Phylum : Nemathelminthes (Yuvarlak kurtlar) Classis : Secernentea
Species : Ascaris megalocephala (At askarisi)
İki ucu sivrilmiş, açık pembe veya sarı renkli bir canlıdır. Dişiler, erkeklere
oranla daha uzundur. Vücudun ön kısmında, ikisi ventral ve biri dorsalde olmak üzere üç dudaklı bir ağız ve arkada anüs bulunur. Erkeklerde vücudun arka
kısmı ince ve hafif kıvrık olup, bir çift spikül (çiftleşme organı) taşır. Dişilerde ise bu kısım kalın ve düzdür.
Vücutları dıştan esnek bir kutikula tabakasıyla kaplıdır. Kutikula epidermisin (subkutikula) bir salgısıdır. Genç hayvanda tek tabakalı epitel olan epidermis hücrelerinin arasındaki sınır zamanla kaybolur. Bu nedenle ergin parazitte
epidermis sinsisyum (syncytium) şeklindedir. Sindirim sistemi ağızla başlar ve anüsle sonlanır. İki sistem arasında uzun bir barsak bulunur. Dolaşım ve
solunum organları gelişmemiştir.
Prof. Dr. Ayla TÜZÜN
Sinir sistemi farinksin etrafındaki bir sinir halkasından çıkarak, dorsal ve ventralde uzanan bir çift sinir şeridinden oluşur.
Nematodlarda diğer hayvanlardan farklı olarak sinir dalları hücrelere doğru uzanmaz.
Aksine, epitel-kas hücrelerinin uzantıları, dorsal ve ventral sinir şeritlerine doğru uzanmıştır.
Boşaltım kanalları, vücudun iki yanında iki kanal halinde uzanarak, önce farinks civarında birleşir ve ağızın gerisindeki boşaltım deliğinden dışarı açılır. Askarisler ayrı eşeylidir.
Dişi askarislerde, vücuttan çok uzun olan bir çift yumurta kanalı vardır.Bunlar, vücut, içerisinde birçok kıvrım yaptıktan sonra birleşerek tek bir kanal halinde ön ventralden dışarı açılır Yumurta kanallarının kapalı olan son ucu, ovaryumu meydana getirir.
Ovaryumdan sonra gelen dar yumurta kanalına oviduktun genişlemiş son kısmına dil uterus adı verilir.
Olgunlaşan yumurtalar uterusda döllendikten sonra, iki uterus kanalının birleştiği vaginadan geçerek, vulvadan dışarıya atılır.
Erkek askariste üreme organı, bir tek kanaldan meydana gelmiştir. Bu kanalın kapalı
ucunda testis vardır. Testiste oluşan sperm hücreleri bir kanalla barsağa geçer. Bu nedenle erkek askariste, anüs aynı zamanda spermayı da dışarı iletir. Döllenme vücut içinde olur.
Prof. Dr. Ayla TÜZÜN
Laboratuvar çalışmasında, koruma şişelerinde saklanmış olan askarislerin bir dişisini ve bir erkeğini dış taraftan inceleyiniz. Aynı çalışmayı cama sıkıştırılmış örnek
Üzerinde yapınız. Kuyruk uçlarına dikkat ediniz. Dorsal. ventral ve lateral çizgileri, dudakları, boşaltım ve üreme organlarının açıklığının (erkekle özellikle spikülleri) bulunuz. Bundan sonra dişi bir askarisin vücudunun orta bölgesinden alınmış hazır enine kesitlerde boşaltım kanallarını, sinir sistemini. epitel kas hücrelerini, bağırsağı, kutikula tabakası ve üreme sistemini orta büyültmeli objektifle inceleyip kesitin bir resmini yapınız.
Ovaryum, ovidukt ve uterus genellikle birbirine karışan yapılardır. Bunların ayırımı için önemli ip uçlan şunlardır.
Öncelikle preparatı doğru koyduğunuzdan emin olmak için bağırsağın üstte uterusun altta olmasına dikkat ediniz. Uterus büyük bir tane kenarları çıkıntılı, içinde
yumurtalar bulunur. Ovidukttan ayıran en önemli fark, ondan büyük olması ve çok sayıda olmasıdır.
Ovaryum çok sayıda ve enine kesilmiş bir portakal dilimi görünümündedir. Ovidukt birçok kıvrım yaptığından preparatla birkaç ovidukt kesitine rastlanır.
Prof. Dr. Ayla TÜZÜN
