Cilt 10, Say› 2, 2005
62
PAKET VÜCUT SENDROMUNA BA⁄LI KOKA‹N
‹NTOKS‹KASYONU SONUCU ÖLÜM: OLGU SUNUMU
Fatal cocaine overdose due to body packers syndrome: A case report
Erdal ÖZER
1, Bülent fiAM
2, Taflk›n ÖZDEfi
2, Halis DOKGÖZ
3Özer E, fiam B, Özdefl T, Dokgöz H. Paket vücut sendromuna ba¤l› kokain intoksikasyonu sonucu ölüm: Olgu sunumu. Adli T›p Bülteni, 2005;10(2):62-65.
Yasad›fl› ilaç ve uyuflturucu maddeleri vücutlar›n›n içinde pa-ket halinde saklamak suretiyle gümrüklerden ve kontrol nok-talar›ndan kaç›ran kiflilere vücut paketçisi denmektedir.
Yabanc› uyruklu 24 yafl›nda erkek olgu, fenalaflmas› üzerine getirildi¤i hastanede konvülsiyonlar geçirerek ölmüfltür. D›fl muayenesinde herhangi bir özellik yoktur. ‹ç organ inceleme-lerinde; organlarda yayg›n ödem ve konjesyon görülmüfltür. Midesinde ve ba¤›rsaklar›nda iki adet kokain paketi mevcut ol-du¤u tespit edilmifltir.
Olgu; vücudundaki paketlerden birinin patlamas› sonucunda akut kokain intoksikasyonu sonucu öldü¤üne karar verilmifl bir paket vücuttur.
Olgu; flüpheli ölümlerde “Paket Vücut Sendromu”na dikkat çekmek ve konunun tart›fl›lmas› amac›yla sunulmufltur.
Anahtar kelimeler: Kokain, paket vücut sendromu, flüpheli
ölüm, otopsi, adli t›p.
SUMMARY
“Body packers” or “mules” are individuals who swallow or insert into a body cavity, containers or packages filled with il-legal drugs for the purpose of smuggling past customs.
A case of acute intoxication of cocaine is reported, of which two packages found in the stomach of a 24-year old black
ma-le at during autopsy and external examination was unremar-kable. The internal examinations, showed edema and generali-zed congestion of the organs.
This case report is about the death of a body packer due to cocaine intoxication following the rupture of a packet of cocai-ne. This case is represented in order to draw attention to body packing for suspected death cases.
Key words: Cocaine, body packers syndrome, suspected
death, autopsy, forensic medicine.
G‹R‹fi
Zehirlenme; yeterli miktarda verildi¤inde zehir gibi davranabilecek bir kimyasal maddenin dokularda yol aç-t›¤› hasar›n klinik belirtileridir (1). Kokain de ba¤›ml›l›k potansiyeli en güçlü ve en tehlikeli maddelerden biridir ve Erythroxylon Coca ad›ndaki bodur bir bitkiden elde edilen ac› kristallin alkoloid yap›da bir maddedir (2,3).
Uyuflturucu maddeleri vücut boflluklar› içerisinde tafl›-yarak kaç›ran flah›slara, paket vücut denilmektedir. En s›k kullan›lan vücut boflluklar› a¤›zdan anüse kadar gas-trointestinal sistem (G‹S), vagen ve baz› olgularda da ku-1Adli T›p fiube Müdürlü¤ü, Çorum
2Adli T›p Kurumu, ‹stanbul
3Mersin Üniversitesi, T›p Fakültesi Adli T›p Anabilim Dal›, Mersin
Gelifl tarihi: 07.10.2005 Düzeltme tarihi: 15.02.2006 Kabul tarihi: 28.03.2006
Adli T›p Bülteni
63 laklard›r. Bu yolla en s›k kokain olmak üzere bazen ero-in ve ender olarak da esrar kaçakç›l›¤› yap›lan uyuflturu-cu maddelerdir (4).
Bu yöntem ile yasad›fl› ilaç kaçakç›l›¤›, paketlerdeki s›zma veya patlama nedeniyle çok tehlikeli ve hatta ölümcüldür (5-9). Bu durum literatürde Paket Vücut Sendromu (Body Packer Syndrome) olarak isimlendiril-mektedir (4,10).
Paket vücutta tüm anatomik kavitelerde bu paketler tafl›nabilir, a¤›z, rektum, gis kanal›, kulak, vajina, deri al-t› gibi (3-5,7,10).
Paket Vücut Sendromu olgular›n›n genel karakteris-tikleri; yasad›fl› ilaç ihrac›n›n yo¤un oldu¤u bölgelerden yak›n zamanda dönüfl yapm›fllard›r, s›k s›k yolculuklara ç›karlar, genellikle yüksek karl› kokain, eroin gibi mad-deleri tafl›rlar, paket malzemesi genelde lateks, alümin-yum folyo, kondom, ameliyat eldiveninin parmak k›sm› ve benzeri maddelerdir (3,10-12).
Medikal literatürde daha sonralar› bu yönteme ba¤l› fa-tal kokain entoksikasyonu vakalar› bildirilmifltir (3, 13-15). fiüphelenilen olgularda radyolojik yöntemler kullan›-larak paket varl›¤› tespit edilebilir. Ama bu bazen pake-tin özelli¤i, bazende ba¤›rsak gazlar› nedeniyle yan›lt›c› olabilir (16,17).
Uzun yolculuklarda, paketlerin do¤al yoldan gis kana-l›ndan erken tahliye olmas›n› geciktirmek için, paket vücutçular yüksek dozlarda antikolinerjik ilaç kullan›r-lar ve yolculuk esnas›nda ve öncesinde bir fley yiyip iç-memeye özen gösterirler (18).
Bu olgularda, bazen de gastrointestinal sistem obstrük-siyonu oluflabilir. Bazen de adli t›p uzman› ölüm sebebi-ni belirlemek için yapt›¤› otopsi esnas›nda, vücutta pa-ketlere rastlayabilir. Bizim olgumuzda bu tip bir olgu olup konunun tart›fl›lmas› amac›yla sunulmufltur.
OLGU
24 yafl›ndaki erkek olgu, tan›k ifadelerine göre Tanzan-ya’ya yapt›¤› bir yolculuk sonras› dönüflte evinde fenalafl-m›flt›r. K›z arkadafl› taraf›ndan hastaneye kald›r›lan ya-banc› uyruklu kifli konvülsiyonlar geçirerek ölmüfltür. Ölümü flüpheli, ani ve beklenmedik olarak de¤erlendiri-lerek Adli T›p Kurumu Morg ‹htisas Dairesi’ne sistema-tik otopsi yap›lmak üzere gönderilmifltir
Yap›lan sistematik otopside; 24 yafl›nda zenci erkek ce-sedinin 1,75 cm boyunda 75 kg a¤›rl›¤›nda oldu¤u tespit edilmifltir. D›fl muayenede herhangi bir özellik
saptan-mam›flt›r. ‹ç organ incelemelerinde; tüm organlar›n hipe-remik oldu¤u, akci¤erlerde yayg›n subplevral kanama ve ödem mevcut oldu¤u, mide mukozas›n›n kanamal› oldu-¤u tespit edilmifltir. Mideden l adet 5x1 cm uzunluoldu-¤unda kapsül fleklinde sar› renkli plastik bant ile sar›lm›fl, altta beyaz renkli plastik bant ve en içte fleffaf poflet içinde, ni-teli¤i ve miktar› anlafl›lamayan bir içerik mevcut oldu¤u saptanm›flt›r. (Resim 1) Ba¤›rsak lümeni içinde k›rm›z› kahverengi renkli s›v› vasf›nda mayi oldu¤u ve içinde aç›lmam›fl tüp fleklinde sar›lm›fl paket mevcut oldu¤u gö-rülmüfltür. (Resim 2-3) Cesedin duedonumundan l adet 40 cm uzunlu¤unda 1,3 cm genifllikte tek kat halinde sa-r› renkli plastik bant elde edilmifltir.
Cedia ve GC/MS yöntemiyle yap›lan sistematik toksi-kolojik analiz sonucunda; kanda ve idrarda kokain boliti Benzoylecgonin saptand›¤›, bulunan kokain meta-boliti miktar›n›n kanda 1354 ng/ml, idrarda ise 1697 ng/ml oldu¤u, kanda etanol, metanol bulunmad›¤›, mide
Resim 1. Mide içi ve kokain paketi
Cilt 10, Say› 2, 2005
64 ve duedonumdan elde edilen materyallerin (bant ve nay-lon parçalar›n›n) kokain ile bulafl›kl› bulundu¤u, söz ko-nusu materyallerde (bulafl›kl›l›k düzeyinde oldu¤undan) miktar analizi yap›lamad›¤›, tespit edilmifltir. Kiflinin ölüm nedeninin, kokain intoksikasyonuna ba¤l› oldu¤u saptanm›flt›r.
TARTIfiMA
Yasad›fl› uyuflturucu madde kaçakç›l›¤›, tüm mücadele-lere ra¤men tamamen önlenememektedir. Önlemler art-t›r›ld›kça ve mücadele için yeni yöntemler gelifltirildikçe kaçakç›larda yeni yöntemlere baflvurmaktad›rlar, asl›nda bu beynin beyinle yar›flmas› gibidir. Uyuflturucu kaçak-ç›lar›n›n son y›llarda kulland›klar› önemli yöntemlerden biri de kaç›r›lan maddelerin paketlenip yutularak veya di¤er vücut boflluklar›na saklanarak gümrüklerde yaka-lanmadan ülkelere sokmakt›r (4).
Bu tip olaylarla mücadele; ilk girifl yerleri olan güm-rükler, limanlar ve havalimanlar›nda olmal›d›r. Yukar›-da Yukar›-da de¤inildi¤i gibi flüphelenilen ve yüksek riskli, olgu-lar vücutta paket aç›s›ndan de¤erlendirilmelidir. Ama her zaman bu kifliler yakalanamamakta ve paketlerdeki s›zma veya y›rt›lmaya ba¤l› entoksikasyon sonucu hasta-neye götürüldüklerinde veya ölü bulunup yap›lan otop-si sonucunda olay anlafl›labilmektedir. Bazen bu kifliler yolculuk esnas›nda da ölebilirler, ülkeler aras› yolculuk esnas›nda uçakta gemide veya kara tafl›t›nda ölenlerde bu olas›l›k her zaman akla gelmelidir.
Paket vücut sendromu nedeniyle öldü¤ü düflünülen ol-gularda otopsi öncesinde direkt grafi, Bilgisayarl› Tomog-rafi veya Manyetik Rezonans Görüntüleme gibi ileri gö-rüntüleme yöntemlerinden yararlan›labilmektedir (17).
Olgular›n büyük bir k›sm› ise evlerinde veya otel oda-lar›nda ölü olarak bulunabilirler. Olay yeri incelemesi bu olgularda çok önemlidir. Bulunduklar› yerde uçak bi-leti olup olmad›¤› ve laksatif veya lavman malzemeleri olup olmad›¤› araflt›r›lmal›d›r. Bu yöntemle kaçakç›l›k yapanlarla mücadele ülkelerin girifllerinde yap›lmal›, uyuflturucu trafi¤inin yo¤un oldu¤u bölgelerden gelen ve s›k s›k seyahat öyküsü mevcut flüpheli kifliler güm-rüklerde tükrük ve idrar tarama testlerine tabii tutularak ve gerek olursada hastanelerde radyolojik incelemeler yap›larak vücutta paket olup olmad›¤› yönünde incelen-melidir (3,19,20).
Otopside bu olgularda son dönemde geçirilmesi kuv-vetle muhtemel bir konvülsiyon ata¤›n› kan›tlamak aç›-s›ndan dudaklar ve dilde taze ›s›r›k izlerinin varl›¤›na da dikkat edilmeli, gastrointestinal sistem kanal› dikkatlice incelenip tüm paketlerin yerleri tespit edilmeli, her pa-ket ayr› ayr› toksikolojik aç›dan de¤erlendirilmelidir. Kan idrar ve safrada sistematik toksikolojik analiz yap›l-mal›d›r (21).
fiüpheli ölüm nedeniyle otopsisi yap›lan olgunun mi-desinden aç›lmam›fl bir paket, barsaklar›ndan ise aç›lm›fl bir paket elde edilmifl, kanda 1354 ng/ml ve idrarda ise 1697 ng/ml Kokain metaboliti Benzoylecgonin saptan-m›flt›r. Otopsi sonucu olgu Paket Vücut Sendromu ola-rak de¤erlendirilmifl ve kokain intoksikasyonu sonucu öldü¤ü belirlenmifltir.
Etkisi çok çabuk bafllar ve 30-60 dk. gibi çok k›sa sü-rer. Etkisi çok k›sa sürse de kandaki ve idrardaki meta-bolitleri 10 güne kadar bulunur. Pozitif pekifltirici etkisi nedeniyle tek bir kullan›mdan sonra psikolojik ba¤›ml›-l›k geliflebilir. Kokain, öfori, kendine güven duygusunda artma, fiziksel ve zihinsel ifllevsellikte artma duygusu ne-deniyle kullan›l›r. Doz artt›kça ajitasyon, irritabilite, yarg›lama bozuklu¤u, impulsif ve tehlikeli cinsel davra-n›fllar, agresyon, psikomotor aktivasyonda artma ve ma-nik semptomlar görülebilir. Taflikardi, hipertansiyon ve midriazis fiziksel semptomlard›r (2).
Vücut içerisine gizlenerek uyuflturucu madde tafl›nma-s› ile ilgili ilk yay›nlar 1970’li y›llara dayanmaktad›r. Uyuflturucu ticareti ve buna ba¤l› olarak ölümlerin art›-¤› gerçe¤i de göz önüne al›narak, bir yöntem olarak vü-cut içinde uyuflturucu tafl›nmas› konusunda toplumsal bir bilgilendirmeye ihtiyaç vard›r. Ayr›ca t›bbi aç›dan Paket Vücut Sendromu’na dikkat edilmelidir.
Adli T›p Bülteni
65
KAYNAKLAR
1. Birinci Basamak ‹çin Adli T›p El Kitab›, TTB ve ATUD, Ankara, 1999: 157-166
2. http://www.med.ege.edu.tr/~hanci/madde.html, Madde Kullan›m› ‹le ‹liflkili Bozukluklar, Eriflim Tarihi: 18.07.2005
3. http://www.emedicine.com, Stephens E. Toxicity, Narcotics. Eriflim Tarihi: 28-07-2005
4. Alkan N. Paket vücut sendromu. Ba¤›ml›l›k Dergisi 2004;5(2):35-41.
5. Stewart A, Heaton ND, Hogbin B. Body packing — a case report and review of the literature. Postgra-duate Medical Journal 1990; 66:659–661.
6. Glass JM, Scott HJ. Surgical mules: The smuggling of drugs in the gastrointestinal tract. Journal of the Royal Society of Medicine 1995; 88:450–453. 7. Joynt BP, Mikhael NZ. Sudden death of a heroin
body packer. Journal of Analytical Toxicology 1985; 9:238–240.
8. Heinemann A, Miyaishi S, Iwersen S, Schmoldt A, Puschel K. Body-packing as cause of unexpected sudden death. Forensic Science International 1998; 92:1–10.
9. Aks S, Vander Hoek TL, Hvyhorczuk DO, Negrusz A, Tebbett I. Cocaine liberation from body packets in an in vitro model. Annals of Emergency Medici-ne 1992; 21:1321–1325.
10. Wetli CV, Mittleman RE. The ‘Body Packer Syndrome’—toxicity following ingestion of illicit drugs packaged for transportation. Journal of Fo-rensic Science 1981; 26:492-500.
11. Beck NE, Hale JE. Cocaine body packers. The Bri-tish Journal of Surgery 1993; 80:1513–1516. 12. Caruana DS, Weinbach B, Goerg D, Gardner L.B.
Cocaine-packet ingestion. Annals of Internal Medi-cine 1984; 100:73–74.
13. Patel F. A high fatal postmortem blood concentra-tion of cocaine in a drug courier. Forensic Science International 1996; 79:167–174.
14. Sinner N. The gastro-intestinal tract as a vehicle for drug smuggling. Gastrointestinal Radiology 1981; 6:319–323.
15. Stewart A, Heaton ND, Hogbin B. Body-packing – a case report and review of the literature. Postgra-duate Medical Journal 1990; 66:659–661.
16. Hierholzer J, Cordes M, Tantow H, Keske U, Maurer J, Felix R. Drug smuggling by ingested co-cainefilled packages: conventional X-ray and ultra-sound. Abdominal Imaging 1995; 20(4):333–338. 17. Horrocks AW. Abdominal radiography in
suspec-ted body packers. Clinical Radiology 1992; 45: 322–325.
18. M.M. McCarron and J.D. Wood, The cocaine “Body packer” syndrome-diagnosis and treatment, JAMA 1983; 250:1417–1420.
19. Fineschi V, Centini F, Monciotti F, Turillazzi E. The cocaine “body stuffer” syndrome: A fatal case. Forensic Science International 2002; 126:7-10. 20. Introna F, Smialek JE. The “mini-packer”
syndro-me. Fatal ingestion of drug containers in Baltimore, Maryland. The American Journal of Forensic Me-dicine and Pathology 1989; 10:21-4.
21. Steven A K, Shaun L, Leon R, Abdulrezak S, Ben-net O, Joseph D and Cyril H. W. The risk of body packing: A case of a fatal cocaine overdose. Foren-sic Science International 2005; 151:81-84.
‹letiflim
Dr. Erdal ÖZER Adli T›p Kurumu,
Çorum fiube Müdürlü¤ü, Çorum E-posta: er4077@yahoo.com
