7 AĞUSTOS 2000 PAZARTESİ
Karaköy'de meydana
bakan bir sanat
galerisi, bir yıldır
sessiz sedasız
sürdürüyor sanat ve
sanatçıyla ilişkisini.
1800
'lü yıllardan
günümüze kalan
tarihi Nordstern Han,
epeydir Axa Oyak
Sigorta Şirketi ne ve
Şirketin açtığı Sanat
Galerisine
evsahipliği yapıyor.
M e h m e t G ü le r y ü z ’ü n g a le rid e h a le n g ö r ü le b ile c e k e s e rle ri, P a ris , N e w Y o rk , İs ta n b u l g ib i ü ç fa rk lı ş e h ir d e y a p ıla n ç a lış m a la rı iç e riy o r.
V
oyvoda Caddesi'nin meydanı kestiği köşede, alt geçidin çıkışında tarihi ve süslü bir bina. Belgelere göre 1813'te orada birYahudhane ve beş dükkân varmış. Sonradan yıkılan bu binanın yerine 1862'de Yosef e ait tek kapılı bir han ve üç dükkân yapılmış. Bugünkü yapı, Yüksek Mimar ve restoratör Tülin Taşçıoğlu'nun İstanbul Ansiklopedisi'ndeki yazışma göre 1889'da Dilber Han olarak inşa edilmiş. Mimarı belli olmayan bu üç katlı yapmın, İtalyan Kontu Avram Komando'nun oğlu Rafael Salamon tarafından yaptırıldığı söyleniyor. Ve Maçka Tekniker Okulu olarak kullanılan eski İtalyan Sefarethanesi ile Beyoğlu'ndaki Saint Antoine Kilisesi'ne benzediği için, ünlü İtalyan Mimar Guilio
Mongeri’nin İstanbul'daki ilk binası olabileceği düşünülüyor.
Binanın 19. yüzyılda özellikle Levantenler'in beğenisini kazanan ve
K AR AK O Yün orta
yeri sanat galerisi
KA R A KÖ Y
BAYLAN
ORADAYDI
Axa Oyak Sanat Danışmanı Seden Ersoy, “ Belirli bir alanda yoğunlaşıyoruz. Bir yandan modern sanat, bir yandan da antika niteliği taşıyan eserler, mesela 1905-1950 sigorta haritaları, en önde
gelen alanlarımız. Kişisel sergilere, grup sergilerine, tek konu üstünde grup sergilerine, tek akım etrafında etüt sergilerine açığız.
Sanat ve sanatçının yanında yeralmayı hedefliyoruz,” diyor. • Fotoğraflar: Yusuf UÇAK
"canlandırma" olarak
isimlendirilen yabancı karakterli bir mimari tarzı var.
Cephelerindeki çift pencereli sivri kemerleri, bezemeli pencereleri, pencereler arasındaki pilastrlar ve kolon başlıkları, katlar arası bezemeli silmeleri ile neogotik tarza uyuyor.
İkinci grup tarihi eser
Bugünkü bina yapıldığında, kapı numaralan 1,3, ve 5'miş. 1 ve 3 Numarada iki dükkân, 5 Numarada ise Dilber Han bulunurmuş. 1928de yapmm altındaki iki dükkân Banco Di Roma'ya, bir dükkân ise Baylan Pastanesi'ne kiralanmış; bodrum katı Banco Di Roma'nm kasa dairesiyken sonralan Baylan'ın imalathanesi olmuş. Zaman içinde oda oda kiraya verilen ve pek çok bölümler, asma katlar ilave edilen tarihi bina, sonraki sahibi Nordstern Umumi Sigortalar Şirketi tarafmdan 1994 yılında köklü bir restorasyondan geçirilmiş. Artık ikinci grup korunması gereken yapı olarak tescilli. Restorasyon projesini yapan Tülay Taşçıoğlu, bir başka yazısmda, restorasyon sırasında ilavelerin
ayıklandığını, binanm aslına uygun hale getirilmeye çalışıldığım söylüyor.
Bina artık Axa Oyak Sigorta Şirketi'nin. Ama bilinen adıyla Nordstern Han, sadece bir sigorta şirketi binası değil. Axa Oyak, binanm İstanbul Nazım
Pasta, turta ve çikolataları, Batı kökenli tatlılarıyla bir yüzyıla yaklaşan bir süredir İstanbulluların damak tadına hitap eden Baylan Pastaneleri’nden en ünlüsü de eski zamanların Dilber Hanindaydı. Bir dönem İstanbul sakini için karakteristik bir yer olan Karaköy Baylan, Tünel'le Karaköy'e inen Kadıköy yolcularından birçoğunun vapura binmeden önce ayakta “ Kup Griye" yedikleri, edebiyatçıların, gazetecilerin sık sık uğradığı bir mekândı. İlk Karaköy Şubesi 1925'te açılan ve kısa zamanda kentin Markiz, Nisuaz, Lebon, Petrograt ve Moskova gibi ünlü
pastaneleri kadar ünlü olan Baylan, artık sadece Kadıköy'de hizmet veriyor. Ama 1950’lerde
Nordstern Han'ın altına taşınan şubesi 1992'ye kadar orada Mousse au chocolat'sı, truffe'ü ve kendi spesiyalitesi olan Kup Griye’si ile hizmet verdi.
sanatçı, özellikle de ressam için özel bir alan olduğu fikrinden yola çıkan; sanatçının bu mekanda yapayalnız ne üreteceğine karar verdiğine, keşfettiğine, uyguladığına, sıkılmadan her şeye yeniden başlayabildiğine inanan sergi, bu "gönüllü hapishane”yi konu ahyor. "Sanatçı, ya bu mekânda kendinden geçer ya da
soğukkanlılıkla dünyayla, sistemle mücadele eder,
kendisini ve ürettiğini tanımaya çalışır, izleyici için mahrem bir mekândır burası." İşte
izleyicinin merak ettiği bu dünyayı, Mehmet Ergüven ve Levent Çahkoğlu'nun
küratörlüğünde sunacak Galeri. Sergide Yavuz Tanyeli, Neşe Erdok, Nevhiz Tanyeli, Yalçın Karayağız, İsmet Doğan, Temur Koran ve Mustafa Özel’in eserleri yer alacak.
• Axa Oyak Sanat Galerisi, Karaköy M eydanı, Nordstern Han. Tel: (0212) 292 58 00
Planı'na göre yakın bir gelecekte oluşacak "Küİtür Aksı" üzerinde yer aldığmı düşündüğü için, sanatçıların sanatseverle buluşacakları yeni bir ortam oluşturmaya karar vermiş. Giriş katında galeri olmaya elverişli bir mekânın ortaya çıkması da bu karan desteklemiş. Şirket, "kurum galericiliği" yapmak; bir koleksiyon oluşturmak amacıyla eser satın alıyor ve sergilediği bu eserlerle aym zamanda kurum imajına prestij desteği sağlamayı hedefliyor.
İşte Karaköy'deki sanat galerisi bu hedefe ulaşmanın ilk adımı olarak, bir yıldır sessiz sedasız varlığım sürdürüyor. Açılışını geçen mart ayında
Sabri Berkel’in İstanbul Resim Heykel Müzesi’ndeki eserleri ile yapan galeri, ikinci kez 1950’li yıllarda Türk soyut heykel sanatının oluşmasma önayak olmuş ustalardan Ah Hadi Bara'nm eserleriyle
sanatseverlere merhaba dedi. Üçüncü sergi ise günümüz ressamlanndan Mehmet Güleryüz'ün 1973-99 arası gerçekleştirdiği ve daha önce hiçbir galeride sergilenmemiş desenlerinden oluşuyordu.
Dört Duvar: Atölye
Axa Oyak Sanat Galerisi, yeni sezona da iddialı bir sergiyle hazırlanıyor. Atölye'nin,
Emel ARMUTÇU
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
