PSİ 123Hafta 4Hafta 4 Fizyoloji

(1)

Fizyoloji

PSİ 123

Hafta 4

(2)

DNA

• Nükleotitlerden oluşur

• Çift sarmal yapıda

–

İnsan genomda 3.2

–

İnsan genomda 3.2

milyon baz çifti var

(3)

Nükleotit

(4)

(5)

•Bazlar

•Adenin (A)

•Guanin (G)

•Sitozin (C)

• Timin (T)

• Sitozin

Guanin

• Adenin

Timin

Hidrojen Bağları

• Timin (T)

(6)

DNA Replikasyonu

• Enzimler ile hidrojen bağları

koparılır, DNA sarmalı açılır • Açılan zincirin her biri yeni

meydana gelecek olan DNA molekülü için kalıp görevi yapar

yapar

• Ayrılan zincirlere ait

nükleotitlerin karşısına yeni nükleotitler eklenir

• Bir DNA dan iki DNA oluşmuş olur

(7)

Yarı Korunaklı Model

• Yeni oluşan DNA çift

sarmalı bir atasal zincir

bir yeni sentezlenmiş

zincir içerir

(8)

RNA

• Nükleik asit

• Proteinlerin bilgisini taşır ve protein sentezlenmesinde görev alır

• DNA ile farkları

– Çekirdeğe ek olarak

sitoplazmada da bulunur – Tek nükleotit zinciri

– Şeker-fosfat iskeletindeki şeker türü farklı

– Timin bazı yerine urasil bazı

• Adenin Timin • Adenin Urasil

(9)

RNA Türleri

• _{Mesajcı RNA (mRNA)}

• Taşıyıcı RNA (tRNA)

(10)

mRNA

• DNA'nın bir nükleotit zincirindeki genetik şifreye eşlenik olarak çekirdekte sentezlenir (transkripsiyon) • DNA daki genetik bilgiyi sonraki işlemler için hücreye taşımış olur

• Sentezlenirken DNA'daki adeninin karşısına urasil gelir • Kodon: üçlü baz dizileri

(11)

mRNA

• Çekirdekte DNAdan

sentezlenir

• Gereksiz bölgeleri kesilip atılır • Şapka ve çoklu adenin kuyruğu • Şapka ve çoklu adenin kuyruğu

eklenir

• Çekirdekteki porlardan sitoplazmaya gönderilir • Sitoplazmada üzerinden

(12)

tRNA

• Protein sentezinde görev alır.

• Amino asitleri ribozoma taşır • Amino asitin bağlandığı bölüm

– Antikodon: mRNA’nın kodon

bölgesi ile eşleşir

• Her bir tRNA türü tek tip amino asit taşır

(13)

Amino Asit Kodlama Sistemi

• Üçlü nükleotit dizileri

–

DNAKod

–

mRNAKodon

–

tRNAAntikodon

• 20 tür amino asit

(14)

rRNA

• Ribozomal RNA

• Ribozomun yaklaşık 2/3

ünü oluşturur

–

Geri kalanı protein

• Hücrede en fazla

bulunan RNA türü

(15)

mRNA Sentezi

(16)

Protein Sentezi

• Ribozomlarda gerçekleşir

• mRNA, ribozomun küçük

alt birimine tutunur

• Büyük alt birim küçük alt

birime bağlanır

• tRNA mRNA’ya bağlanınca

(17)

Protein Sentezi

• Taşınan amino asitler

arasında peptit bağı

kurulur

• Yeni sentezlenen protein

ribozomdan ayrılır, mRNA

serbest kalır

• mRNA, tRNA ve ribozom

alt birimleri yeniden

protein sentezine

katılabilir

(18)

(19)

(20)

• Kromatin: DNA-protein

kompleksi

• Hücreler bölünmeye

hazırlanırken DNA

kendini eşler, kromatin

yoğunlaşır ve

(21)

• Ökaryot hücrede

kromozomlar çiftler

hâlinde bulunur.

–

Diploit, 2n

–

İnsan 2n=46

–

Biri anneden, diğeri

babadan gelen, şekil ve

büyüklükleri birbirine

eşit, aynı kalıtsal

özellikleri kontrol eden

homolog kromozomlar

(22)

Hücre Bölünmesi

• Mitoz

–

Kromozom sayısı ve

yapısı değişmez

–

Vücut hücrelerinde

görülür

–

Çok hücreli canlılarda

büyüme, gelişme ve

yenilenmeyi sağlar

2n 4n

2n 2n

4n 4n

(23)

• _{Üreme hücrelerinde}

–

n=23

–

n=23

–

haploit

(24)

• Mayoz

– Kromozom sayısının yarıya inmesini sağlayan bölünme

– Oluşan hücrelere üreme hücresi denir

– Eşeyli üreyen canlılarda kromozom sayısının nesilden nesile sabit kalmasını sağlar

(25)

(26)

Krossing Over

• “Karşıya Geçme”

• Homolog kromozom çiftleri yan yana gelerek birbirleriyle sarmal yapar.

• Kromatitlerinin birbirine dokunan Mayoz • Kromatitlerinin birbirine dokunan

parçacıkları arasında gen değiş tokuşu olur.

• Krossing over ile genetik bilgi alış verişi sağlanır.

• Aynı türün bireyleri arasında farklı özelliklerin ortaya çıkması sağlanır