFU
FUNFLUFEçS
"LTçOF
IFS
UàS
SFFM
WF
CBS‘ƾΑM
TçZBTç

ÎÚ[àNà
CçS
LFOBSB
BUBSBL
NFZEBO
PLVNBEB
LBSBSM‘
PMEVƭVOV
WF
BTLFSç
TFÎFOFƭç
LVMMBO- NBLUB
‘TSBSD‘
PMEVƭVOV
HÚTUFSNFLUFEçS

,POVƾNBT‘OEB
CçS
TFOF
ÚODF
TÚZMFEçƭç
TÚ[MFSç
BZOFO
UFLSBSMBN‘ƾ
CBS‘ƾΑM
ÎÚ[àN
BNBÎM‘

UàN
ÎBCBMBS‘
EB
LBCVM
FUNFEçƭçOç
CFMçSUNçƾUçS
:çOF
PUPSçUFZF
T‘NT‘L‘
TBS‘MBDBƭ‘O‘
WF


.BSU
BZ‘OEB
CBƾMBZBO
EFWSçNEFO
çUçCBSFO
FTBT
BME‘ƭ‘
BTLFSç
TFÎFOFƭç
FMçOEF
UVUNBZB
EF- WBN
FEFDFƭçOç
WVSHVMBN‘ƾU‘S

#V
OPLUBEBO
IBSFLFUMF
4VSçZFEFLç
EVSVNVO
OF
BƾBNBEB
PMEVƭV
ÎBU‘ƾNBEBLç
UBSBGMBS‘O

LPOVNMBS‘
WF
ÎBU‘ƾNBO‘O
IBOHç
ZÚOF
FWSçMFDFƭçOF
EBçS
CçMHçMFS
ÚOFN
BS[
FUNFLUFEçS
"Z- S‘DB
ÎBU‘ƾNBO‘O
TPOVÎMBS‘
WF
CV
TPOVÎMBS‘O
IFN
4VSçZF
IFN
EF
CÚMHF
àMLFMFSç
BΑT‘OEBO

NVIUFNFM
ZBOT‘NBMBS‘O‘O
OFMFS
PMBDBƭ‘OB
çMçƾLçO
UçUç[
WF
HFSÎFLÎç
CçS
EFƭFSMFOEçSNF
ZB- Q‘MNBT‘
TPO
EFSFDF
ÚOFNMçEçS

ơƾUF
CV
SBQPS
4VSçZF
çÎFSçTçOEF
OFMFS
PMEVƭVOB
çMçƾLçO
EBIB
OFU
CçS
ç[MFOçN
PMVƾUVSNBL

WF
EPMBZ‘T‘ZMB
4VSçZF
LSç[çOF
çMçƾLçO
EBIB
HFSÎFLÎç
WF
EBIB
PCKFLUçG
LBSBSMBS
BMBCçMNFMFSçOç

TBƭMBNBL
BNBD‘ZMB
IFN
LBSBS
BM‘D‘MBS
IFN
EF
LBNVPZV
çÎçO
UçUç[
WF
BZS‘OU‘M‘
CçS
EFƭFS- MFOEçSNF
PMBOBƭ‘
TVONBLUBE‘S

,POVNV
HFSFƭç
BSBƾU‘SNBD‘O‘O
ÎBCBMBS‘OB
EBZBM‘
CV
SBQPS
ÎPL
TBZ‘EB
ÚOFNMç
CçMHç
LBZ- OBƭ‘O‘
FTBT
BMNBLUBE‘S
3BQPSEB
LVMMBO‘MBO
ÚOFNMç
CçMHç
LBZOBLMBS‘O‘
BƾBƭ‘EBLç
HçCç
T‘- SBMBZBCçMçSç[

t
4VSçZF
çÎçOEFO
WF
E‘ƾ‘OEBO
Ú[FM
LBZOBLMBS

t
4VSçZFZF
EBçS
LBNVZB
BΑL
"SBQÎB
WF
ơOHçMç[DF
LBZOBLMBS
IBCFS
SÚQPSUBK
WC t
4VSçZF
IàLàNFUçOçO
ZBZ‘NMBE‘ƭ‘
SBQPSMBS
WF
CçMHçMFS

t
#ÚMHFTFM
WF
VMVTMBSBSBT‘
ÚSHàUMFSçO
ZBZ‘NMBE‘ƭ‘
SFTNç
SBQPSMBS
WF
CçMHçMFS

t
"ZS‘DB
TçWçM
UPQMVN
LVSVMVƾMBS‘
WF
EàƾàODF
LVSVMVƾMBS‘O‘O
SBQPSMBS‘

Ayrıca rapor üç ana bölüme ayrılmıştır:

t
Genel Tablo:
4VSçZFOçO
çÎçOEF
CVMVOEVƭV
HFOFM
EVSVNV
FLPOPNçL
UPQMVNTBM
çO- TBOç
HàWFOMçL
WF
BTLFSç
BΑMBSEBO
FMF
BMBO
IFS
CBƾM‘ƭ‘O
EçLLBU
ÎFLçDç
WF
[FOHçO
WFSçMFSMF

EPOBU‘ME‘ƭ‘
UçUç[
CçS
EFƭFSMFOEçSNF
çÎFSFO
CçSçODç
CÚMàN

t
"[‘OM‘LMBS‘O
3PMà
4VSçZFEF
TàSFHFMFO
ÎBU‘ƾNBMBSEB
B[‘OM‘LMBS‘O
SPMàOà
Ú[FMMçLMF

,àSUMFS
çMF
4VSçZF
NVIBMFGFUç
BSBT‘OEBLç
çMçƾLçZç
FMF
BMBO
WF
4VSçZFOçO
CÚMàOFSFL
CçS

,àSU
EFWMFUç
WF
CçS
/VTBZSç
EFWMFUç
LVSVMNBT‘
FLTFOçOEFLç
TPSVMBS‘
ZBO‘UMBZBO
çLçODç

bölüm.

t
(FMFDFL
4FOBSZPMBS‘
4PO
PMBSBL

Z‘M‘OEBO
#FƾƾBS
&TFEçO
HÚSFW
TàSFTçOçO
TPOB

FSNFTç
çÎçO
WBSTBZ‘MBO
UBSçI
PMBO

Z‘M‘O‘O
5FNNV[
BZ‘OB
LBEBS
4VSçZFEFLç
HF-

15

#V
SBQPS
4VSçZF
IBLL‘OEB
ZBZ‘OMBOBO
SBQPSMBSEB
HÚSàMFO
CçS
çÎFSçL
FLTçLMçƭçOç
EPMEVS- NBZ‘
BNBÎMBNBLUBE‘S
/çUFLçN
SBQPS
NFTFMFZF
çMçƾLçO
CFMHFMFSç
BOBMç[MFSç
WF
HFMFDFLUFLç

CFLMFOUçMFSç
CçS
BSBZB
HFUçSNFLUFEçS
ơML
LF[
UàN
EFUBZMBS‘ZMB
HàOEFNF
HFMFO
WF
UBSU‘ƾ‘MBO

QFL
ÎPL
LPOV
IBLL‘OEB
SBLBNMBS
UBCMPMBS
HSBGçLMFS
WF
IBSçUBMBS
çMF
HàÎMFOEçSçMFO
BZS‘O- U‘MBS
WF
CçMHçMFS
çMF
[FOHçOMFƾUçSçMNçƾUçS
3BQPS
TPOSBLç
BƾBNBO‘O
OF
PMBDBƭ‘
4VSçZFOçO

BL‘CFUçOçO
OBT‘M
PMBDBƭ‘
TPSVTVOB
ZBO‘U
BSBNBZB
ÎBM‘ƾNBLUBE‘S

17

4PO
BZMBSEB
4VSçZF
NVIBMFGFUçOçO
&TFE
SFKçNçOçO
EàƾàSàMNFTçOF
ZÚOFMçL
ZBLMBƾ‘N‘O‘O

WF
CV
BNBÎMB
BMBOEB
ZàSàUUàƭà
GBBMçZFUMFSçOçO
CçSMFƾUçSçMNFTçOF
EBçS
ÚOFNMç
HFMçƾNFMF- SF
UBO‘L
PMEVL
ƗV
BOB
LBEBS
&TFEç
EàƾàSNF
TàSFDçOEFLç
CBƾBS‘T‘[M‘L
LPOVTVOEB
CB[‘

àMLFMFS
4VSçZF
NVIBMFGFUçOç
FMFƾUçSNçƾ
PMTBMBS
CçMF
CV
NFTFMF
LBSƾ‘T‘OEB
HFSÎFL
TPSVN- MVMVLUBO
LBÎNBZB
EÚOàL
CçS
NB[FSFU
PMBSBL
EFƭFSMFOEçSçMFCçMçS
"ODBL
TçZBTç
WF
BTLFSç

BΑEBO
PMHVOMBƾN‘ƾ
4VSçZF
NVIBMFGFUç
CV
QPMFNçƭç
TPOB
FSEçSNFL
WF
BS[VMBE‘ƭ‘
IFEFGç

HFSÎFLMFƾUçSNFL
à[FSF
HàÎMFSçOç
CçSMFƾUçSNF
LBSBS‘
BMN‘ƾU‘S

.VIBMFGFU
UBCBO‘O‘
HFOçƾMFUNFL
TBìBS‘
CçSMFƾUçSNFL
àMLF
çÎçOEF
WF
E‘ƾ‘OEB
CVMVOBO
NV- IBMFGFU
àZFMFSç
BSBT‘OEB
FOUFHSBTZPOV
TBƭMBNBL
WF
OçUFMçLMç
CçS
LVWWFU
PMVƾUVSNBL
NBL- TBE‘ZMB
çMFSçEF
NFZEBOB
HFMFCçMFDFL
PMBT‘
T‘L‘OU‘MBSB
LBSƾ‘
CçSMçLUF
IBSFLFU
FUNFLUFEçS
#V

BNBÎMB

,BT‘N

UBSçIMFSç
BSBT‘OEB
,BUBS‘O
CBƾLFOUç
%PIBEB
àÎ
HàO
TàSFO
CçS

Eç[ç
EBO‘ƾNB
UPQMBOU‘MBS‘
Eà[FOMFONçƾ
4VSçZF
çÎçOEFO
WF
E‘ƾ‘OEBO
ÎPL
TBZ‘EB
NVIBMçG

IFZFU
UPQMBOU‘EB
IB[‘S
CVMVONVƾUVS
%PIBEB
HFSÎFLMFƾUçSçMFO
CV
UPQMBOU‘ZB
4VSçZF
%FW- SçNç
(FOFM
,VSVMV
:FSFM
,PPSEçOBTZPO
,PNçUFMFSç
4VSçZF
6MVTBM
,POTFZç
4VSçZF
ơƾ

'PSVNV
ZFSFM
LPOTFZMFSEFO

UFNTçMDç
ƗBN
ÃMLFTç
"MçNMFSç
#çSMçƭç
,àSU
6MVTBM
,PO- TFZç
4VSçZF
"ƾçSFUMFSç
%FWSçN
,POTFZç
%FWSçN
.àUFWFMMç
)FZFUç
%FNPLSBUçL
,àSTà
4PTZBMçTU
#çSMçL
1BSUçTç
,PNàOçTU
&NFL
1BSUçTç
CBƭ‘NT‘[
VMVTBM
GçHàSMFS
SFKçNEFO
LPQBO

TçZBTçMFS
WF
EçƭFSMFSç
LBU‘MN‘ƾU‘S

5PQMBOU‘
TPOVDVOEB
NVIBMFGFUçO
ÚOEF
HFMFO
UFNTçMDçTç
LPOVNVOEB
CVMVOBO
WF
NV- IBMçìFSçO
ÎPƭVOMVƭVOV
çÎçOEF
CBS‘OE‘SBO
4VSçZF
6MVTBM
,POTFZç
çMF
EçƭFS
NVIBMFGFU
WF

EFWSçN
HàÎMFSç
BSBT‘OEB
BOMBƾNBZB
WBS‘MBSBL
iSuriye Devrimi ve Muhalefet Güçleri Ulusal Koalisyonuw
LVSVMNVƾUVS
"INFE
.VB[
FM)BUçQ
LPBMçTZPOVO
CBƾLBO‘
TFÎçMçS- LFO
CBƾLBO‘O
CçSçODç
WFLçMç
ÚOEF
HFMFO
NVIBMçG
MçEFS
3çZBE
4FZG
çLçODç
WFLçMç
4VIFZS

"UUBTç
PMNVƾUVS
.VTUBGB
4BCCBƭ
EB
LPBMçTZPOVO
HFOFM
TFLSFUFSç
PMBSBL
TFÎçMNçƾUçS

685ú<(·1ú1údú1'(

%8/81'8ø8

*(1(/'858081

'(ø(5/(1'ú5ú/0(6ú

1

18


,BT‘N
EF
,ÚSGF[
ơƾCçSMçƭç
,POTFZçOF
àZF
"SBQ
àMLFMFS
4VVEç
"SBCçTUBO
,SBM- M‘ƭ‘
,BUBS
#BISFZO
#çSMFƾçL
"SBQ
&NçSMçLMFSç
,VWFZU
WF
6NNBO

,PBMçTZPOV
4VSçZF

IBML‘O‘O
NFƾSV
UFNTçMDçTç
PMBSBL
UBO‘E‘LMBS‘O‘O
BΑLMBN‘ƾMBSE‘S
,ÚSGF[
ơƾCçSMçƭç
,POTFZç

àZFMFSçOEFO
TPOSB
"SBQ
#çSMçƭç
àMLFMFSç
EF
,PBMçTZPOV
SFTNç
NVIBUBQ
PMBSBL
UBO‘E‘LMB- S‘O‘
çMBO
FUNçƾMFSEçS
4POSBT‘OEB
'SBOTB
WF
ơUBMZB
çMF
CBƾMBZBO
5àSLçZF
WF
#çSMFƾçL
,SBMM‘L

çMF
EFWBN
FEFO
UBO‘NB
BΑLMBNBMBS‘
QFƾ
QFƾF
HFMNçƾUçS

"SBM‘L

UBSçIçOEF
'BTUB

HFSÎFLMFƾUçSçMFO
WF
V
BƾL‘O
àMLFOçO
LBU‘ME‘ƭ‘
4VSçZFOçO
%PTUMBS‘
UPQMBOU‘T‘OEB
çTF

,PBMçTZPO
4VSçZF
IBML‘O‘O
UFL
WF
NFƾSV
UFNTçMDçTç
PMBSBL
LBCVM
FEçMNçƾUçS

Ahmed Muaz el-Hatib Kimdir?

1960 doğumlu olan el-Hatib, Şam’daki el-Emevi Camii’nin imamı ve hatibi olarak görev yapmıştır. El-Hatib, açık görüşlü ve ılımlı bir kişilik olarak tanınmaktadır. Suriye krizinin patlak vermesinden sonra Mart 2011’de muhaliflere destek verdiği gerekçesiyle pek çok kez tutuklanmıştır.

El-Hatib, oylamanın resmi sonuçlarına göre herhangi bir rakibi olmaksızın Koalisyon’un başkanlığını kazanmış, Koalisyon üyelerinin büyük bir çoğunluğunun desteğini almıştır.

Figür 1. Suriye Devrimi ve Muhalefet Güçleri Ulusal Koalisyonu’nun Organizasyon Şeması

%DüNDQO×N2ÀVL

$KPHG0XD]

HO+DWLE

%DüNDQ9HNLOL

5L\DG6H\I

%DüNDQ9HNLOL 6XKH\U$WWDVL

%DüNDQ9HNLOL .UW7HPVLOFL

*HQHO6HNUHWHU 0XVWDID6DEEDù

<DUG×P2ÀVL +XNXN2ÀVL $VNHULYH

*YHQOLN2ÀVL

19

#V
CBƭMBNEB
4VSçZF
%FWSçNç
WF
.VIBMFGFU
(àÎMFSç
6MVTBM
,PBMçTZPOV
4VSçZFOçO
UPQ- SBL
CàUàOMàƭàOàO
LPSVONBT‘
WF
àMLFEF
ZFOç
CçS
ZÚOFUçNçO
PMVƾUVSVMNBT‘
HFSFLUçƭçOF

EBçS
CçSUBL‘N
çMLFMFS
BΑLMBN‘ƾU‘S
#V
çMLFMFS
ƾV
ƾFLçMEF
T‘SBMBOBCçMçS

t
6MVTBM
FHFNFOMçƭçO
LPSVONBT‘
WF
LBSBS
WFSNF
TàSFDçOEF
NçMMç
çSBEFOçO
CBƭ‘NT‘[M‘ƭ‘- nın sağlanması,

t
4VSçZFOçO
VMVTBM
UPQSBL
CàUàOMàƭàOàO
LPSVONBT‘

t
4VSçZF
IBML‘O‘O
CàUàOMàƭàOàO
LPSVONBT‘

t
5àN
TFNCPMMFSç
WF
UFNFM
CçMFƾFOMFSç
çMF
SFKçNçO
EàƾàSàMNFTç

t
4VSçZFMçMFSF
LBSƾ‘
TVÎ
FZMFNMFSçOF
LBS‘ƾN‘ƾ
PMBO
LçNTFMFSçO
TPSVNMV
UVUVMBSBL
CV
LVW- WFUMFSçO
EBƭ‘U‘MNBT‘

t
3FKçN
çMF
IFSIBOHç
CçS
EçZBMPH
ZB
EB
Nà[BLFSFZF
HçSçMNFNFTç

t
4çWçM
ÎPƭVMDV
WF
EFNPLSBUçL
CçS
4VSçZFOçO
LVSVMVƾVOVO
WVSHVMBONBT‘

,PBMçTZPO
IFEFìFSçOç
çTF
ƾV
ƾFLçMEF
T‘SBMBN‘ƾU‘S

t
"TLFSç
EFWSçN
LPOTFZMFSç
WF
½[HàS
4VSçZF
0SEVTV
½40
NàƾUFSFL
LPNVUB
EFTUFƭç- OçO
CçSMFƾUçSçMNFTç

t
6MVTMBSBSBT‘
LPPSEçOBTZPO
çMF
4VSçZF
IBML‘O‘
EFTUFLMFNF
GPOVOVO
PMVƾUVSVMNBT‘

t
4VSçZF
6MVTBM
)VLVL
,PNçUFTçOçO
LVSVMNBT‘

t
6MVTMBSBSBT‘
UBO‘NB
HFSÎFLMFƾUçLUFO
TPOSB
HFÎçDç
CçS
IàLàNFUçO
LVSVMNBT‘

&TFE
WF
SFKçNçOç
EFWçSNFL
à[FSF
NVIBMçG
TçZBTç
ÎBCBMBS‘O
CçSMFƾUçSçMNFTçOF
QBSBMFM
PMB- SBL
SFKçNF
LBSƾ‘
NàDBEFMF
FEFO
TçMBIM‘
NVIBMFGFUçO
BTLFSç
ÎBM‘ƾNBMBS‘O‘
EB
CçSMFƾUçSNFL

çÎçO
ÎBCB
IBSDBON‘ƾU‘S
4VSçZF
çÎFSçTçOEF
NFZEBOMBSEB
ÎBSQ‘ƾBO
½40ZB
CBƭM‘
CçSMçLMFSç
UVHBZMBS‘
WF
BMBZMBS‘
UFNTçM
FEFO
à
BƾL‘O
àZF

"SBM‘L

UBSçIMFSç
BSBT‘OEB
CçS

BSBZB
HFMFSFL
4VSçZF
çÎFSçTçOEFLç
UàN
TçMBIM‘
EFWSçN
HàÎMFSç
çÎçO
i:àLTFL
.àƾUFSFL
"TLFSç

,PNVUB
,POTFZçwOçO
LVSVMNBT‘O‘
LBSBSMBƾU‘SN‘ƾU‘S

"ZO‘
CVMVƾNBEB
ZBQ‘MBO
çTUçƾBSFMFSçO
BSE‘OEBO
i"TLFSç
WF
%FWSçN
(àÎMFSç
(FOFMLVSNBZ

#BƾLBOM‘ƭ‘w
çÎçO

àZFOçO
TFÎçNç
UBNBNMBON‘ƾU‘S
:çOF
4VSçZF
%FWSçNç
WF
.VIBMFGFU

(àÎMFSç
6MVTBM
,PBMçTZPOV
çMF
UFNTçM
FEçMFO
TçZBTç
NVIBMFGFUMF
LFTçOUçTç[
çMFUçƾçN
IBMçOEF

PMNBL
WF
&TFE
SFKçNçOç
EFWçSNFL
çÎçO
ÎBM‘ƾNBL
à[FSF
(FOFMLVSNBZ
#BƾLBO‘
PMBSBL
5Vƭ- HFOFSBM
%S
4FMçN
ơESçT
TFÎçMNçƾUçS

20

:FOç
BOMBƾNBZB
HÚSF

"TLFSç
WF
%FWSçN
(àÎMFSç
(FOFMLVSNBZ
#BƾLBOM‘ƭ‘
½40
ÎBU‘T‘
BM- U‘OEB
UBO[çN
FEçMNçƾUçS
(FOFMLVSNBZ
#BƾLBO‘
5VƭHFOFSBM
%S
4FMçN
ơESçTçO
WFLçMç
"MCBZ

.VTUBGB
"CEVMLBEçS
(FOFMLVSNBZ
#BƾLBO‘
5VƭHFOFSBM
%S
4FMçN
ơESçTçO
WFLçMç
PMVSLFO
ZBSE‘ND‘M‘ƭ‘OB
çTF
"MCBZ
"CEVMLBEçS
FM4BMçI
HFUçSçMNçƾUçS
"ZS‘DB
BƾBƭ‘EB
CFMçSUçMFO
CÚM- HFMFSF
BUBOBO
CFƾ
ZBSE‘ND‘
CV
CÚMHFMFSEFLç
TBIB
PQFSBTZPOMBS‘O‘
EPƭSVEBO
ZÚOFUNFLMF

sorumlu kılınmıştır. Bu bölgesel komutanlıklar, Genelkurmay Başkanlığı’na bağlıdır.

0MVƾUVSVMBO
CÚMHFMFS
BƾBƭ‘EBLç
ƾFLçMEF
T‘SBMBOBCçMçS

t
,V[FZ
#ÚMHFTç
)BMFQ
%FWSçN
,POTFZç
çMF
ơEMçQ
%FWSçN
,POTFZçOç
t
.FSLF[ç
#ÚMHF
)VNVT
%FWSçN
,POTFZçOç

t
%PƭV
#ÚMHFTç
%FZSç[PS
%FWSçN
,POTFZç
)BTFLF
%FWSçN
,POTFZç
WF
3BLLB
%FWSçN

,POTFZçOç

t
#BU‘
#ÚMHFTç
)BNB
%FWSçN
,POTFZç
-B[LçZF
%FWSçN
,POTFZç
WF
5BSUVT
%FWSçN

,POTFZçOç

t
(àOFZ
#ÚMHFTç
ƗBN
%FWSçN
,POTFZç
WF
%FSB
%FWSçN
,POTFZçOç
çÎFSNFLUFEçS

'çHàS

½[HàS
4VSçZF
0SEVTV
ŒÎçO
"TLFSç
WF
%FWSçN
(àÎMFSç
(FOFMLVSNBZ

Başkanlığı’nın Organizasyon Şeması

*HQHONXUPD\%DüNDQ×6HOLPúGULV

2SHUDV\RQODU0GUOù

úVWLKEDUDW0GUOù

7HGDULN0GUOù

úGDULúüOHU0GUOù

*HoLFL$GDOHW0GUOù

21


"SBM‘L

UBSçIçOEFLç
IBCFSMFSF
HÚSF
5VƭHFOFSBM
4FMçN
ơESçT
6MVTBM
,PBMçTZPO
#Bƾ- LBO‘
.VB[
FM)BUçC
çMF
CçS
BSBZB
HFMNçƾ
WF
çLçMç
BSBT‘OEB
HFSÎFLMFƾUçSçMFO
HÚSàƾNFEF
BƾB- ƭ‘EBLç
IVTVTMBS
WVSHVMBON‘ƾU‘S
#L[
"ƾBƭ‘EBLç
SFTçN

t
5àN
TFNCPMMFSçZMF
&TFE
SFKçNçOç
EFWçSNFL
WF
SFKçNçO
HàWFOMçL
HàÎMFSçOç
EBƭ‘UNBL t
&MEFLç
UàN
BSBÎMBSMB
4VSçZF
IBML‘O‘O
LFOEçOç
TBWVONBT‘O‘
TBƭMBZBCçMNFL

t
4VSçZF
IBML‘O‘O
LFOEç
LBSBS‘O‘
Ú[HàSDF
BMNBT‘O‘
TBƭMBNBL

t
4VSçZF
IBML‘O‘O
BD‘MBS‘OB
TPO
WFSNFL
à[FSF
HFÎçDç
IàLàNFUçO
LVSVMNBT‘
TàSFDçOç
I‘[- landırmak.

:àLTFL
.àƾUFSFL
"TLFSç
,PNVUB
,POTFZç

"SBM‘L

UBSçIçOEF
½40
.FEZB
#àSP- TV
BSBD‘M‘ƭ‘ZMB
ZBQU‘ƭ‘
BΑLMBNBEB
5VƭHFOFSBM
4FMçN
ơESçTçO
SàUCFTçOçO
5àNHFOFSBMMçƭF

ZàLTFMUçMEçƭçOç
EVZVSNVƾUVS



4VSçZF
SFKçNçOçO
HÚTUFSçMFSç
HàWFOMçL
WF
BTLFSç
NàEBIBMF
çMF
CBTU‘SNB
LBSBS‘
BMNBT‘O‘O

à[FSçOEFO

BZ
HFÎNçƾUçS
#V
TàSF
çÎFSçTçOEF
4VSçZF
EFWMFUçOçO
CFM
CBƭMBE‘ƭ‘
CBƾM‘DB

FLPOPNçL
TFLUÚSMFS
NVB[[BN
CçS
Z‘L‘NB
VƭSBZBSBL
ZB
UBNBN‘ZMB
EVSBLTBN‘ƾ
ZB
IBTBS

HÚSNàƾ
ZB
EB
ÎÚLNàƾUàS
#VOVO
OFEFOç
çTF
BTLFSç
PQFSBTZPOMBS
WF
EFWMFUçO
FLPOPNçL

BMUZBQ‘T‘O‘O
SFKçN
UBSBG‘OEBO
ZFSMF
CçS
FEçMNFTçEçS
5BS‘N
TBOBZç
UVSç[N
WF
Iç[NFU
TFL- UÚSMFSç
HçCç
ÎFƾçUMç
TFLUÚSMFS
CV
LBQTBN
çÎFSçTçOEF
ZFS
BMN‘ƾU‘S

ÃMLFEF
FOìBTZPO
Zà[EF
‘
BƾBSLFO
i4VSçZF
-çSBT‘w
.BSU
EFO
CV
ZBOB
Zà[EF

çO
à[FSçOEF
EFƭFS
LBZC‘OB
VƭSBN‘ƾU‘S
"ZS‘DB

Z‘M‘OEB
àMLFOçO
HBZSçTBGç
NçMMç

IÉT‘MBT‘OEB
Zà[EF

PSBO‘OEB
CçS
Eàƾàƾ
HÚSàMNàƾUàS

Z‘M‘OEBLç
çƾTç[MçL
SBLBNMBS‘

çTF
FO
çZçNTFS
UBINçOMFSF
HÚSF
Zà[EF

PMBSBL
HFSÎFLMFƾNçƾUçS
3FKçNçO
BZM‘L
ZBS‘N
NçM- ZBS
EPMBS‘
CVMBO
TBWVSHBOM‘ƭ‘
TPOVDV
àMLFOçO
OBLçU
SF[FSWMFSçOçO
IBDNç
ÎBSQ‘D‘
CçÎçNEF

B[BMN‘ƾU‘S

&LçN
BZ‘OEB
ZBQ‘MBO
UBINçOMFS
EF
àMLFOçO
OBLçU
SF[FSWMFSçOçO

NçM- ZBS
EPMBS
DçWBS‘OEB
PMEVƭVOV
HÚTUFSNFLUFEçS
0ZTB
CV
SBLBN
EFWSçN
CBƾMBE‘ƭ‘
HàOMFSEF

ZBLMBƾ‘L

NçMZBS
EPMBS
TFWçZFTçOEFZEç

4FLUÚSFM
CB[EB
àMLFEFLç
FLPOPNçL
TFLUÚSMFSçO
EVSVNV
BƾBƭ‘EBLç
ƾFLçMEF
Ú[FUMFOFCçMçS

 !

%FWSçNEFO
ÚODF
UVSç[N
TFLUÚSàOàO
àMLF
FLPOPNçTç
çÎFSçTçOEFLç
QBZ‘

NçMZBS
EPMBS

DçWBS‘OEBZE‘
"ODBL
ƾV
BOEB
àMLFEF
UVSç[N
UBNBNFO
EVSNVƾ
IBMEFEçS
"ZS‘DB
UVSçTUçL

Selim İdris Kimdir?

İdris, Humus’un el-Mubarakiyye köyü doğumludur. Mühendislik alanında doktora ya- pan Selim İdris Suriye Askeri Akademisi’nde öğretim görevlisi olarak çalışmaktaydı. Beş dil bilen İdris herhangi bir siyasi akıma bağlı değildir. Dikkat çekici biçimde yönetim ve organizasyon çalışmalarına önem vermektedir. Askeri çevrelerde fiili bir popülaritesi vardır. Kültürlü ve ılımlı bir kişilik olarak tanınmaktadır.

Suriye rejiminin, gösterileri askeri müdahale ile

 

  

ay boyunca, Suriye devletinin bel

 

ekonomik sektörler

  

  

  

 

 

 

 

sonucu, devrimin

 !

  

rezervlerinin hacmi

$ 

 %"

&  $

tahminler ülkenin nakit rezervlerinin 4-5 milyar

 

 '

22

UFTçTMFSF
ZÚOFMçL
HFSÎFLMFƾUçSçMFO
TBME‘S‘MBS
OFEFOçZMF
àMLFEF

NçMZBS
EPMBS‘
BƾBO
[BSBS

NFZEBOB
HFMNçƾUçS
#VOVO
TPO
ÚSOFƭç
çTF
%àOZB
.çSBT‘
-çTUFTçOEF
ZFS
BMBO
)BMFQ
±BS- ƾ‘T‘
PMNVƾUVS
1FL
ÎPL
UBSçIç
WF
UVSçTUçL
UFTçTUF
SFKçNçO
HFSÎFLMFƾUçSEçƭç
LPSLVOÎ
Z‘L‘N
CV

TFLUÚSà
V[VO
CçS
TàSF
UPQBSMBOBNBZBDBL
IBMF
HFUçSNçƾUçS

6MVTMBSBSBT‘
SBQPSMBS
%àOZB
.çSBT
'POV
4VSçZF
0SEVTVOVO
4VSçZFEF
UBSçIç
OçUFMçL- UFLç

ZFSç
çƾHBM
FUUçƭçOç
WF
CVSBMBS‘O
BTLFSç
L‘ƾMB
PMBSBL
LVMMBO‘ME‘ƭ‘O‘
HÚTUFSNFLUFEçS

:çOF
Eà[FOMç
4VSçZF
0SEVTV
à
VMVTMBSBSBT‘
Eà[FZEF
V
EB
VMVTBM
Eà[FZEF
UBSçIç
NçSBT

LBUFHPSçTçOEF
ZFS
BMBO

ZFSç
UBISçQ
FUNçƾUçS

  !


Z‘M‘
SBLBNMBS‘OB
HÚSF
CV
TFLUÚSàO
4VSçZFOçO
HBZSçTBGç
NçMMç
IBT‘MBT‘OEBLç
QBZ‘
ZBL- MBƾ‘L
Zà[EF
EçS
:çOF
4VSçZFOçO
L‘STBM
CÚMHFMFSçOEF
ÎBM‘ƾBOMBS‘O
Zà[EF
Tç
UBS‘NMB

VƭSBƾNBLUB
CV
TFLUÚSEF
ÎBM‘ƾBOMBS
EB
4VSçZFOçO
UPQMBN
çƾ
HàDà
LBQBTçUFTçOçO
Zà[EF

TçOç
PMVƾUVSNBLUBE‘S

#VHàO
SFKçNçO
BTLFSç
PQFSBTZPOMBS‘
OFEFOçZMF
CV
TFLUÚS
ƾçEEFUMç
CçS
T‘L‘OU‘
çÎFSçTçOEFEçS

±àOLà
SFKçN
BZBLMBONBMBS‘O
CBƾMBE‘ƭ‘
L‘STBM
CÚMHF
çOTBOMBS‘O‘O
FWMFSçOç
WF
çƾ
ZFSMFSçOç

ZFSMF
CçS
FUNFLMF
LBMNBN‘ƾ
CV
LçƾçMFSF
BçU
çƾZFSMFSçOç
UBS‘N
BSB[çMFSçOç
WF
NBITàMMFSç
BUFƾF

WFSFSFL
OàGVTVO
ÚOFNMç
CçS
LFTçNç
BΑT‘OEBO
WB[HFÎçMNF[
OçUFMçLUFLç
FLPOPNçL
UFNFMç
EF

Z‘LN‘ƾU‘S
±çGUÎçMFSçO
HÚÎ
FUNFTçZMF
CçSMçLUF
EVSVN
EBIB
EB
LÚUàZF
HçUNçƾ
L‘UM‘L
OFEFOçZ- MF
NB[PU
WF
HàCSF
GçZBUMBS‘
Zà[EF

BSUN‘ƾU‘S
#V
BSU‘ƾ‘
ÚOHÚSFNFZFO
IàLàNFU
çTF
CV

NBEEFMFS
çÎçO
LçNç
UFLFMDçMFSçO
UBIBLLàNàOF
CBƭ‘NM‘
IBMF
HFMNçƾUçS

5àN
CV
LPƾVMMBS
UBS‘NTBM
àSàOMFSçO
GçZBUMBS‘OEB
DçEEç
BSU‘ƾMBS‘
EB
CFSBCFSçOEF
HFUçSNçƾUçS

½[FMMçLMF
BTLFSç
PQFSBTZPO
ZBQ‘MBO
CÚMHFMFSçO
QFL
ÎPƭVOVO
UBS‘NTBM
àSFUçN
BMBOMBS‘
PM- EVƭV
HÚSàMNFLUFEçS
½SOFƭçO
TBME‘S‘MBSB
NBSV[
LBMBO
)BTFLF
 
NçMZPO
IFLUBS
)BMFQ

L‘STBM‘
ZBLMBƾ‘L
 
NçMZPO
IFLUBS
ơEMçQ
çTF
ZBLMBƾ‘L

CçO
IFLUBS
FLçMç
BSB[ç
çÎFSNFL- UFEçS

5BS‘N
BMBO‘OB
ZBQ‘MBO
ZPƭVO
ZBU‘S‘NMBS
TPOVDV
ZBL‘O
CçS
HFÎNçƾF
LBEBS
CV
TFLUÚSEF

LFOEç
LFOEçOF
ZFUFCçMFO
àMLFMFS
BSBT‘OEB
TBZ‘MBO
4VSçZF
çÎFSçEFLç
BΑƭ‘
HçEFSNFL
çÎçO

ZBLMBƾ‘L

NçMZPO
UPO
UBI‘MB
NVIUBÎ
IBMF
HFMNçƾUçS
#V
çIUçZBD‘O
HçEFSçMNFTç
EF
IàLàNF- UçO
çTUFƭçOF
CBƭM‘E‘S
#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFS
SBQPSMBS‘OB
HÚSF
EF

NçMZPO
4VSçZFMç
H‘EB
L‘UM‘ƭ‘

H‘EB
HàWFOMçƭç
TPSVOV
ZBƾBNBLUBE‘S
 
NçMZPO
çOTBO
çTF
PMEVLÎB
DçEEç
CçS
UFIMçLF

BMU‘OEBE‘S
WF
ÚOàNà[EFLç
àÎ
BZ
çÎFSçTçOEF
BDçM
ZBSE‘NB
çIUçZBÎ
EVZNBLUBE‘S

( )

$ '

Suriyeli,

  * 

! +

 ".

milyon insan ise  

  

 '!! !

  

 



23

"   !

ÃMLFEF
TBOBZç
TFLUÚSà
ÎPL
CàZàL
CçS
UBISçCBUB
VƭSBN‘ƾU‘S
½[FMMçLMF
àMLFEFLç
FOEàTUSç- ZFM
GBBMçZFUMFSçO
ÎPƭV
àMLFOçO
FLPOPNç
CBƾLFOUç
PMBSBL
EFƭFSMFOEçSçMFO
)BMFQ
LFOUçOEF

ZPƭVOMBƾN‘ƾU‘S
3FKçNçO
BTLFSç
PQFSBTZPOMBS‘
OFEFOçZMF
LFOUçO
NBSV[
LBME‘ƭ‘
GFMBLFUMFS

EçLLBUF
BM‘OE‘ƭ‘OEB
àMLFOçO
FLPOPNçL
UFNFMMFSçOEFO
PMEVLÎB
CàZàL
CçS
L‘TN‘O‘O
çƾWF- SFOMFSçO
çìBT
FUNFTç
TBOBZçZF
FMWFSçƾMç
ÎFWSFOçO
ZPL
PMNBT‘
WF
çƾ
BEBNMBS‘O‘O
çƾMFSçOç
ZVSU- E‘ƾ‘OB
UBƾ‘NBMBS‘
TPOVDV
ZB
EVSBLTBE‘ƭ‘
ZB
EB
UBNBNFO
PSUBEBO
LBMLU‘ƭ‘
TÚZMFOFCçMçS

/çUFLçN
çMHçMç
SBQPSMBS
4VSçZFEFO
.‘T‘SB
T‘ƭ‘OBO
4VSçZFMç
çƾ
BEBN‘
WF
ZBU‘S‘ND‘
TBZ‘T‘O‘O


Z‘M‘O‘O
TPO
ÎFZSFƭçOEF
çLçZF
LBUMBOE‘ƭ‘OB
çƾBSFU
FUNFLUFEçS

1FUSPM
4VSçZF
BΑT‘OEBO
ÚOFNMç
CçS
TFLUÚSEàS
±àOLà
QFUSPM
EFWMFU
HFMçSMFSçOçO
FO
B[
àÎUF

CçSçOç
LBNV
CàUÎFTçOçO
ZBLMBƾ‘L
EÚSUUF
CçSçOç
WF
4VSçZFOçO
UPQMBN
çISBDBU‘O‘O
ZBLMBƾ‘L

Zà[EF
‘O‘
PMVƾUVSNBLUBE‘S
4VSçZFOçO
QFUSPM
çISBD‘

Z‘M‘OEB
ZBLMBƾ‘L

NçMZBS

EPMBSB
VMBƾN‘ƾ
WF
BZO‘
Z‘M
"WSVQB
#çSMçƭç
àMLFMFSç
EF
ZBLMBƾ‘L

NçMZBS
EPMBSM‘L
QFUSPM

çUIBMBU‘O‘
4VSçZFEFO
ZBQN‘ƾU‘S
6MVTMBSBSBT‘
UPQMVNVO
4VSçZF
SFKçNçOçO
QFUSPM
TFLUÚSà- OF
VZHVMBE‘ƭ‘
ZBQU‘S‘NMBS
SFKçNçO
TBƭMBN
EÚWç[
HFUçSFO
CV
LBZOBLMBS
BSBD‘M‘ƭ‘ZMB
4VSçZF

LFOUMFSçOF
LBSƾ‘
Eà[FOMFEçƭç
BTLFSç
TBME‘S‘MBS‘
GçOBOTF
FUNF
WF
BZO‘
[BNBOEB
ZBOEBƾMBS‘O‘

WF
HàWFOMçL
HàÎMFSçOç
CFTMFNF
HàDàOEFO
NBISVN
LBMNBT‘OB
ZPM
BÎN‘ƾU‘S

"ODBL
CVOVOMB
CçSMçLUF
TÚ[
LPOVTV
EPƭSVEBO
ZBQU‘S‘NMBS‘O
BZM‘L

NçMZPO
EPMBSB
WB- SBO
[BSBS
NFZEBOB
HFUçSNFTç
FLPOPNçL
EBSBMNBO‘O
EFSçOMFƾNFTç
WF
FOìBTZPO
PSBO‘O‘O

ZàLTFMNFTç
HçCç
CçSUBL‘N
ZBO
FULçMFSç
PSUBZB
ΑLBSNBLUBE‘S
:çOF
CV
TFLUÚSEF
ZBƾBOBO

T‘L‘OU‘MBS
EçƭFS
TFLUÚSMFSF
EF
ZBOT‘ZBSBL
TBOBZç
TFLUÚSàOàO
GFMÎ
PMNBT‘OB
WF
L‘ƾ
PSUBT‘OEB

40 35 30 25 20 15 10 5

0O N E E K A O  M N M H T A E E K A O  M N M H T 2012 2011

2010







Figür 3. Suriye Arap Cumhuriyeti Aylık Enflasyon

Kaynak: BM Gıda ve Tarım Örgütü

/ $

0. ! döviz gelirlerinin '    $ sektörüne uygulanan

$.

Suriye rejiminin

!

 

1  

 



 ! ! besleme gücünden

 

 

24

Ú[FMMçLMF
‘T‘ONB
BNBÎM‘
LVMMBO‘MBO
ZBL‘U
L‘UM‘ƭ‘
çTF
UPQMVNTBM
IV[VSTV[MVLMBSB
ZPM
BÎNBL- UBE‘S
'BLBU
SFKçN
Ú[FMMçLMF
ơSBO‘O
GçOBOTBM
ZBSE‘NMBS‘
WF
àMLFOçO
OBLçU
SF[FSWMFSçOEFO

ZBQU‘ƭ‘
LFTçOUçZMF
CV
TFLUÚSàO
HFMçSMFSçOç
çLBNF
FEFCçMNFLUFEçS

%& '  ()* 

4VSçZF
:BU‘S‘N
,VSVMVOVO
ZBZ‘OMBE‘ƭ‘
SBLBNMBS
4VSçZFEF
ZBƾBOBO
HFMçƾNFMFS
OFEFOçZMF


Z‘M‘
0DBL
BZ‘
CBƾ‘
çMF
BZO‘
Z‘M‘O
&ZMàM
BZ‘
TPOV
BSBT‘OEBLç
EÚOFNEF
4VSçZFEFLç

NFWDVU
QSPKFMFSçO
ÎPƭVOEBO
WB[HFÎçMEçƭçOç
HÚTUFSNFLUFEçS
"ZS‘DB
SBLBNMBS

Z‘M‘O‘O

BZO‘
EÚOFNç
çMF
CV
EÚOFN
LBSƾ‘MBƾU‘S‘ME‘ƭ‘OEB
Zà[EF
MàL
CçS
EàƾàƾàO
ZBƾBOE‘ƭ‘O‘
EB

HÚ[MFS
ÚOàOF
TFSNFLUFEçS

½[FMMçLMF
UçDBSç
CBOLBD‘M‘ƭB
HFUçSçMFO
T‘O‘SMBNBMBS
NFWEVBUMBS‘O
EPOEVSVMNBT‘
WF

4VSçZFZF
EPMBS
HFUçSNFOçO
ZBTBLMBONBT‘
IFN
çƾMFN
NBTSBìBS‘O‘O
IFN
çUIBMBU
NBTSBìB- S‘O‘O
IFN
EF
TçHPSUB
NBMçZFUMFSçOçO
ZàLTFMNFTçOF
OFEFO
PMNVƾUVS
"ZS‘DB
ZBCBOD‘
EÚWç[

UBMFCçOçO
CçS
L‘TN‘
LBZ‘UM‘
FLPOPNçEFO
LBSBCPSTBZB
LBZN‘ƾU‘S
#V
EB
4VSçZF
-çSBT‘O‘O

DçEEç
CçS
EFƭFS
LBZC‘OB
VƭSBNBT‘OB
ZPM
BÎN‘ƾU‘S

% (Artış ve Azalış Oranları) 2010a 2011b 2012b D

Reel GSYİH 3,2 -3,4 -15,2 -1,0

½[FM
5àLFUJN 7,6 -3,0 -16,0 -3,0

Kamusal Tüketim 10,8 7,2 -7,0 1,6

Gayrisafi Sabit Yatırım 13,6 -2,5 -12,0 -3,0

.BM
WF
)ç[NFU
ŒISBDBU‘ 11,2 -12,0 -22,0 2,0

Mal ve Hizmet İthalatı 15,1 -3,2 -15,0 -2,5

İç Talep n/a n/a -13,6 -2,1

Tarım -9,6 0,0 -8,0 1,0

Sanayi 8,5 -4,0 -37,8 -1,0

Hizmet 5,6 -5,0 -15,0 -3,0

Mali göstergeler (% GSYİH) 23,5b 21,8 12,8 11,2

.FSLF[ç
%FWMFU
:‘MM‘L
(FMçS 24,9b 32,8 26,4 24,4

.FSLF[ç
#àUÎF
%FOHFTç -1,4 -11,0 -13,6 -13,2

Kamu Net Borç Stoku 22,7b 35,2 47,4 56,1

Uluslararası Rezerv (US$ milyon)        

Toplam Uluslararası Rezerv 14.833 4.774 2.976 3.002

a = Gerçek

b = Economist Intelligence Unit hesaplarına göre.

c = Economist Intelligence Unit tahminlerine göre.

Kaynak:
4VSçZF
.FSLF[ç
#BOLBT‘
*.'
*OUFSOBUçPOBM
'çOBODçBM
4UBUçTUçDT
8PSME
#BOL
(MPCBM
%FWFMPQNFOU
'çOBODF
&DPOPNçTU
*OUFMMçHFODF
6OçU

Tablo 1. Suriye’nin Yıllık Ekonomik Göstergeleri Rejim, özellikle

23 1

  ! nakit rezervlerinden

$ 

$ '!! gelirlerini ikame



25

+, )- 

(àO
HFÎUçLÎF
4VSçZF
IBML‘O‘O
ZBƾBE‘ƭ‘
çOTBOç
USBKFEç
EBIB
OFU
CçS
ƾFLçMEF
PSUBZB
ΑLNBL- UBE‘S
3BLBNMBS

4VSçZFEF
EFWSçNçO
QBUMBL
WFSNFTçOEFO
çUçCBSFO

Z‘M‘
TPOVOB
LBEBS

çTçNMFSç
WF
ÚMàN
ƾFLçMMFSç
kayıt altına alınan
UPQMBN
ÚMà
TBZ‘T‘O‘O

LçƾçZF
VMBƾU‘ƭ‘O‘

HÚTUFSNFLUFEçS

Tablo 2. Suriye’de Devrimin Patlak Verdiği Mart 2011’den Aralık 2012’nin Sonuna Kadar Suriye’deki Toplam “Kayıtlı”

½Mà
4BZ‘T‘


Tablo 3. Hayatını Kaybettiği Raporlanan 60,000 İnsanın Cinsiyet Dağılımı

Tablo 4. Şehirlere Göre Dağılım ƗFIJSMFSF
HÚSF
T‘O‘ìBOE‘SNB Şam

Kırsalı Humus Halep İdlip Dera Hama Şam %FZSç[PS -B[LçZF Rakka Haseke ,VOFZUçSB Tartus Süveyda

10153 8858 6340 6329 4098 3830 3453 3288 722 342 214 128 86 25

Kaynak:
4VSçZF
%FWSçNç
,PPSEçOBUÚSMFS
#çSMçƭç
43$6

4ZSçBO
3FWPMVUçPO
$PPSEçOBUPST
6OçPO

#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFS
4VSçZFEF
GBBMçZFU
HÚTUFSFO
çOTBO
IBLMBS‘
LVSVMVƾMBS‘O‘
SFGFSBOT
HÚTUF- SFSFL

Z‘M‘
TPOVOB
LBEBS
4VSçZFEF
ÚMFOMFSçO
TBZ‘T‘O‘O
ZBLMBƾ‘L

CçO
PMEVƭVOV
UBI- NçO
FUNFLUFZEç
"ODBL

0DBL
BZ‘O‘O
çML
IBGUBT‘OEB
#.OçO
IB[‘SMBUU‘ƭ‘
WF
4VSçZF

IàLàNFUç
EÉIçM
CçSÎPL
LBZOBLUBO
HFMFO
WFSçMFSç
LBSƾ‘MBƾU‘SBSBL
IB[‘SMBOBO
WF
CV
WFSçMFSçO

IFQTçOç
LBQTBZBO
CçS
SBQPS
ZBZ‘NMBE‘

3BQPSVO
CVMHVMBS‘OB
HÚSF
.BSU
EFO
"SBM‘L

ZF
LBEBS
HFÎFO
TàSFEF
IBZBU‘O‘
LBZCFEFO
WF
ÚMàNà
LBZ‘U
BMU‘OB
BM‘OBO
4VSçZFMçMFSçO

TBZ‘T‘O‘O

CçO
PMEVƭV
BΑLMBOE‘
"ODBL
CV
SBLBNMBS‘O
àMLFEF
ZBƾBOBO
LBZ‘QMBS‘O
HFS- çek boyutunu yansıtmadığı düşünülüyor.

Erkek Kadın #çMçONFZFO

% 76 % 7,5 % 16,45

Kaynak:
6/)$3
o
#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFS
ơOTBO
)BLMBS‘
,POTFZç

Humus İdlip Şam Kırsalı Halep Dera Hama %çƭFS

12.560 10.862 7.686 6.188 6.034 5.080 11.590

Kaynak:
6/)$3
o
#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFS
ơOTBO
)BLMBS‘
,POTFZç

4VSçZF
LSç[çOçO
CBƾMBOH‘D‘
TBZ‘MBO
.BSU
EFO
HàOàNà[F
LBEBS
SFKçNçO
TàSFLMç
BSUBO

BTLFSç
PQFSBTZPOMBS‘
TPOVDV
ÎPL
TBZ‘EB
4VSçZFMç
àMLF
E‘ƾ‘OB
LBÎN‘ƾU‘S
4VSçZFMç
NàMUFDç- MFSçO
PMEVLÎB
CàZàL
CçS
L‘TN‘O‘
4VSçZFZF
LPNƾV
àMLFMFS
Bƭ‘SMBNBLUBE‘S
"ZS‘DB
LçNçMF- Sç
,V[FZ
"GSçLB
CÚMHFTçOF
LçNçMFSç
EF
CB[‘
"WSVQB
àMLFMFSçOF
EBƭ‘MN‘ƾMBSE‘S
#çSMFƾNçƾ

.çMMFUMFSçO
SBLBNMBS‘OB
HÚSF
àMLF
E‘ƾ‘OEBLç
4VSçZFMç
NàMUFDç
TBZ‘T‘

ƗVCBU

UBSçIç

çUçCBS‘ZMB

CçOF
VMBƾN‘ƾU‘S

26

.àMUFDçMFSçO
CàZàL
ÎPƭVOMVƭV
àÎ
BOB
àMLFZF
EBƭ‘MN‘ƾU‘S
-àCOBO

CçOEFO
GB[MB

àMLFMFSçO
NàMUFDç
LBCVM
FUNF
LBQBTçUFTçOçO
àTU
T‘O‘S‘OB
VMBƾU‘ƭ‘
EFƭFSMFOEçSNFTç
ZBQ‘M- NBLUBE‘S
½[FMMçLMF
T‘O‘SM‘
LBZOBLMBSB
TBIçQ
WF
VZHVO
LPƾVMMBSEB
CV
LBEBS
NàMUFDçZç

Bƭ‘SMBNB
HàDàOEFO
WFZB
ZFUFSMçMçƭçOEFO
NBISVN
PMBO
-àCOBO
WF
ÃSEàOEF
EVSVN
CÚZ- MFEçS
#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFS
ơOTBOç
:BSE‘N
,PPSEçOBTZPO
0GçTçOçO
IB[‘SMBE‘ƭ‘

"SBM‘L

UBSçIMç
CçS
BΑLMBNBEB
5àSLçZFEF
4VSçZFMç
NàMUFDçMFSçO
TBZ‘T‘O‘O
àMLFEF
CVMVOBO
LBNQ- MBS‘O
LBSƾ‘MBNB
LBQBTçUFTçOç
Zà[EF

PSBO‘OEB
BƾU‘ƭ‘O‘
CFMçSUNçƾUçS
#V
BΑLMBNBEBO
CV

HàOF
5àSLçZF
ZÚOFUçNç
çLç
ZFOç
LBNQ
EBIB
BÎN‘ƾ
WF
àMLFZF

CçO
ZFOç
4VSçZFMç
NàMUFDç

VMBƾN‘ƾU‘S
.‘T‘S
EB
NàMUFDçMFSç
Bƭ‘SMBNBZB
CBƾMBN‘ƾ
WF
ƾV
BOEB
àMLFEFLç
NàMUFDçMFSçO

TBZ‘T‘
ZBLMBƾ‘L

CçOF
VMBƾN‘ƾU‘S

5àSLçZFOçO
4VSçZFMç
NàMUFDçMFSç
Bƭ‘SMBZBO
àMLFMFS
MçTUFTçOçO
CBƾ‘OEB
V[VO
CçS
TàSF
LBM- NBT‘OEBO
TPOSB
-àCOBO
WF
ÃSEàOEF
NàMUFDç
TBZ‘MBS‘O‘O
DçEEç
PSBOMBSEB
BSUNBT‘
çLç

BΑEBO
ZPSVNMBOBCçMçS
#çS
ZBOEBO
SFKçNçO
BTLFSç
PQFSBTZPOMBS‘
-àCOBO
WF
ÃSEàO
T‘O‘S

CÚMHFMFSçOF
EPƭSV
HFOçƾMFNçƾUçS
5àSLçZF
T‘O‘SMBS‘OB
ZBL‘O
CÚMHFMFSEF
çTF
NVIBMçìFSçO

TBIB
IBLçNçZFUMFSç
BSUN‘ƾ
WF
HFOçƾMFNçƾUçS



141.240

 





157.845

148.592

66.048















 









 





 

  53.531 57.21254.285124.732182.459215.135

289.953 349.807

 ! "#$%! "! &'(! )! *#!  ! +$ *!

 ! "#$%! "! &'(! )! *#!  ! +$ *!

$,)%

)-%%

$*

)$*#

( & %/  

 '  & %

:#%# '*% & %  

525.465 432.740 92.725

%10 %9

%10 %10

%7

%7

%1 %1

%21 %23

1

 &  & "$& )& )& &

1 1 1 1 1

)$*#

141.240

1

 &  & "$& )& )& &

1 1 1 1 1

$*

66.048

(

1

 &  & "$& )& )& &

1 1 1 1 1

525.465

'çHàS


"SBM‘L

ŒUçCBS‘ZMB
.àMUFDçMFSçO
%BŞ‘M‘N‘

1

 &  & "$& )& )& &

1 1 1 1 1

$,)%

148.592

1

 &  & "$& )& )& &

1 1 1 1 1 )-%%

157.845

 "#

*

+



,

%28

%30

%2 %13

./%

Rejimin askeri

$ 6!

 7! 

'  

 

bölgelerde ise,

9

saha hakimiyetleri

 



27

#V
NàMUFDçMFSçO
CàZàL
ÎPƭVOMVƭV
Ú[FMMçLMF
HàO
HFÎUçLÎF
TBZ‘MBS‘O‘O
BSUNBT‘
WF
[PSMVLMBS‘

ƾçEEFUMFOEçSFO
L‘ƾ
NFWTçNç OFEFOçZMF
LÚUà
ZBƾBN
LPƾVMMBS‘
BMU‘OEB
T‘L‘OU‘
ÎFLNFLUFEçS

ÃTUFMçL
NàMUFDçMFSçO
ZBLMBƾ‘L
Zà[EF
àOEFO
GB[MBT‘

ZBƾ
BMU‘
ÎPDVLMBSEBO
PMVƾNBLUB- E‘S
WF
ZBMO‘[DB
ÚOàNà[EFLç
BMU‘
BZ
çÎFSçTçOEF
E‘ƾBS‘EBLç
4VSçZFMç
NàMUFDçMFSçO
TBZ‘T‘O‘O


NçMZPO

CçO
NàMUFDçZç
BƾNBT‘
CFLMFONFLUFEçS

#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFSçO
TPO
SBQPSV
4VSçZF
çÎFSçTçOEFLç
LPƾVMMBS‘O
LÚUàMFƾNFTç
OFEFOçZMF


NçMZPOEBO
GB[MB
4VSçZFMçOçO
ZBSE‘NB
NVIUBÎ
PMEVƭVOV
WF
CVOMBSEBO
FO
B[

NçM- ZPOVOVO
4VSçZF
çÎFSçTçOEF
ZBƾBE‘LMBS‘
CÚMHFMFSç
UFSL
FUNFL
[PSVOEB
LBME‘LMBS‘OB
çƾBSFU

FUNFLUFEçS
½UF
ZBOEBO
4VSçZF
ơOTBO
)BLMBS‘
"ƭ‘O‘O
4/)3

4ZSçBO
/FUXPSL
GPS

)VNBO
3çHIUT
SBLBNMBS‘
çTF
oLç
CV
SBLBNMBS
4VSçZF
çÎFSçTçOEFO
HFMFO
TBIB
WFSçMFSçOF

EBZBM‘
PMBSBL
TàSFLMç
HàODFMMFONFLUFEçS
àMLF
çÎçOEF
ZFSMFSçOEFO
PMNVƾ
LçƾçMFSçO
HFSÎFL

TBZ‘T‘O‘O
#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFSçO
ZBZ‘OMBE‘ƭ‘
SBLBN‘O
çLç
LBU‘O‘
BƾBSBL
 
NçMZPOB
ZàL- TFMEçƭçOç
HÚTUFSNFLUFEçS

5BCMP


"SBM‘L

ŒUçCBS‘ZMF
,PNůV
ÃMLFMFSEFLç
4VSçZFMç
.àMUFDçMFS
WF
(FMFDFL

Tahminleri

Tablo 6. Aralık 2012’ye Kadar Suriye İçerisindeki Göçmenler

ÃMLF ,BZ‘UM‘
WFWFZB
:BSE‘N
(ÚSFO
.àMUFDçMFS Haziran 2013’teki Tahmini .àMUFDç
4BZ‘T‘

Mısır 11.190 30.000

Irak 66.532 90.000

Ürdün 155.147 300.000

Lübnan 164.626 300.000

5àSLçZF 144.755 380.000

Toplam 542.250 1.100.000

Kaynak:

"SBM‘L

çUçCBS‘ZMF
#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFS
ơOTBO
)BLMBS‘
,POTFZç
6/)$3
.àMUFDç
SBLBNMBS‘
UBINçOMFSF

EBZBM‘E‘S
WF
EFƭçƾLFOMçL
HÚTUFSFCçMçS


5BCMP
5àSLçZF
)àLàNFUç
UBSBG‘OEBO
TBƭMBON‘ƾU‘S

Göç Bölgesi Sayı

Halep 
.çMZPO

Humus 
#çO

Şam 
#çO

%FZSç[PS 
#çO

-B[LçZF 
#çO

Hama 
#çO

Dera 
#çO

İdlip 
#çO

Toplam 4 Milyon 610 Bin

Kaynak:
4VSçZF
ơOTBO
)BLMBS‘
"ƭ‘
4/)3

:!!  

 

Suriyeli mültecilerin

 " 

"%%  

; 

< .

( )3

 

 !

28

#V
çOTBOMBS‘O
CçS
L‘TN‘
ZBƾBN
LPƾVMMBS‘
BΑT‘OEBO
FMWFSçƾMç
PMNBZBO
PLVMMBSB
WF
LBNV

CçOBMBS‘OB
T‘ƭ‘ONBLUBE‘SMBS
±PƭVOMVƭV
PMVƾUVSBO
CçS
L‘TN‘
EB
BLSBCBMBS‘
ZB
EB
T‘SBEBO

çOTBOMBS
UBSBG‘OEBO
Bƭ‘SMBONBLUBE‘S
#V
EVSVN
P
BçMFMFSçO
HFÎçN
ZàLMFSçOç
EF
BSU‘SNBL- UBE‘S
½UF
ZBOEBO
àMLF
çÎçOEF
ZFSMFSçOEFO
PMNVƾ ÎPL
TBZ‘EB
Lçƾç
UBSMBMBS‘
WF
CBIÎFMFSç

NFTLFO
FEçONFLUF
IBUUB
CB[‘MBS‘
TBIçQ
PMEVLMBS‘
PUPNPCçMMFSEF
WF
LBNZPOMBSEB
ZBƾB- maktadırlar.

,‘ƾ
BZMBS‘OEB
IBWB
T‘DBLM‘LMBS‘O‘O
EàƾNFTç
TV
WF
ZçZFDFL
L‘UM‘ƭ‘
FMFLUSçL
LFTçOUçMFSç
ZBL‘U

GçZBUMBS‘O‘O
ZàLTFMNFTç
WF
‘T‘ONB
BSBÎMBS‘O‘O
CVMVONBNBT‘
HçCç
T‘L‘OU‘MBS
CV
HÚÎNFOMF- SçO
ZBƾBN‘O‘
DçEEç
EFSFDFEF
[PSMBƾU‘SNBLUB
WF
EPMBZ‘T‘ZMB
LPSLVOÎ
CçS
çOTBOç
LSç[ç
PSUBZB

ΑLBSNBLUBE‘S
/çUFLçN
#çSMFƾNçƾ
.çMMFUMFS
SBQPSMBS‘

NçMZPOV
BƾL‘O
àMLF
çÎçOEF
ZFSMF- SçOEFO
PMNVƾ
LçƾçOçO H‘EB
ZBSE‘N‘OB
NVIUBÎ
EVSVNEB
PMEVƭVOV
CFMçSUNFLUFEçS

"  





6 

  7 " 

#

RAKKA



HALEP



 *9

*":;)

* 



TARTUS



<

= 

 7

+=7

=>?

@

BCDB"7

F 

7

$#:<BG"/IB/

%*$<=<6#J6Q"J@VQJ

 $ WB%

"/IB/&

BII

6;

=<

<W

<W 

 

X?>X

=>??>?



HASEKE

 

VY

);:6

HUMUS

  

W



KIRSAL

"<



"<

+[);"





=>?#

HAMA

 







DERA



 









BDG&'C/

*]$ W

B'%&GD'

$ W

BDB&/DI

,]$ W

^^&IDG

'çHàS


ŒOTBOç
%VSVN
½[FUç ( )

$. !

 

  

 

 



=< 

9? 

#;>

=>?