Yol filmi/Buddy Filmleri
Adından da anlaşılabileceği gibi yol filmi yolda geçer, kaydırmalı çekimlerle, arabalarla, geniş alanlarla ilişkilendirilir. Bu tür Susan Hayward’ın da belirttiği gibi yakın bir geçmişe kadar cinsiyetçi bir türdü.
Klasik yol filmlerinde iki erkek kafadar yol arkadaşıdır ve başlarından çeşitli maceralar geçer.
Ama zamanla tür de değişmiş, farklı karakterler
Road trip movies’e (yol filmlerine) ilham veren eserler:
Elbette türe ilham veren edebi esrelerin en eskisi mitolojik hikâyelerdir, Homeros’un İlyada ve Odise (Odysseia) destanı gibi.
Diğerleri arasında
Cervantes’in Don Quijote’u (1615), Mark Twain’in
Adventures of Huckleberry Finn’i (1885), yenilerde ise
Jack Kerouac’ın On the Road (1957) adlı eserleri
sayılabilir.
Klasik bir örnek: Easy Rider (Dennis Hopper, 1969)
İsyankar iki erkeği Dennis Hopper ve Peter Fonda
oynar. İki oyuncu filmi yazmış, Hopper
yönetmiştir. Filmde nedensellik ilişkisi fazla
kurulmaz, gevşek bir olay örgüsü vardır. İki genç,
batıdan doğuya, Los Angeles’tan New Orleans’a
motosikletle yapılan bu yolculuk boyunca
ABD’de olan olaylar, insanlarla karşılaşırlar. Pek
hoş karşılandıkları söylenemez, filmin sonu kötü
biter.
Farklı örnekler
İlk örneği Lumiere kardeşlerin Bir Trenin Gara Girişi’dir.
Steven Spielberg Duel filmini bir televizyon filmi olarak 1971’de çekti. Filmde bir erkek yola çıkar ve yoldayken bir tır şoförü durup dururken adamı rahatsız etmeye başlar. Taciz eder. Tırın ve arabanın, iki şoförün amansız mücadelesi filmin tamamına yayılmıştır.
https://www.youtube.com/watch?v=SutDTIhbQ2g
Mad Max: Fury Road (Miller, 2015) yeni örnekler arasında sayılabilir.
https://www.youtube.com/watch?v=hEJnMQG9ev8
Türün özellikleri
Erkek karakterler genel olarak başroldedir.
Yolda olmak, özgürlük duygusuna işaret eder.
Diğer türler arasından en benzediği tür westernlerdir.
Kaydırmalı çekimler, zoom’la bolca kullanılır.
Aslında yol boyunca yapılan yolculuğun filmin
sonunda birey için bir keşif yolculuğu olduğunu
anlarız. Bir başka deyişle fiziksel yolculuk içsel
bir yolculuğa da dönüşür.
Filmi izledikten sonra çözümleyeceğiz:
Thelma ve Louise (Ridley Scott, 1991)
Bu film Easy Rider gibi kült olmuştur. Bu sefer karakterlerimiz iki kadın (Susan Sarandon ve Gena Davis) ancak yine Easy Rider’daki gibi isyankarlar.
Biri evli ve mutsuz, diğeri rutin hayatından yorulmuş iki kadın kısa bir tatil yapmak için arabalarıyla yola çıkarlar ama beklemedikleri bir serüvenle karşılaşırlar. İki kadının özgürce yola çıkması ataerkil sistemde tuzaklarla dolu bir yolla karşılaşmalarına yol açar. Kendilerini korumak için bir erkeği vurmak zorunda kalan iki kadın polisten kaçarlar. Bu filmi bir yandan kadınların karşılaştıkları sorunlara işaret ettiği için feminist bir yol filmi olarak okuyabiliriz, bir yandan da belki filmin sonuyla onlara gerçek özgürlüğü vermediği ve aslında ölüme mahkum ettiği için pek de feminist olmadığını söyleyebiliriz. Senaristi bir kadındır: Callie Khouri.
İzlenecek film(ler):
Thelma ve Louise (Ridley Scott, 1991)
https://www.youtube.com/watch?v=2iBFmKlO4BY Easy Rider (Dennis Hopper, 1969)
https://www.youtube.com/watch?v=GwST6mpT7Ds
Bu ders için okunacak kaynaklar (kaynakların tam künyesi ilk dersin içinde bulunmaktadır):
