İmtiyaz sahibi: Berin Nadi • Genel Yayın Yönetmeni: Özgen Acar • Genel Yayın Koordinatörü: H ikm et Çetinkaya • Yazı İşleri Müdürü:
Celal Başlangıç • Görsel Yönetmen: Ali Acar • Düzenleme: Mustafa
Sajjlamer • Ankara Temsilcisi: Cüneyt Arcayürek Haber Müdürleri:
M ustafa Balbay, İşık Kansu İzmir Temsilci V.: Serdar Temsilcisi: Çetin Yiğenoğlu
İstanbul Haberleri: Şenay Kalkan Dış Haberler: Ergun Balcı lş-Ekonomi: Şükran Ketenci
Yurt Haberleri: M ehm et Saraç Kültür: Celal Ü ster Makaleler: Sami K araören Spor:
A bdülkadir Yücelman Düzeltme: A bdullah Yazıcı • Müessese Müdür V.: Erol E rkut
• Koordinatör: Ahm et Koruisan • Muhasebe: Bülent Yener • İdare: Hüseyin G ürer • Kızık Adana İşletme: Ö nder Çelik • Bilgi-lşlem: Nail İnal • Bilgisayar Sistem: M ürüvet Çiler
• Reklam: Reha Işıtm an
Basım: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. • Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basiti ve Yayıncılık A.Ş. Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu 34334 1st. PK: 246 İstanbul. Tel: 512 05 05 (20 hat), Telex: 22246, Fax: (1) 513 85 95 • Bürolar: Ankara: Z. Gökalp Blv. İnkılap S. No: 19/4, Tel: 433 11 41-47, Telex: 42344, Fax: (4) 433 05 65 • İzmir: H. Ziya Blv. 1352 S. 2/3 Tel: 83 12 30, Telex: 52359, Fax: (51) 89 53 60 • Adana: İnönü Cad. 119 S. No: 1 Kat: 1, Tel: 59 37 52 (4 hat), Telex: 62)55, Fax: (71) 59 25 78
T AKVİM: 27 KASIM 1992 İmsak: 5.27 G üneş:6.57 Öğle: 11.56 İkindi: 14.2.3 Akşam: 16.45 Yatsı: 18.10
D alan’ın 134 metreye çıkarılması izni verdiği gökdelen Bakanlık karan ile 24. 5 metreye indirildi
Gökkafes göğe değmeyecek
M n n ,nŞ^a7 Ü“ gÖc f „ nldİn D Sözen dün düzenlediği basın Meclisimiz, Taksim Turizm lanarak k e s i n l e ş t i r ” dedi. ğu bölgenin tarihi ve doğa mabahçedekı Gökkafes ın gının 110 metre indirilerek -4.5 Sözen, Beyoğlu Belediyesi - toplantısında "Bugün sîzlere İs- Merkezi ile ilgili bir karar almış Bayındırlık ve İskan Bakan- özelliklerine, yakın çevresinde Bedrettin Dalan döneminde metre olarak belirleyen kararı- nın inşaatı mühürlememesi ha- tanbul'un bağrına saplanmış ve tek imza ile geçmiş dönemde lığı’nca 27.10.1992 tarihinde ki tarihi yapılara ve Taşınma: 134 metreye çıkarılan yüksekli- nın her iki bakanlıkça da onay- İmde işlemin Buyukşcnır Bele- hançerler diye değerlendirdiği- 134 metreye çil anlan seviyeyi onayladığı ve inşaatın 24 5 met- ... —--gı Bayındırlık ve Iskan Bakanlı- Ummasından sonra Gökkafes d.ycsı'ncc gerçekleştirileceğini miz gökdelenlerden birisi olan 24.5 metreye düşürmüştür. Be- reden yükseğe çıkamayacağını gı ile Tunzm Bakanlığınca 24.5 binasının mühürlenmesi için ve inşaatın bir hafta içinde ke- Dolmabahçc’deki Süzer binası tediye meclisimizin bu karan belirten yazısı önceki gün Bü-metreye ındınldı. Nurettin Sözen tarafından Be- sın olarak mühürleneceğini ile ilgili bir müjde vermek isti- Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yükşehir Belediyesine ulaştı. yorum. Büyükşehir Belediye ile Turizm Bakanlığınca onay- Yazıda, Gökkafes’in bulundu-İstanbul Büyükşehir Beledi- yoğlu Belediyesi'ne bir yazı söyledi.
Dolmabahçe sırtlarında yapılmak istenen gökdelen, yaklaşık 10 yıldır tartışma konusu. Bitirilseydi maketteki görünümü alacak gökdelenin inşaatı sürüyor. (Fotoğraf: H A Y R E T T İN SA Ğ A N A K )
Yükselen değerlerin perde arkası
İşadamı Mustafa Süzer Dolmabahçe sırtlarındaki yeşil alanı Turgut ÖzaPın teşvikiyle alır; 1983’te ikti
dar olan ANAP hükümeti kararıyla yapılaşmaya açılan alan için Gökkafes yolu açılır.
REMZİ GÖKDAĞ
Yıl 1930.
Ünlü kent plancısı Prost’un hazır ladığı İstanbul Nazım Planı'nda "2 No'lu Park" olarak geçen Dolma bahçe Vadisi, korunması gerekli yeşil saha olarak belirlendi.
Yıl 1979.
Anıtlar Yüksek Kurulu 2 numaralı' parkın tamamını doğal SİT alanı ola rak kabul etti.
Yıl 1987.
2 numaralı parkın orta yerinde bir zamanlar Kara Bali Bahçesi olarak anılan, daha sonraları Pera Bahçeleri olarak isimlendirilen yeşil alanda bir gökdelen inşaatı için harfıyata baş landı.
Yıl 1992.
134 metreye ulaşacak Gökkafes in şaatına başlandı. Bakanlığın kararıy la Büyükşehir Belediycsi'nin istemi yerinde bulunarak yükseklik 24. 5 metreye indirildi.
Bu güne kadar süren çalışmalarda inşaatın henüz dört katı yükseldi.
Dolmabahçe Sarayı'nın hemen üs tünde yükselen bir Swiss Otel, Ayas- paşa’nın özgün apartmanlarına biti şik bir Park Otel ve Prost’un parkın da, Taşkışla binasının hemen önünde
134 metrelik bir Gökkafes...
Gökkafes'in önlenemeyen yükselişi 1983’lcrde ANAP'ın henüz iktidar ol madığı döneme uzanır.
O dönemde ANAP’ı destekleyen işadamı Mustafa Süzer'i ANAP Ge nel Başkanı Turgut özal, Taksim’- deki bu yeşil alanı alması için teşvik eder. Süzer de çeşitli ülkelerde yaşa yan 8 ayrı kişiden 6610 metrekarelik alanı 159 milyon lira gibi bir bedelle alır. Fiyat çok düşüktür çünkü, bölge yeşil alandır ve yapılanmaya kapalı dır. Fakat aniden bu bölge imara açı lır. Nasıl mı? Bunun yanıtını Süzer. 1987'de, o zaman Başbakan olan Turgut Özal'ın da katıldığı temel at ma töreninde herkesin önünde şöyle açıklar:
"O tarihte burada bir otel ve yanısı- ra bir iş merkezi kurmamı söylemişti niz. Ve bunun da ancak sizin iktidar
olduğunuzda başarılabileceğini, hü kümet olunca bu tip düzenlemeleri yaptıracağınızı söylemiştiniz. Ben bu görüşleri gerçekleştirmeyi bir görev kabul etmiştim. Bugün bu hadisenin
1984 yılında Süzer in iş ortağı Bcd- da 110 bin metrekareye çıkıyordu, iş rettin Dalan, İstanbul Büyükşehir tanbul’un İstanbul olduğu günden Belediye Başkanı oldu. Belediye Baş- beri yeşil alan olan bu bölgede yakla-kanlığınm ilk günlerinde yaptığı bir
konuşmasında "Belediye başkanı ol-üzerinden 4.5 yıl geçli. Siz de sözji- duğum süreden itibaren göreve olan nüzde durdunuz, bizde. Siz sözünüz- saygımdan dolayı ilişkide bulundu-de durarak gerekli idari ve ekonomik
ortamı yarattınız. Biz de emir telakki ettiğimiz isteğinizi aynen uyguladık.” Şimdi yine o yıllara dönelim ve adım adım "Gökkafes’’in nasıl yük seldiğine bakalım:
20.7.1983 tarihinde Ekonomik İş ler Yüksek Koordinasyon Kurulu, 2 No’lu parka Süzer Turizm A.Ş. tara fından 400 odalı lüks bir otel yapılma sına karar verdi. Bu karardan iki gün sonra Anıtlar Yüksek Kurulu, 24.5 metre yüksekliğinde 48 bin metreka relik inşaatın tarihi Taşkışla binası açısından sakıncalı olmadığı doğrul tusunda görüş bildirdi. Belediye mec lisi sözkonusu planı onayladıktan sonra İmar vc Iskan Bakanlığı’na gönderdi. Bakanlığın da onayının alınmasıyla 19.12.1983 tarihinde Sü zer Turizm A.Ş. imar durumunu aldı.
ğum firmalarla direkt ilişkimi kestim. Fiili görev almadım. Aksini ispat eden olursa Belediye Başkanlığından istifa ederim" diyerek gazetelere de meç veren Bedrettin Dalan’ın, Süzer Dış Ticaret A.Ş’nin 7 Mayıs 1984 ta rihli olağan genel kurul toplantısında "hazerun cetveli”nde adı geçiyordu. Yani Dalan, iki aydır belediye baş kanlığı görevini yürütmesine karşın ortaklar listesinde şirkete ortak oldu ğu belirleniyordu. Dalan’ın adı Mus tafa Süzerle birlikte A grubu imza yetkilileri arasında belirlenmesinin ardından Dalan "İspatlayın istifa edeyim” sözlerini unutuyordu.
Bütün bu gelişmelerin ardından Bedrettin Dalan Belediye Başkanı iken 1987 yılında 24.5 metre olan in şaat yüksekliği 134 metreye yükseli yor. 48 bin metrekarelik inşaat alanı
şık 1.5 trilyon liralık rant elde edili yordu.
Bütün bu gelişmeler sürerken inşa at çukuru açılıyor, aralıksız süren ça lışmalardan sonra bodrum ve zemin katlar ortaya çıkıyordu.
Ancak, 26 Mart 1989 yerel seçimle rinde Dalan kaybedip yerine SHP’nin adayı Nurettin Sözen seçilince işler karıştı.
Sözen, işbaşına geldikten iki ay sonra "İstanbul'un bağrına saplan mış hançer” dediği Gökkafes inşaatı nı 17.5.1989 tarihinde “inşaatın yan daki parsellere tecavüz ettiği” gerek çesiyle mühürledi. Bu plan değişikli ğine göre Beyoğlu Belediyesi inşaatı mühürlemesi gerekirken işlem İstan bul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yapıldı.
Bu işlem üzerine inşaat sahiplerince Sözen aleyhine dava açıldı. Mahkeme belediye işleminin iptaline karar ver di.
Kültür ve Tabiat Varlıklarım Koruma Kurulu kararma aykı rı yapı yapılamayacağı belirtile rek şöyle denildi:
“İstanbul Büyükşehir Beledi ye Meclisi’nin 8.6.1990 ve 4.9.1990 tarihli kararlan ile ilgi li yazı dikkate alınarak plan le jantının yeniden düzenlenmesi, gerekli düzenlemelerin yapıl ması gerekir. Bölgenin tarihi ve doğal özelliklerine, çevresinde ki tarihi yapılara ve Taşınmaz Kültür ve Tabit Varlıklannı Koruma Kurulu kararianna aykın yapı yapılamaz. Turistik alanın tamamında otel ve oteli tamamlayıcı tesisler dışında herhangi bir fonksiyona izin ve rilemez. Yükseklik 24.5 metre dir.”
İmar ve İskan Bakanlığı’mn onayladığı Karar Turizm Ba kanlığına gönderildi. Turizm Bakanlığı’da sözkonusu planı 4.11.1992 tarihinde onayladı.
Büyükşehir Belediye Mec lisi’nin inşaat yüksekliğini 134 metreden 24.5 metreye indiren 8.6.1990 tarihli kararının her iki bakanlıkça da onaylanmasın dan sonra, sözkonusu plamnın uygulanması için Beyoğlu Bele diyesine mühürleme yazısı gönderdi.
Sözen halen yapımı süren in şaatın yürürlükteki 1/5000 öl çekli nazım imar plammn bu alan için getirdiği ilkelere tama men ters olduğunu belirterek, “ 1/1000 ölçekli uygulama imar plamnın getirdiği yapılanma şartlarına da aykırıdır. Yine, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun bu arsa için aldığı 22.7.1983 tarihli karan ile uygun görülen teklif, projenin yapı kontur ve gabari sinin çok üzerindedir, bu kara ra da tamamen aykmdır. Bu inşaatın bu haliyle devamı ileri de kamu yaran için telafisi im kansız zararlar doğuracaktır” şeklinde konuştu.
Sözen, 3030 sayılı Büyükşe hir Belediyelerinin Yönetimi ile ilgili Kanun’un 10. maddesine eklenen iki fıkrayı da basın mensuplanna dağıtarak, “ Be yoğlu Belediyesi, Büyükşehir Belediyesi'nce belirlenen imar mevzuatına aykın işlemin ipta lini yerine getirmek zorundadır. Yerine getirmediği takdirde 3030 sayılı yasanın 24. maddesi uygulanır. Bu madde hükmüne göre, alınan kararlar ilgili ilçe belediyesince derhal uygulanır. Uygulanmadığı takdirde, Bü yükşehir Belediyesi tarafından bizzat yerine getirilir ve karar konusu imar uygulamalan Bü yükşehir sonuçlanır” dedi.
