Fenerbahçenin gediklileri

TT -

5

b!éi

3

24 Haziran

SON P

ESKİ

istanbulda

Müşir Fuat Paşa ve Saim Bey - Şeyhisiâm zade Muhtar Bey -

Cerideyi Mahakim Sermuharriri Yusuf Şetvan Bey - Ve o

devrin daha başka birçok meşhur simaları - Herbiri bir başka

ç

görünüşte, her birinin faytonu bir başka türlü idi

h a z a n ı S e m e d S o b i a r iâlms

H

Fenerbahçe me - süresi, Cuma ve Pa- zar günleri halkla dolup taşardı. Ço- #u oranın, hiç ek.rik olmayan gediklileri.

Hepisinin Mr hu­ susiyeti görülürdü, piyasada mola ver­ mek, yani arabayı

bir ağaç gölgesinde durdurup atları din­ lendirmek; üst baş- tani toz topraklan temizletmek, gelip geçenleri yandan seyretmek için ek­ serisinin orada

ken-İv

her tacirinin iki oğlu, : çifte yağız beygir l i ! muhteşem faytonları ■ na kurularak çıka gelirlerdi. Biraderlerin bü y ü -! ğü yassı 0 suratlı, çember sakallı; küçü ğ ü uzun kafa, gü - dük güdük kara bı - yıklıydı. Sakallısı sürmeden kömürlük pencere - sine dönmüş gözle -rini mahmurlaştıra, dine mahsus muayyen bir yen, Hiç şaş- j Şetvan Bey görmüş, geçirmiş, pışmn, j mahmurlaştıra, bıyıklısı gözlüğünün madiği bir mevkii vardı. j derya dil bir zattı. A t ve arabanın şa- ' üstünden bakarken bakışlarını

şöhialan-Müşir Fuat Faşa, Cumaları selâmlık tafatlıhğına düşkün değildi.

j

boydan boya madalyalarım ve etekleri­ ne kadar murassa nişanlarım çıkarmış, yalnız göğsünde yaveri ekrem kordonu ve altın imtiyaz madalyası; Pazarları ise sivil kıyafette gelirdi. Toz bulutun­ dan korunmak için, koyu . duru, minare kınğı gibi bir çift Rus katanası koşulu kupasının içinde, yanında daima aziz dostu ve nedimi Saim Bey bulunurdu.

Paşanın Fenerbahçede başlıca yeri, deniz hamamlarının karşı cihetiydi. Hiç tur yapmaz, arabasmı başka bir mahal de kat’iyen durdurmaz, hattâ Fransız arabacısı o noktadan bir iki metre ileri­ de veya geride istop edecek olsa;

— Cocher, unpeu en avaut!.. Alfred, unpeu en arrière!.. Diye emrini basardı.

18 yaşmdanberi rütbei bâlâ ricalinden ve Şûrayı Devlet mülkiye deirèsi aza­ sından bulunaıı Şeyhisiâm zade Muhtar

Bey, yağız beygirleri tırısda, arabacı­ nın yanında zenci kölesi, faytonda ya­ payalnız, dizlerinde (giranbaha) bir A - cem şah, beti benzi kâğıt gibi, nahif,

müfettişi ve (Ceridei muhakim) sermu­ harriri Yusuf Şetvan Bey amcamız ise

(ekipaj) meraklısı. Alanğle brikinde,

< h .

Toz dumandan dolayı temizlik sırası geldi mi de Kalamış tarafındaki buru-eldivanli ellerile, açık doru Macar ka-jnun nihayetine, zeytin ağaçlarının ya-danalarmı kullanırken, İsveç jimnastiği

yapar gibi kollarını önüne doğru amudî tutar, son derece ciddî yüzünde bir te­ bessüm izi bile belirmezdi.

Bostan tarafına karşı, asarıatikadan sayılan hamam harebesinin bulunduğu sırta doğru brikini çeker, oradan gayri yerde durduğu hiç görülemezdi.

Abdülâziz devrinin kudemayı ricalin­ den, Kıreçkapıs. gümrüğü nazırı Ramiz Beyin büyük oğlu, Dahiliye mektubS kalemi müdür muavini Neyir Beyin (bir vakitler Milliyet gazetesi idare müdür­ lüğünü eden Bay N ail biraderimizin ba­ basıdır) durak yeri de santimi santimi­ ne muayyen...

Emekdar Rum arabacüı, bir çift kır atlı kupasına atlayarak gelir; gelmez de dosdoğru ortadaki köhne kahve bi-nas.mn hizasında, Marmaraya nezaretli,

D

nına kadar uzaklaşıp bir müddet aram ederlerdi. Bir taşla iki kuş mu vurur­ lardı bilmem. Bir yandan temizliğe gi­ rişirlerken,' ehli keyiflerden- idiler de kaşla göz arasmda birkaç yudum kon­ yak mı parlatı verirlerdi, Allah bilir!..

erken efendim, tapa tapa, tapapa tapapa... rahvan gidişil at ayağı sesleri ve sünepe, amelimanda yol su- tayıcıya sert bir kumanda:

— Hacım dur, arabaya su sıçratma!. Hünkârın kayını Çerkeş Hüseyin P a­ şa. Kırmızımtrak sarı, yani şimdinin akaju renginden gayet güzel sakallı, kalıplı bir Kafkasya erkeği.

Kula renginde, fıstık gibi Macar bey giıierinin uçurduğu pırıl pırıl faytonun­ da birkaç fırdolayı döndükten sonra o da hendeklerin arasından aşarak Fener kulesinin dibine, salıncakta kolan viî-fî tarihinde yansını yıldırım götürmüş ranlarm bitişiğine gider; seyisin

yanrn-hafif, ufacık tefecik araya kanşır, bir „ ,

L c tur vanar sonra çepeçevre hendek selvinin altında karar kılar ve derhal da, kollannı göğsüne çaprazlama ka

-Z i n ara yolundan arabasmı fener k u - . kupadan inip, kapısını açarak pen^re- ( vuşturmuş delikanlı ispir hemen aşağı terinin solunda lodosa karşı, (kuran- ye bir kolunu dayar. Sağ bacağını so- atlar, tüyü alıp tozlan temizlemeğe baş eter)siz tarafa çektirir, ortalığa uzaktan lunun ötekine atıp, potininin ucrnıu

ye-re değdiye-reye-rek, tıpkı fotoğraf aldınyor- muş gibi hiÇ kımıldamadan saatlerce (nigâh endaz) olurdu.

Nazik, nazenin, kibirsiz, gurursuz ve

herkese mültefit diye tanınırdı. Zira, se

j

■Adayanlara, kim olduğuna bakmak-1 Pek genç yaşmdanberi lur J ^ ı şızrn mukabil temennahları mebzul ve İmiş. Kişizade, kibar ve mir kelâmdı, bunu gülümser yüzle ibzal etme d e ...: Haftada iki kere üşenmeden yorulma- vlâdı Arabtan Şeyh Cevad efen- dan, zen-e kadar bıkmadan tâ Kuzgun-

E

iaı-dı.

. Üsküdardan erken erken talikalarla, yemeklerle gelmiş, oracığa yayılmış zili ğürt tabakanın irili ufaklı çocukları sa­ lıncağın etrafında, boynu bükük bakıp dururlar. Zira, kule bekçilerine hiç de­ ğilse çeyrek verilmeden salıncağa otur­ mağa, bir iki sallanmağa cevaz yok.

Paşa babacan adam. Kıranta iki Ka-

G eçm iş zûman olurlci..

Fenerbahceniı Gediklileri

t Baş tarafı S inci sayfada]

iradeniz uşağına mecidiyeleri fırlatıp sübyanları takım takım salıncağa bin-ı dirir; kâğıt helvacıyı, dondurmacıyı da geğirtip hepsine helvalar dondurmalar yedirir, keyiflenir giderdi.

M

Yakışıklılıkta namlı paşa zadeler de çok; Şûrayı Devlet reisi Said Paşanın oğlu, Süvari livası Fuad Paşa kâh ya­ ğız beygirli arabasında, kâh halis kan kısrağında vekarlı vekarlı dolaşır.

Y

ni ve güzel endamile hoppa hanımlar!, pek genç çağında koluna taktığı liv3 galonlarlle emsallerini imrendirir; ikin­ ci ordu müşiri ve Edirne valisi A rif Paşanın mahdumları Faik A rif ve rah­ metli İsmail A rif Beyler, ikisi de kay­ makam) arabalarında kibar kibar ge­ zerler; sabıkserasker Ali Salp Paşanın İkinci torunu Osman Bey, büyük baba­ sının vefatı üzerine unutulup yüzbaşı­ lıktan yukarı rütbe alamadığı için hep sivil kıyafette, îngilizkârl (C ab ) tar­ zında arabasında herkesten bir başkalık gösterirdi.

Bazı kimseler ortalığın kalabalığı tavsamağa yüz tuttuğu sıralar Fener- bahçeye gelmeği âdet etmişlerdi. Me­ selâ Mektebi Mülkiyeden 1306 senesin­ de birincilikle mezun, Düyunu umumiye

komiseri, Kilisli Said Bey; serkâtlbi şeh riyarî Tahsin Paşanın damadı, civan yaşta rütbei balalığa eren Fuad Bey; Göztepedeki Rıdvan Paşa köşkünü (Bu günkü Erenköy kız lisesi) dokuz bin altına satın alıp oraya yerleştikten son­ ra etraf ve eknafta tenezzühü mutad edi nen, müsahip Lûtfi A ğ a zade mabeynoi Faik Bey...

Kendisi en önde, (Bender) fabrikası mamulâtı (bato) faytonda; asabası ge­ niş fes kulaklarına kadar inik, ağzında dolma kadar kehribar sigara ağızlığile, arkada ayni debdebe, tantanadaki ko­ nak arabalarında misafirleri, dalka - vukları ve harem bölüğü, aheste beste zûbur ederlerdi.

Tam o sırada berzaJıdaM yoldan top ağzından çıkmış gülle hızrle bir alâmet görülür. Ateş gibi küheylanları dört nâ- lı tutturmuş, kıpkırmızı döşemeli, te­ kerlek ispitleri bisikletvari nikel telden bir fayton Fenerbahçeye dahil olur.

içinde tombul, göbeklice, nar çiçeği vengindeki fesini sol kaşın üstüne yık- mış, gri plerini gelişi güzel omuzuna atmış, elinde altın saplı kırbaç, bir zoın bol bıyıklı: Şehriyarm yaveri hususla» Fehim Paşa...

Dolu dizgin gidişi yavaşlatmak şöy.e dursun, bir kat daha kızıştırarak, kelle götürürcesine değermi yolu on on beş kere devreder, gözlerinden nihan olur­ du.

S

Süt beyaz Arap kısrağının üstünde, yelpaze gibi süt beyaz sakalile peşinde süvari polisler ve zaptiyeler, gayet hey betle Fenerbahçeye girer, üç beş dakika etrafa göz gezdirdikten sonra gür şada sı gürlerdi:

— Paydos'.. Dağılın!...

Sermet Muhtar Aius

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi