rtuluş, Bomojfcfci,Şişli,Mecidiye köyüne kadar eski Istanbulun 1914 yılından evvel Dükkanlarını, bunların eski sahihleri ve bu semtlerde ikamet eden sakinleri göst- n Tabloyu ihtiva eden hatıralarındır.
f I
-t Bu yanılarımı yazarken kendi hayat yaşantım esnasında bizzat gördüklerim ile beraber bugün y a ş l a n 90 nı geçkin sayın Bay Dominik Karikyopulu (Amerikan Bü yük elçiliid. 70 yıldanberi Tercümanlığını yapan zattan) ve ayrıca geçenlerde vefat eden İkinci Abdülhamid * in Baş Tercümanı ve Irîiş aviri sayın îlyas MATAH'ın oğlu Fuat Mataradan dan aldığım bilgilerede dayanmaktadır) ~ ^ a:-Şimdiki Karaköy u eydanının Erainönüne doğru bakıldığında sağda AZİZİYE namı
ile ünlü Askeriye Nizamiye Karakolu bulunmaktaydı. Bu karakol binasının ^imari bakımından bir benzeri halen ayakta duran Gümrük ardiyelerin önündeki Rıhtım
caddesinde Polis karakolu olan binadır. ^
AZİZİYE karakolu heraan bitişiğindeki dar geçidde ünlü Hacı Recebin mahallebici dükkanı bulunmaktaydı. Hacı receb'in dondurmaları mahallebi ve tayukgökşüsy ve Anasonlu gevreklerle içilen çok m eshur TEimonat ası vardı.
Hacı ğecebi'in heman bitişiğinde Istanbulun meşhur (CENYO) Lokantası ve Kahve hanesi bulunmaktaydı. Bu lokantanın müdavimleri tanınmış iş adamları,karşısı nda bulunan Borsa hanındaki bankerler öğle vakitleri yemeklerini burada yerler di. Cidde1"' buranın yemekleri çok leziz ve gayet itinali ve temiz hazırlanırdı. Sahibi kasada oturur bir tarafdan taze bira francalalarını keser,-^avun karpuz- y* dilimlerini kendisi kese- t yas bıyıklı basından fesini eksik etmezdi. •
CE YO Lokantasının garsonlarından her kesin tanıdığı ve sevdiği SAVA efendi
/ 4 vardı. Buranın ba husus kuzubaşısı çok meşhurdu. Öğleden sonra yemek verilmez ancak aparetif ve leziz mezeler hazırlanırdı,bazılarıda kahvelerini burada i- } çer işlerini görüşürlerdi.
Buranın müdavimlerinden karşıda dükkanı bulunan ^aray kuyumcusu KOii START ARAŞ efendi,Nurioyan efendi,Banker Saraf Yahni, Mimar VEDAD beyin sekreteri ve ^aris den okul arkadaşı MARKARYAH efendi gelir purosunu tüttürü ve konyak içerdi.
CEIFYO Lokantasından sonradaki köşede üstteki ikinci kattaki iş hanına çıkan Merdiven vardı ve heman karaköyün meşhur Boyacıları ve gemi levazımatı satan çarşısı bulunmaktaydı.
Diğer köşede şimdiki Gümüş suyu İnönü caddesindeki meşhur ark Otelin sahihlerin den ARAM efendinin meşhur ucuz yemek yenebilen TOKATLI Lokantası bulunmaktaydı Biraz yt7İcarlara J'ünele doğru gittiğinizde sıra ile bulunan dükkanlardan bir kısmı ayakkabıcıcılar ve en sonda z e m a n m ünlü BAYLAN pastahanesi bulunmaktaydı Tüm bu Bı0k -“elediye malı olup ve o zemanlarda Istanbulun ^raflk işlerini yü- -rüten İstanbul belediyesinin Trafik ve eski deyimle SEYRÜSEFER Müdürlüyü bulun maktaydı. Seyrüsefer müdürü daha sonraları İstanbul Etfaiye^müdürü olan_merhum İhsan bey vardı. Seyrüseferin meşhur Polislerinden Şükrü beyi her kes eyi t anı 7" -b:-Simdi tekrar karaköye gidelim yani Köprü cihetine. Birinçi çihan harbinin ilan
sırasında devrin meşhur Popal İsmail ^akkı pasa *arbiye Nezareti Levazım Raisi aynı zemanda şimdiki ^epiz ^ankasının eski deyimle Seyri Sefain idaresinin te- şicilatıda emrinde idi. üeyri 3efain müdürü Baki bey idi.
) Devrin ünlü Hürriyet kahramanlarından ■uamat hazreti Şehriyari »Harbiye nazırı ve ""’aş kumandan vekili Enver paşanın emriyle AZİZİYE^ karakolu yıkdırılıp yer ine Seyrisefain idaresine acente binası dlarak bir bina inşa ettirildi.
Bu binanın mimarı meşhur ^imar M,/edad beydir (Sirkeçideki ^üyük Poştahanesi ve Sultan Ahmeddeki Ta u -adastro binasının imarı aynı zeraanda Ankarada
Cahkayadaki sonradan Ftlize olan Atatürk'ün köşkü ile ikinci Meclis binasının nimarıdır.
Yıllar sdnra CENYO Lokantası takriben 1934 senelerinde sahibinin vefatı ile kapanarak blr müddet ""burası üGâlata PTT b in-sı olarak kullanıldı. arada ünlü Hac 1 ^ecebde vefat et t iyinde dükkanı k a p â M ı T
Aziziye karakolunun yerine inşa edilen eyri sefain acente binası çok zarif bir bina olmasına rağmen Cenderesin'İmaf hareketleri sırasında bir çoklara
gibi yıkdınlnrak şimdiki karaköy meydanına îcalb olundu. -Aı meyanda eski Cenyo sonradan POT binası Karaköy oeki TOKATLI.ve Seyrüsefer '“lokuda tamen kal dirildi•
bî-Karsı sıradaki heman Karaköy Köprüsünün başladığı yerden itibaren Karaköy Kıh- htım caddesine piden yolun başlangıcındaki muhteşem ZİRAAT BA KASI devrin
AVUSTURYA imparatorluğun®» IE?iER—BANK—VBRElîî adı ile meşhur ~ankanın mülkü id Birinci cihan “ erbininAl ıanya, Avuaturya , Bulgariatan ve ^tirki yenin mağlubiyeti nde Avusturya Prnnsızlara ödediği harb tazminatı meynnında bu güzel binayıda borca mahsub olarak devir alaışdı.
Pransıslar burasını BAJÎQUE FRAKÇAÎSE DE S PAYS D ’ORIEîiT namı altında Bir ~anka açdılar, İstiklal harbini müteekib is yapamaz ol on bu $anka u r a s m ı Ziraat "aı k a s m a sattı.
Bu binanın heman bitişiğindeki binalardan biri ünlü Geyikli kahvesi veya kıraat hanesi idi. İçinde birde berber dükkanı vardı, u kahvede eöas olarak avrupaye tuzlu sepetler içinde vapurlarla yaban domuzlan ve av hayvan ve k u ş l a n tica ret ve sevici yatı yapılırdı, -bu işi yapanlardan tanınmışı Hristaki efendi vardı. Hrlstaki efendi devrin tanınmış simalarından ve s enginlerinden Tıbbiye ^ektebi Atei3i ¿'oktor Perdinand Terciraan paşanın “Jiiyükdoredeki köşkünden geceleyin ka- çırmışdı.Paşa daha 3onra bunu af ederek Rüsumatta memur tayin ettirdiği rivayet edilir.
Adı geçen Ziraat "ahkasının arkasındaki dar sokakda ^araköy meydanına nazır ünlü arabesk stilinde bir cani vardı caminin altında meşhur nadide meyveler satan manav dükkanı vardı manav sırma bıyıklı uzun boylu yakışıklı bir kişi idi. M a l a kadıköyde ikamet edenlerden zenginle* meyvelerini akşamlan buradan temin ederle: di. 0 zemrjıi i’da çileliler şimdiki gibi kutularda stılmazdı,uzun dar sepetler için de istif adilmiş olarak satılıridi• “Vptelerin üs kısmına büyük çilekler kondu u gibi altına bir sıra ot üzerine ezikler ve küçük boy çilekler konurdu. Fakat bu manavda bu hileye tesadüf edilmezdi.
Dar sokağın -“¿ıhtım caddesine doğru gidildiğinde ün^ü Ompy Ahod haaı bulunurdu. Bu hanın muhtelif kapılara, vardı, kapılardan biri avyar Innına veya borsa hanına Diğeri İ3e Necati feey c ddesine paralel dar sokağada kapısı bulunurdu.
^avyar h a m veya "orsa hanında maruf v ankerler ar af lar bulunurdu ayrıca sonrala rı burada pek çok Drogerie mağazaları vardı. Havyar hanının karaköy meydanına nazır cephesinde saray kuyumcubaşi3i ^onstantoras efendinin ^aatcı ve kuyumcu ^ükkanı vardı, -ükkc.nın cephesinde vütün sar&y neneu blarında olduğu gibi koskoca OS ARLI Arması bulunurdu. Ayrıca Tiirkiyenin aatını gösteren büyük bir 3aat etrafa na dizilmiş küçük ebadda santiarda ^ünyonın bütün büyük ülkelerinin saati arını gösterirlerdi.
onstantara3 efendinin dükkanından daha yukarıya doğru ilerlediğinizde sıra ile mekanlardan bir ora şekerci hecı-t-ekirinde dükkanı yanında başka pastacılar eyak- abıcılar ve nehayet sağa doğru dönemeçde ^eeati bey caddesine nn&ır meşhur kara— öy börekçisi bulunurdu bir zemanlar bunun yanında meşhur karaköy ahallebicisi g yanında meşhur şapkacı Rusaos ve yine Abdullah efendinin "okantası ve mülkü -rsı sıraya taşindıkdan sonra nehayet beyoğluna İstiklal caddesine taşınmıştı. fcanbulun i m a n dolayısiyle menderes*in devrinde bütün Havynrhanı ka aköy börekci- l tüm adan kaldırıldı, ja simdik! „eydan husule getirildi.
ı zeraalarda harada ^iraat bankasına yakın kısmında TATLICILAR diye büyük bir lis açıldıkdan sonra simdi borasıda kapanmısdır.
ikalar caddesinden kar aküye inen eski sokağa “araçcı veya Domuz sokaktı denirdi ti burasıda tamamen kaldırıldı. bu ^okakda hakikaten ekserisi ,omuz eti rauraul- *i satan di.ikkanlar vardı. Ayrıca aktilo makinalan satıcıları ezcümle meşhur •AL makine*arının satıcısı HÜSREV KRUBALIKYAS vardı. KARKÖY palas binanın kaz ındaki sonradan kaldırılan dar “lokda meşhur P03K0L0 nın Lokantası dar han geçi*
içinde meşhur bir 3İna olan UOTER YESSARİ bey ve aynı pasajda meşhur Ingliz a k l a n çakıları ayakkabı boyaları usturalar satan SEFÎLB mamulleri satan BOuIL unurdu.
aköv noloa binasının altında eskiden Banka Komerçyale îtalyana bulunurdu 2
-Öbür köşesinde ise balen bulunmakta olan HOLÀ TSE-BANK-ÜNİ bu banın
yapılı-?
m d a n bugüne kadar burada faaliyette bulunmaktadır.-^ir rivayete göre yakında ürkiyedeki faaliyetine son verecekmiş.Bu güzel Bina ’"arsköy ^örekcisi tarafından ünlü Mimar G.MONCERI ye inca ettir- ilmişdir.Karakoy , çrekçisinin iflası üzerine burasını ünlü iş adamlarından Haşan Tahsin ve Hüseyin ( absinler satın almışlardır.
Haraççı veya (5omuz sokağının ^ araköy meydanına çıkışında sağ köşede meşbur hazır giyim eşyası satan ve xalebelere bahusus üniforma satan TÎRING-GALATA bulunurdu cephesindeki çatı kısmında madeni döner bir kürre vardı üstünde firmanın ismi geceleri dönerek ışık saçardı.
Karaköy ^ünel cihetine dönüldüğünde şimdiki GAR BÜFE ismindeki yerde meşhur MARIN Os vardı burada İngiltereden getirltilmiş meşhur BURBERYS Trençkotları avrupa Ingliz mebşeli ayakkabıları ve nadide îngliz kumaşları satılırdı.
^ahibi ölmüş olduğundan karısı ve 4 oğlu idare ederlerdi,daha ileride bahis ede ceğim üzere Beyoğlunda eski '^okatlıyan Oteli şimdiki okatlıyan Pasajı binasını yanındaki dar sokakdaki ‘"lokdaki bina şimdi OsmanlI bankasıdır, burada meşhur Gömlekci (AUX CENTS MILLES C EMİSES) Yüz bir gömlek mağazası bulunmaktaydı,
^eşhur bir mağaza olan bu müesese sonradan terki ticaret ederek burasını varaköy deki MARİNOS uzun zeman işletti.
Tekrar Karaköy 'l’ünel meydanına dönelim. Şimdiki '^ünel Karaköy cihetinin bulun duğu cephe dar bir sokakda bulunmaktaydı. dar bir blokdan sonraki kısımda ise Hırdavatçılar bulunurdu.
Tünelin bu cephesinin karşısında ünlü kırtasiyeci ZELLİÇ biraderler vardı bir şubeside beyoPlu İstiklal caddesinde îngliz kız okulu altındaki halen Paskal
KOTAKi sin yerinde idi. Karaköy ^elliç’in bitişiğindeki meşhur gömlekci TEOHARİ bulunurdu, güzel kızını görmek bahanesiyle bir çok gençler buradan alış verişde bulunurdu.. ~iraz ilerisinde ünlü Saatçi MEYER vardı daha ilerisinde DUMAS Frère Dümas Frère araba fayton koşum levazımatı satardı Fransızdı. üaphesinde bir at basa bir tekerlek ve araba fenerleri vardı. Daha ileride bahis edeceğim üzere bir benzeri beyoğlu İstiklal caddesinde bulunmaktaydı.
Tünel binasının karaköy cihetindeki köşesindeki halen Tünelin girişini teşkil ed< eder burada ünlü bir kırtasiyeci vardı, ismi MATALON idi. bunun bulunduğu dar sokağın diğer köşesinde ise 100 yıllık bir mazisi bulunan mezeci dükkanı vardı bu Dükkan halen meveud olup, ATATÜRK talebeliğinde bunun bitişiğindeki eskiden mahalebici olan ve şimdi başka bir dükan olan yerin üstünde akşamlar aradaşları hasbihal eder bira ildiklerini gazetelerden okumuşdum. Bu mezeci elyevm mevcuddtu Tünel ile mezecinin bulunduğu dar sokağın biraz ilerisinde bir köşede meşhur bir erkek berberi vardı,o zeman moda olan sakalları kesmek için kartondan ölçülü şab onlar vardı üzerinde muhtelif tip sakal modellerine göre sakallar kesilirdi. Diğer köşede yine İstanbul'un meşhur kırtasiyecisi ÇÎTURİS biraderler vardı.
Yunan Uyruklu^olan Çituris yurda zararlı faaliyetlerde bulunduğu nedeniyle bir çokları gibi ürkiyeyi terk ettirildi. Çituris*in ^eyoğlu İstiklal caddeside LÎON mağazası karsınâanda köşe basında halen MODEL" diye anılan binanın sahibi olduğu gibi buradada şubesi vardı.
« u ı
Karaköy Hırdavatçı mağazalarının ünlülerinden Akribas ve ^alhasyan vardı, eskideı onun çıraklarından olan Pilafidis ve opuaoğlu biraz ilerisinde bir mağaza açmış
larken sonra burasıda kapandı.
GALATA Bankalar caddesine çıkalım, Buradaki Selanik ^ankası daha sonra faaliyeti ni durdurarak başkasına devir etti.Ünlü ve eski bir v,anka idi. Yüksek kaldırımda! Beyoğlu xüneline doğru-çıkıldığında heraan soldaki kösedeki şimdiki .yapı ve Kredi Bankası eskiden Atina ^ankası olup üstündeki is .hamda Mİ NES V A hanı idi.
İ>X
Bu güzel binayı ünlü imar ,uromonos inşa etmişdir.
Halen ^ankalar caddesindeki Osmanlı bankası ile bitişiğindeki ve devamı sayılan Türkiye merkez bankası binası eskiden merkez bankası Tütün inhisarı olarak eji
İnhisar idaresiydi. Re.11 Nazırı yani Genel aüdürü ünlü edihlerden Giritli İzzet Melih beydi, -aı zat çok yakışıklıcı ile devrin güzel hanımları onun ça pkınlıklarını memnuniyetle kabul ettikleri her kesin malumu idi. İstiklal har bini müteakib bütün bu yabancı İmtiyazlı Şirketlerin faaliyetlerine son veril diğinde İzzet— keli il beyde bu yöremden ayrıldı, ¿dittin Serveti Amerik-da * hvillea yatırılmış oldr fondan 1931 .yılındaki Amerikan mâliyesinin sarsılması netice
sinde İzzet Melih beyin servetide sıfıra müncerwold.u.
Hayatın cilveleri ne garibdirki bu zat OsmanlI . ankasının bitişiğindeki «Sarayda saltanat sürdüğü binanın yanındaki Osmanlı "grıkâsının bir Odasında güzel oran sızca bildiği İçin kendisine banka Tercüman ~ürosu Şefliği teklif edildi.
OSMANLI BAMCASIüIH ismi Saltanat devrinde Bakayı Osmaii v ahane denirdi veyahud Ranque Iraperlale Ottomane idi. Bankanın Genel *4idürüne Gouv e m e u r denirdi ika metgahı Taksim meydanındaki şimdiki IF8R-C0KTÎiîEliTAL Otelinin bulunduğu yerde
idi henüg 3 sene evveline kadar bu bina ayakda idi arkasındaki bahçesi vardı eskiden tomobil b luno; * ı' ı için Gcuverneıtr* e tahsis edilen Faytonlar >u alar arabacı odaları seyis' - er ahirleri bulunurdu.
Osmanlı zankası Gouverneurü Protokoldn birinci mevkiede bulunurdu* Osmanlı sank£ şı Saltanat devrinde Bugünkü Merkez Bankasının yerini tutardı. Osmanlı bankası I® par a t orlufım ehkono tl arını çıkartırdı. Fevke!ade kfüıdlar üzerine basılaış- paralar idi.
Devrin Osmanlı bankası Gouvernörü bir îngliz Büyükadada Hristos telsinde yani İsa tepesinde bulunan k ı m ı z ı boyalı renkdeki ^ua etirahanesinin binasını Turis tik Otel ve . tımarhane olarak inşa ettirmişdir.
Buranın küsadına vakit bulmadan veaft eden Gouvernörttn yerine yelen burasını bir Rum zenginine satarak burası yetimhane olmuşdur. ^nha sonra Hükümet burasının mahzurlu görerek yetimleri başka bir yere nakil etti aişdir.
Osmanlı yankasının bankalar caddesindeki binası yanındaki Merkez bankası ve İst• Bahçe kapıdakl Dina, On alo/Stundaki eski -düyunu umumiye Karaköydeki eski Credit Idonaia şimdiki AL^A-K^oyb'Clsr'îstîklar o a M e s i n d e M eski Cercle DfOrlent
şimdiki Büyîüc_Kltlb bin-’.lan, Amerikan sefareti binasının bulunduğu Meşrutiyet caddesindeki u iti on Fr ançai se binası ve şeksim meydanındaki ve şimdiki I-üi'EUl- COSTIKEMAL biaSBj.hih' yerindeki Bina ile T’arabyada yanan eski ^okstlıyanJ^tdli yikdınlan eski Mu'ûîFR PALACS Oteli ve meşhur T%RA-PALACE Oteli, ve daha pek çk- 1 arını inna eden ünlü Fransız Mimarı -îr. VALLAURİ dir.
-■ir.AALLAN_1 aynı açmamda Yıldız arayı manzumelerinden BALET Köşkü veya “‘eresim Dairesi olan Limanında M i m i n d i r •
Bu bina bir zemanlar seri© I 21 de merhum İst Şehremini Operatör Emin luadakai tarafından belediyeye terk edilen bu binayı ünlü '“eynelmilel bir Kumarhane tesisisini MÂ İO SEMRA isminde bir İtalyana Ortaklaşa işlettiriLmisdir.
MARÎO SE RA aynı semanda yanan Çıragan sarayını restore ettirerek burada büyük bir Otel inşa ettireekdi•
YILDIZ adı ile işletilen bu kumarhane bugünkü Monte Cario, Baden-^aden ve pek çok emsallerinin fevkinde bir yerdi. Personelin ekserisi eski saray siyahi ağa lar baslarında fesler sırmalı kepçenler taşırlardı. -Htteadit Lokantaları kapalı ve bahçede nece Kitinleri Dünyaca maruf Orkestr l a n bulunurdu*
Türkleriknde devam edebildiği bu Kumarhaneyi Resmi bir şekilde ve Atatürkün taşıyan -akanlar kurulu k a r a r m a rağmen yine Atatürk memleket için zararlı mülahazası ile 1929 yılında kapatıldı.
5:-Tekrar Koraköye inenerek Yüksek kaldırımdan yukarıya doğru çıkalım, ¿nura ın çehresi bugüne nazaran pek derişmiş denemez ancak şimdiki TV. Radyo culer ve Buz "olapeıl ardan bu a k a l a n hepsi aynen raevouddur.
Tünel meydanına yaklaşdıkca çıkışda solda çocukların devam ettiği Majeetik si neması bulunurdu. Biraz ileride saf kolda Almanların meşhur TBUTONİÂ Klübü binası gelmektedir. Yine daha ileride sol kolda bir köşeyi tenkil eden yerde Avusturya menşeli meşhur sert yani yumuşak o İmi yan BLÎK. Feslerini satan bir Alman yahudusu bulunurdu •
-_ <
y / ^ )
Daha yukarıya ilerlediğimizde Tünelde sa$da GALATA Mevlevihanesi ve ürbesi bulunraaktadır. urası 30 t semanlarda Cümhuri te devrinde tamamen ele alınarak restore edilerek **Ue s haline ifrağ edilmişdir. r ^
Mevlevihanenin biraz ilerisinde devrin ünlü saatçi kardeşleri diye tanınan
ikiside uzun boylu Alman yalıudisf Gebrüder-Gross l a n n saatçi dükkanı bulunurdu Biraz ilerisinde Alman kitaphanesi CAROîî Fotoğraf, m^zeates^. satan Kaluraenos şapkacı Ruaeo un Beyoğlu. şubesi burada bulunurdu ^ * *y ^ M
Eski Foto -iireyya ve şimdi 4 “ evsini Lokantasının yerinde ünlü STEÎN giyia eşyas: satan yerdi •
Tekrar geriye dönelim Yüksek kaldırımdan çıkısdan keşediki dükkân ünlü ŞERGİADİi Kitabcılı^ı bulunurdu I9Î6 y ı l m a kadar bu raüesese devam etti, Bu dükkandan xü3 Tünel girişine ilerlediğinizde aynı "lok altında şimdi kırta3iyeçi bulunan yerd< Mezeci KAMlLKRÎS bulunurdu* Tünel binası salaş bir baraka iken daha sonraları şimdiki muazzam METRO han inşâ ettirildi*
Tünel h a m d a meşhurdur pasajınla dükkanları ile* Pasajın içinde sağda devrin ünlü Bira mayası ile yapılan Prancaların imalatçısı bir Alman varde. i-rancala- ları çok lezizdi* Sokak satıcısı sırtında bir küfe önünde sepet bir tabla hepsi beyaz branda, ile kaplı olmak üzere run asıllı bir köse satardı.
Karsısında Tıbbı alat satan meşhur Jiilün m a ğ a z a m vardı, deha ileride YORGO ve îiÎKO Si deri s kardeşlerin "orber dükkanı vardı. Burada çalışanlardan Anan t as Koço ve Todoriyi tanımayan yokdur. Ana s t as * m babası Ik nci ultan Abdülhamidin arabacı baş131 idi* Şimdi burası ÎİORİS seyahat acentesidir biraz ilerisinde Temizleyici SOKRAT bulunurdu şimdi burada Kohen hemşireler kitablıgi bulunmaktı Bir kaç terzi ve kolonyrcı ROJÎKA bulunurdu*
Tekrar Pasajdan dışarıya çıkalım ^eydanın tam karsısında köşedlki •‘dikkan ünlü aleti fe nniye mikrosko 1ar pergeller dürbünler ve Optikerlik yapan Fransız VERBÖ rX bulunurdu •
Biraz aşağısında ise Terzi Sofyanos vardı * arlık vergisi kurbanlarından olan Sofyanos dükkanı kapandıkdan sonra vefat etti.
Şimdiki İsveç başkonsolosu binası eskiden sefaret bina3i idi. Dnündeki parmak lıklar yerine sıra ile dükkanlar vardı.Bükk^nlurian biri Sultan mehraed Reşadın Terzi baş13i Hırvat asıllı VİDOVÎÇ efendinin dükkanı vardı IXlkkanın cephesinde Koskoca Oomanlı Arması bulunurdu. Onun yanında eskiden burada bulunan _ohen Hemşireler kitablılıfa ile ünlü Rayraond kitablılı ;ı ve Ozalit işleri yapan yer ve bâzı tuhafiyeciler bulunurdu .
Karşısındaki K AHMAKLI YURDU diye anılan muazzam d o k bina eskiden sokana doğru ilerlemiş ve sbkfdr-ddf'''‘UTgl bu kısımda bulunduğu gibi *us imparatorluğumun aş Konsoloslun? bulunurdu, •‘hırada aynı semanda o devirdeki kapitülasyonlar sema nında rus mahkeneoi ve hapishanesi bulunurdu, şimdi burada bir çok dükkanlar Noterlik ve iş yerleri bulunmaktadır.
Yine karsı hizaya geçelim Kitnbcı -paymondun ilerisindeki şimdiki Türk Alman ve Kitabı ^ıkSrşdes ki tabiisinin yerinde ünlü HA i DEK ¿ngliz o'p.ilya mağazası bulunurdu. ^ ha sonraları Palavidisin tuhafiye ve kaliteli kıunaş ayakkabı raaga- zası bulunmakta iken yunanlıların hudut dışı edilmeleri üezirine yunanla olan Palavidis dükkanıda kapandı.
Bu bina inrlizlero aid olup yanındaki dar geçidden geçildiğinde üstündeki apar- tıraan dairelerine geçilir. leş*ura Mütareke ve Ingliz.lerin ist^ b u l u işgalleri sırasında ingliz casusa diye tanınan ingliz anglikan kilisesi rahiDi -^r.JfKu nun casusluk yuvası burada faaliyette bulunurdu.
Bu binanın bitişiğindeki bina B0TT5R hanı Boter ünlü Fransız terzisi MİR^et COTi reau diye anılan ve dükkanı beyoglu istiklal caddesinde bulunan meşhur uercA# D*3)rient Klüb binasının -1 tındaki tüm dükkanlar bu terziye aid d t p buradaki
m akasdarlSdandı. o f ' M H * , * *
BOTER hanının altındaki dükkan devrin ünlü ve çok namuslu^zücaciye ve Chri3tofle takımları ile Beceara kristalleri satan DECUJI^ in dükkanı
Son senelere kadar yani v arlık verdisi ve 6-7 eylül meş nm günelere kadar
faaliyetini sürdürmece çabalıyan DSCUJİS, artık yeni mallardan ziyade ıstanbulnî Ünlü zengin ailelerinin İstanbuldah ayrılmaları nedenleri ile sattıkları ve vaktiyle Peeuji3 den aldıkları m a l l a n burada »attırırlardı.
6 ila 7 eylül vakasında bu güzel müesesede dsrmadağan edile-ek Deculiaçok tanınan bu adan tee»üründen füceten vefat etti. Simdi burası bir ankadır. Biraz ilerisindeki şimdiki dASİ^ kitabiili ine devrin ünlü ^inema apareyleri gözlükler, dürbünler ve emsali aleti fenniye satan -onanya
yahudisi i/sîî.IETB- ¿in dükkanı bulunmaktaydı. ^ _ W * * * Jl* ^ T
Biraz aşağısındaki Antikacıv ve üzerindeki bina devrin ünlü Otel -Nsdivyal diye anılırdı simdi burada altında biri antikacı diğeri ^adoyalar, i 7. ve çalgı aletleri s«'tan dükkan bulunmakta olup üzeri İş h o m oldu.
Tem kası sıradâki dükkan ise Bursa pazarı diye anılan dükkandır, aynı hizada Aşmalı fdesei t ten so ra gelen dükkanlardan biri KAIUKAŞ Fg ^ diye anılan Foto aletleri satan m a aza şiirdi. onun biraz ötesinde pasajın bitişiğindeki şim diki % r k i g cskidep, ünlü LEBÖM pestahenesi bulunmaktaydı.
/EEBOK iki katil olup üst katı lüks bir fokanta idi. Bu Lokantada zenginler gizli randevularını bur da verirlerdi, pirinci cihan harbi esnasında -stanbula y Avusturya Operet ^rupu ile beraber gelen ünlii soprano CORDI_J5IL5a)/İÇ burada A birinci cihan -arbl zenginlerinden bayramzade onun sigarasını binlik Dankonor 1 tutuşturarak yakdı ı rivayet edilir, bu Lokantada meşhur Fransız SAriAri _ Bi^uuAt
re daha pek çoklan gelip reçmisdir.
(.■ EEBOi'i PpstşMneşi fevkalade bir pastahane idi kasada madam Bebon otururdu beyaz
I »açlaZjcasJoJto kadındı, :Hsasında--madaa^lebon meşhur ¿ümar V A l d ^ U R l n ^ anneaıy&L Kabri Feriköy Latin ^ t o l i k ^ezarlığmda bulunmaktadır.
Lebon binası Hazun di ve zengin bir ermeninindi. rugünbu bina eski eserlerden savılmakta olun yıkılr.ı sına müsaade edllmekmefctedir. Pasajın n* -ayetinde eski Fransız Pibliothemıe Taleri bulunurdu Taldri şimdiki baget»in yerinde iş ^ gören Fransız kitabcıliJ'i idi. Talerinin bitişiğinde meşhur ayakkabıcı Prelop renzo bulıosurdt 'rabıcı ikinci sultan Ahdülhamidin ayyakabıcı_aıyaı. C ^ [ Kadın ^eritkaları yapıcısı meşhur MTjÜtKO^ ylne burt^a bulunurdu.
Pasaidan caddeye çıkıldığında heman bitisikdeki sokağa doğru çıkıntılı bine meşhur Dtoitrakopulos bakkaliye mağazası bulunmaktaydı. Mmitrakopuloa_J?a kaliteli bakkaliye’ve îdhai malı şarküteri»peynirler ve sair mezelik gıda maddeleri ile kendi imalatı ün yapmış Dimitr^kopulps rakısı. bulunurdu.
Baha sonra sokağa çıkıntılı bulunan bu binanın yerine yeni bir is hanı inşa edildi; İnde sokak genişletilerek bu çıkıntı ^r^adan kaldırılmış oldu.
Bimitrakcmılosun karşısında heman Rus Büyük elçilik binasına bitişik dükkan J ^ J O R J KOLLAro mın bilhassa çok yüksek kaliteli erkek giyim aksesuarları unlu
Idncoln-Bennet înglis şapkaları, eşhur Amerikan Hickok kemerlerı,ua,3ton verdie ier çodapları, deve tüyünden hazır kaliteli ev giyim elbiseleri -Kob doşaraor lar en kaliteli gömlekler '^ürkiyede ancak burada bulunurdu gayet tabii hepsi İsmarlama idi gömleklerin düğmeleri ilikleri markaları favkelode işçilikleri Kravatlar ancak burada bulunabiliniridi. Ganiere,B o m e u i l l e , v/Ayn şehen, dana
Çenzeri kumaşlar burada bulunurdu•
7/ ^ 1Jor j Kollaro ma; asasının ününü bir zem ani ar Fransanın ^ice ye Paris şehirle rindeki kaliteli erkek giyim aksesuarları satan aa azalardan(01d England, _
Barclay gibi) mağazalarında dıvarda asılı bulunan sert ağaç üzerine h k edilmiş ş olarak yazılı şu ibareler bulunmaktaydı. Dünyada tanınmış kaliteli erkek giyim eşyalara! ve sair malzemeler satan raüeseselerden bahis ederek bu isimler meyan nında »JORJ KOLLARO İstanbul, Pigmalyon İstanbul, ^r-ker İstanbul Decujis İstanbul Vapilyon İstanbul daha bir çok îstanbuldaki isimlerden bahis edildiğine göre Tassavvur edebilirsiniz Eski Istanbulun Beyoğlu semtindeki mağazalarının ne kadar üstün kaliteli olduklarının yegane delilidir.
JORJ KOLLARO son semanlarda dış ülkelerden gelen malların tahdidi üzerine zemanla yavan yavaş »atışlarım yalnız gömlek siparişlerine lıasr ederek ve
bundan takriben JORJ KOLLARONUN vefatı ile bu mükkemel müesese kapanarak halen burada sun*i deri malzemeleri mamulleri satan DERİSAN ismindeki bir bulunmaktadır •
gfillamp ulu önder Atatürk bizzat buraya kadar giderek kahvesini yudumlıyara k ve JOr-J KOhhARO ile haşbih^d¥~~b^uh~arak şapk-'ların.r krn valtl■ir ıhı gömlekler i'îıi ve kumaşlarını seçdiğî olurdu. Daha eskiden îsfanbulun l ü n ü n i e r i olduğu gibi Hanedanı saltanat nensuplanda buradan, alışveriş yaparlardı.
Çok namuslu dürüst bir nam brak .ısdı.. Kollaronun bitişiğinde dükkanlardan birinde yine Atatürkün askerlikde çizmelerini ayakkabılarını yapan Altın Çizme_ bulunurdu-. "Qnun bitişiğinde Meşhur Viyana kahvehanesi diye anılan yer daha sonraları burası Park Otelinin eski ünlü orkestra mensuplarından meşhur Viyolonselist MA.ZARÎK bir Lokanta ye bodrumda bir rece klübü açmışdı*)
Bu binanın sahibi Türk dostu Âzaryan efendinin malı idi. Azaryan efendi fesin yan kor yanındda Fransız zevcesinden olan kızı şişman Nadin ile beraber gezer di renkli sempatik bir sima idi.
Ondan sonra gelen köşedeki bina tam kumbaraca sokağı köşeline gelmektedir. ^ Karşı hizada biraz evvel bahsi geçen LEDOP Pgst eheme si daha sonraları Jcira aniaşman azlığı nedeniyle buraya taşındı ve seneler sonra sahibi eski aray Sçfr.aei beşi m y e Haydarpaeadaki. fnadolu Bağdat Demir Yolları Lo kanta ve büfesini işleten ¿osti efendinin'vefatı i l e p e b ö n kapandı.
y^Kosti efendi gerek karsıdaki eski dükkanında gerekse burada eski devri bilen ekâbîrin yanlarına oturur iltifat görür eskilerden anılarından bahis ederken bir ara ortadan *aib olarak Padişahların ve Alman İmparatorluftun kendisine verdiği nişanların bulunduğu çerçeveyi fermanları gösterirdi.
Lobon pastahanesinin eski lokalinde yani karşıdaki binada iken pastahane
’aüde virtlerinden Şurayı devlet azalarından Cemal bey, Anadolu bağdat ^emiryoll rı "“as kanı Hügnen , Edip ve eski 'ueji nazırı 'izzet ~,elih bey ve bir çok ünlü
lerin bulunduğu yerdi. ' ' cift-fr
Tekrar A*eyoğlu istiklal caddesine doğru ilerlivelim. karşı sırada Suriye h a m ve Pasa jı bulunmaktadır, altındaki dükkanlardan biri yakın zemanlara kadar
Istanbulun tanınmış "üeaciyeci si LEMONCOö-LÜ PASTEirLÂS m dükkanı bulunmaktaydı şimdi burası Mobilyacı oldu.
V t
<)
Pasajın nihayetinde dehşet sinema fümelerini gösteren ve Çocukların devam ettiği SANTRAL sineması bulunmaktaydı.
1 ' 11 *
Caddeye pasajdan çıkalım uriye hanına, bitişik olan binanın arka cephesini«^, meşhur Yaninin Lokantası bulunmaktaydı • uephede halen meşhur kuyumcu SARİJtf,;*-. bulunmaktadır• Onun biraz ötesinde çok eski bir müesese olan ZAHARIADİS * in eskiden Maison Bl-ınç diye anılan çarşaflıklar yastıklıklar, kadın erkek çama şırları satan bu müesese el*ah ^evoglunda eskilerden kalan yegane namuslu bir müesesedir. ^ahibi gahariadigin oğullarından Aleko Ney burasını işletmekdedir
Bir hayli ilerideki meşhur mağazalardan Bazar Aliemand mağzası vardı burada kaliteli ev eşyaları çalgılar ouyuncaklar biblolar ve müteferik eşyalar satı lırdı sahihleri PALOKA biraderlerdi. Birinci cihan hirbinin aleyhimize tecell: si üzerine Alsan uyruklu olan paluka burasını Zalıariadis'e satarak memleketi terk etmşidi. "ahariadis bu müeseseyi aynı minvalde devam ettirererk islini Bazar dü Levan diye d e ü ş d i r d i • Ve bir kaç sene evvelde Paşabahçe Şişe am Fabrikasına 3attı.
Bu müeaeaenin bitişiğinde ünlü Restaurant Nicoli gelirdi.Nikoli, mütareke yıllarında. Nikolinin yerine Tloscovite. diye çok lüks bir Avuş mülteciler t ara m d a n bir -^okanta aça İdi. Rusyadan Kaçan Prensler karıları asilzadeler ve yanlarında getirebildikleri hanedan armalarmı taşıyan gümüş takımları tabak ve saireyi kullanmak üzere ve ünlü rus çalgıcılarının iştirak ettiği -üokantadî Rus dilbelerleri Prensesleri hizmet etmekdeydi. Ünlü merhum zenginlerden "emli zade roithat bey karısı Tamara hanımla burada evlendi.^
Daha sonraları istiklal harbinin sonuncunda burasını '“nkaranın meşnur baba kar piç* i işletmeğe başladı, Atatürk “hıraya defatle gelerek Baba karpi çi takdis
Açdıkdan feonra eski -belediye bahçesinin ve şimdi Büyük iş hanı yapılan salı da Ankaraz Belediyesince Atatürk'ün tavsiye ve emriyle yapılan muhkemi bir yeni binaya taşmdıkdan sonra burada vefatına kadar uzun yıllar namuskarane bir tar c da Ankaranın yegâne restorasyon fişlerini idare etmişdir.
İstanbul'-'
aki eski Lokantacının'bitişiğindeki^lok
sahada hemen birincidükkan
devrin
ünlü ayakkabıcısı, (JÜRGENt) bulunmaktaydı, deha sonrave şimdi XABl_ve
_
KREDİB AMASI IHIL
verinde meşhur giyim eşyası ayakkabılar sataş lngl±zmueseses.
BAKER bulunmaktaydı.
‘Baker
aynısemanda
yabancı okulların üniformalarınıda^sa. tardı. .. ..Biraz evvel bahsi geçen PAS AB AH ÇE binanın bir evvelki köşesinde /APMOl^magaz* ası bulunmaktaydı, burada nadide çocuk ggyim eşyaları ile kaliteli fanilalar ve benzerleri bıılunurdu. -burasıda Zahariadis gibi dürüst bir raüeseseyu-ı. Deha sonraları buraya Şekerci Hacı bekir _ a M e Ali muhhjıldin ..beyinALİPaL
zası yerleşdikden sonra bir kaç sene evvel yandı, u binanın üstündeki han a T&ı
TERKOS h e m denirdi. Terkos hanında devrin xerkos transız sular, idaresi .o j u u- nurdîrTîüdürü Fransız M r .UREE idi. Aynı ahnda Prensiz imtiyaz şirketlerinden Beyoğlu "ciheti ^avagazı şirketi bulunurdu. fjnç_,aym jıenda Istanbulda uzun
8
-intişar etmiş JFraaaigoa STAMBOUL gazetesi idarehane si bulunurdu, imtiyaz
sahibi Fransız sefareti "eski Presse at as e si , atr. Pi erre LE&Ogg_idi. bu zat kısa boylu renkli bir kişi idi. fy'cSJ
Bu hanın gönye şeklindeki kısımda yani caddeye nazır cephede Havagazı tesisatı yapan ve malzemesi satan ffekimyan efendinin dükkanı bulunurdu. I s t an bula Elek trik şebekesinin kuruluşundan sonra Hekim an efendi terki ticaret edereic irans; nın HİÇE şehrine yerleşdi.
Eski Baker ve şimdiki Yapı ve
dükkah ^31anbu.lun ünlü SAPÜffl.-— --- .
~ " t)U )v ^ _—
credi Bankası nın teşkil ettiği bulunmaktaydı.
diğer köşede
Îstanbuluhrünlü --- „ ,
Ondan sonra eski Ç A R M A , .kadın hazır giyim eşyası satan mağaza gelirdi
marazanın müdürü isminde bir zattı, '/arlık vergisinde bu müeseseyi Gesaryan biraderler asatın almışken onlarda Şimdiki Bümer Bankaya sattılar. Bir ara CAELMAH mağazası şimdiki ADAKULE n i n ^ n n d ü ^ e ş k i , , A H , , B O H MARCİ^ magaz sı bulunuyordu Turq uoise Ankaradaki karpiç ayarı bir yerdi. AfAŞyBK_g^^yaC\ şık şık celiydi« daha sonra burası iflas ederek kapandı ve nehaye : AJAKUitji^' inşa edileli •
Yukarıda bahis ettiğim üzere birinci cihan harbinin ilanına kadar burada buluna n Fransız nüesesi olan AU BOR MARCHE fevkelade İstanbul için bir varlık idi burada rayo rayon en nadide parfümler, oyuncaklar, keten çarşlar kumaşlar ve şekerlemeler ile beraber züc aciye ile Gümüş sofra takımları satılırdı.
şayanı itiraad bir müeseseydi. Birinci cihan harbinin ilanı üzerine buraya artık mal gelemiyecegi mülahazası ile kapandı.
Şimdiki Sümerbankdan sonra gğlen bina yine kadın ,üks giyim eşyaları satan (DRO II7E) maâaaajai biliranaktaydı Horonun üstünde ise ^uks _ kadın terzusi briBdan bulunuyuordu. yanındaki dar sokakdan tepe başına geçilirdi ve sokağın sağın a ı ■?İtalyan Kipbîi-Sosyete. Operaya bulunurdu. diğer k -şeşinde şapkacı _iarguerıt.e.
' Direr yan sökele ile ADAKULE arasında ve nehayette çok eski ermeni katolig kilisesi bulunmaktadır.
DROHHE mağazası sonradan İŞ BARKASI tarafından satın alınarak burası ^anka_oldu kakuleden sonra ayyakabıcı uriadis ve Baçikakis gelirdi,
bulunur orada ayakkabıların derilerini keserdi »beyaz bıyıklı terbiyeli bir
insan olup iki oğlu vardı. , .a Ht>q„
Yıllar sonra babalarının vefatı üzerine burasını kapatan, paçıkakıs Dxrc„z a§ş- gıda EgLİT> npjVTr|ia sokağının nihayetinde küçük bir dükkana nakil eden ^açıicaicı burasım emekdar bir tezgahtarına terk ederek Yunanistana gitti.
MURİADİS de Atinada çok güzel bir Ayyakabıcı mağazası açdı. Biraz ötedeki şimdiki Osraanlaı bankasının bulunduğu bina
ve semanın zenginlerinin saray raensublarının çeyizlerini diken KALIvlıl ol un binayı işgal ederdi. K- livrusi şimdi ZARİ ADİSIH babası ile kızı evlenmışdx .
Kalivrusi Moda evi Parisdeki Christian D'or veya Lenvain ayarında bir tesis idi burada on s a m d a n 200 irene kız atelyelerde ç a p .taydı,
¡S <-r/
Daha küçük çapta bir benzeride karsı sırada jjısır hanında meşhur Terzi Efi- yenia Terzi Fşgara ve çok sonraları Terzi calibe h«nım ile +orzi Cemal Bürür
vardı. ti>r
Bir zemenlar Tersi Efiyenia Tarisde bir mağazadan deve ıbüpükuşu tüyü bir şapka süsü çalarken yakalanarak Bir müddet hapis yattıkdan sonra hudut ha rici edilmişdir.
Kalivrusi şimdiki Osmeni3. Bankasından sonra meşhur Lion mağazası gelmektedir Varlık vergisinde iflas etmek üzere iken OsmanlI Bankası destekliyerek bir müddet böyle idare ettikden sonra iflas ederek terki ticaret etmişdi.
Lion ."i; i 1n r:;ınao jMfcihl m; gallnern ailesi i ¿i . Cimdi rar sıuı ahtXtUtkl »BiteİMİ
tpekci Hacı Reaul satın alraışöır. y a m a d a k i ^pllavi sokağının ismi eskiden Glavani sokalı~ı.d±-bü sokağın bir ucu Xepek&Ş*ı meşrutiyet cadögsine çıkar. (HavâHT sokrğmda eskiden Beyoğlu civarındaki yabancı uyruklu v«r artisti kadınların barındığı Oteller ve gizli fhus yuvalan bulunmaktaydı.
Çimdi bu 3okilkdü münhasıran iş yerleri ile deri elbiseler ss.tan dükkanlar bulunmaktadır.
lion mağazasının diğer köşesindeki Au bion D'or mağazası tanınmış ayyakabıcı dükkanı idi. şimdi burada tuhafiye satılmaktadır.
Biraz aşağıya doğru bulunan şimdiki Elhamra hanı ve sineması eskiden iki katlı Kristal isminde ltında dükkanlar üstünde ise Bilardo,kumar salonları bulunurdu. Bu bina 1914 .yılma doğru Adopazarlı Arapza.de S; id bey „satın alarak Kiriakidis isminde ^um asıllı bir % m a r a EUıamra binasını inşa etti- di. Şimdi bu bina kısım kısıra satılarak bir kısmı merhum fald "beyin oğlu ; Cevad Ad apaz arlı ile k ı z m a aid bulunmaktadır. ; Sıra ile Galatasaray meydanına kadar muhtelif dükkanlar vardı, "unlardan
Emir hevruz yani şimdiki f^um kilisenmiş^bulunduğu sokağın ^öşesinde Delasuda EczaJıanesi bulunmaktaydı, ^ « h a sonraki ^ükkânTranopulonun ;uiıafiye mağazası 3 idi, Tranopulo îstanbulun mütefikler tarafından işgali sırasında Tüm ;kal- iyetlerden rumlar,Ermeniler yahudilerin yapmadık rezalet kalmadığı günlerde Tranopulo kardeşler bir faytona binerek Tünelden itibaren kadar bir aşağı bir yukarı gezerek arabacının yanında bir yunan bayrağı digeride Paytom içinde elinde Yunan başvekili Venizelos'un Fotoğrafı bulunduğu halde bir eliy le fotoğrafı tutarak diğer eliyle gögsüne vurarak zito Venizelos diye bağır maktaydı. Gerek bu çirkin olayı ^erekse bunlar gibi bir çoklarını o zemanlardi bizzat görmüsdüm.
Halen bu dükkan Delasuda ecz«haneside içine kapzıyan (DEKOR) isminde bir tu hafiye mağazasıdır.
Sıra siğile Galatasaray meydanına ilerlediğinizdeki devrin ünlü dükkânlardan sunlar vardı Tuhafiyeci M0L0K0TU CALÎGAŞ ve YASÎLÎADİŞ şimdiki SI IfiA maç az as 1 bir zem-mlar burası iiumlâr tarafından isletilen çörek galete ve benzeri pas talar satılırdı, ¡oha sonraları burası Fransızlar tarafından kurulan ve işle tilen TmÂROOÜÎHEHERÎE FKABÇAİSE) isminde kaliteli deri mamulleri satan bir
mağaza îdi» daha sonraları ve halen şimdi burada SIR-ıA mağazası bulunmaktadır İMKEîi mağazası evvelden birinci “ihan harbine kadar Şapkacı PAKET idi burada kaliteli kadın şapkaları satılırdı,sahi .i FraJMOJB asıllı Ur.PALET ekseri eyi hav larda kapıda durur uzun boylu beyaz bıyıklı sempatik bir zntte.
Daha sonraları burada SAR AY GÖMLEK Cİ bacası STROlîGİLOS'uıi.Jjaliteli Gömlek kravat ve erkek giyimimîıîe aid aksesuarlar satardı, bununda cephesinde Padi şahlık a m a s ı bulunurdu.
Bunun üst birinci katında Yeşilköylii avcılığı ile tanınan ünlü ffERZİ EKOHO-. MİDİS'in terzihanesi bulunmaktaydı, ^aş Makastarı ^işel ARMAO idi. Burada pe] "çok k-liteli İngliz kumaşları bulunurdu, Ekonoraidis birinci sınıf bir terzi
idi. Oğullarından biride îngilterede terzilik tahsil edip kendi başına beyo- îstiklal caddesi Şimdiki Çiçek pazarı karsısındaki GÜHEY Palas iş hanında atelyesi vardı.
rT'r; 1 Vi 1 »
Jevn İn 1 ut iki • 1 oa dr 3.1 nû* id Sok k b'-'sl n/»iftinda!i -i oopılo
f 'j>
■,r:ir «-'eviniK y- oi t» A\.-:.aviya kiliaesj vıa fiden 3 p- salı arasının reni, inşa edil’iir bulunan büy büyün binrvnu yerli vb: .¡e - . -r LO’İDIIÂ U r -haneği ve- Lokantası brlunsar taydı so l a n burası F ollbcr-cr ye en klübü olıaurd’ r.
3u terazi aok? ;ı ; alatasarnyı heaaıaı t rihi fcdr i *a*dU?r« Iıtiki 1 eoddooi -":.rT: n m I* k-'nidan evvel tnrn.nr<ıifş L-.rakaş ecz-mesi bulun— laktaydı k-"i3irâ- k a n 3i htr s - r n bekindi*! eyriılürdü* ■‘kınım yanındaki dükk Pyr-ao 3-iticisi •u:.nîr-ır d. font i imla nurdu • ■: skiden istiklal caddesine Grende A de İ’era derlerdi, 1 --evri o ünlü Pyani 3t ol eri;id en ¿o . -t- ey. a c- r asıllı, -•url
»’aya ve Ad ‘nol: ’ , • y or otra şeflerinde ~ı eriyeli 7 :;DİA bey vardı, bunu ’çok"rüsel kısi " det dor^-' udis idi. ~ ~ “ ' *
LALE Sinetr sinizi BvT •*• v r f : TSY3Î beyin cet'a:-si ba-lunmrict-yflı«
- 10 S ?/fi
Yunan asıllı olan Ekonomidis Yunanlıların Hudut harici edildiklerinde oğlu /asil Ekonomidis hudut harici edilmişdir. Ekonomidis 90 nın üstünde olduğu için ve Türkiyede çok tanınmış simaların eski terzisi ve sevilen bir insan olması itibariyle bazı emsalleri m e y a n m d a ürkiyede kalmasına müsaade edildi.
EK0R0L1ÎDÎS Yeşilköy'deki evinde ikamet ederdi bir ara Yun ani s t ana gidip oğulların; ziyaret etmek istediğinde orada fücceten vefat etnişdir. Oğlu /asil ^erziligi brakarak Atinanın ünlü Prande Bretagne Otelinde terüeümanlık yapmaktadır.
Diğer oğluda yine terzilik yapmaktaymış.
Bahsi geçen ÎMBEF mağazasından sonra gelen ünlü dükkanlardan biride .Italyan Bakkaliyesi idi ismi (BOS FRATBItLİ idj) yani iki kardeşler bakalliyesi idi. Buradada kaliteli bakkaliye malları satılırdı bahusus İtalyan peynirleri salam ları bulunurdu.
Tekrar geriye doğru giderek LÎOff mağazası karşısına dönelim. Bu mağazanın karşısı nda bulunan şimdiki MERKEZ hanı dive anıları bina eskiden SİBGER -"iki s makinaları kumpanyasının bulıuıdp/bina idi.' tüm handa °ingere aid olup altındaki sağdaki dü kkan&a Dikiş nakinalsfatnm satıs mağzasa bulunurdu, -^iger soldaki dükkanda ise devrin ünlü Pyano satıcısı ERÎÎEST COMBKDÎHDER bulunurdu bu dükkanda ünlü ÎBACH BE (JESTSİN BLÜTI ER gibi meşhur Alman Pyanolaraf satılırdı. Şimdi
KOÇ HOLDİNG*e ait SÎMTEL'e aiddir. /
)c /■' '
Af buyurun daha yukarıya gitmek isterim şimdiki Kuyumcu Sara n * m dükkanının kar bu iki dükkan
şişindeki HOLANDAJâa^ konsolosluğu binanın üstünde "ve her iki yanda ünlü fotoğraf Ollardan SABAH JQAYE AP01L01 ve ÂBÜLLAH ERERE bulunmaktaydı. Eskiden fotografha— neler üst katlarda hûıurap çatıdan ışık 'alırlardı tavandaki perdelerle ışık
aya-îktrikle yapıldığı malumu Bunların altındaki düldcanlarâan biri Kürkücü Ohanyan >,eyaz tilki_diye anılırdı. Diğeri ise kuyumcu V ART Al? ZİIîGİLLÎ idi" buhım "karn ı s m d a ise kuyumcu BABAYAN bulura maktaydı yanında i e e' "aatcı ve kuyumcu SORÎ bulıuım oktaydı.
SOLANDA Sefaretinin ilerisinde birinci cihan harbinden sonra Rusyadan hicret eden snutcı ve kuyumcu DİAM&KD8TBİK bulunmektaydı haler bu müesese oğlu ve kızı tarafından idare edilmektedir.
Şimdiki sular idaresinin yeri bir zemanlar MAYER mağazası oldukdan sonra gular 'idaresine devir edilmişdir, Bundan sonra Avrupade bile ün yapmış jPİGMALİOM nın
dttükanı gelirdi bu dükkan şimdiki ADAKDLE nin tara karşısnda iken "sonradan burası A H İ R M İ ayyaEabıcı dükkanı oldu. PİcMAALİUR da"en kaliteli biblolar kristaller şemi
'siyutev vazolar minyatürler karın yelpazeleri satılırdı. Burası ^irici cihan harbinde mal yoklııluğundan kapanarak Amirali dükkanı oldu.
Bundan sonra ERGDİ cOH flÎG ŞCOOL FOR GIRLS okulu gelmektedir bu okulun dükkanla rından biriki"haler kırtasiye Paskal ^otakl bulunmaktadır eskiden Karaköydeki
KIRTABÎYECÎ ZELLÎÇH biraderlefîninmerkezi idi. Bunun üzerinde kredili bonolar la mal satan AF 000 IiOÜGS adındaki ..ırmızı Horoz mairzası bulunmaktaydı. uahibi .KA3A/İ ve KASuTO diye bir zat idi iş adamı ise "ay HEîvRY diye anılırdı. Cephesinde
e koskoca kırmızı bir iAoroz bulunurdu.
---.-Nuru ^iya. sokağının eski adı Polonya. sokağı idi bu sokağın köşesindeki şimdiki 'B'î-rSaf ankasının" iûI^hdtığıî^ySHrs Imİü FDansız pastacısı_______ pastacısı ve nadide ısmarlama ye
mekleri evlere dağıtan IvKJLLATİER. bulunmaktaydık S r nevi ünlü LEBON gibi bir yeri. Sahihleri i.ki h e r î ® Q [ a & o i ş e l l e R0MAF3T 1er idi.
Ziraat ankası olmadan evvel bir ara ve uzun yıllar boyunca kapalı du.i’duğu halde DECORATÎOH DEKORASYON mağazası bulunmaktaydı.
îarşıdaki şimdiki ADA KULE .binasın yerindeki eksi âlî BOR MARCHE den sonra GÜRCÜ ^ahadjLSi FJP.ıÇ rin idare ettiği.TUROÜOİSB Lokantasında Türkiyede ilk defa ğüzellil c müsabakaları burada yapılırdı.
kirada kıralıçalardan heriman nalla ıKj^^ı, Günseli başar, PERÎHA TE/FÎK, merhum ÎÜBECCEL, Haside Safvef ve LAGÜDAKÎ gibi güzeller burada seçilmişlerdi.
Şimdiki Yugoslav as411ı mnhallebicinin bulunduğu y erde eskiden burada meşhur "ağlı boya resim malzemeleri kağıdları çerçevel yapımcısı MAX FRFCHT' R M M bulu lur dü.
Af buyurun aklıma geldikçe y azıyorum, Z AH ARİ ADİ S* in karşısındaki SA TA-MARİA kilisesinin bitişiğindeki halen nahallebici olan yerde meşhur eczanelerden -IAi
YIÇ,ia eczanesi bulunmaktaydı. '— *
•Sunun_yanındaki AK JALE mağaz asıda Karşıdaki Vpilyonun yanındaki ^ahariadisin dedesi V^iSıSîyJaba Z/-hariadisin yine beyaz eşya satan malaza idi. •Durada çarşs lar ve benzeri neyler satılırdı.
II
-_MAX PRUCîîDEk'İÎAIv’ dan sonra eski CEEDİT LÎO AİX Bankası gelirdi şimdi burası
BAKCO. 1)1 ROMA dğr. Şimdiki İtalyan SAÎlff AYTOtSE Kilisesinin yerinde ise eski meşhur COğCORDİA KOIIİORPTA eğlence tesisleri bulu^aktaydı yine içerlek bir bina idi. Burada Öper laf în olan andığı bir büyük tiyatro binası vardı, alt Bodrum katında ise büyük bir kumarhane bulunmaktaydı.
Ahşab^ bir ^lok olan bu bina devrin Ofemanlı ıHükumeti tarafından yangın tehlik esi güz önünde tutularak kapatılarak yıktırıldı ve sonradan şimdiki ’‘kilise inşa edildi.
Bu kilisesinin iş hanının altındaki dükkanlardan bir kısmı Perisin meşhur Ga— ¿errlc Laf ayetin şubesi idi diğerleri yine par i sin La. Belle Jardinere in subusj
l a n . ,r „
Bitişiğindeki meşhur güzel -'lök bina Mısır Hıdivi İsmail paşanın malı olup Mısa daki Ermeni mimar AZUAVUR* a inşa i t tîrTlmisdi r . Bu binanın “altindakî’SukkanlaE LAZ AFO PPJL'CO nıu 10’C yılın üstünde tesis tarihine sapidir. Diğer dükkan olan köşedeki giyim mağazası yerinde ilk#yapılışında burayaTfelî mağazası yerleş- mişdi. Dr ha sonraları buraya Beyoğlu İş Bankası yerleşdi ve İrandan evvel Züca-
ciyeci KARAKO bulunmaktaydı.
liıair hanının _dfgerJk0ae33n.de şimdi yıkdırıler^_yapı_ve- redi..Bankasına jjJıak edilmek üzere olan jl o k u n yerinde IAJÜÎTE S m a ğ az a s ı bjılunmakt aydı onun bitişi ğinde ise HAVANA PAZARI jflhal malı" pipolar ÎUtünler urolar satan AıiGELÎDÎS*in inak az asıydı. ur ada Avrupadaki-benzerlerinde olduğu gibi içerde her^zeSîian bir havagazı bek*i y nar buradan ^uro alışverişlerini yapanlar sigarlarını bu alev
de yakarlardı. Şimdi HAV ABA Pazarı yeğeni tarafından »Şişlide alaskargazi cadde sine nakil etmişdir.
Yapı yo ^redi Bank aşının Galatasaraydaki büyük binasının yerinde eski yapı sağlam bir bina vardı..
bunun karşısındaki meşhur IIACOPULOS binası ve nasaşı e akidende böyle idi içerde ki meydancıkda meşhur Çarşaflıklar, yataklar yorganlar battaniyeler pikeler havlu ve ketenler satan çok kaliteli bir mağaza olup ismi HACOPULOS id i .
Bu raüeseseyi eski hanımlar ve beyler eyi tanırlardır, buradaki tezgahtarlardan kırmızı sivri s ak; Ilı ile meşhur ITİKOLAKİ efendiyi tanmıysn yokdu. Bu pasajda Pyano ekordacıları ^erukacılar şemsîciler bulundup'u gibi terzi levazımatı satan mağazalardan başka, eczane Droveri ve cenaze levazımatı gUlüJg_,bulumırdu.
' üstündeki iş h a m d a tarihe mal olmuş bir binadır.
Yapı ve KREDİ BANKASI! iIH karşısındaki Galatasaray lisesinden evvel sokağa doğru çıkıntılı olan bina ise meşhur Golat asarey Polis m erkezi idi şimdiki deyimle Emplyst. ami.îligi» burada sulh mahkemeleri ve Polia_lEi£edd^l4gl-buİPjmrdu. ^Emyiyet amiri rum asilli uzun boylu Osmanlılığı üniforması ile gururlanan
sırma bıyıklı bir kaç yabancı dile sahib bir zattı.
bitişiğindeki. dar cepheli bina iş hanı olup bu handa meşhur ayyakabıcı JAAKRAS^ Gömlekoj MJR£İLQS dükkanlardan birinde ise k uyumcu Azizyon efendi bulunurdur Sonra bu bina yıkdırılar ak Galatasar lisesinin girişi şimdiki giriş yerine inşa lilmişdir. 0 tarihde Galatasar aş BULİAKİ Sİ veyahud Galatasaray ftfGEB împeriale le Galatasaray diye anılırdı. ^uraefa Şehzadelere aid sınıflarda bulunurdu.
•alataaary .lisesinin eskiden ^arbiye mektebi ve blr_arada tıbbıve olculu olduğu töylenmektedir nekekim bunu IsuptTivan 15n ceuhRfÎpVl^biIyilV dAm-i t- JmnJIzcrindeki :ılıçlar bunun ispatlamaktadır.
apı ve ^-redi ^ankası ile Galatasaray lisesi yanındaki ‘‘ophaneye inen payriye
addesinde sıra ile bulunan binaların çoğu devrin ünlü kaliteli -genel evleriymiş unlara *“aison Anglaise, Aiiaison 11 eli ehne. llai s dn Frr..nçpis.e gibi isimleri vamîrş,
GalatasaraylI son bulduğu dar sokağın bir köşesi -td.se bahçesi diğer köşesind PAMMUK BASK*ın yeni binası eskiden bu bina bir semanlar CKM diye anılırdı. Birinci cIhan harbinden evvel ise bu binada perisin meşhur PRİNTEMP mağazasın şubesi bulunmaktaydı •
Bu binanın üstündeki iş hanında, ünlü Fransız terzisi ÂPMlllî) FOCHCiîAîieigL Bulum rdu Bu terzi aynı senanda ATATİİRKE de pek çok eTBj : ğ y a m i sdır. Kışı son derece güzel bir kadındı bir semahlar bir -Alman ile evlenerek Madam ROTH oldu ANKARADA pek çek süksesi olan bir kadındı.
GALATASARAY Lisesinin karşısındaki PTT? X)inası devrin zenginlerinden Ihım asıl] SI? ACI OSLUimiI _ malikâne siydi• îstanbulun mütefikler tarafından işgali e anasız İşgal kuvvetleri burada bir Postahane ve telgrahane kurmuşlardı.
Yanındaki SİLYYO mağazası ise yine bu meş,um günlerde burası EASTERE.JjNGLİZ TELGRAF İdarehanesi idi. ^aha sonraları burası Parisienne pastahaneaijoldukdan sonra bir ara ismini HATAY— pas t ahane si oldu çok nezih bir yer iken.sahibi X .Nadir ^adi bey., tarafından tahliye.ettirilerek yüksek kira ile silvyoya kiraya
verildiği iddia_ediîir.
Taksime doğru devam etmeden tekrar Galatasarydan. epebaşı meşrutiyet nağaaaine caddesine doğru dönelim. ; t,
£u döneıaeçde evvela eski (PAiLDEHBAR. diye anılan gece klübü gelirdi daha sonra ünlülerden ANCÎOHTLOg pastahanesiki bu müesese aynı zemanda . atayıda işletirdi Tepebaşına doğru dönüldüğünde şimdiki .JLÎİiCEES in yerinde ÎITGLIZ BAKKALIYEBİ „ HA İnekteydi* biraz daha ötede Musiki aletleri satan başında kırmızı fes' ile kapıda duran CHRÎSTİLİS bulunurdu.
Balık pazarı şimdiki gibi idi. “'alık pazarına gelmeden evvelki dükkan BE;.ADATQ KÜS Kasaphanesi idi biraz evvelki Avrupa pasajı veya Aynalı pasaj aynen aynı maksadla durmaktadır yine biraz evvelki "eski dükkanlardan ZARA nın gömlekçi
dükkanı el*an durmaktadır, ^arşı sıradaki GÂRLErü.JUî nın yanında Mütareke yılla rında kurulmuş olan HA YY AR m ağ az ası. bulunmaktadır.
Balık pazarından sonra Hammalbasma doğru inildigindeki kösede bir zemanlar HEA—AGORA ismindeki büyük bir bakkaliye mağazası bulunuyordu, onun bitişiğinde ki hanın üst katında bir nevi batakhane olan (KATAK-KJMİ ismindeki avam takımını ve her senan hadiselerin eksik olmiyan bir yerdi.
Meşrutiye caddesine denelim Haçopulos pasajından evvelki pasaj AZKAYUR Pasajıdı bunun bir ucu İstikiol caddesine mülaki olur.
Haçopulos pasajının ^eşrutiyet caddesine çıkış kapısının bir tarafında paş^acı JPÂÜBÎM ADAŞ- bı iİn.nurdu b i imdi burası bir Lokantadır.
ndaSTsonra gelen ünlü yerle r den XJ*IJâI) nın U>Kanx& "'Dljpsûiahesi gelir«
i LALA beyaz çatal sakalları ile kısa boylu tipik her kesin tanıdığı bir adaıaadı
I Günün birinde şeftali yerken şeftali çekirdeğinin nefes borusunu tıkaması ile vefat etti.
Daha sonra gelen yerlerden Rum kilisesi Panaiyanın ^eşrutiyet caddesine çıkış kapısı ve nehayet ünlü eski ismi ile ROSOLıiIOS. apart im anları gelir.
Biraz ötede Kallavi^ sokağının ^'epebaşı meşrutiyet caddesine çıkışında ki boş nın yanındaki bina um zenginlerinden Evyenidisin eviydi, nindi burası ■Üüyük Ma MA30H LERHEGİIÎR binasıdır.
Kallavi sokağının diğer köşesinde Büyük LONDRA Oteli bulunmaktadır. Bu bina bir semahlar' JOIE D ?AilDRÎA ya aid olup sonradan satıldı, eski yapıtlardan sayılır.
Karşı sırada Tozkoparana yani ^efik saydam caddesine inen dömeç deki köşe büyük B ok Apatement Bodui diye anılır eski güzel bir yapıttır bu binada tarihi
1 XX* •
Cadde üstündeki bitişik *epebaeı Anfiteatro binası belediye malı olup burada pek çok ünlü temsiller’verilmişdir bir zemanlar buranın ismi Asri sineması diye anılırdı.
Aynı Ada içinde yine "belediye malı olan biraz aşağıya doğru epebaşı Kışlık !Eiyatrosu bnlnnma3ctr.ydı • Burada, uzun yıllar Avrupadan celb edilen Operetler Operalar ye komediler oyanırdı. Bir, rivayete göre eski Şehremenilerden,ygjıi Belediye xte islerinden Rıdvan paşanın burada bulunan bir konağı dür lüğt adiller— den sonra u , • vil ettirmiş.
Saba, sonraları uzun yıllar Larülbeflayi Tiyatro topluluğu ve nehayet isin degi- şdirerek îst.Belediyesine bağlı"Şehir Tiyatrosunun Dram b lümü faaliyette bulu ndu. Seneler evvel bu bina iki yangın neticesinde t n e n en kül oldu.
Tine aynı ada içindeki Tepebeşının Ünlü bahçesi gelmekteydi, urada Dram tiyatı 0 suna İu lı ve yani bitişik yazlık Varyete tiyatrosu bulunmaktaydı • ^as ayla rında burada Beynelmilel Varyete artistleri temsiller verirdi. Orkestra şefi bir zemanlar •rinto isminde bir zat iken sonralara KAH) CELİ isminde bir İtal yan idare ederdi.
Tepebahçe umumiyet itibariyle mevsimi son baharda açılırdı,yaz ayları ise Teksim belediye bahçesiydi• Te ebahçe bahçesinin bahçe kısmının tümünde
rahat oturma yerleri ve masalar bulunurdu. Burada servis yapan garsonlar haris te olduğu gibi Garsonlar uzun beyaz önlükler tekmiş ölerek servis yaparken göğüslerinde takılı isimlerini numaralarım, havi madeni plaklar bulunurdu. Bu suretle garsdnlardan şikayet edildiği vakit buna göre müşteri gereğini ya pardı .
Halk burada otururken diğerleri bu oturma yerinin etrafında daire içindeki çakıllarla döşeli yerde devamlı turlar yaparlardı. vurada ‘ezen halk İstanbul halkının en güzide gençleri yaşlıları tanınmış simalara tesadüf edilirdi•
O _
Bir ciheti arkadaki eski ozkoparan sonradan Refik aydam caddesine bakan kısin ile Perepalas oteline bakan cephesinde zarif kanalı bir gece klübü ve "okantafc bulurun- kteydı. b u kısmın birde üstü kapalı etrafı açık yazlık ^okantasıda vardı Bur deki Lokanta fevke1ade itinalı lüks bir lokanta olduğu gibi burada en
oşitler, bulnmırdu.
Gecş klübündeki artistler avrupanın Londra viyana,Almanya Romanya, Fransa, ve Amerikadan getirtilen değerli artistlerden müteşekildi. İki Orkestra vardı biri ^enci caz Orkestrası diğeri meşhur saksofoncu Yankonun bulunduğu ikinci bir orkestrası bulunmaktaydı. ^az aylarında açık Restaurâht da Romen veya ^acaı Zigan orkestrası çalardı . Onlu kemancı... . burada çakardı.
Gece klübünün kapısında siyahi bir kapucu bulunurdu bu kapucu şık üniforması içinde her keşi ismiyle anardı, araba temin ederdi, malumya o zemanlar Î3t.Autc 1 a. r nadirat t and ı .
Bütün bu mükkenel tesisleri isleten devrin ünlü simalarından JAÎT LBHı.IAH idi. Jan Lehmanın vefatı üzerine yerine yereni Petridis geldi.
Sokakdoki halkın bahçodekileri taciz etmemesi için bahçenin fırdla bulunan çevx e demir parraaklıklarına ögledensonralara Brandalar gerilirdi.
Bahçenin Meşrutiyet caddesinin önündeki binalardan devrin ünlü otellerinden beli, : li bulunurdu* Continental oteji_ynllşn
evvel Yapı ve ~^redi , ankası tarafından satın alınarak buzh&aPy^]1 bir. .b-ina-üh*~ şa ettirilmişdir. hırada bulunan ünlü tesısTerden beride ROLOLiA. diye anılan muhallebici bulıuıurdu.. ayrıca İstiklal caddesinden 1epeh?şma geçişli olan
Sümer .frankın yanındaki dar. sokak ve pasa.1 Meşrutiyet bahçesine ulaşırdj. bu pasajın bir köşesinde caddeye nazır olmak üzere /ÂHrEÎI|[ Lokantası bulunurdu VARGEL bir zemanlar İngliz sefaretinin arkasındaki ^Şnalı çeşm eyegiden dar yol üzerindeki CUMHURİYET Gazino sunuda, işletirdi. *3 , t. Pasajın diğer köşesinde ise şimdi terki ticaret etmiş olan meşhur JEİ1JA pasta- çay salonu, bulunurdu, daha sonralara buraya Ti İlanın müstahdemleri t ar af idden işletilen kELİ2 açıldı. rUmdl .pelit .mükkenel. bir pastahane olarak Osaıanbey Rumeli caddesinde bulunmaktadır.
Biraz aşağısında çok eski bir mazisi bulunan KAL'UNU ESASİ kıraathanesi ve oyun salonları bulunmaktadır.
Bu yolun devamı Aşmalı Mescid’e mülaki olmaktadır. Yan sokaklardan VEIIEDİK _Şokagı_ çok eski bir sokakdır îstanbulun fethi tarihlerine yakın bir mazisi
olup CEüEyiZ lerin zem anına kadar uzanır. Şu Sokak İstiklal caddesine ulaşır, Porapalas oteline doğru ilerliyelim. PeraualaS—Oteii. İnşa tarihi olan tafr- riben,IST7 senesine isabet etmekdedir. Cephesi tamamen kalın ^ensiya tasından kaplı içi devrin mimarisi anla.: - •’-> fovkelade bir bin idi. odalardaki parkeler
Salon divarları somaki mermer ve sert ağaç lambrilerle kaplı olup merdivenin yekpare blok taşlardan, korkulukları ferforjeden veIhası bu binaya sarf edilmii para ile bu ünkü ^ilton gibi iki "tel inşa etmek mümkündür.
Bu Otelin bir benzeri eski berlindeki meşhur Kaiserhof oteli ne benzen.
— --- --- ---- * ---- — ... ■ ■■■
Mimarı Fransız » . . I dir. ilk sahibi yataklı vagonlar şirketidir altındaki köşedeki dükkanlardan ikisi yataklı^va^mnla n n bilet satış yeri idi sonradan burasını BODOSAKI diye Anadollıı bir um aldı ve nehayet Jöirinci cihan harbinden sonra Mirkiyeyi terk eden BOJJOSAKİ Bevrtlu Mî3BAHw,IUHAYYEŞ satın
almışdir.Halen Misbah’ın vefatı üzerine ana bina yeğenleri emil ve Beride kalmak üzere varidatını 'erem savaş demeği, Darülşafaka ve darülacezeye vakf etmişdir.
Perapalas ^teli*in karşısıhnaki köşede şimdiki Amerikan konsolosluğu haberler bulunduğu, bina ile jTOYOüül _Q te 1 i njjı a ahi bi eski zengin kumlardan ORLA^ÎBO 'mn mülki eriydi., ^aha ilerideki eski Kohut Oteli ise ve heman bu. binanın ozkoparaj
inen blok yine eski "um asıllı zenginlerden NOMÎKOS allesinindi.
Bha sonraları her ikiside bir Çekoslovak tarafından Otel ve Lokantaya tahvil edildiler. _a husus_ITOvOTiiî nin Lokantası ve bira salonu meşhurdu zamanın
bira meraklıları buraya ~elir Piyanist Madam Hegeyin ve Orkestra şefi Pintonun nağmelerini dinliyerek bira içerlerdi, ■‘hırada meşhur olan SALTZ STAliGEIi diye anılan ince ekmek dilimleri üzerine yerleşdirilen Gravyera peynirinin üzerine kırmızı biber konarak furunda pişirilirdi.
Çok sonraları IT070PUI Oteli Erkek erzilik Okulu oldu, jCOHlJT Oteliae _Lelediye Konservatuarı oîduA Simdi ne olduklarının 'bence"belli değildir.
ARTERİKAl~i eski BÜYÜK ELCİLİĞİ şimdiki..Baş konsolosluk binası ise eskiden zengin BAhKBR CORPİ tarafından inşa ettirilaişdir. % r Italyan mimarının eseri olup tim bina içli dışlı îtalyanın meşhur KARARA mermerinden kaplıdır, nu bina yapılışında IQQ 000 Osmanlı Altınına inşa edildiği rivayet edilir.
Bu bina tamaanlandıkda Amerikanın devrin Büyük elçisi zengin bir adam olan bu zat çok beğenerek ille satın almak istemiş,f-’kat hükümeti tahsisat yokluğundan elçilinin teklifini yerine getirememiş.
Elçi bu kararını yerine getirmek için memleketine kadar giderek tüm senatörler arkadaşı olduğundan oradaki malikanesinde büyük bir Gardenparti vermiş ve on lara demişki bir Oyun olnıyalım kim gaib ederse bu binayı satın alacak,ben gai ü^b edersem satı alarak devlete hibe edeceği m demiş ve teklifi kabul edilerek °enatörler gaib ettiğinden bu bina bu suretle satın alınmış olduğunu bugün 90 yaşıhda olan Amerikanın en eski memurlarından vay J)omj,pj.k Karikyopulo dan eski büyük elçinin dostu olduğu için bu hikayeyi ondan işitmiş.
Palais CORPİ diye anılan bu bina hakikaten bir saraydır bizim saraylar bina zenginliği malzeme zenginliği ve metanet olarak bunun kadar mükkemel değildir. ÇORPÎ. nin Feriköy Latin .Katolik mezarlığında gerek kendisinin gerekse karde şine aid bugünkü rayiçlerle 2000000 liranın üstünde muazzam som mermerden Türbevari mezarları vardır.
ÎT070THİ OTELİ .’il 17 karşısında küçük eski bir otel vardı ismi BEİİSUR, idi şimdi bunun yerine yeni bir Otel inşa edilmişdir, Ohiih" altında d e ^ i n ünlü mermere t
ve ^-evkeltraş KJIIGİ nin atelyesi vardı. Onun yanındaki Fransız cemiyeti Hay riye s ine aid bina ~UPI0ü FRAHCAİ5F binası gelir bu binada Fransız „jimar '/ALLAH
İ tarafından inşa edilmişdir. * ~ '
Çok ileride ^ünel meydanına çıkan ve beyoğlu belediyesine muttasıl basamaklı yolun köşesindeki güzel yo.nu taşından bina meşhur JffigUJİ-S* in ikametgahı idi f rahibeleri satıjı aldıkdan sonra şimdi tekrar
satı-yuue -*ua;!XJLaaı uınasma esKiaen Altıncı -Ualre niye adlandırılırdı. -cu bina bir transız vimar tarafınaari~Pröjeleri çizilerek inşa edilmişdir. ^
Fransız Mimar o tarihlerde İstanbul belediyesinde görevli imiş zan edersem Şeh. Selır emini Rıdvan -^asanın zema n m a aiddir.
Uzun yıllardanberi bakımsız bir hale terk edilen bu bina son yıllarda bele diye Fen inleri müdürlüğünce onarıldı.
Şişhanedeki Türk HAVA YOLLARI sırasındaki beliye Vergi dairesi bitişiğindeki Yeni İstanbul Gazetesi idarehane ve matbaasının bulunduğu bina ise uzun yılla? eski sahibi Türkiyenin ünlü FSALTİ Mobilya fabrikası idi.
o:- Galatada OsmanlI ^prkasının tam kansısmdaki helezonlu merdivenler eski Selanik bankasının Mimarı Mimar TEDSKİ taraf af ından t as arlanmış dır, buradan çıkıldığında karşını: yâ öankt Georg erkek,Kız niseseliri ile -^yustur-yjsta Sen iorl hastanesi geldikden sonra Avusturya erkek lisesine mut t azı Dulun?
bine ' i i a İ ‘ İZ L 0 i . ' I , •i di ' " - m.' 'ö ■ tısı ı ıdekı Belediye hastanesi ise e akiden 1 ngliz hastanesi idi.
Îngîiz hastahanesinin ünlü Doktorlarından meşhur Operatör SGURDEOS ve muavini SİMO KASARCOĞLU idiler. SGUPJDEOS uzun boylu sivri sakalı ile tipik bir zaotı. İkametgahı ve hususi muayenehanesi koskoca bir bina olan "eyoğlu imam so^agındi idi.
îstenbulun ünlü kulak: ^oğaz mtitehasıs Doktorada Atatürk’ün yakın dostu ve ^ o tarihde bir kaç devre mebusluk yapan DrMTaptas İdi. Taptas evvelce veyoğlu Telgraf sokanında iken sonradan Mi ak sokağına tasındı. T apt ası* m muayeneha nesinde beyaz gömlekli bir kapıcı hemşireler gayet güzel tefriş edilmiş bır^ muayenesi vardı. Oğluda ünlü bir Doktor oldukdan sonra bugün Atina üniversite
sinde babası gibi kulak -^oğaz mütehasısı Profesördür.
b:-Avusturya okulları İle hastanesinden bahis etmek isterim: ^ ^
Bu olculun eski talebelerinden bulunmam itibariyle aş af-ıda yazacağım bilgiler olculun arşivinden alınmış hakiki bilgilerdir.
İstanbul kuledibinde Galetada Kart * m a r kokağında bulunan Avusturya Askeri Hastane si_ Avusturyanın GRAZ şehrinde bulunan Avusturya LAZARİST Cemiyetini!?. rahiplerince satın alınarak yerinde bir ana okulu ve ilk okul binası kurulmuş; Kısa Süre onra ilk okula birde orta okul eklenmiş. Yönetimi keraluştan#yani 1 1382 yılında 1391 yalına kadar (PETER COKRAD STOEWER adında bir Laz ar İst baş rahibi yürütmüş dür.1391 de ilk yöneticinin yerine gelen JOSKPH JAROSCH; ana ve ilk okulu ve orta okul bölümlerini bir de -“ise eklenerek okula bugünkü nite ni t eliğini k?-z andırır *
1901 yılında....yönetimi üstlerinden Basrahib JOHAan KJDİ-se ; Avusturya Maari finden okulun denkliğini sağlar. "33ü denklili'k 1916 yılında Osm anlı Padıeshı Sultan Mehmed. ‘tLeşad ’ m fermanı ile (23 sayılı irade ile Dosyasında bulunan Mü Müesesatı ecnebiye! Avusturya kartonunda mevcud 4 Ramazan 1336 ve 13 Haziran Tarihli irade ile Takımının örneğiyle OsmanlI ^evletincede Onanır.
Bu arada IJezareti Maarifi ümumiyenin Cilt îio:2 sıra 46 sayı 12 Şevval I336ve 2 Temmuz 1334 Tarihli "MEKATÎBÎ HUSUSÎYE YE mahsus Ruhsatnameyi Res.aiyeyle okulu Yönetimi Lazarist ^emiyeti Rahiplerine verilmisdir.
Lisenin kuruluş anacı,anavatan sınırları dışındaki başka ülkelerde olduğu gibi Türkiyede de Alman dilini öğretmek. Türk Avusturya ilişkilerini pekiştirmek ve mezunların Alman Avusturya Üniversitelerinde yaygın eğitim ve öğretim yapar bir kurura durumundadır.
Kurucular arasında yer alanlar PETER COMRAD STOEvVER,J03EPH KJDÎÎ.LEOPOLD Dv.0R- W SHAK.STEFAB ZELIUKA,RUDOLF GRAF,ERPEST RAÎDL,DÎETMAB ve DR. FRAmZ
DÎTZİNGERDÎR. Bu kişiler arasında adı geçen Stefan Selinka özellikle,türkiyede bulduğu ve minyada örneğinin bulunmadı ı kanıtlarını Dünya Literatürüne de ker kendi adı ile geçen elinke Yosunuyla ünlüdür.
oullu meşhur Dr.Terciman -^aşanın +orunu MARSEL LİEGURÎ dir. 42 yılcianberi bu v
İ
ana aynı yerde çalışmaktadır. Kendisini 36 yıllık görev süresiyle RAHŞAN ONGUSl zliyor.Kurum„Başlangıcından gümüşe kadar yani 1977 y ı l m a kadar genellikle dış ticaret ile etkli ve har arılı olabilen 4000 ini aşkın mezun vermişdir* Bunlar arasında ünlü sıfatına hak etmiş kişilersin»- basında daha önce adı geçen Stefan ^elinka 42 yıllık öğretim görevlisi Marsel JJingurIye öncelik ve özellikle anmak gerekir Sonra sırasıyla H^faiO^aŞaydar Arseven (Prof .HUKUK Pakü tesi) Halûk Tavraergen (Prof.3r.JİIT İzmir •‘•‘ip Fakültesi) Met Arat ve Oktay Tabarsan (Prof. Stuttgart
Teknik Îİniyersiteâ&de P of.) Mustafa ¿uran (Doç. İst. Üniversitesi) ¿feda Sungı bey (aynı Üni^esite&e Doç.) Halis lokdemir (HOTER) Prof. Muhlis Ete (Pi'of.Eski j Bakanlardan) _uran Kamil (Gazeteci) ve Ediz Hün (Sinema sanatçısı) Toplum
hayatına yalcın hafızalardan imajları hemen bizim ünlülerdir. AVUSTURYA IXZ LİSESİ Kuruluş tarihi 1882.)
Merhametli hemşireler VÎZENZ von PAUL. T
İlt Müdür Schweater KOLBERG. 1916 da okul Türk Hükümeti tarafından resmen tanu niş. 1905 yılında 3c v/ester Angela Braun 1939 kadar bu görevde kalmış .birinci Dfjnya savaşın#» Sonunda, öteki yabancı Liselerin çoğu gibi buranında kapandığı] görüyoruz.
Ancak 1920 yılında kapılarını yeniden öğren dlerine açabiliyor.
Bu devreye rastlıyan yıllarda yeniden öğrencilerine açabiliyor. Bu devreye rastlayan yıllarda günümüze kadar Kart Çınar °okak ¿»o: 10 adresdeki okul bina sını M lmar Paracıya ycpdırtmışdır. 1939 da Müdür Schwester BAUER Brezilyaya ati atandığı için yerine Schwester Adelina POstronik gelmişdir. Mı arada Türk Almaı siyasal ilişkilerinin bozulması nedeniyle,okul 1944 yılında bir defa^daha ka panarak I947. ye kadar öğretime sıra verilmişdir. Ancak bu tarihde yeniden açıla bilmiş ve kayıtlara başlanmış dır.
1969 yılında Avuaturyaya gönderilen dönemin Okul ^üdürü Schwester M e l m a Postronik yerine gelen Schwester Hemma Dr.Göstl. Halen görev başındadır.
Laboratuarında 1000 nin üstünde kitabı kapsayan bir ^ürkçe kitablık,birde 400( adet eseriyle Almanca kitablığı sahiptir.
Yanı başındaki Avusturya hastanesi yine aynı tari'lere tesadüf etmekdedir.
--- e&eeeeeeeeeee--- cLar
Karaköy ile Be?/of-lu 'xilnel arasında islemekde olan Metro xünel hakkında.
îstonbula j.urist olarak zeman zeman gelen bir isviçdeli mühendis'in Yüksek kaldırımdan inen ve çıkan halkın çokluğu dikkat nazarını celb etmiş dir.
Ve karar vererek takriben bir hafta Tünel yüksek kaldırımındaki bir kahvede nöbet tutarak inen çıkınların 3ayısmı tespit etmiş dir.
Bu suretle bu kısa mesafe için şimdiki Tünel gibi bir trenin oldukça rantabl bir aelir temin edebileceğini düş ümüs. Ve netekim Evvela memleketinde ® sermaye teminine ç lışdıkdan sonra. 2emanın Hükümetine müracaatla böyle m r Tren için imtiyaz istemiş.
Bu imtiyazı aldıkdan sonra işe girişerek Tünel inşaatına başlamış. iuneiın ilk vamonlaro kapalıydı eskiler bunu bilirler. Tünel Mıhar mankinelirınin çekişi ile tahrik edilirdi. Eski unelde bir semanlar d yvanlsr içinde bolu-
iler bulunmaktaydı. Tünel Gaz lambası veya mumlarla ışıklandırılırdı.
Yıllar sonra bu imtiyazı, eski İstanbul Tramvay ve "lektrik şirketi satın ala rak yeni vagonlarlar ve elektirk tenviratı koydurmuşdur.
En son olarak İETT tarafından şimdiki elektrikle tahrik edilen ve Modern va- gonlür getirtilerek bu.ünkü Tünel meydana geldi.
Tünelde kayışın kopması ile 3 defa kazalar vukuua gelmişdir. fakat büyük ins kaybına sebebiyet vermemisdir.
