T
em
S
a n a t
G
a l e r
İ
s
İ
V a li K o n a ğ ı C a d . , P r o f . D r. O r h a n E r s e k S o k . 4 4 / 2 , N i ş a n t a ş ı 8 0 2 0 0 , İs ta n b u l T e l: ( 0 2 1 2 ) 2 4 7 0 8 9 9 - 2 3 4 1 3 4 6 • F a k s : 2 4 7 9 7 5 6 • b e s i.c e c a n @ is b a n k .n e t .t r
w w w . t e m a r t g a l l e r y . c o m
7 Şubat - 3 Mart 2001
Açılış 7 Şubat Çarşamba Saat: 18.00
"G öztepe", 1939, 21 x 2 7 cm, duralı t üzerine yağlıboya
"Taşlaşla", 1940, 1 5 x 2 1 cm, duralit üzerine yağlıboya
On kapak:
"Tour Eiffel", 1969, 173 x 6 2 cm, tuval üzerine yağlıboya
A rka kapak: "Kom pozisyon", 1959, 112 x 74 cm, tuval üzerine yağlıboya
TUTKU ESİR ALINMIŞ !
Hakkı Anlı'nın yaşamına baktığımızda, sanatının yönlenmesinde rastlantıların fazlalığı dikkati çeker gibi olur. Ancak sanatçının mücadele dolu yaşam felsefesi ve çalışma aşkını algıladığım ızda da, bu rastlantıların yaşam sürecinde çok küçük noktalar oluşturduğunu söyleyebiliriz. Sahip olduğu samimiyet ve çalışma yöntemi zenginliği, her durumda Hakkı Anlı'nın dünya sanatında bir yer edinebileceğinin göstergesidir. Çünkü resimlerindeki dinamik devinimleri, kendinden son derece emin ve korkusuz renk vurgularını algılamamak olanaksızdır.
Akademide N am ık İsmail atölyesinde başlayan serüveni, ikinci Dünya Savaşı sonrasında içinde bulunduğu D Grubu'nun dağılması ve o yıllardaki
Bilgi Görgü Kanununun
sağladığı olanakla, hayallerindeki sanat dünyasına, Paris'e ulaşır. Her türlü sanat tarihi malzemesiyle donanımlı Paris, bugün bile yaşamak için her sanatçının hayallerini süsler. Hele bir de o günlerin Türkiyesi'nden düşündüğümüzde, Anlı'nın Paris'ine kavuşmasının ne anlama geldiğini sanırım hayal edebiliriz. Sanatçımız, 19 5 4 'd e Pablo Picasso'nun yakın arkadaşı Messenger'in de teşvikiyle, tamamen Paris'e yerleşme kararı alacak, sonra dakübizm ve deformasyon
konularına iyice yoğunlaşacaktır. Hele bir de eleştirmen Michelle Ragon'un resimlerine yönelik yorumlarından sonra, 19 5 8 'd e, Paris'te çok başarılı olan ilk kişisel sergisini La M ain G auche G alerisi'nde açacaktır. Ve sonra, İsviçreli ev sahibinin, resimlerini görmesiyle Anlı'nın yaşamında İsviçre dönemi de başlamış olacaktır. O zamanın önemli isimleri; Hans Hartung, O ssip Zadkine, Alexander Archipenko, Serge Poliakoff, Pissier ve Schneider ile tanışacak ve onlarla beraber açtığı sergiler, yaptığı çalışmalar, sanatçının soyut'a eğiliminin en iyi örneklerini verdiği yıllar olarak gösterilecektir.Hakkı Anlı'nın resimlerinde ışık arka plandan, figürlerin aralarından yüzeye çıkmaya çalışır ve izleyiciye ulaşmak için adeta devinir. Son derece güçlü, sağlam desen eğitimine dayanan yorumlarında, sanatçı sonsuz dinamizmini rahat bir şekilde yüzey üzerinde kurgular. Her şeyden önce çok yalın ve samimidir. Resimlerinde, hırçın bir denizin devinimi ile dünyadan soyutlanmış bir orman kuytusunun birbirine karıştığını görür gibi oluruz. Yüzeyi ve boyayı yormadan, ciddi bir duruşla, dürüstlükle, sorumluluğundaki resme karşı görevini yerine getirmek, bugün bile bir çok sanatçının üstesinden gelemediği bir konudur. Türk resim tarihinde Hakkı Anlı bunu yıllar öncesinde başarmıştır.
Resimlerinin önünde durup, şöyle bir göz atıp geçmek olanaksız gibidir. Resimler, sizi yerinize öyle bir mıhlar ki, resme baktıkça yeni keşifler, yeni imgeler peşinde olursunuz. Resimlerin, dillendirmek istediği çok şeyi vardır. Ve bunun için de izleyicinin, Anlı'nın resimlerine yoğunlaşması zor değildir. Çünkü bir bakıma sanatçı, tutkuyu esir almıştır ve izleyici de o tutkunun esiri olur. Ayrıca resim sınırlarından dışarıya fırlamak için çırpınan bir güç de kendini belli eder; sanatçı bu gücü, son derece emin fırça darbeleriyle biraz olsun ehlileştirmeye çalışmıştır.
Pop Art akımının sürdüıü yıllarda, kendi deyimiyle
yeni figürasyon
tarzını tercih etmiştir. O na göre, yeni figürasyon olarak görülenin temelinde, uzaydaki lekeyi veya lekeleri boşluk içinde, boşluğa asılı resmetmek vardır. Çünkü sanatçı bunu yaparak yeni bir figüre yönelmek istemiş ve am acına da ulaşmıştır. Sonuçta 7 0 'li ve 8 0 'li yıllarda da yaptığı karanlıkçı (Caravaggioist) tavırlı resimlerinde, bir siluet figür estetiği geliştirmiştir. Sanatçının yeni figür olayına bakışı dikkatle irdelendiğinde, oldukça yalın/pür bir estetikten yana olduğu görülebilir. Tek ve grup halinde, kompozisyonlarına yerleştirdiği figürleri, kullandığı ışık sayesinde iyice gizemleştirir. Kompozisyon dahilinde gerçekleşenlerin mekan dışına taşma isteği vardır. Ayrıca bu resimlerinde cinselliğe de, kendine özgü dinamizm esasları kapsamında bir yorum getirmiş ve bunu ölçülü bir erotizm anlayışıyla harmanlamıştır (Cinsellik, Ç a ğ d a ş Türk resmi boyutunda düşünüldüğünde kısır bir tema sayılabilir ve sanatçı tarafından işlenmesiyle, hele işe bir de Anlı'nın kuşağından bakarsak büyük bir önem arz eder). Bu kompozisyonlarını, genelde tek renk ve o rengin birkaç valörü oluşturmakta, ancak renklerin temsilini yapan, çoğu zaman da figüre dönüşen oldukça büyük lekelerin muhteşem devinimi, izleyiciyi anında kendisine bağlamaktadır.Güçlü desen birikimini, renkleri ve samimi fırça darbelerini yapıtlarına son derece kolaylıkla aktarabilen bir Hakkı Anlı'nın yaşamındaki dinamizm ve samimiyet, bugünlerden bakınca onu çok önemli bir noktaya getirmiştir. Dünya ve Türk sanatı arasında uluslararası bir sanatçı kimliktir ve bu misyonunu da başarıyla günümüze taşımıştır.
Özkan EROĞLU
Ocak 2001
"Oğlum ", 1944, 24 x 3 2 cm, duralit üzerine yağlıboya
"Tuvalet Yapan Kadın", 1951, 6 5 x 4 9 cm, duralit
üzerine yağlıboya
"A laca", 1980, 6 2 x 4 9 cm, karton üzerine
"Anlaşılm az", 6 0 x 4 8 cm, karton üzerine
"Karalar", 1968, 64 x 100 cm, tuval üzerine yağlıboya
"Pozisyon", 1972, 7 3 x 61 cm, tuval üzerine yağlıboya
1979, 61 X 46 cm, tuval üzerine yağlıboya
"Çamlıbelde", 1980, 5 0 x 7 0 cm, duralit üzerine yağlıboya
"Kuşlar", 1960, 5 2 x 61 cm, tuval üzerine yağlıboya
HAKKI ANLI
1 9 0 6 yılında İstanbul'da doğdu. Otuzalfı yıl kaldığı Paris'ten 1 9 9 0 O c a k ayında yurda döndü. 2 0 Şubat 1991 'de öldü.
Katıldığı Enternasyonel Sergiler
19 4 ô M usée d'Art M oderne |de L 'U .N .E .S .C .O ), Paris 1 9 5 0 d'Art Clubs, Torino. 1 9 5 4 d'Auckland, Yeni Zelanda. 1 9 5 4 à Lugano, İsviçre.
1 9 5 5 Salon des Réalités Nouvelles, Paris. 1 9 5 6 Salon Com paraison, Paris.
1 9 5 6 de l'Art Plastique Contemporain, Paris. 1 9 5 6 XXVII. Venedik Bienali.
1 9 5 8 Bordo Bienali.
1961 Salon des Réalités Nouvelles, Paris. 1 9 6 4 G ale ri İm Erker, İsviçre.
1 9 6 4 G ale ri M epain, Atina. 1991 G ale ri Raber, İsviçre.
Kişisel Sergiler
1 9 5 8 G ale ri La M ain G au ch e, Paris. 1961 G ale ri İm Erker, S . G ailen. 1 9 6 2 G ale ri İm Studio, Münih. 1 9 6 4 G ale ri Bonaparte, Paris. 1 9 7 7 Paris Le Scriptorium.
1 9 7 8 Cum alı Sanat G alerisi, İstanbul. 1981 Ankara Vakko Sanat G alerisi. 1981 B. Rahmi Sanat G alerisi, İstanbul. 1 9 8 4 M aison d e l'Unesco, Paris.
1 9 8 5 Akbank Osmanbey Sanat Galerisi, İstanbul.
198 5 Akbank Konak Sanat G ale risi, İzmir. 1 9 8 6 Siyah - B e yaz, Ankara.
1 9 8 7 Tem Sanat G ale risi, İstanbul. 1 9 8 8 G ale ri N e v (Kolleksiyondan), Ankara. 1 9 8 9 Tem Sanat G alerisi, İstanbul (Retrospektif). 1 9 9 0 Tem Sanat G alerisi, İstanbul.
1 9 9 2 Tem Sanat G alerisi, İstanbul.
1 9 9 5 Tem Sanat G alerisi, İstanbul (Retrospektif). 1 9 9 7 Milli Reasürans Sanat G alerisi, İstanbul. 1 9 9 8 G ale ri N ev, İstanbul.
2 0 0 0 "Desenler", M ine Sanat Galerisi, İstanbul. 2 0 0 1 Tem Sanat G ale risi, İstanbul.
Eserlerin Bulunduğu Müze Ve Özel
Koleksiyonlar
Türkiye Cumhuriyet M erkez Bankası, Ankara. Türkiye Ziraat Bankası, Ankara.
İstanbul Resim Heykel M üzesi. Auckland Resim M üzesi, Yeni Zelanda. Tel Aviv M üzesi, İsrail.
Grenoble M üzesi, Fransa. G . Guggenheim , N e w York. A . Mettler, St. G ailen. Rolf Habisreutinger, Züıih. Curt Bergauer, Zürih. Koch, Berlin. Bühler, Zürih. F.W . Meyer, Bâl.
T
em
S
anat
G
a l e r
İSİ
V a li K o n a ğ ı C a d . , P r o f . D r. O r h a n E r s e k S o k . 4 4 / 2 , N i ş a n t a ş ı 8 0 2 0 0 , İs ta n b u l T e l: ( 0 2 1 2 ) 2 4 7 0 8 9 9 - 2 3 4 1 3 4 6 • F a k s : 2 4 7 9 7 5 6 • b e s i.c e c a n @ is b a n k .n e t .t r
w w w . t e m a r t g a l l e r y . c o m
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
