İSTANBUL'UN ÇARCILARI 3
Artık eski önemini kaybetmiş olan Sahaflar Çarşısının bugünkü hali
ıs ı
Bugün Beyazıt Camii arkasında küçük bir alanüzerine kurulmuş olan Sahaflar Çarşısı eski den Kapalıçarşımn içinde bugünkü Yorgancıların bulunduğu yerdeydi. Kıymetine paha biçilemeyen el yazması kitaplar burada alınır, satılırdı. Özellikle sa lı ve cuma günleri yapılan kitap mezatları kitapse ver her İstanbullu için kaçınılmaz bir fırsattı.
Mezada çıkarılacak kitaplar önce sahaflar kâh yasının dükkânına getirilirdi. Kâhya kitapların de ğerini anlamak için kitap mütehassısı diyebileceği miz birkaç kişinin fikrine baş vurur, sonra kitap bi çilen fiyat üzerinden satışa çıkarılırdı.
Kapalıçarşı içindeki sahafların son kâhyası «Sağır» namı ile tanınan ve bir oturuşta bir kuzu yediği söylenen şişman ve bütün İstanbullularca ta nınan bir zat idi. Yine ayni devirde yaşayan en bü yük kitap mütehassısı da Kütahyalı İsmail efendiydi. Özellikle tarihi kitaplar üzerinde büyük ihtisası var dı. Kötürüm olduğundan belirli günlerde uşağı tara fından çarşıya getirilir, kitaplara değer koyduktan sonra giderdi.
ENTERESAN TİPLER : BOHÇACILAR Sahafların en enteresan tiplerinden biri de Boh çacılardır. Bunlar çarşıda ele geçirdikleri nadir yaz maları, minyatürlü eserleri, ya bir bohçaya sararak, ya da koyunlarında saklayarak devrin zengin kitap meraklılarının konaklarını teker teker gezerlerdi. Özellikle zenginler bu eserleri, kiymetine bohçacıyı memnun bırakacak bir meblağ ekleyerek alır, ancak onun devamlı olarak kendisine çalışmasa, bulduğu nadide eserleri kendisine getirmesi için paranın hep sini birden ödemez, takside bağlardı.
Çarşı içindeki dükkânlar. Bir süre sonra birer ikişer Hakkâklar çarşısına (bugünkü yerine) ta şınmaya başladı. Esasen bu sırada matbaa kurul
-
14
_muş, el yazısı eserlerin yerini baskı işi eserler alma ya başlamıştı. Buda Sahafların değerini azaltmaya başlamıştı.
KİTAP BASIMI BAŞLAYINCA..
Hacı Hüseyin efendi adında bir şahıs tarafın dan gene bu devirde kurulan «Sirket-i Sahhâfiye-i İraniye de Hakkâklar Çarşısında bir dükkânda faa liyete başlamıştı. Şirket İran ve Mısır’da basılan çe şitli kitapları, örneğin din, ve tarih kitaplarını bu rada satışa çıkarır, Anadoluya gidecek kitaplar da burada sandıklanudı.
Çarşı içindeki dükkân sahipleri yeni açılan dük kânların diğerlerinden daha fazla kazanç sağladı ğını görünce yerlerini bırakarak buraya taşınmaya başladılar. Bunun zararı da mühürcülere dokundu. Çünkü çarşı tamamen kitapçılarla dolduğundan ince ve zor bir sanat olan mühürcülük ortadan kalkma tehlikesiyle karşılaşmıştı.
SON YANGIN
Kapalıçarşıdaki Sahafların en son dükkânı Sağır Kâhyanın damadı Abdurrahman Efendiye ait olan dükkândır ki bir süre sonra o da yeni çarşıya geç miş, böylece Kapalıçarşı’daki sahaflar tamamen or tadan kalkmıştır.
Sahaflar Çarşısı ahşap dükkânlardan kuruluy du. 1950 yılının Ocak ayında çıkan bir yangın onbeş dükkânı kül etmiş, bunun üzerine dükkânlar yeniden ve kârgir olarak inşa edilmiştir.
Sahaflar Çarşısı bugün artık erki önemini kay betmiş, zamanın gelişine ayak uydurarak modern bir kitapçı sitesi halini almıştır. Bununla beraber içinde her türlü kitabın alınıp satıldığı çarşıya arada bir tek tük de olsa değerli el yazması eserler lyfjgl getirilmekte ve baha biçtirilmektedir.
\m ı
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
