ÖLÇEK
• Tanım, ifade şekli, küçüklük büyüklük.
• Ölçek Eşitlikleri
• Ölçek Çeşitleri
• Kesir Ölçek
• Çizgi Ölçek
• Yazı Ölçek
• Uzunluk Ölçümleri
• Alan Ölçümleri
• Bilinen Harita Ölçeğinin Hesaplanması
• Ölçeği Bilinmeyen Haritanın Ölçeğinin Belirlenmesi
JEOMORFOLOİK ANALİZ I
Yrd. Doç. Dr. Erkan Yılmaz
Ölçek Ana Mantık
40x
Ölçek Türkçe “Ölçek”
Osmanlıca
“Mikyas”
Almanca’da
“Masstab”
Fransızca’da
“Echelle”
İngilizce’de
“Scale”
Küçültme oranı.
Harita üzerindeki uzunluğun arazi üzerindeki uzunluğa oranıdır.
İfade Şekli Tanım
Modül Değeri Ölçek Birimi
• Harita birimi
• Arazi Birimi
Bilinen Harita Ölçeğinin Hesaplanması
Ölçeği Bilinmeyen Haritanın Ölçeğinin Belirlenmesi
1 Harita Üzerindeki Uzunluk Ölçek
Arazi Üzerindeki Uzunluk
HaritaUzunluğu HU
M GerçekUzunluk GU
Ölçek Eşitlikleri
Uzunluk Alan
1 HU
M GU
* GU M HU HU GU
M
M GU
HU
2 2
2 2
1 HU HA
M GU GA
2* GA M HA
2
HA GA
M
2
2
M GA HA M GA
HA M GA
HA
1 0 1 2 3 4 5 km
1-Çizgi Ölçek
a) Basit Çizgi Ölçek
b) Diagonal (Geometrik) Ölçek
Aritmetik bir sayı dizisi
Pay: Cetvelle Ölçülen Uzunluk
Payda: Toplam Arazi Uzunluğu 3+1=4 km
4,4 cm
4, 4 cm 4, 4 1
4 90,909 Ölçek cm
km
Ekvator 15
30 45
60
75 0 400 800 1200 1600 km
c) Değişkenli Ölçek
2-Kesir Ölçek
3-Yazı Ölçek
1:25.000 1/25.000
1:100.000 1/100.000
Pay --- 1 Payda--- Modül
1 inç 10 kara mili 3 cm 10 km 4 mm 100 m
Haritalarda Hangi Ölçeğin Kullanılması Zorunludur?
Pay Payda
• Uzunluk Ölçmeleri
• Alan Ölçmeleri
1 25.000
1
100.000
Alan Ölçümü
Alan
2 2
2 2
1 HU HA
M GU GA
2* GA M HA
2
HA GA
M
2
2
M GA HA M GA
HA M GA
HA