A. O. Vet. Fak. Derg.
39 (1-2); 191-200, ı992
SI(iIR BRUCELLOsİS'İNİN TEŞHİSİNDE EDTA ve 56"C dc AGLUTİNASYONTESTLERİNİN KULLANILMASI
Müjgan İzgür* Ömer Akay**
Jale Erdeğer***
Mustafa Arda:l<:I<
Uti1is:ıtion uc:; tCa.S ~:ıccro-agglutination li 50"C et par l'emploi de l'EDTA en
dhg:ıostic de la Brucellose bovlne
Rcsu:::ne: Dans aU!] T •.:.;ıerc!ıe,320 serums de bovine susPoJct de la Brucellase, sont exmııiJlCs en ;>la!e Test (PT), en Rose Bengal Plate Test (RBPT), en Sero-Aggluthati:m Test (SA T), en Sero-Agglutination addion-ııee d'EDTA (SAT-EDTA) tt en St!ro-Agglutinatio.ı cl 56°(;.
On .ı {rOltNf P:hili.f, jıormi cer serums etamines, 32.2 p. 100 en Plate Test; 1.6 p. 100 ı:n Rose Renga! Plate Test et PoUI"les memes serv.ms, on a ohserve des titres dijfCmıts dt 2!iOLL 2/320, 23.8 p. 100en Sero-A.gglutina-tion Test; 13.8 p. i00 en Siro-Agglutinafion-ED TA et5 .9 lı.i00en Sero-Agglutination cl 56 oC.
Özet: Bu çalışmada, sığır orijinli, Brucellosis Jiinünden şüpheli 32Cl se-rum; Plate Test (PT), Rose Bengal Plate Test (RBPT), Sero-aglutiııas]on testi (SA T), SA T-ED TA ve 56 oC de SA T ile incelenmiştir.
Serumların Plate Test'de
%
32.2'si, Rose Bengal Plate Test'de%
i. 6'sıPıı<itif bulunmuş re o-mı semmların
%
23.8'i SAT'inde,%
13.8'i SA2-EDTA'da, % 5.9'11 ise 56"C de SAT'da 2flO--2j320 araçtlZda de,~i)ik titreler görtermMt!fdir.Giriş
BruceIla cinsindeki etkenler tarafından oluşturulan BruceIlosis, akut veya kronik seyirli bir infeksiyon olup; hayvanlarda yavru ati-. mına, infertiliteye, mastitis, orşitis ve artritise neden olmaktadır.
Bru-* Doç. Dr., A.O. Veteriner Fakültesi, Bakteriyoloji Bilim Dalı, Ankara. ** Prof. Dr., A.Ü. Veteriner Fakültesi, Bakteriyoloji Bilim Dalı, Ankara.
*"'.
Dr. Ara,. Gör., 1\.0. Veteriner Fakültesi, Bakteriyoloji Bilim Dalı, Ankara.192 M. İZGÜR, O. AKAY. M. ARDA, J. ERDEGER
cellosis'in teşhisi, etken jzolasyonu ve identifikasyonuna dayalı direkt yöntemle yapıldığı gibi, infekte hayvanların kan serumları, süt ve süt serumlarına uygulanan serolojik testlerle de indirekt olarak yapı-labilmektedir. Bunların dışında etkenin DNA'sının identifikasyonunu esas alan peR, hibridizasyon gibi biyoteknolojik yöntemler de etke-nin varlığını ortaya koymada yararlı olmaktadır.
Dünyanın bir çok ülkesinde, uzun zamandan beri Bruceııosis' in teşhisinde önemli bir kriter kabul edilen seco-aglütinasyon testinin (SAT), fazla ı.pesifik olmadığı bilinmektedir (1,4,11,22). SAT'de spe-sifiteyi, bjr yandan ko-aglutini.n'ler ve diğer yandan da non-spesifik aglutinin'ler etkilemektedir. Ko-aglutinin'lerin kanda ortaya çıkması-nın nedeni Yersinia enterocolitica 0:9, Escherichia coli 0:116 ve 0.157, Francisella tularensis, N grubu Salmonella'lar özellikle Salmoneila urbana ve ayrıca Campylobaeter Joetııs gibi etkenlerin Brucella grubu mikroor-ganizmaları ile olan ortak antijenik yapılarıdır (14,22). Pratikte ko-aglutininlerle karşılaşılan problemler oldukça azdır ve bunların ortaya konulması amacıyla, çeşitli komplementer serolojik reaksiyonlar öne-rilmektedir (1,2,14). SAT'da spcsifiteyi etkileyen non-spesifik aglu-tininlerin nedeni ise, bu konuda birçok çalışma olmasına rağmen henüz tam olarak anlaşılamamıştır (3,6-8,22). Bu durum erişkin hayvan se-rumiarında ortaya çıkmaktadır. Serum glikoproteinlerinin desializas-yonuna bağlı olarak, serumda bulunan IgM'ler modifiye olmakta ve bu serumlarla yapılan SAT'da IgM'ler Brucella antijenleriyle non-immun özellikte hir reahiyon vermektedirler (22). IgM'lerin Fab' larıyla gerçekleşmeyen, sadece Fc kısımlarıyla oluşan bu reaksiyon, SAT sonıUçlarının yanlış değerlendirilmesine yol açmaktadır. Ancak, bu fenomen sığır serumlanna ve Brucella antijenlerine bağlı değildir ve diğer bazı hastalıkların tanısında da sorun yaratmaktadır (16, 17,
22).
Non-spesifik antikorları elimine etmek amacıyla; ısı ile serumla-rın muamelesi (9), 56°C'de SAT (IS), 2-MET veya rivanolün SAT reaksiyonunda kuııanılması (2) ve asit pH'lı (pH 3.6) antijenlerden yararlanılması (5) önerilmektedir. Bu amaçla, son yıllarda en fazla kul nılan EDTA'lı antijenlerdir (16,19-21). EDTA'nın antijen üzerine etkili olmadığı bilinmektedir. Rolünün hücre-aglutinin bağlantısı üze-rine olduğu düşünülmekte ve kompetetif bir etki ile non-immun bir reaksiyonu engellediği zannedilmektedir. Divalent katyon kelatların-dan olan EDTA ile non-spesifik antikorların ortadan kaldırılmasına ilgili birçok araştırma yapılmıştır. Scheibner (20), Brucellosis'te EDTA
SIGIR BRUCELLOsİs'İNİN TEŞHİsıNDE EDTA 193
kullanımının konsantrasyona bağlı olarak sentisiviteyi yükselttiğini vc prozonu ortadan kaldırdığını açıklamış ve aynı araştırıcı (21) bir diğer çalışmasında EDTA kullanarak non-spesifik reaksiyonların büyük bir bölümünün elimine edildiğine dikkati çekmiştir. Nielsen ve ark. ( 17), RIA kullanarak infekte olmamış sığır scrumlarında Br. abortus' a karşı oluşan antikorların IgM özelliğinde olduğunu, ancak bu serum-ların Br. abortus antijenine absorbe edilmelerinden sonra EDTA ile muamelelerini takiben clue olduklarını, bu durumun da IgM'lerin bakterilere Fc kısımlarıyla bağlanmalarından ileri geldiğini açıklamış-lardır. Niclsen ve Duncan (16), araştırmalarında Br. abortus ile in-fekte 3 sığırın 2'sinin serumunda EDTAile titredc değişme olduğunu, ancak bu değişimin sadcce bir dilusyanda görüldüğünü belirtmişler-dir. Nowlan ve Geus (IS), Br. abortus ile infekte veya Brucellosis'e karşı aşılanmış sığır serumlarında EDTA'lı antijen kullanarak yapı-lan testte aglutinasyon titresinde değişiklik olmadığını, ancak Brucella şüpheli hayvanlarda kan serumunda bulunan antikorları EDTA ilc elimine ettiklerini açıklamışlardır. MacMillan ve Cockrem (13)'in yaptıkları çalışmada, EDTA sensitif SATtitresi, diğer çalışmalara oranla çok düşük bulunmuş ve nedeni antijen hazırlama yöntemine, test prosedürüne, değerlendirmeye, hayvan sayısına ve test edilen hayvanların yaşına bağlı olabilir diye belirtilmiştir. MacMillan ve Beli (12), yaptıkları çalışmada, serum aglutinasyon testinin EDTA modifikasyonunun hatalı pozitif reaksiyonların sayısını azaltmada önemli olduğunu, ancak bunun da CFT ile birlikte yapılıp yorumlan-ması gerektiğini vurgulamışlardır. Trap ve ark. (22), EDTA ve 56°C' de SAT testini 3 farklı sürüde kullanmışlar, 109 hayvanlı infekte sürü-de SAT'la
%
82. 6, EDTA SAT'la%
80.7 reaktör tespit ederken, 56°C'de yapılan testde ise çoğu serumda titre düşmeleri belirlemiş-!erdir. Problemli sürü olarak kabul edilen 163 hayvanaait serumların; SAT'la%
63.2 olan titrclerinin EDTA-SAT'la%
15.9'a; SAT'la%
66.3 olan titrenin ise 56°C'de SAT'la%
15. 9'a düştüğü belirlen-miş ve 3. grupta ise (aynı zamanda CFT pozitif), önemli bir değişik-lik gözlenmediği belirtilmiş ve bu sonuçlara göre; infekte hayvan se-rumIarında EDTA-SAT ile önemli sayılacak titre değişikliklerinin ol-madığı ancak problemli sürülerde EDTA'nın non-spesifik aglutinin-leri elimine ettiği ve EDTA-SAT ile 56 oC 'de SAT arasında iyi bir korelasyon olduğu açıklanmıştır.Serum içinde bulunan antikorların ortadan kaldırılması veya inaktive edilmeleri değişik ısıda tutulmaları ile de mümkündür. An-cak, inaktiva~yon emasında koagulasyonun önüne geçmek için
se-194 M. fZGüR.
o.
AKA Y, M. ARDA. J. ERDEÖERrumlar dilliC cdilmelidir. Uygulanacak ısı dcrccesi de her antikor için
değişik olmaktadır (7,10,15). HC5s (6), yaptığı çalışmada non-spe-sifik antikorların ısı ile 70°C'de iO dak. tutulmalanyla elimine edi!-diklcrini, spesifik antikorların ise bundan ctkilcnmediklerini, aneak 90°C'de tutulmaları gerektiğini açıklamıştır. Hoerlein (I O), domuz-ların şüpheli. BruceIlosis olgudomuz-larında 56°C'lik benmari ve 16 saat ısıt-madan sonra değerlendirilen testlerin 37°C'de yapılanlara göre daha düşük titrede olduklarını belirtmiştir.
Bu çalışmada, Brueellosis yönünden şüpheli sığır serumlarının SAT yanısıra, EDTA-SAT ve 56°C'de SAT uygulanarak, non-spe-sifik antikorların ortadan kaldırılması ve sonuçlarının karşılaştırıl-ması amaçlanmıştır.
~aterya1 ve ~etot Serumlar
Test serumları: Denemede kullanılan 320 sığır serumu A. Ü.
Veteriner Fakültesi Bakteriyoloji Bilim dalı ve Etlik Hayvan Hasta-lıkları Araştırma Enstitüsü'nden sağlanmıştır.
Standart semmlar: Te:ıtlerde, kontrol serumlan olarak 2/500
tıtreli Br. abortus antiserumu ile Br. abortus ncgatif serumu kullanıl-mıştır.
Antijenler
Bruceıla platc test, Rosc Bengal plate test ve BruceIla abortus aglutinasyon antijenleri Pendik H2.yvan Hastalıkları Araştırma Ens-Ütüsü'nden sağlanmıştır.
EDTA kullanılarak yapılan sero-aglutinasyon testi ıçın Br. abcrtus aglutinasyon antijeninin ml'sine 0.372 g EDTA (di sodique ethylene diamine tetra acetique acide) ilave edilerek iO mM / i sağ-lanmıştır (22).
Plate Test (PT)
Bu test için 0.03 ml serum aynı miktar BruceIla Plate Test anti-jeni ilc karıştırılıp sonuçlar 4- dak içinde değerlcndirilmiştir (I).
SIGIR BRUCELLOSts'ININ TEŞHıSİNDE EDTA 195
Bu test için de 0.03 ml serum aynı miktar Rose Bengal Plate Test antijeniy!c (sodyum laktat-asit tamponlu, pH 3. 6) karı~tırılmış ve sonuçlar 4 dak. içinde değerlendirilmiştir (ı).
Serum Aglııtinas)'o71 Testi (SA T)
Bu amaçla, te5t serumlannın 1/5 ... ,. 1/640'a kadar 0.5 ml içinde sulandırmaları yapılarak, üzerine e~it miktarda Br. ahortus aglutinasyon antUeni konulmuş Ye 3JOC'de 18 saat inkuhasyonu taki-ben sonuçlar, kontrol ile kar~ılaştırılarak gözle değerlendirilmi~tir (2).
EDTA-SAT
Bu testte, sero-aglutinasyon testine göre hazırlanan dilusyonların üzerine EDTA'lı antijenden eşit miktarda konulmu~ ve 3fOC de IS saat inkubasyon süresi sonunda sonuçlar SAT'i gibi değerlendirilmiş-tir (22).
Bu amaçla, sero-aglutinasyon testi yapıldıktan sonra tüpler 2 saat 56°C'lik su banyosunda tutulmuş, daha sonra -!.4°C de 18 saat bırakıldıktan sonra sonuçlar SAT'inde olduğu gibi değerlendirilmiş-tir (l5).
Bu testlerin tümünde kontrol negatif ve pozitif serumlar kullanıl-mış ve incelenen serumların 5 testle de aynı gün paralel muayeneleri yapılmıştır.
Bulgular
PT Sunuçları
BrucelIosis vönünden incelenen 320 sığır serumunun bu testle 103
(%
32.2)'ü pozitif \"c 217(%
67.8)'si negatif bulunmuştur.RBPT Sonuçları
İncelenen 320 serumun 5
(%
1.6)'i pozitif \'e 315 (% 98.4)'i ise bu testle negatif bulunmuştur.SA T Sonuçları
Bu testle incelenen serumların 76 (% 23.8)'sl 2/l0-4/320 ara-sında pozitif titre gösterirken, 244 (% 76.2)'ii negatif olarak değer-lendirilmiştir (Tablo 1).
196 M. iZGÜR, O. AKA Y, M. ARDA, J. ERDEGER
Tablo i . SAT Sonuçları.
Serum Dilusyonlar. i Pozitiflik Derecesi I/LO
ı-ı~
1/40 1/80 1/160 1/320 --+ - - - - - --++ 9 9 i i --
--+++ - - ---
----++++ 35 12 4 2 i 1-
----Toplam 44 22 5 3 i 1 RDTA-SA T SDnuçlarıBu testle 320 serumun 44-(% 1:,.8)'ünün 2/10-2/320 arasında tit-re gösterdikleri, 276 (% 86.2) 'sının ise negatif olduğu belirlenmiştir
(Tablo 2).
Tablo 2. EDTA-SAT Sonuçları.
l'ozitiflik Serum Dilusyonlan
Derecesi I/lO 1/20 1/40 1/80
i
1/160 1/320 + - - ----
---++ 12 i - - - i----
---+++ i - - --
-
---++++ 22 5 i - i --- ---Toplam 35 G i - i i 56 oC de SA T Sr)1luçla1'lİncelenen 320 serumun 19 (% 5.9)'unun 2/10-2/320 arasında titre gösterdiği. 301 (% 94.1)'inin bu testle negatif olduğu saptanmış-tır (Tablo 3).
Ayrıca, incelenen negatif kontrol serum 5 testin tümünde negatif bulunmuş, aynı testlerde, pozitif kontrol serumun titresinde de her-hangi hir değişiklik saptanmamıştır.
SIGIR BRUCELLOsİs'İNİN TEŞHİsİNDE EDTA
Tablo 3. 56°C de SATSonuçları.
197
Pozitiflik Serum Dilusyonları
Derecesi I/LO 1/20 1/40 1/80
i
1/160 1/320 ---+ - - - ---- ---++ 6 i - - - i .---+++ - - - -++++ 7 2 i - i----
----
---Toplam 13 3 i - i 1 Tartışma ve SonuçSığır Brucellosis'inin te~hisinde serolojik testler çok önem taşı-maktadır. Bu amaçla en çok Plate Test (PT), Rose Bengal Plate Test (RBPT) ve Sero-aglutinasyon Test'inden (SAT) yararlanılmak-tadır. Bu testlerden, özellikle, Sero-Aglutinasyon Testiyle belirlenen titre düzeylerine göre; sığırların infekte olup olmadıklarına karar ve-rilmektedir.
Aşısız sığırlar için 2/40 ve üstü, aşılı sığırlar için ise 2/80 ve üstü titreler SAT'de BruceIlosis yönünden pozitif kabul edilmektedir (4). Ancak bu kriterleri. sadece SAT ile saptamak, infeksiyon açısından yanlış sonuçlara sebebiyet vermektedir. Bu yanlış pozitif sonuçlar ko-aglutininler kada. non -spesifik antikorlardan da ileri gelebilmek-tedir. Günümüzde ne immunoelektroforez, ne de poliakrilamid jel üzerinde elektroforezlc bu yapılar ortadan kaldmlamamaktadır (3, 8,14,22). Bu nedenle, özellikle, ya~lı hayvanlarda ortaya çıkan non-spesifik antikorların elimine edilmesinde bir çok modifiye SAT'inden yararlanılmaktadır (13,16,18-21). Niclsen ve Duncan (16), EDTA' nın SAT antijenine ilavesiyle yaptıkları çalışmada, non-spesifik anti-korların EDTA labil olduklarını saptamışlardır. Nowlan ve Gt>us (8), 45/20 ile aşılı 9 hayvan, Br. abortus 544 ile gebeliğin 6. ayında infekte ettikleri 6 hayvan ve Br. abortus'a karşı antikor taşıdıkları saptanan LO hayvana ait serumları SAT ve SAT-EDTA ile incelemişler ve sadece 3. grupta önemli ölçüde titre düşüşlerini kaydetmişlerdir. Trap ve ark. (22) ,problemli bir sürüye ait 163 serumu SAT ve SAT-EDTA ile incelemişler ve de antikor düzeyinde SAT-EDTA ile
%
63. 2'den%
ıs.
9'a inen bir düşüş kaydetmişlcr ve bu düşiisün titrcde en az 2 dilusyonluk olması gerektiğini vurgulamışlardır. Çalışmada ince1e-198 M. iZGÜR. O. AKA Y, \1. ARDA. J. ERDEGER
nen 320 serumun plate testle 103 (% 32.2) 'li, Rose Bcngal plate testle :) (% 1.6)'i pozitifbulunmuş, aynı serumların SAT ilc 76 (% 23.8)'sl, SAT-EDTA ile 44(% 13.S:I'ü 2110--2/320 ar?~ında değişik tİ:rclcr göstermişlerdir. Sonu(;larıı1 b.rşılaştırılmasında, SAT'b inCl~lciıcil serumların 44'ü i/LO da titre gösterirken, SAT-EDTA'cla bu dilu:;-yanda 35 serum, 1(20 de SAT'ta 22, SAT-EDTA ilc 6, i/40 da SATLı 5, SAT-EDTA ile I, i/80 de SAT'la 3 serum pozitif bulunurken, ~~ynı tilTede SAT-EDTA ile pozitif veren seruma rast!anılamamıştır. Buna karşın i/lGO ve 1/320 titrede bulunan 2'şer serum SAT-EDTA ile de aynı dilıısyonlarda pozitif bulunmuştur. SAT ve SAT-EDTA' nın karşılaştırılması amacıyla yapılan çalışmala.rdaki titre düşüşleri, bu çalışmada da saptanmıştır. Ayrıca, bu araştırmada yüksek titre-lerde pozitif sonuç ,'eren serumların EDTA'lı antijenle reaksiyon so-nucunda EDTA'dan etkilenmediklcri, dilusyonlarda herhangi bir değişikliğe ll.eden olmadıkları belirlenmiştir.
:\on ..spesifik antikcrların dimine edilmesi amacıyla kullanılan yöntemlerden biri de ısıdır (7,9,i0,22). Ancak, iSi yalnızca
aglutinas-yon reaksiaglutinas-yonunun seyrini etkilememektc, aynı zamanda, antikarların niteliğine de tesir etmektedir (9). Ayrıca, ısının non-spesifik antikor-lara olduğu kadar, spesifik antikorları da etkilediği bilinmektedir (22). 1'v1orseve ark. (15), non-spesifik antikorlar içerdikleri bilinen ~erum-ları, Brucellasis yönünden 56 oC de aglutinasyonla incelemelerinde, SA T'a göre titre düşüşleri saptadıklarını belirtmişlerdir. Trap ve ark. (22), sığır Brucellosis'i için yaptıkları çdışmada, 56°C de SAT ilc nonspesifik antikarları
%
G7 oranında elimine ettiklerini açıklamış-lardır. Çalışmada, 56°C de SAT ilc 320 serumun 10 (% 5.9)'u 2(10 ve 2(320 arasında titre göstermiş ve dolayısıyla; SAT'la bu dilusyon-larda%
23.8 saptanan pozitiflik, ısıyla%
.').9' inmiştir. Bu konuda yapılan araştırmalara paralellik sağlayan bu çalışmada, yine ısı ile SAT-EDTA'da olduğu gibi i/lGO ve 1/320 titredc saptanan pozitif sonuçlarda değişiklik gözlenmemiştir.Alınan bu sonuçl"x, sığır Bruccllosis'inin saptanmasında, kriter olarak kabul edilen i/40 ve 1/80 dilusyonlarının sadece SAT'la de-ğerlendirilmemcsini, bu testle birlikte, sonuçları ctkileyen özellikle non-spesifik antikarların eliminasyonu amacıyla EDTA veya ısının kullanılmasın ın gerektiğini göstermektedir.
S[(]IR BRLJCFu.osis'j;\liN TEŞHisiNDE T:DTA
Kaynaklar
ı')')
1. Alton, G.G., Jones, L.M. and Pietz, D.E. (1977). I.a Brucellose Teclmiqıles de Labora-t"ire. Deuxiiiile aitioıı. Organisation lvIondial dc t, Sanı". Serie dc Monogramme No. 'i.'i G,'nc\'c.
2. Alton, G.G., Jones, L.M., Angııs, R.D. and Verger, J.M. (1988). Teclıııi'lu£s for the iJruceliosir Labor.7l<JI)'. i:'\R:\. Paris.
~. Aneyzkowsld. F., Tereszezul<, M. and Hajnosz, T. (1974). Studie,r on ıhg Natural "Agglutiaiııs"iı the brE';ne ,rer.ı. f. Oc:!T:!/,C of tire "alimi a'lti-8rucella "Agglııtinins" in sem
of lıorm~1 nltlc. ;\'11. Imw ..•!'>!., ii: ıiI ..!;:;.
'I. Anony,n (19!:l2), 'n,r',y: Rmcdl ni, MiiCl:!,I: Projes;. T ,r'm "c Orman Bakanlı~t Vete-rincr j~Ic-ri I;c'lcI \h •.I,',rJ:ii::'ı. i\:ı~"r.ı.
;,. Gaumont, R. et Torna, B. :1')7-li. Mi..., ıııı/niııt ,h diag'IJstic ,rimlogiqııe. R,'r. Med. Vet., ]:-'0: 339-3t'l.
G. Hess, W.R. (1'ı.->3). St ıdi" on " 1I0.'I.s/)!';ifi, Brucella agglıılinatiag ,r:.ıbstawe in boviıı: ,r3TUQı, I. Differmtatioıı of Ihe sp:ci!ic mıd ııon-s/Jecific agglutini,ı by heat trentment. Am ..T. Vet. Re>., 14: 192 194.
7. Hess, W.R. (19.;3). Studies Dil a llO,l-sIJecific agglutinnting substana in boC'ine serum. II.
Iso-lation mıd Imyicalion on the RTIlccila-ngglulianti,ıg sub,rlmıces. Am ..f. Vct. Res., 14: 195-197.
ll. Hess, W.R. and Roepke, M.H. (19,) 1). A noıı-specific Bruceila nggiulinaling ,rubslatıce III
bovine serum. Proc. Soc:. Exp. Bio!. 1I,red., 77: 469-472.
'J. Hill, W.K.W. (19(;3). Die gieiche~eitige allilJeııd"ng 11Iehrercr serologisc/ıcr ımtel'sudıwıg,rvcr-fahTC/I be; der diagno.ıe der flrucc/lose dcr rilider ıınl:r besoııderer bcrüccsichligung der difflrcn:ierıUlg
zwischen iıııpf-wıd i~fektionsrenıigIıC.'l. Zb!. für Vet. ,,'fecl., lA: 127-172.
iO. Hoerlein, A.B. (1953). Stııdies 011 sw;ne Bruceilosis. III. Tl" dijItTenliatio;1 of ,pecific aııd nmı-specijic ngglııtiııolia,ı titers. Corndl Ve~., 43: 28-37.
11, İzgür, M., Arda, M., Aydın, N. ve Akay, Ö. (198,,). BTIlccl!osis. Balı Akdeniz Bölgcsi i. Hayvaııcılık Seminerİ. 2G-.:W Kasım, A:ıtalya. 2s, 17-2'2:'i.
12. MaeMillan, A.P. and Beli, R.A. (193,'i). ,Y,JIl-s/"'i!ic reactimıs la tl" Brucelln nbarllLS SAT. Vet. Rec., i lG: 139.
13. MaeMillan, A.P. and Co ekrem, D.S. (1985). Reduction of no,ı-'p?Cific rc,ıctions I' tlı! Bruceiln nbortııs serıım nggllıliTıntiolı t!sl b)' the nddition of I':D T:ı' Res. V ct. Sci., 38: 288-291.
1.~. Mittat, K.R. and Ti7ard, I. (198 I). Serological crJSS renclioııs bel:vcın Brucelln abortus and Yersini,ı enlerocolitic.ı ser/JY/Je () :9. VCl. Bull., ') i: c)O1-.10,-"
15. Morse, E.V., Sehnieder, D.W. and Mc Nutt, S.H. (1955). The ejfectofillCllbntio:ı 56° C on thc lu/'c nggllıl,:lIltion lesıfur badııe Bruceilosis. Am ..f.Vet. Rcs., 1ıi: 2ii9-.273. lG. Nielsen, K. and Duncan, R. (1982). DC11l0nslration ılını Ilon-specific boui,ıe Brucclla nbor.
20n M. iZGÜR, O. AKAY, M. ARDA, J. ERDEGER
17. Nielsen, K., StUweD, K., Steınshorn, B. and Duncan, R. (1981).Etlıylene
diamiııe-telraaalie acid di-sodium salt labile bavine immwıoglobulin M Fe binding lo Brucella abortus: A eause of non-speeific aggluıinaıion.J. elin. Microbiol., 14: 32-38.
18. Nowlan, P.F. and Geus, H. (198:1).Use of EDTA ınodifled onıigen in the serodiagnosis of boviıze Bmcellosis. Vet. Rcc.) 116: 13.
19. Romakhov, V.A., Efroınov, V.S., Kasyanov, A.N. and Tyagunina, E.A. (1990).
ED TA- Iren/ed anıigm for the aggluliıınlion lest for bovillt Brucellosis.Veterinaria. 3: 25-27.
20. Scheibner, E. (1976). Ti/riphfılasnın i"der Brucellose Dingl/osıik.Berl. Münch. tierarztl. Wsehr., 89: 281..283.
2ı. Scheibner, E. (1976).SjJezifitatsgren.:en der Brıu:ellose.Langsam-aggltııiııntion.BerI. Münch. tİcrarztl. "Vselır., 89: 300-302.
22. Trap, D., Garin, B., Moutou, F. et Gaumont, R. (1985). Bruullose bovine:
Elimina-nntion des seroagglutinatio,ıs ııon-specifiqııespar ['emploi de l'EDTA et de l'agglutinaliOlI a 56°C. Rcv.Mı'd.V<'t., 136: 399-409.
