Giriþ
F
Tarýma dayalý ekonomik yapýsý bulunan GAP otovoltaik sistemlerin en çok kullanýlan Bölgesine ait illerde, sulama amaçlý tüketilen elektrik uygulamalarý arasýnda su pompasý sistemleri enerjisinin, toplam elektrik tüketimi içerisindeki payý, %20 bulunmaktadýr. Bunun temel nedenlerinden biri ile %40 gibi yüksek deðerlere ulaþmaktadýr [3]. PVDSP su ihtiyacý ile güneþ ýþýným þiddeti arasýnda doðal bir sistemlerinin yaygýn kullanýmý, bu oranýn düþürülmesinde iliþkinin bulunmasýdýr. Diðer bir neden ise; elektrik en iyi alternatiflerden biri olarak gözükmektedir. GAP þebekesinden uzak yerleþim alanlarýnýn yer üstü ve yer Bölgesinde sulama gereksiniminin yüksekliði dýþýnda; altý su teminde, klasik enerji kaynaklarýna nazaran, güneþ ýþýným potansiyelinin ülke standartlarýnýn üzerinde fotovoltaik destekli su pompalarýnýn (PVDSP) daha olmasý, þebeke bulunan sulama bölgelerinde aþýrý ekonomik ve güvenilir olabilmesidir [1]. Ýlk yatýrým yüklenmeler sebebiyle güvenilir elektrik temininin masrafýnýn yüksekliðine karþýn, kýrsal yöreler için ekonomik mümkün olmamasý ve birçok kýrsal arazide elektrik hattý olmasýnýn temel sebepleri; yeni elektrik þebekesi bulunmamasý gibi sebepler de PVDSP kullanýmýna geçiþi döþenmesinin yaratacaðý ilk yatýrým maliyetini ortadan teþvik eder doðrultudadýr [3].
kaldýrmasý ve iþletme masrafýnýn bulunmamasýdýr. Daha PVDSP sistemlerinin en basit kombinasyonu; Þekil güvenilir olmasý ise; pompa dýþýnda herhangi bir 1'de gösterilen ve DC motor-pompa ikilisinin, panellere mekanik bileþeni bulunmamasý sebebiyle önemli hiçbir ara düzenleyici olmadan direkt baðlandýðý, direkt-seviyede bakým ve onarým gerektirmemesinden akupleli sistemlerdir. Bu tür sistemlerde; gün boyunca
kaynaklanmaktadýr [2]. ýþýným þiddetinin gösterdiði sinüzoidal deðiþime baðlý
Bülent YEÞÝLATA, Metin AYDIN, Yusuf IÞIKER
Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliði Bölümü
ÖZET ABSTRACT
Bu çalýþmada, küçük ölçekte su teminine yönelik direkt- In this experimental study, a directly-coupled PV panel - akupleli prototip bir PV panel dalgýç pompa sistemi deneysel submersible pump system is analyzed. The results of olarak analiz edilmiþ olup, sistemin günlük çalýþmasý sýrasýnda instantaneous and time-averaged measurements for etkili olan parametrelerin anlýk ve ortalama deðerler bazýnda some parameters, which are important during daily deðiþimlerine ait ölçüm sonuçlarý sunulmuþtur. Elde edilen operation of the system, are presented. The results sonuçlar, dinamik çevre koþullarýnýn PV panele ait obtained reveal that the dynamic outdoor conditions parametrelerin anlýk deðerlerinde büyük dalgalanmalara cause in large fluctuations in instantaneous values of PV sebep olduðunu göstermektedir. Pompa debisindeki panel parameters. However, amplitude of the fluctuations dalgalanma ise çok düþük seviyelerde kalmaktadýr. Ayrýca, PV in pump-flow-rate is much lower. There also exists a panel çalýþma parametreleri ile pompalanan su debisi nonlinear relationship between PV panel parameters and arasýnda lineer olmayan bir iliþki mevcuttur. pumped-water-flow-rate.
Anahtar Kelimeler: Fotovoltaik (PV) panel, dalgýç pompa, Keywords: Photovoltaic (PV) panel, submersible pump,
sulama uygulamasý irrigation
KÜÇÜK ÖLÇEKLÝ BÝR PV SU POMPALAMA SÝSTEMÝNÝN
DENEYSEL ANALÝZÝ
32
Mühendis ve Makina Cilt : 47 Sayý: 553 pompa ikililerinin üzerinde yapýlan ilk çalýþmalarda, olarak, deðiþen deðerlerde çýkan gerilim ve akým,motora direkt olarak verildiðinden, sistemin çalýþmasý panel karakteristiklerine en uygun yük eðrilerine, DC ancak ihtiyaç duyduðu gücü (sistem yükü) saðlayan motor- merkezkaç pompa ikilisinin sahip olduðu gerilim ve akým deðerlerinin temini ile mümkün olur [4]. görülmüþtür [9,10]. Daha sonra farklý motor-pompa Direkt-akupleli sistemlere ek olarak, PV panel ve motor ikilileri için yapýlan araþtýrmalar bu sonucu arasýna bataryanýn yerleþtirildiði bataryalý [5] ve deðiþtirmemiþtir [11-13]. Ýlk etapta konvansiyonel DC panellerin akým-gerilim (I-V) çýktýlarýný maksimum (seri, þönt, kompunt) motorlar üzerine yoðunlaþan elektriksel güç teminine uygun olarak düzenleyen bir çalýþmalar, teknolojide saðlanan geliþmeler sonucu elektronik kontrol cihazýnýn bulunduðu maksimum güç geliþtirilen kendinden uyarýlý DC motorlar, üzerine noktasý izleyicili (MPPT) gibi kombinasyonlarý yoðunlaþmýþ ve yapýlan çalýþmalar kendinden uyarýlý bulunmaktadýr [6]. Bataryalý sistemlerde; panel ile motor DC motorun, konvansiyonel DC motorlara nazaran arasýndaki batarya, sistemin güneþ ýþýným þiddetindeki d a h a u y g u n ka r a k t e r i s t i k l e r e s a h i p o l d u ð u deðiþimleri direkt olarak sisteme yansýtmadan sabite görülmüþtür [14,15]. Son yýllar da ise çalýþmalar daha yakýn bir gerilimde sistemi çalýþtýrýr. Sabit gerilimin en çok sistem tasarýmý üzerine yoðunlaþmýþtýr. Bu büyük getirisi ise panel sayýsý ve konfigürasyonunda çalýþmalardaki temel amaç, panel alanýný yapýlacak bir optimizasyonla, sistemin optimum çalýþma olabildiðince azaltmak yani panellerden optimum noktalarýna yakýn noktalarda, çalýþabilmesidir [5,7]. þekilde yararlanýlabilecek tasarým koþullarýnýn Maksimum güç noktasý izleyicili (MPPT) sistemlerde ise, PV saptanmasýdýr. Bu amaca yönelik olarak panel sayýsý panelin her zaman maksimum güce karþýlýk gelen
ve konfigürasyonlarýnýn optimum seçimi ile ilgili birçok noktalarda çalýþmasý temin edilebilmekte ve bu
çalýþma (örneðin; [2,4, 16-20]) bulunmaktadýr. nedenle daha yüksek performansa ulaþýlabilmektedir
Bu çalýþmada, küçük ölçekte su teminine yönelik [6]. Ancak; gerek bataryalý, gerekse MPPT kullanan
direkt-akupleli bir PVDSP sistemi deneysel olarak analiz sistemlerde ilk yatýrým maliyeti önemli oranlarda
edilmektedir. Sistemde; amorf-silikon hücreli PV artmakta ve ayrýca sisteme eklenen cihazlar nedeniyle
panellere akupleli mono-blok bir konvansiyonel DC çalýþma güvenilirliði azalmaktadýr [8].
m o t o r - m e r k e z k a ç d a l g ý ç p o m p a i k i l i s i
bulunmaktadýr. Sistemin günlük çalýþmasý sýrasýnda Belirtilen nedenlerden dolayý, literatürde
direkt-akupleli sistemlere yönelik çalýþma ve uygulamalar etkili olan parametrelerin anlýk ve ortalama deðerler bazýnda deðiþimlerine ait ölçüm ve hesaplama yoðunluk kazanmýþtýr. Direkt-akupleli sistemler için; DC
sonuçlarý sunulmuþtur. motor-merkezkaç pompa ve DC motor-volümetrik
Deney Düzeneði
metin belgesine kaydedilmekte ve bu metin belgesi Excel dosyasýndan çaðrýldýðýnda, her bir kanaldan ölçülen deðerler ayrý eksenlerde görülmektedir. Veri kartý PV panellerin uzun süreli performanslarýný tespitkullanýlarak 0-64 saniye gibi çok küçük zaman etmek amacýyla, çok sayýda parametrenin ölçümüne
aralýklarýnda dahi gerçekleþtirilebilen ölçümler olanak saðlayan bir elektronik ölçüm düzeneði
sayesinde, PV panellerin anlýk performanslarý hassas kurulmuþtur. Þekil 2(a)'da þematik gösterimi verilen ölçüm
olarak tespit edilmektedir. sistemi temel olarak; toplam güneþ ýþýnýmýný (G) ölçmek
Þekil 2(a)'da gösterilen düzeneðe baðlý monoblok için kullanýlan ve panellerle ayný eðim açýsýnda
DC motor-dalgýç pompa (Model: LVM 111 Amazon yerleþtirilen bir piranometre, PV panellerin voltaj (V) ve
Pompa, Maksimum Güç: 74 W) ikilisinin hidrolik sistem akýmýný (I) ölçmek için kullanýlan gerilim ve akým
üzerindeki yerleþimleri Þekil 2(b)'de gösterilmektedir. terminalleri, panel yüzey sýcaklýðýnýn (T) tespiti için
kullanýlan bir LM35 tip sýcaklýk sensörü, bir veri kartý ve Hidrolik sistemde ayrýca, iki adet (750 lt hacimli) su tanký, verilerin aktarýldýðý bir bilgisayardan oluþmaktadýr. Dizayný iki tank arasý gidiþ-dönüþ hortumlarý ve bir debi ölçme tarafýmýzdan yapýlan veri kartý [21], 10 bit hassasiyetinde düzeneði bulunmaktadýr. Debi ölçme iþlemi; bir su ve 8 kanallý olup, bu kanallardan 3 tanesi akým ölçmek sayacý (0.1 lt hassasiyetinde) ile dijital bir kronometre amacýyla, 4 tanesi voltaj ölçmek amacýyla ve geriye (0.01 s hassasiyetinde) vasýtasýyla, 20 dakikalýk zaman kalan 1 kanal da çevre-panel yüzey sýcaklýðýnýn tespiti o r t a l a m a s ý o l a r a k , y ü k s e k d o ð r u l u k t a amacýyla kullanýlmaktadýr. Veri kartýndaki her bir kanal, 1- belirlenebilmektedir. Ýki su tanký arasýndaki kot farký, 64 saniyede bir data ölçme-aktarma kapasitesine sahip
pompa statik yükü H=5m olacak þekilde seçilmiþ ve olup, bir PV panel için geçerli dinamik deðiþimleri
deneyler bu deðer için gerçekleþtirilmiþtir. belirleme olanaðý fazlasýyla mevcuttur. Veri kartýnýn
Deneylerde, Ek-1'de teknik özellikleri verilen Solarex bilgisayarla baðlantýsý RS-232 veya USB kablo ile
SX60U tipi iki adet (paralel-baðlý) PV panel kullanýlmýþ saðlanabilmektedir. Veri kartýna ait yazýlým, Visual Basic
olup, paneller eðim açýsý ayarlanabilir ergonomik bir programlama dili ile yazýlmýþ olup, ölçülen veriler, bir
sehpa üzerine yerleþtirilmiþtir. Tarafýmýzdan dizayn edilen zamana bölünmesi suretiyle dolaylý yöntemle bu sehpa [22] vasýtasýyla, panellerin eðimi, deneylerin gerçekleþtirilmiþtir. Temmuz ayýna ait tipik bir gün yapýldýðý ay için geçerli optimum aylýk eðim açýsýna eþit (19/07/2005) için sisteme ait parametrelerdeki (G, T , I p p olacak þekilde ayarlanabilmektedir. Bu çalýþmada ve V ) anlýk deðerlerin, gün içerisindeki deðiþimleri Þekil p sunulan deneyler, Temmuz (2005) ayý içerisinde 3'de gösterilmektedir.
gerçekleþtirildiðinden, panel eðimi için, Þanlýurfa için Þekil 3(a)'dan görüleceði üzere deneylerin yapýldýðý 2
optimum aylýk eðim açýsý deðeri (Bknz: [10]) olan a =0° opt güne ait G deðerleri, 700-990 W/m gibi yüksek deðeri kullanýlmýþtýr.
deðerlerde seyretmekte ve maksimum güneþ ýþýnýmýna (beklenildiði üzere) öðle saatlerinde ulaþýlmaktadýr. Þekil 3(b)'de gösterilen T deðerleri, deney baþlangýcýndan p yaklaþýk bir saat sonra 60°C gibi yüksek bir deðere Dinamik atmosfer koþullarýnýn, PV-su pompasý
ulaþmakta ve deney süresince küçük dalgalanmalar sistemine ait çalýþma parametreleri üzerinde etkisini
hariç genellikle sýcaklýk 55-65°C arasýnda seyretmektedir. belirlemek amacýyla farklý günlerde deneyler yapýlmýþtýr.
Panel sýcaklýðýnda ulaþýlan bu yüksek deðerlerin, panel Deneyler sýrasýnda ýþýným þiddeti, akým, gerilim ve sýcaklýk
için nominal sýcaklýk deðeri olan T =25°C'de verilmiþ güç p parametrelerinin anlýk deðerleri 1 dak. (60 s) aralýkla
çýktýlarýna kýyasla, 8-11 W azalmaya sebep olacaðý daha direkt olarak ölçülmüþtür. Su debisi ise, belirli bir zaman
aralýðýnda (Dt=20 dak.) sayaçtan geçen su kütlesinin, önce yapýlan teorik hesaplamalardan bilinmektedir (Bknz:
Deneysel Yöntem ve Deneysel
Sonuçlar
34
Mühendis ve Makina Cilt : 47 Sayý: 553Þekil 3. Sisteme Ait Parametrelerdeki Anlýk Deðiþimler; (a) Iþýným Þiddeti, (b) Panel Yüzey Sýcaklýðý, (c) Panel
Akýmý, ve (d) Panel Voltajý. Grafiklerde t=0 aný, Deneylerin Baþladýðý Saat Olan 09:15'e Karþýlýk Gelmektedir. Anlýk Ölçülen Deðerler (+) Sembolü ile, Datalara Ait Hareketli Ortalamalar ise Sürekli Çizgi ile Gösterilmiþtir.
deðerlerinin ise % 6.5-7 arasýnda deðiþmekte olduðu [23]). Gerçekte bu etkiyi, Þekil 3(c)'de gösterilen I p
gözlenmektedir. deðerlerinden ziyade, Þekil 3(d)'de verilen V p
Deneyler süresince her 20 dakikada bir ölçülen deðerlerinden gözlemek mümkündür. I deðerlerinin, p
debi (Q) deðerleri ile pompalanan toplam su hacmi deney süresince deðiþimi daha çok 'G' deðerlerinden
(V ) deðerinin zamana baðlý deðiþimleri Þekil 5(a) ve top etkilenmektedir. V deðerlerinde (dolayýsýyla panel çýkýþ p
5(b)'de gösterilmiþtir. Iþýným þiddetinin en düþük olduðu gücündeki) azalmalarýn olduðu anlarda ise, T p
deney baþlangýç ve bitiþine yakýn süreler dýþýnda, Q deðerlerinin genellikle yüksek olmasý dikkat çekici
deðeri 590-610 lt/dak gibi birbirine çok yakýn deðerler noktalardan biri olarak deðerlendirilebilir.
arasýnda deðiþmektedir. Bu sabite yakýn deðiþim Þekil Ölçüm yapýlan anlýk deðerlerin 20 dak. aralýkla
5(b)'den görüleceði üzere, V deðerinde yaklaþýk top hesaplanan ortalama deðerleri kullanýlarak belirlenen,
doðrusal bir artýþa sebep olmaktadýr. Deney süresi panel çýkýþ (veya pompa giriþ) gücü (P) ile panel verimi
(t=420 dak.) boyunca, pompalanan toplam su (h ) deðerleri Þekil 4(a) ve 4(b)'de gösterilmiþtir. p
miktarýnýn ise Vtop 4100 lt. (4.1 ton) deðerine ulaþtýðý Deneylerin baþlangýç ve bitiþ anlarýna yakýn noktalar
belirlenmiþtir. dýþýndaki zaman aralýðýnda; P deðerlerinin 60-75 W, h p
Þekil 4. (a) Ortalama Panel Çýkýþ (veya pompa giriþ) Gücündeki Zamansal Deðiþim, (b) Ortalama Panel Verimindeki
2
Son olarak, pompa debisi (Q) ile PV panel çalýþma (R =0.7025) sahip, panel çýkýþ gücü olduðu sonucuna parametreleri (G, I , V ve P) arasýnda bir doðrusal iliþkinin p p ulaþýlmaktadýr.
mevcut olup olmadýðý araþtýrýlmýþtýr. Bu amaçla çizilen grafikler Þekil 6'da gösterilmiþtir. Göz önüne alýnan parametreler ile Q arasýnda güvenle kullanýlacak
Bu çalýþmada, küçük ölçekte su teminine yönelik 2
(R >0.95) bir iliþki (teorik analizlerden de bilindiði üzere,
direkt-akupleli prototip bir PVDSP sistemi deneysel olarak Bknz: [4]) mevcut gözükmemektedir. Ancak ilginç olan analiz edilmiþ olup, sistemin günlük çalýþmasý sýrasýnda nokta, V ile Q arasýnda (diðer parametrelerin aksine) zýt p
etkili olan parametrelerin anlýk ve ortalama deðerler yönde bir iliþkinin bulunmasý ve korelasyon katsayýsýnýn bazýnda deðiþimlerine ait ölçüm ve hesaplama
2
R =0.1113 gibi çok düþük bir deðere sahip olmasýdýr. sonuçlarý sunulmuþtur. Deneysel sonuçlar kullanýlan Ayrýca; çok hassas hesaplama gerekmeyen prototip sistem için geçerli olmakla birlikte, sistem durumlarda, su debisinin yaklaþýk tahmini için, en uygun tasarým ve kullanýcýlarýnýn göz önüne almasý gereken parametrenin, en büyük korelasyon katsayýsýna noktalar aþaðýda özetlenmiþtir:
Bulgular ve Sonuç
36
Mühendis ve Makina Cilt : 47 Sayý: 553Þekil 6. Pompa Debisi ile PV Panel Çalýþma Parametreleri Arasýndaki Ýliþki; (a) Iþýným Þiddeti, (b) Panel Akýmý, (c) Panel
i) Dinamik atmosfer koþullarý nedeniyle, temel sistem parametrelerinin anlýk deðerlerinde önemli
2 G : Panel yüzeyine gelen toplam ýþýným þiddeti (W/m ) dalgalanmalar beklenilmelidir.
ii) Güneþ ýþýným deðeri, PV panel akýmýný doðru orantýlý; H : Pompa statik yükü (m) I : Akým (A)
panel sýcaklýðý ise voltaj deðerini ters orantýlý olacak
I : Panel akýmý (A)
þekilde ciddi seviyede etkilemektedir. p
P : Panelin çýkýþ veya pompa giriþ gücü (W) iii) Anlýk deðerlerdeki dalgalanmalara karþýlýk,
Q : Pompa debisi (lt/h) pompalanan ortalama su debisindeki deðiþimin
t : Zaman (dak) küçük olduðu gözlenmiþtir.
T : Sýcaklýk (°C) iv) PV panel parametrelerinin sadece biri kullanýlarak,
Tp : Panel sýcaklýðý (°C) debi tahmini yapmak gerektiðinde, en uygun
V : Gerilim (V) parametre panel çýkýþ gücüdür. Ancak bu
Vp : Panel gerilimi (V) durumda bile hesaplamalarda önemli sapmalar
Vtop : toplam su hacmi (lt) olacaðý önceden dikkate alýnmalýdýr.
aopt : Panel için aylýk optimum eðim açýsý (°) V) PV-pompa sisteminin ilk yatýrým maliyeti yüksek,
sistem toplam verimi (saðlanan hidrolik güç/gelen
Ek-1: Solarex SX60U PV Panelin Standart Test
güneþ ýþýným gücü) düþüktür. Mevcut sistemin
Koþullarýndaki* Teknik Özellikleri
toplam maliyeti yaklaþýk 600 EUR olup, toplam
Nominal Gücü 60 W
verim deðeri %2 seviyelerindedir. PV-pompa
Açýk devre gerilimi 21 V
sistemleri, sürekli elektrik temininin mümkün
Maksimum noktada panel gerilim çýktýsý 16,8 V o l d u ð u k o þ u l l a r d a h e n ü z a v a n t a j l ý
Kýsa devre akýmý 3,87 A
gözükmemektedir. Ancak mevcut sistemde;
Maksimum noktada panel akým çýktýsý 3,56 A küçük ölçekte basit bir pompa kullanýlmýþ ve enerji
Panel verimi % 10,8
bedeli ödemeden, günlük toplam 4.1 ton suyun
Panel boyutlarý (mm) 1110x502x50
5m. yükseklikte kullanýma hazýr hale getirilmesi
mümkün olmuþtur. Bu somut deðerleri yeterli 2 o
*Standart test koþullarý: G=1000 W/m , T=25 C bulan kullanýcýlarýn sayýsýnýn az olmamasý
nedeniyle, PV-pompa sistemleri, günümüzde en
çok talep edilen PV uygulamalarý arasýnda " Photovoltaic Water Pumps, An Attractive Tool For Rural Drinking Water Supply", Solar Energy 58, bulunmaktadýr.
155-163, 1996.
" Economic Viability of Photovoltaic Water Pumping Systems", Solar Energy, in Bu çalýþma, Harran Üniversitesi Bilimsel Araþtýrma
press, 2005. Komisyonu (HÜBAK Proje No: 457) tarafýndan kýsmen
"Fotovoltaik Güç Sistemli Su
Semboller
Kaynakça
1. Posorski, R.,Teþekkür
2. Odeh, I, Yohanis, Y.G., Norton, B.,Pompalarýnýn Dizayn Esaslarýnýn Araþtýrýlmasý" Mühendis ve Permanent Magnet DC Motor/Centrifugal Pump Makina Dergisi, 42, 493, 29-34, 2001. Assembly in a Photovoltaic Energy System”, Solar
" New Approaches on the Energy, Vol 59, pp 37-42, 1997.
Optimization of Directly-Coupled Photovoltaic Water- “Performance of Solar Pumping Systems ” Solar Energy, 77, 1, 81-93, 2004. Systems With Non-Linear Behavior Calculated by The
“Bataryalý ve Direkt Akupleli
Utilizability Method: Application to PV Solar Pumps”, Fotovoltaik Pompa Sistemlerinin Çalýþma Karakteristiklerinin
Solar Energy, Vol 69, pp 131-137, 2000.
Araþtýrýlmasý”, Yýldýz Teknik Üniversitesi Dergisi, 2, 1-11, 2003. “PV Pumping “Maksimum Güç
Analytical Design and Characteristics of Boreholes”, Noktasý Ýzleyicili Fotovoltaik Sistemlerin Optimum
Solar Energy, Vol 68, pp 49-56, 2000. Dizayný ve Çalýþma Koþullarýnýn Araþtýrýlmasý”, Dokuz
“A PV Pumping Eylül Fen ve Mühendislik Dergisi, 5, 1, 2003.
System”, Applied Energy, Vol 65, pp 145-151, 2000. “Lineer Elektriksel Yüke Baðlý PV
“Fotovoltaik Güç Destekli Panellerin Optimizasyonu ve Bölgesel Uygulanabilirliðinin
Dalgýç Pompa Sistemlerinde Optimum Dizayn Araþtýrýlmasý”, Havacýlýk ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 64-70,
Koþullarýnýn Araþtýrýlmasý”, Tesisat Mühendisliði Dergisi, Þubat-2003.
59-66, Nisan-Mart 2001. Solar Powered Water
Fotovoltaik Destekli Su Pompalarýnýn Pumps: The Past, the Present-and the Future?. Solar
Analizi ve Optimizasyonu”, Y. Lisans Tezi, Harran Energy Engineering 125, 76-82, 2003.
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Þanlýurfa, 2003. “Performance Analysis of
“Fotovoltaik D.C. Motor Photovoltaic Converter System-I”, Solar
Sistemlerde Anlýk Çalýþma Koþullarýnýn Ölçümü Ýçin Energy, Vol 22, pp 439-445, 1978.
Özgün Bir Veri (DAQ) Kartý Tasarýmý”, 3. Yenilenebilir Enerji “Performance Analysis of DC
Motor-Kaynaklarý Sempozyumu (YEKSEM2005, 19-21 Ekim Photovoltaic Converter System-II”, Solar Energy, Vol 27,
2005, Mersin), Bildiriler Kitabý, sy .108-111 (2005). pp 421-431, 1981.
“Eðim Açýsý Ayarlanabilir “Development of a
Ekonomik PV Sistem Sehpasý Tasarýmý”, 3. Yenilenebilir Photovoltaic Pumping System Using a Blushless D.C.
Enerji Kaynaklarý Sempozyumu (YEKSEM2005, 19-21 Motor and Helical Rotor Pump”, Solar Energy, Vol 55, pp
Ekim 2005, Mersin) Bildiriler Kitabý, sy .74-78 (2005). 151-160, 1996.
“Fotovoltaik panellerde “Suitability of Eccentric Helical
deneysel yöntemle güç optimizasyonu”, 15. Ulusal Isý Pumps for Turbid Water Deep Well Pumping in
Bilimi ve Tekniði Kongresi (ULIBTK'05, 7-9 Eylül 2005, Photovoltaic Systems”, Solar Energy, Vol 51, pp
205-Trabzon), basýmda, (2005). 214, 1993.
“Coupling of a Volumetric Pump to a Photovoltaic Array ”, Solar Cells, Vol 14, pp 27-42, 1985.
“Direct Coupling of Photovoltaic Power Source to Water Pumping System”, Solar Energy, Vol 32, pp 489-498, 1984.
“Modeling a 4. Fýratoðlu, Z.A., Yesilata B.
16. Fraidenraich, N., Vilela, O. C.,
5. Fýratoðlu, ZA., Yeþilata B.,
17. Narvarte, L., Lorenzo, E., Caamano E., 6. Fýratoðlu, Z., A., Yeþilata B., Bülent,
18. Al-Karaghoulali, A., Al-Sabounchi, A. M., 7. Fýratoðlu Z. A., Yeþilata B.,
19. Fýratoðlu, Z., A., Yeþilata, B.,
8. Short, T.D. and Oldach, R.,
20. Fýratoðlu, Z.A.,
9. Appelbaum, J., Bany, J.,
21. Aydýn M., Süzer, H.,Yeþilata, B.,
10. Appelbaum, J.,
22. Aydýn M., Yeþilata, B., 11. Landridge, D., Lawrance, W.,
23. Aydýn, M., Yeþilata, B., 12. Vetter, G., Wirth, W.,
13. Anis, W. R., Mertens, R. P., Van Overstraeten, R. J.,
14. Hsiao, Y. R.,
15. Suehrcke, H., Appelbaum, J., Reshef, B.,
