Ölümünün yıldönümünde Selim Nüzhet Gerçek

; i a'

m

u İC

Kaybettiğimiz Eijıneîieg i

J

Ölümünün vıldönijmünde

Selim Nükset Gerçek

Her memlekette,

jlmî araştırmaları

oek mahJııd bir

sallaya inhisar ettir­ mek zarureti, mü­ tehassısların görüş

--- --- YAZAN : —

---Prof, ALB İRİ

Collfige de Frar.ce profesörlerinden zaviyelerini"daraltmıştır. O sebebie, m ü- f Selim NüzSiîta, nevver amatör diye vasıflandırılan, ge- {

.. m İştir.

niş kültür sahibi insanların sayısı git­ gide azalmaktadır.

Bununla beraber, bu gibi kimselerin rolü, bilhassa yapıcılık vasıflarını sarih ve geniş bilgilere ilâve ettikleri takdir­ de, topluluk için, bir çok zamanlar pek faydalı olur.

Salim Nükhet Gerçeğin, anî vs erken ölümünil büyük bir teessürle haber al­

dığım zaman bunları düşündüm. — hum, gitgide azalan bu-yapıcı ve yara­

tıcı insan tipini'gerçekten temsil eden bir şahsiyetti. Onun meslekî hayamı yirmi senedenberi takla etmiştim, dest- lannın hizmetine canla başla koşmaktan zevk duyan, bu kibar ve ııazLc, sadiii arkadaşla devamlı temas haindeydim. Onun tecessüsü, bu memleketin sanat, tarih ve edebiyat eserlerin; içine alan geniş bir sahaya yayılıyordu. Selim Nüzhet, Istanhulu çok İyi tanır, bu eski payitahtı derin bir bağlılıkla- severdi. Onun daima kuvvetli bir şuurla yap­ tığı makul, yerinde müdahaleler, ır.en- eub olduğu mah'illere, nice defalar çok büyük hizmetler etmiştir. Fakat onun faaliyeti bundan ibaret kalmamıştır. Sa­ dece Derleme Müdürlüğünü ihdas et­ mek ve burayı, örnek tutulmağa değer bir. teşekkül haline koymaktan ibaret bir iş yapmış dahi-olsa, mem .: .celine hizmet etmiş bir aydın insan olarak teb- iü! edilmeğe lâyıktır. Onun topladığı kıymetli koleksiyonlardan İleride İsti­ fade edecek olanlar, hatırasını saygı ile anarken, görünüşte mütevazı olan böyle fcir eserin nasıl bir bilgi ve sebat mah­ sulü olduğunu, bu teşebbüsü gerçek­ leştirmek için ne kadar güçlük1 eri yen­ mek Icab ettiğini unutmamalılıdırlar.

Bu eserdeki İntizamı' takdirle gördük­ ten sonra Beyazıda gidip eski medre­ sede tesis edilen Inkıîâb Müzesini zi­ yaret ediniz. Teşhir edilen eserlerin ha­ kiki değerini belirtecek ve yükseltecek şekilde terüb edilmiş bu şîrîn köşede, elde edilen neticeler, bir çok faydalar sağlamaktadır. Tarihi bir binanın harab olmasından kurtanlmasiîe kalınmamış, üstelik, medrese binası civarındaki b ü ­ tün fazlalıklar, çirkinlikler ortadan kal­ dırılmış, binanın etrafına tarhlar ya­

pıtmış. ' fidanlar ve çiçekler dikilmiş, es­ ki medrese, böylece,

müzelerin en gü­

zeli haline getiril­ ilir. andan İtibaren bu değişikliğin başlıca âmili olduğunu söylersem kimse beni tekzıb etmez. T a - . mirat işlerinde en ufak teferruatına va­ rıncaya kadar hiç bir nokta yoktur ki onun bilgili ve yerinde müdahalesin­ den tfer iz taşımasın.

Teşhir edilen e ş y .’ an vs resimlerden bir tanesi yoktur kİ, koleksiyonlar ara­ sındaki yeri onun tarafından tayin edilmiş olmasın. Bütün • bu işler, usul dairesinde, sessiz sedasız, rek’ âms’z b a ­ şarılmış, bilhassa, çok İncelenerek ter- .

tib edilmiş, eser tamam c! im ciyi k a- j dar takio edilmiştir. Bu nevi işler, çoğu zaman, tekemmül edir.ciy? kadar mü­ temadiyen geciktirildiği halde. Selin, Nüzhet, her teşebbüs ettiği İşi, makul bir mühlet içinde ve mükemmel bir şe­ kilde başarırdı, v'alens su hazînesinin bitişiğinde, şehrin o kısmına çok ’pito­ resk bir manzara veren bu şirin müzede da böyle çalışmıştır. Orada da, onun iki eserinde mevcud avni selim zevk, ayni intizam endişesi, ayni tarih bilgisi, ayr.l memleket sergsl görülür.

Çimdi, Setim NtlzheMn tiyatroya ve basına tahsis ettiği liml neşriyatı g ö z­ den geçirin, her sahifeslnde, mütema­ diyen v.yanık bir tecessüsün birinci el ola rak derlenmiş bol miktarda vesaikin, İnsanlar ya hâdiseler bakımından İnce bir anlayışın en beliğ nişanelerini görür sürdü. Dostumuz, çoğu zaman nazik vs zor şartlar içinde, vazifesini henı ba.il- retle, hem heyecanla yerine getirerek, bilginin, kültürün vo hasbi gayretin çok güzel bir örneğini vermiştir. Çalışma­ larından faydalanacak yeni nesil, bu feragatli İnsanın adını unutmasın. O m »ayık en büyük mükâfat, gençler ara­ sından yetişecek ilim ve tetkik adam­ larının, onun hatırasını haldi btr saygı ile anarken, yürüdüğü yoldan yürüyecek vs faaliyetlerini, bunlara benzer işlere hasredecek kabiliyette -izanlar olma­ larıdır. Selini Nüzhet Gerçeğin, hakika­ ten üstadca başardığı, yüksek bir tarihi mâna taşıyan eserini devam, ettirecek böyle kabiliyetler, yarın, yetişecektir. Saygı telkin eden bu’ esere, dostumuzun adı ebediyen bağlı kalmalıdır.

Profesör A l'o o r t G a o r lû l