Daha önce de Bursa'da tarım arazileri üzerinde izin almadan tesis kuran ABD şirketi Cargill ile ilgili yargı organlarına defalarca dava açıldığı, bu davalar sırasında anılan tesisin plan, inşaat ve üretim aşamalarında yürütmesinin
durdurulması yolunda mahkemelerce birçok kez karar verildiği kamuoyunca bilinmekte ve yaşanılan süreç Ekoloji Kolektifi’nce yakından izlenmekteydi. 5578 sayılı yasa uyarınca faaliyetine izin veren Bursa Valiliği’nin 20.02.2007 tarihli kararı hakkında, Bursa 3. İdare Mahkemesi’nin 08.11.2007 gün ve 2007/1338 E. sayılı kararı ile yürütmenin durdurulmasına karar verilmiş, karara yapılan itiraz ise reddedilerek 22.11.2007 tarihinde durum Valiliğe bildirilmiştir. Mahkemenin kararına rağmen Cargill'i kapatmayanlar açıkça suç işlemektedir.
ABD üst düzey yöneticilerinin açık telkinleri ile yasama erkinin Bursa’daki Cargill tesisleri için özel yasa çıkarma eğiliminde olduğu gerek hükümet yetkililerinin açıklamaları, gerekse de gizliden gizliye yürütülen hazırlık çalışmaları ile açıkça görülmüştü. Nitekim 22. Dönem AKP Bursa Milletvekili Altan Karapaşaoğlu’nun, Tarım arazileri üzerinde izin alınmadan kurulan tesislerin işlemlerini tamamlaması için ek süre verilmesini öngören Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasasında değişiklik teklifi TBMM Genel Kurulu'nda tüm itirazlara rağmen görüşülerek kabul edilmiş ve kamuoyunda büyük tepki görmüştü.
Söz konusu Yasa ile 11 Ekim 2004 tarihinden önce gerekli izinler alınmadan, tarım dışı kullanıma açılmış bulunan arazilerin istenilen amaçla kullanımı için, yasanın yayım tarihinden itibaren bir yıl içerisinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığına başvurulması halinde hazırlanacak toprak koruma projesine uyulması ve 11 Ekim 2004 tarihinden önce izinsiz olarak yapılmış her türlü yapıya metrekaresine 5 YTL ödenmesi şartıyla izin verilebileceği düzenlenmiş, söz konusu arazi ve tesislerin istenilen amaçla kullanımı için çeşitli kurumlardan alınması gerekli ruhsat, izin gibi işlemlerin, Bakanlığa başvuru tarihinden itibaren 2 yıl içinde tamamlanması yönelik imkan tanınmış, bu süre içinde gerekli izinleri almayanların üretim faaliyetleri durdurulmasına karar verilebilineceği düzenlenmişti. Söz konusu Yasa kamuoyunda Cargill Yasası olarak anılmıştı.
Cargill ile ilgili Bursa Barosu başta olmak üzere birçok demokratik kitle örgütünün açmış olduğu davaların lehte sonuçlanmış, Cargill’in faaliyetleri mülki amirlikçe durdurularak tesislerinin mühürlenmesi ile sonuçlanan hukuki süreç şirket tarafından yargıya taşınmıştı.
Ne var ki söz konusu Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasası ile Cargill için yeni bir çözüm yaratılmaya
çalışılmış, Cargill’in, bu yasadan yararlanmak için eksikliklerini gidermesinin sağlanmasına çalışılmasının yanı sıra yaklaşık 1 milyon 62 bin 200 YTL ödemesinin gerekmesi, ancak Bakanlar Kurulu’nca, Cargill’in bulunduğu yer Özel Endüstri Bölgesi ilan edildiği için bu paranın dahi ödenmemesinin sağlanacağı, ilgili şirkete ait tesislerin kesinleşmiş yargı kararlarına rağmen yeniden faaliyete geçeceği konusunda uyarılarda bulunularak konu basın açıklamaları ile kamuoyuna duyurulmuştu.
Bu durum yargı kararını işlemez hale getirmek için Bursa'daki Cargill tesisleri ile ilgili özel yasa çıkarmaya giden süreçteki gelişmeler ve kişiye
özel düzenleme getiren ilgili yasal süreci başından bu yana izleyen Ekoloji Kolektifi’nin tepkisi duyarlı tüm kesimlerin bilgisine sunulmaya çalışılmıştı.
Yapılan yasal düzenleme ile bir Amerikan şirketine açıkça ayrıcalık tanındığı, yasama organınca konuya ilişkin yargı kararını ortadan kaldıracak nitelikte yasal düzenleme yapıldığı, bu durumun güçler ayrılığı ilkesine ters düştüğü ve
Anayasanın 2., 10. ve 38. maddeleri ile de bağdaşmadığına dikkat çekilerek Sezer'in ilgili Yasa'yı veto etmesi istenmiş, Sezer'in vetosu ile Yasa TBMM'e gönderilen Yasa, meclis tarafindan aynen kabul edilerek
Cumhurbaşkanlığı'na tekrar geri gönderilmişti. Bu kez Yasa’nın Anayasa Mahkemesi’ne "derhal" taşıması için Cumhurbaşkanı Sezer’e mektup yazılarak hukuk devletinin gereklerini yerine getirmesi için çağrı yapılmıştı. 1997 yılında, Başbakanlık Yüksek Planlama Kurulu kararı ile yapımına izin verilmekle başlayan süreç, bu izin doğrultusunda mevcut 1/25 000’lik ve 1/1000’lik imar planları değiştirilen, inşaat ve emisyon izinleri verilen, tüm bu idari kararların, idari yargı tarafından iptal edilmesi üzerine ise bu kararları bertaraf edebilmek için yasa değişikliği yapılarak “özel endüstri bölgesi” ilan edilen, fakat bu kararın da Danıştay tarafından iptali üzerine Anayasal emir ve
kurallar hiçe sayılarak 5578 sayılı yasa ile af kapsamına alınan Bursa, Orhangazi İlçesi, Gemiç Köyü, Karapınar mevkiinde yasadışı yollarla kurulan Cargill Tarım ve Gıda San. Tic. A.Ş. ne ait 212.511,48 m2 miktarlı alan üzerindeki fabrikanın, 5578 sayılı yasa uyarınca faaliyetine izin veren Bursa Valiliği’nin 20.02.2007 tarihli kararı hakkında, Bursa 3. İdare Mahkemesi’nin 08.11.2007 gün ve 2007/1338 E. sayılı kararı ile yürütmesinin
durdurulmasına karar verilmiştir. Karara yapılan itiraz ise reddedilmiştir. Bu karara rağmen Cargill'i kapatmayanlar suç işlemektedir.
Bursa 3. İdare Mahkemesi’nin 08.11.2007 gün ve 2007/1338 E. sayılı kararındaki gerekçesi, önceden verilen 7 adet iptal kararının varlığı ile tesise af getiren 5578 sayılı Yasanın ilgili maddesinin Anayasa Mahkemesi’nin 19.02.2007 gün, 2007/18 E. ve 2007/9 K. sayılı ilamı ile yürürlüğünün durdurulmasıdır.
Anayasa’nın 138/son maddesi ile İYUK’nun 28. maddesinde yer alan Anayasal kural ve emirler doğrultusunda anılan idari yargı kararının uygulanması için İçişleri Bakanlığı’nca Bursa Valiliği'ne derhal talimat verilmelidir.
Anayasa’ya göre (md.138/son) yargı kararlarının derhal, gecikmeksizin uygulanması Anayasa'nın amir hükmü gereğidir. Bu emre aykırı davranmak ise suçtur. 22.11.2007 tarihinde karar tebliğ edilmesine rağmen gereğini yerine getirmeyen Bursa Valiliği açıkça suç işlemektedir.
Ekoloji Kolektifi olarak mahkeme kararlarını uygulamayan kamu görevlileri hakkında yasal süreç başlatılması için duyarlı tüm demokratik kitle örgütlerini göreve ve eyleme çağırıyoruz.
Kamuoyuna saygı ile duyurulur… Ekoloji Kolektifi 12.12.2007
