Kolsişin întoksikasyonu *
(2 Olgu Sunumu)
Colchicine Intoxication ( A
Report of Two Cases )
Sinan GÜRSOY**, Kenan KAYGUSUZ***, Bilge GÜRELİK****, Hasan ÖZAL****, Mustafa GÖNÜLLÜ!
ÖZET:
Bu makalede, bir defada yüksek doz kolsişin alan iki olgu sunulmaktadır.
Birinci olgu, 29 mg kolsişin almış 19 yaşında bayan has-ta. İlaç alımından yaklaşık 32 saat sonra hasta dirençli hipotan-siyon ve kardiyak yetmezlikten exitus oldu. İkinci olgu, 17.5 mg kolsişin almış 17 yaşında erkek hasta. Yoğun bakıma alınan hastanın vital bulguları stabil seyretti ve İntoksikasyonun7. günü taburcu oldu.
Anahtar Kelimeler: Kolsişin, İntoksikasyon
SUMMARY:
in this article, two cases who took high döşe çor at önce were presented.
Case I was a 19 year old girl who had ingested 29« colchicine. Approximetaly 32 hours after ingestion, thepa died from persistent hypotension and cardiac failuıe. Çal was a 17 year old boy who had ingested 17.5 mg coidii The patient's course in the intensive çare unit was stable; he was discharged 7th. day of intoxication
Key Word: Colchicine, Intoxication
C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 23 (4): 194 -196, 2001
GİRİŞ
Kolsişin, gut ve FMF hastalığında kullanılan biri olmakla birlikte, son zamanlarda primer bilier sil skleroderma, sarkoidoz, amiloidoz ve behçet sendnj gibi hastalıklarda da kullanılmaktadır. Kolsişinin O.H mg lık tablet, 0.6 mg/ml lik parenteral formu ıneva* ve günlük maksimum tedavi dozu 8-10 mg dır. Kolsil intoksikasyonları nadir görülür ve genellikle suisitj maçlıdır. Buna karşın morbiditesi ve mortalitesi yüksl tir. Bu nedenle kolsişin intoksikasyonu olan hastalan yoğun bakım ünitelerinde takip edilmeleri gerekmekte! (1,2). Bu makalede, yoğun bakım ünitemizde tat ettiğimiz iki olguyu literatür eşliğinde sunuyoruz.
194
OLGU I:
19 yaşında, 50 kg ağırlığında bayan hasta, suıl amaçlı 20 adet analjezik(?), 58 adet kolsişin (Dİ mg/tab) içimi s onr ası bayılmış ve devlet hastanesini
TARK 2001, Antalya-Kemer, Poster olarak sunulmuştur
Yrd.Doç.Dr., Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Sivas Uzm.Dr., Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Sivas Arş.Gör.Dr., Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Sivas Prof.Dr., Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Sivas
Kolsı'sin İntoksikasyonu
götürülmüş. Burada yaklaşık 4 saat baygın kalan hasta
ayıldıktan sonra evine gönderilmiş ancak
Gastrointestinal Sistem (GİS) şikayetleri başlayan hasta,
üniversitemiz acil servisine ilaç içiminin 7. saatinde
getirilmiş. Fizik muayenesinde genel durum orta, bilinç
açık, oryante ve koopere, pupiller izokorik , Direk /
indirek
ışık refleksi +/+, Arteryal kan basıncı : 90/50
mmHg, nabız 90/dk, solunum spontan 24/dk idi. Diğer
sistem muayeneleri, kan gazları ve laboratuvar tetkikleri
BK (38500) dışında normaldi. Yoğun bakıma alınan
hastaya monitörizasyon sonrası gastrik lavaj, aktif
ko-nur ve zorlu diürez uygulandı. İlaç içiminin 30. saatinde
genel durumu (ajite ve konfü) ve kan gazı tablosu
bo-zulan hasta entübe edilerek vantilatöre bağlandı.
Laboratuvar tetkiklerinde; BK 52600, SGOT 49, SGPT
283 idi. Ani bradikardi ve hipotansiyon gelişen,
inotropik desteğe (Dopamin ve Dobutamin) yanıt
ver-meyen hastada kardiyak arerest gelişti. Resüsitasyona
yanıt vermeyen hasta exitus oldu. Otopside myokardda
makroskobik olarak nekroze alanlar mevcuttu.
OLGU II:
Altı yıldır FMF tanısı nedeniyle tedavi gören 17
ya-şında, 65 kg ağırlığında erkek hasta, suisit amaçlı 35
adet kolsişin (0.5 mg/tab) alımından yaklaşık 24 saat
sonra GIS
şikayetleri ile devlet hastanesine oradanda,
üniversitemiz acil servisine getirilmiş. Hasta geldiğinde;
genel durumu orta, bilinci açık, oryante ve koopere idi.
Diğer fizik muayene bulguları ve kan gazı değerleri
normal, laboratuvar değerlerinden sadece karaciğer
enzimleri yüksekti (SGOT 97, SGPT 52). Yoğun bakım
ünitesine alınan hasta monitörize edilerek gastrik lavaj,
aktif kömür ve zorlu diürez uygulandı. Hastanın vital
bulgularının stabil seyretmesi, kan gazlarının
bozulma-ması ve karaciğer enzimlerinin de düşmesi (SGOT 28,
SGPT 26) nedeniyle, hematoloji kontrolü ile yatışının
yedinci günü taburcu edildi.
TARTIŞMA:
Kolsişinin, gut tedavisinde 150 yılı aşkın bir süredir k ullanılan alk aloid bir ilaçtır (3). Kolsişin intoksikasyonunun çoğunlukla intihar girişimlerinde görüldüğü ve kadınlarda, erkeklere oranla daha fazla olduğu rapor edilmiştir (4). Kolsişin İntoksikasyonu bir multiorgan toksitesidir. İntoksikasyonun şiddeti ve mortalitesi alınan miktar ile doğrudan ilişkilidir (1,5) (Tablol). Bis mut h ve ark adaşları (6) kolsişin İntoksikasyonu olan 69 vakanın değerlendirilmesinde; 0.5 mg/kg'ın altında ilaç alan 48 olguda GİS bulguları ve koagulasyon bozuklukları geliştiği ve olguların hepsinin yaşadığını, 0.5-0.8mg/kg dozları arasında ilaç alan 20 olguda kemik iliği aplazisi görüldüğü ve % 10 mortai
seyrettiğini, 0.8mg/kg üzerinde ilaç alan 11 olgunun ise 72 saat içinde exitus olduğunu tespit etmişler. Yirmiiki olgu üzerinde yapılan başka bir çalışmada da mortalite oranının dozla ilgili olduğu bildirilmiştir (7). Bununla beraber kolsişinin küçük oral dozları (7-12mg veya<0.5 mg/kg) (8-10) ve tedavi amacıyla dikkatsiz şekilde fazla uygulanan intravenöz dozlarından sonra da ölüm görül-müştür (11-13). Sunduğumuz I. Olgu kolsişini 0.5 mg/kg üzerinde almış (0.58 mg/kg) ve exitus olmuştur. II.olgu ise 0.5 mg/kg altında (0.27 mg/kg) almış ve taburcu edilmiştir.
Tablo I: Kolsişin intoksikasyonunda alınan doza bağlı olarak
görülen semptomlar ve mortalite hızı ilişkisi
Alınan Doz Semptomlar (mg/kg) ______________
<0.5 GIS semptomları, Koagulasyon O faktörlerinde düşüş
0.5-0.8 + kemik iliği aplazisi, alopesi 10-50 >0.8 _____ + Sirkulatuar yetersizlik ____________ 100
Kolsişin plazma seviyesi ile klinik olarak tahmin e-dilen bulgular arasındaki ilişki tam olarak belirgin değil-dir (14). Klinik olarak kolsişinin toksik bulguları 3 aşa-malıdır (8).
I.Stage İlaç alındıktan sonraki 2-24 saati içerir. Bu dönemde bulantı, kusma, abdominal ağrı ve diyare gibi Cİf -emptomları görülür. Laboratuvar olarak lökositoz ve bazen de immatür myeloid hücreler görülür (2,6,7). Olgularımızın ikisinde de GİS bulguları olmakla beraber sadece birinci olgumuzda lökositoz mevcuttu.
Il.Stage'de multiorgan sistem yetmezliği belirgindir ve ilaç alımından sonraki 24-72. saatleri içerir. Mental durumdaki değişiklikleri içeren delirium, stupor, koma ve k onvülzyonlar bu dönemde görülür. Ass endan paralizi solunum yetmezliğine yol açabilir, intertisyel ve alveolar ödem nedeniyle hipoksemi görülebilir. Volüm açığı, kardiyak yetmezlik ve aritmiden dolayı şiddetli hipotansiyon ve metabolik asidozla giden kardiyak inst abilit e var dır (2,6,7,15). Prerenal azotemi, myoglobinüri ve kolsişinin renal tübüller üzerine direk toksik etkisinden dolayı oligürik renal yetmezlik gelişir (16). Diğer bulgular DIC (Dissemine İntravasküler Koagulasyon), kemik iliği aplazisi, trompositopeni, yüksek karaciğer enzimleri, hipokalsemi, hiponatremi ve rabdomyolizdir (2,7,15).
Her iki olguda da II. döneme ait karaciğer enzim yükseliği görüldü. Ayrıca I. Olguda 32. saatte, mental durumun bozulması sonrası ani bradikardi ve inotropik
19
5
Gürsel
desteğe cevap vermeyen dirençli hipotansiyon gelişti ve
kardiyak yetmezlik sonucu exitus oldu. Olgularımızda
görülmem ekl e beraber II. stagede kol sişin
intoksikasyonu sonrası ARDS (Adult Respiratuory Ditress
Syndrome) geliştiğini bildiren raporlar mevcuttur
(7,9,10,15,16).
III. Stage
İlaç alımından sonraki 7-10. günü içine
alır, rebaund lökositoz ve alopesi mevcuttur. Bu
dönem-de hastaların hiçbir sekel kalmadan iyileşmeleri
umul-maktadır (6). II. Olgu klinik ve laboratuvar olarak
dü-zeldikten sonra hematoloji kontrolüyle taburcu
edilmiş-tir.
Kolsişin intoksikasyonunun tedavisi genellikle
destek tedavisidir. Hastaların monitörizasyonu eksiksiz
yapılmalıdır. Erken force diürez ve gastrik lavaj hayat
kurtarıcı olabilir. GİS'de kalan ilaçları bağlamak için aktif
kömür verilmelidir. Kolsişin emildikten sonra ilacın
he-modiyaliz veya kömür hemoperfüzyonu ile temizlenmesi
mümkün değildir (17). Her iki olgumuza da
monitörizasyonu takiben gastrik lavaj, force diürez ve
aktif kömür uygulanmıştır . Ayrıca I. olgu 'ya solunum
yetmezliği nedeniyle mekanik ventilasyon desteği ve
gelişen hipotansiyon sonrası inotropik destek
sağlan-mıştır.
Sonuç olarak kolsişin intoksikasyonuna bağlı
morbidite ve mortalitenin alınan dozla ilgili olduğu
gö-rülmektedir. Ölüm genellikle ilk 72 saat içinde solunum
yetmezliği, kardiyak aritmiler ve tedaviye cevap
verme-yen kardiyak yetmezlik sonucu olmaktadır. Bu nedenle
kolsişin intoksikasyonlarının; yoğun bakım ünitelerinde
takip edilmeleri, sistemlere ait monitörizasyonun tam
yapılması ve özellikle yüksek doz alan hastalarda
kardiyak ve solunum desteği için hazırlıklı olunması
gerekmektedir.
KAYNAKLAR
1. Ben-Chitrit and Levy. Colchicine: 1998 Update. Semin Arthritis Rheum; 28(l):48-59, 1998.
2. Murray SS, Kramlinger KG, McMichan JC, Mohr DN. Acute toxicity after excessive ingestion of colchicine. Mayo Clin Proc; 58:528-32, 1983.
3. Boehnert M, Mcguigan MA. Colchicine. Clin Toxicol Rev; 5:1-2, 1983.
4. Baum J, Meyerovvitz S. Colchicine: Its use asiH drug by females. J Rheumatol; 7:124-127,19e';H 5. Levy et al. Colchicine: a state-of-the-art l
Pharmacotherapy; 11:196-211, 1991
6. Bismuth C, Gaultier M, Conso F. Asplastic mel apres intoxication argue a la colchine. Nou»i Med; 6:1625-1629, 1977.
7. Lambert H, Laprevote-Heully MC, M Gilgenkrantz S, Larcan A Leş intoxications aigB la colchicine. A propos de 22 observations. Aıfl Nancy et de l'Est, 20: 891-900, 1981.
8. Strapczynski JS, Rothstein RJ, Gaye WA and 'H JT. Colchicine overdose: Report of two cassl review of the literatüre. Ann Emerg Med; 10:3B 1981.
9. Hill RN, Spragg RG, Wedel MK, Moser KM. l respiratory distress syndrome associated l colchicine intoxication. Ann Intern; 83:523-524,» 10. Corbin JC, Duval G, Plane M, Chuet C. SyndroB detresse respiratoire aigue de l'adulte au cours; intoxication par la colchicine. Rean Soins Intens Urg, 2: 187-189, 1989.
11. VVallace SL, Singer JZZ. Review: Systemic associated with intravenous administration colchicine-guidelines for use. J Rheumatol; 15: 1988.
12. Liu YK, Hymowitz R, Carroll MG. Marrow apl induced by colchicine. Arthritis, Rheumatism; 21; 735, 1978.
13. Jaeger A, Simon CH, Tempe JD, Mantz JM, Bisrrrü Conso F, Mathiot C, Baumelou A, Bavoux F, JOIH X, Toulet R. Accidents therapeutigues mortels colchicine intraveineuse Nouvelle Presse Med; 9: 1980.
14. Jarvie D, Park J, Stewart MJ. Estimation of colchicı a poisoned patient by using high performance lı chromatography. Clin Toxicoi; 14: 375-81, 1979. 15. Hobson CH, Rankin AP. A fatal colchicine överdi
Anaesth Intensive Çare, 14(4): 453-455, 1986. 16. Maurizi M, Delorme N, Laprevote-Heully MC, Laml
H, Larcan A. Syndrome de detresse respiratorie ai de l' adulte au cours deş intoxications par la colchit Ann Fr Anesth Reanim; 5: 530-532, 1986. 17. Olson KR. Poısonıng and Drug Overdose, 4th
Yazışma adresi
