Trip tik belgeleri gereksiz bir
işlemdir
Sokaktaki Adam da şu görüştedir: 9 Temmuz 1977 günlü Resmî Ga- zetede Gümrük ve Tekel Bakanlığın ca ilân edilen ve yürürlüğe konulan
Yönetmelik, Kanunlara açıkça aykı
rı biçimde bir Demeğe görev ve yet ki tanımaktadır.
1 — Yönetmeliğin 8. maddesi
ne göre yurda muvakkaten sokulmak istenen taşıtların gümrük vergi ve re simlerinin teminatı clarak Türkiye
Turing ve Otomobil Kurumunca ve
rilen giriş belgeleri geçerli sanılmış
tır. Yönetmeliğin 17. maddesinde
5383 savılı Kanunun 20. maddesine
göre düzenlendiği yazılıdır. Bu yönet
meliğin tanzim ve neşri tarihinde
5383 sayılı Gümrük Kanunu yürür lükte bulunmakta idi. 1615 sayılı Ka nun 181. maddesi sözü geçen kanunu yürürlükten kaldırmıştır.
Yeni Kanunun 12. maddesi 1/a
fıkrası ile Türkiye Turing ve Otomo bil Kurumu veya kefalet ettiği ecne
bî kuramların verecekleri triptik
veya gümrük geçiş karnelerini (Güm
rük vergisi teminatı) olarak kabul
etmiştir.
Aynı maddenin 1/b fıkrasında,
Kurumun garanti veren sıfatı ile şart lara aykırı hareket eden vasıtaların vergilerini tediye edeceği hususu açık ça yazılıdır.
Kanun, 1.8.1972 tarihinde yürür- lüğe girmiştir.
Kanun, Kurumu kefalet eden ve garanti veren olarak kabul etmekte dir. Bu kefaletin karşılığı kanunda yazılı değildir.
Bu kefalet ve garanti karşılığın da kurumun, taşıt sahibinden döviz veya Türk parası tahsil edebileceği
hususunda kanun yetki vermemiş-
tir.
Yönetmeliğin 8. maddesine daya
nan Kurum (yabancı taşıtlar giriş
bdgesi) karşılığı 250 - 300,— TL. mü-
A — N İS AN — 1977
SoKnktnftcı
(Baştarafı 1 nci sayfada)
badili döviz tahsil etmektedir. Bu tahsilât;
a) 1615 sayılı Gümrük Yasasma ve Anayasanın 61. maddesine aykırı dır.
Vergi, resim ve harçlar ile ben zeri mali yükümler, ancak kanunla konabilir.
Bu nedenle karne karşılığı belli ve maktu bir tahsilât yapılması yol suzdur.
Kurum ancak taşıt sahibi ile bir mukavele yapmak kaydı ile sigorta,
depozito veya rehin karşılığı geçiş
karnesi verebilir. Ya da sadece üyele ri için böyle bir kolaylık sağlayabi lir.
b) Kurum, 22.11.1972 tarihli
Dernekler Kanununa göre kurulmuş tur. 1630 sayılı Demekler Kanunu
nun 50. maddesi Derneklerin gelir
kaynaklarını tahdit] ve tadati biçim de belirlemiştir.
Yönetmelikle, kanunun hilâfına
bir demeğe gelir sağlanamaz.
Derneğin, kamu yararına oluşu
bu sonucu değiştirmez. Zira, yönet
melikle derneğe bağışlanan iş, bir
hizmet karşılığı rüsum tahsili vas-
fmdadır.
Demekler Kanununun 59. mad desi münhasıran Kızılay, Türk Hava Kurumu ve Çocuk Esirgeme Kuru ntunun durumlarını saklı tutmuştur.
c) Kurum, bu karneler karşılı ğında döviz tahsil etmekte ve boz maktadır.
17 sayılı kararın 10. maddesine göre efektif döviz ile muamele yapa cak müesseseler! Maliye Bakanlığı tayin eder.
Efektif döviz almak, bulundur mak, satmak, iadeten döviz vermek
için özel döviz bordroları tanzime
yetkili kılınmak gereklidir.
Seri 1 sıra 2 no. lu tebliğin 4.
maddesi uyarınca, gerçek ve tüzel ki şiler yabancı turistlerin dışındaki şa hıslardan döviz almazlar.
Yabancı turistlerden alabilecek leri ve nezdlerinde bulundurabilecek
leri döviz tutarı 100 doları geçemez. Bunun dışında ve üstünde mua
mele yapmakla görevlendirilen ger
çek ve tüzel yetkili müesseselerin
uyacakları hükümler aynı tebliğin 19 - 28. maddelerinde yer almıştır. Ku rum, bu şart ve yetkilerin hiç birini haiz değildir.
Kurumun triptik karnesi karşılı ğı yaptığı döviz muamelelerinin ta mamı, Türk Parasının Kıymetini K o ruma hakkmdaki 1567 sayılı Kanu na ve buna ilişkin karar ve tebliğle re de aykırıdır.
Görülüyor ki, Kurumun bir der nek oluşu ve 1567 sayılı Kanun dik kate alınmadan hazırlanan yönetme lik, suç ihdas eden bir vesika mahi yetini almıştır.
1615 sayılı Yasada Turing Kuro
numun adının geçmesi bu görevin
dernekten alınmasını engellemez.
Mülga kanuna dayalı yönetmelik yü
rürlükten kaldırılınca, Bakanlığın
kendini bağlayan tasarruflarına son verilmiş olur.
1615 sayılı Yasa kuruma hasren bir görev vermiş değildir.
Görev, Gümrük Teşkilâtına ait tir. Yurda giriş yapan bu vasıtalar dan aslolan teminat alınmasıdır. Bu teminatın söz gelimi Turizm Bankası
ile anlaşarak alınması da mümkün,
dür.
Sigorta Şirketlerinden temini dü şünülebilir. Bizzat Gümrük İdarele ri bu işi yapabilir.
Uygulamada Kurumun hasren
geçiş karnesi vermesi şikâyet ve yol suzluklara yol açmıştır.
Dernek, milyonlarca lira topla mış ve bu paranın sarf şekli kontrol edilememiştir.
Öte yandan, muvakkaten yurda sokulan bazı yabancı vasıtaların trip tik belgesine rağmen dışarı ihraç edil medikleri vakıadır.
Triptik belgesi, tazmin sonucu nu doğurmadığına göre gereksiz bir formalite haline gelmiştir.
Y A R I N : DEĞİRM ENİN SUYU NEREDEN GELİYOR?
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Ta ha To ros Arşivi
