İMMUNOLOJİ
Prof.Dr.Seyyal AK
İmmunoloji?
Bağışıklık bilimi.
Bağışıklık
sisteminin,
vücuda
giren
patojenlere ve yabancı maddelere karşı
verdiği yanıtları inceleyen bilimdir
• İmmunite?
Bağışıklık.
Vücuda giren
ya da verilen yabancı maddelere karşı
vücüdun bütün genel ve özel savunma
mekanizmaları ile karşı koyması, kendini
koruması ve zararlı maddeyi elimine
etmesi.
Bağışıklık neden gereklidir?
• Mikroorganizmalarla dolu bir çevre
• Zararlı mikroorganizmalar (hastalık oluşturma
potansiyeli)
• Canlıların korunması………Gelişen savunma
mekanizması
• İmmun Sistem
mikroorganizma
YAPISAL SAVUNMA
Doğal direnç
Doğal Savunma Engelleri
Tüyler,salgılar
Tür, ırk, birey direnci
Non-spesifik Bağışıklık
(Doğal B.)
Spesifik Bağışıklık
(Kazanılmış, Edinsel B)
Fagositoz, komplement
Antikorlar,Hücresel
bağışıklık
İmmun Yanıt
Yapısal savunma
•Doğal Direnç
• Genetik faktörler• Absolut (Kesin) direnç • Relatif (Göreceli) direnç
•Yapısal (doğal) savunma
engelleri
• Anatomik •Fizyolojik yapı• Nonspesifik Bağışıklık
Fagositozis Komplement Sitokin Sitotoksik etki• Spesifik(Kazanılmış)Bağı
şıklık
Humoral Bağışıklık
B-lenfosit… AntikorHücresel Bağışıklık
T-lenfosit…Efektör hücrelerNonspesifik Bağışıklık
• NSB elemanları immun sistemin bir
parçasıdır
antijene özel bir yanıt değil
vücutta hazırdırlar
• Fonksiyonlarını tek başına yürütürler ayrıca
spesifik bağışıklığın uyarılmasında önemlidirler
ve birlikte çalışırlar
Nonspesifik Bağışıklık
1.Humoral faktörler
komplement,
Lizozim, sitokinler
2. Hücresel Faktörler
monositler, granulositler, mast hücreleri,NK,
makrofajlar vs
Nonspesifik bağışıklık Spesifik bağışıklık
Hücre tipi Monosit ve makrofajlar Polimorfnükleer granülositler (nötrofil, eozinofil) NK, mast hücreleri lenfositler Moleküller Komplement sitokinler antijen reseptörleri antikorlar Antijene yanıt
nonspesifik Antijene spesifik Self
tolerans
nonspesifik self antijene spesifik İmmunolojik
bellek
yok var
Canlı doku
Çeşitli faktörlerin etkisi ile zedelenme
oluşan reaksiyonlar
YANGI
M.o deri mukozal yüzey
uygun ortam
üreme Salgılanan ve oluşan maddeler Yangısal odak
Vasoaktif ve kemotaktik maddelerin salınımı
Damardan hücresel ve sıvısal kompanentlerin çıkışı
Polimorfnükleer lökosit ve makrofajların gelişi
+
Kazanılmış Bağışıklık
• Asıl bağışıklık şeklidir
• Vücutta belli reaksiyonlardan sonra şekillenir
• Lenfositler iş gören hücre tipidir
• Belli bir antijen
uyarılan spesifik lenfosit
spesifik immun yanıt
• İki yolla şekillenir
– Humoral(sıvısal) immun yanıt...
– Hücresel immun yanıt...
Spesifik İmmun Yanıt Aşamaları
1. Tanıma
2. Aktivasyon (çoğalma ve değişim)
spesifik lenfosit sayısında artış antijeni ortadan
kaldıracak hücre tipi
3. Efektör aşama
Spesifik olarak aktive lenfositler ve/veya antikorlar ile antijenleri etkisiz hale getirme
Spesifik İmmun Yanıt elemanları + nonspesifik bağışıklık elemanları beraber çalışır.