SOSYAL ANTROPOLOJİYE GİRİŞ

(1)

SOSYAL ANTROPOLOJİYE GİRİŞ

(2)

Antropolojinin Tanımı ve Kapsamı

• İnsan türünün ve yakın atalarının incelenmesi bilimidir. Holistiktir (Bütüncüldür)

Bilim olarak miladı 19. yy başlarıdır.

Neyi merak etmiş olabilirler?

(3)

Antropolojinin Alt Disiplinleri

Kültürel Antropoloji

• İnsan toplumu ve kültürünün karşılaştırılmalı ve kültür-aşırı incelenmesi.

• İki faaliyet türü: Etnografi ve Etnoloji

• Etnografi: Belirli bir kültürel ortamda yürütülen saha çalışmasıdır. Tanımlayıcıdır. Belirli bir topluma özeldir.

• Etnoloji: Sosyokültürel benzerlik ve farklılıkların

incelenmesidir. Araştırmacıların elde ettikleri veriler üzerinden, özelden genele sentez yapma işidir.

Karşılaştırmalı ve kültüraşırıdır.

(4)

Arkeolojik Antropoloji

• Fiziksel kalıntılar üzerinden insan davranışlarının incelenmesidir.

• Çöpoloji değil, Arkeoloji !!!

Buluntular, o toplumu anlamamıza yarayan işaretlerdir.

Arkeolojinin klasik teorisi, dinin ortaya çıkışının tarımsal

hayata geçişten sonra olduğunu ifade ederken, m.ö 12.000 ve m.ö.9.000 yılları arasında insanlarda dinsel inancının

olmadığını da savunuyordu. Göbeklitepe ile birlikte, dinlerin ortaya çıkış tarihi, bizzat bilim kanalıyla m.ö.11.500’e kadar çekilmiştir.

(5)

Antropolojinin Merkezi: KÜLTÜR

• Kültür Nedir?

Bilgilerin, inançların, sanatların değerlerin, kuralların, örf ve adetlerin, toplumun üyesi olan insan tarafından sonradan kazanılmış bütün kapasite ve alışkanlıkların tümü (E. Tylor)

• Kültürün Bileşenleri

Semboller: Sembol, bir kültürü paylaşan insanlar tarafından bilinen ve özel anlamı olan her şeydir.

Dil: Sadece iletişim aracı olarak düşünülmemelidir; aynı zamanda kültür aktarımının bir aracıdır.

Değerler: İnsanların toplumun üyesi olmalarından kaynaklanan ve paylaştıkları ortak amaç ve ilkelerdir.

Normlar: Bir toplumun üyelerinin davranışlarını yönlendiren kural ve beklentilerdir.

(6)

Kültürel Çeşitlilik

Kültürel Değişme: Kültürler sürekli bir değişim içinde olurlar: Serbest ve Zorunlu Kültür Değişmeleri

Kültürel Gecikme: Kültürün çeşitli

parçaları aynı hızda değişmeyebilir. Özellikle

maddi ve maddi olmayan kültür öğeleri aynı

hızda olmadığında bu durum gerçekleşir.

(7)

Alt-kültür: Bütünden farklı kültür kalıplarıdır.

Egemen kültüre tehdit oluşturmaz.

Karşıt Kültür: Bir reddiye vardır. Alternatif

bir kültürel sistem iddiasındadırlar ve genel

kabul gören birçok şeye karşıdırlar.

(8)

Kültürel Bencillik (Etnosantrisizm):

Etnosentrisizm kişinin kendi kültürünü üstün görmesi, diğerlerini yapay saymasıdır.

Kültürel Görecelilik: Kültürel görecelilik ise

tam tersidir. Bir kültürü kendi standartlarına

göre değerlendirmektir.

(9)

• Kültürleme: Kültür aktarımı.

• Kültürlenme: Kültürün öğrenilip nesilden nesile aktarılmasını sağlayan süreç.

• Kültürleşme (Akültürasyon): İki ya da daha çok kültür grubunun etkileşimi

(kültür alışverişi) sonucunda kültürlerin belli oranda değişmesidir.

• Asimilasyon (Benzeşme): Kültürlerden

sadece birinde değişiklik olması demektir.

(10)

Uygulamalı Antropoloji

• Tanım

• Uygulamalı antropolojinin en önemli aracı etnografik yöntemdir.

• Başlangıç Yılları: Bronislaw Malinowski ve 2.

Dünya Savaşı Amerikan uygulamaları

• Akademik Antropoloji

• Uygulamalı antropolojinin hedefi;

(11)

SOSYAL ANTROPOLOJİYE GİRİŞ