HÝPOSPADÝASDA ÝKÝ AÞAMALI KURTARMA OPERASYONU
Eray COPCU , Salih MOLLAOSMANOÐLU , Yücel ÖZTAN1 2 2
ÖZET Amaç:
Yöntem :
Bulgular:
Sonuç:
Anahtar sözcükler:
Two Staged Salvage Operation In Hypospadias SUMMARY
Background:
Material and methods:
Results:
Conclusions:
Keywords:
Hipospadias Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahide tedavisi oldukça güç olan anomalilerden biridir.
Günümüze kadar hipospadias tedavisinde 600 den fazla teknik tanýmlanmýþtýr. Genel olarak bu teknikler tek yada çok aþamalý olarak ikiye ayrýlýr. Her bir teknik kendine özgü avantaj ve dezavantajlara sahiptir. Ýlk defa opere olacak olgularda tek aþamalý teknikler tercih edilirken, daha önce pek çok defa ameliyat edilen olgularda
“kurtarma” ameliyatý olarak seçilecek standart bir yöntem bulunmamaktadýr. Primer olgularla karþýlaþtýrýldýðýnda daha önce opere edilmiþ olgularda daha yüksek oranlarda komplikasyon söz konusudur.
1995- 2000 yýllarý arasýnda iki yada daha fazla sayýda baþarýsýz hipospadias onarýmý yapýlmýþ 12 olguda Bracka'nýn tanýmlamýþ olduðu çift aþamalý teknikle kurtarma operasyonu yaptýk. Olgulara birinci oturumda yeni üretra için kulak arkasý veya yanak mukozasýndan alýnan tam kalýnlýktaki greftle dayanýklý ve geniþ bir yatak oluþturuldu, 6 ay sonraki ikinci oturumda üretra oluþturulup ektopik meatus anatomik yerine çekildi. Üretra üzeri fleple kapatýlarak su geçirmez þekilde yerine sütüre edildi.
Bir olguda ilk oturum sonrasý greftte enfeksiyona baðlý kýsmi kayýp; ikinci oturum sonrasý iki olguda (% 17) fistül gözlendi.
Literatürdeki kurtarma ameliyatý verilerine göre oldukça düþük olan bu oranlarla kurtarma operasyonu gerektiren hipospadiaslý olgularda Bracka'nýn tanýmladýðý iki aþamalý tekniðin iyi bir alternatif olacaðý sonucuna vardýk.
Hipospadias, Bracka, kurtarma operasyonu, çok aþamalý
Hypospadias is one of the most challenging anomalies in the point of reconstruction. More than 600 techniques have been described in the literature until now. These techniques can be considered as either single or multiple staged. Every technique has some advantages and disadvantages. Although one stage techniques are mostly performed in primary hypospadias, there is no consensus in management of secondary hypospadias for “salvage” operations. More complication rates have been reported in secondary cases.
Between 1995 to 2000, we performed two stage hypospadias repair described by Bracka, in twelve patients who had history of two or more hypospadias repairs. Initially the patients were operated to create a bed for neo-urethra by a full thickness skin graft from retro-auricular region or buccal mucosa. Six months later, neo-urethra was created using this graft and the meatus was relocated to the anatomical region. To prevent fistula formation, waterproofing flap was performed to cover of neo-urethra.
Partial graft loss seen as secondary to infection was observed in one patient after the first operation and fistulas were seen in two patients after the second operation.
These complication rates were lower than the reported salvage hypospadias repair techniques found in the literature. We concluded that two-stage hypospadias repair of Bracka is a good alternative in salvage hypospadias repair.
Hypospadias, Bracka, Salvage operations, Multi-staged
1 2
Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalý, Týp Fakültesi, Adnan Menderes Üniversitesi, AYDIN Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Kliniði, Ýzmir Atatürk Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi, ÝZMÝR
Hipospadias, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahide tedavisinde en çok teknik tanýmlanan ve en eski geçmiþe sahip olan anomalilerden birisidir.
Günümüze kadar tanýmlanmýþ tüm tekniklerin kendine özgü avantaj ve dezavantajlarý sunulmuþtur.
Ancak tüm dünyaca kabul edilmiþ ideal bir operasyon yöntemi yoktur. Ýdeal teknikte aranan temel özellikler:
normal uretra formasyonunu saðlanmasý, en düþük komplikasyon oranýna sahip olmasý ve iyi bir kozmetik görünüm saðlamasý olarak sýralanmaktadýr.
Seçilecek teknik genellikle cerrahýn algýsýna baðlý olarak belirlenmektedir. Teknik, hasta için en ideal sonuca ulaþmayý hedeflerken ayný zamanda hýzlý, basit ve güvenilir olmalýdýr. Hipospadiasda daha önce ameliyat yapýlmýþ ancak baþarýsýz olmuþ olgularda
tekrar yapýlacak ameliyatta baþarý þansý daha da düþmekte ve ikincil ameliyatlar cerrahi açýdan daha zor olmaktadýr. Daha önce pek çok ameliyat geçiren olgularda üretral yatak bozulmuþ, hatta devaskülarize olmuþ olabilir. Üretral yataðýn yeniden oluþturulmasý gereken durumlarda, yeni üretranýn kýlsýz, kolay elde edilebilen dokudan, kozmetik sonucu güzel, dayanýklý ve kanlanmasý iyi olmalýdýr. Hipospadias cerrahisindeki en temel tartýþmalardan birisi seçilecek yöntemin tek veya iki aþamalý olup olmayacaðýdýr.
Günümüzde özellikle ilk defa ameliyat olacak olgularda tek aþamalý yöntemler hem cerrah hem de hasta için daha uygun gelmektedir. Ancak avantajlarý nedeniyle pek çok cerrah iki aþamalý yöntemleri baþarý ile kullanýlmaktadýr.
1
2
3
4
5
5,6
Bu çalýþmamýzda daha önce iki yada daha fazla hipospadias cerrahisi geçirmiþ ve baþarý elde edilmemiþ olgularda yaptýðýmýz iki aþamalý kurtarma ameliyatý tekniðimizi ve sonuçlarýmýzý sunduk. Tüm o l g u l a r a k o l a y l ý k l a u y g u l a n a b i l i r o l m a s ý , komplikasyon sýklýðýnýn daha az olmasý, daha önceki üretral yataðýn bozulmasýndan dolayý saðlýklý ve dayanýklý yeni üretra yataðý oluþturmasýndan dolayý Bracka tarafýndan tanýmlanan iki aþamalý hipospadias onarýmý yaptýk.
Ýzmir Atatürk Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Kliniðine 1995- 2000 yýllarý arasýnda baþvuran, kendilerine daha önce iki yada daha fazla sayýda hipospadias ameliyatý yapýlmýþ, ancak baþarý elde edilememiþ olan toplam 12 olgu çalýþmamýza alýndý. Olgularýn hepsinin ayrýntýlý özgeçmiþleri alýnýp fiziksel bakýlarý yapýldýktan sonra tüm olgular Bracka'nýn tanýmlamýþ olduðu iki aþamalý hipospadias onarýmý ameliyatýna alýndýlar. Olgularýn tümü genel anestezi altýnda opere edildi:
Olgular turnike altýnda opere edildiler.
Vazokonstrüktör herhangi bir madde verilmedi. Her olguda yapay ereksiyon, serum fizyolojik verilerek saðlandý ve kordi varlýðý test edildi (Resim 1,2).
Penis'in glansýna 5/0 nylon ile aský sütürü geçirilip penis askýya alýndý. Oluþturulmasý planlanan yeni
meatausdan, ektopik meatausa kadar olan alanda vertikal çizim yapýldý. Ayrýca subkoronal transvers çizim yapýldý. Ýnsizyonlar çizime uygun olarak 15 numara bisturi ile yapýldý. Üretral yataktaki daha önceki operasyona ait skar dokusu tümüyle eksize edildi. Serum ile ýslatýlmýþ tamponlar kullanýlarak saydam membran görününceye kadar dokularýn temizliði yapýldý. Glanstaki oluk oluþturma iþlemi keskin disseksiyon makasý kullanýlarak yapýldý. Her iki korpora kavernosumun distal sonlarýna ulaþýlacak þekilde dokular alýnýp konacak deri grefti için uygun
yatak hazýrlandý. Kordi olan olgularda, kordi serbestleþtirilmesi iþlemi yapýldý. Yatak oluþturulup, kordiler temizlendikten sonra defektin büyüklüðüne göre kulak arkasýndan- eðer kýl içeriyorsa yanak mukozasýndan- tam kat greft alýndý. Alýnan greftin altýndaki yað dokularý temizlendikten sonra, yeni üretra yataðýna adapte edildi. Greft yerine 6/0 katgüt ile tespit edildi. Greftin en iyi þekilde tutmasý ve hematomun önlenmesi için bohça (tie-over) pansuman yapýldý. Lateralde 4/0 naylon sütürlerle pansuman baskýlý hale getirildi. Olgulara 8F silikon Foley sonda kondu. Traksiyon dikiþi alýnýp, turnike kaldýrýldý. Sonda, hareketi önlemek için abdominal deriye sabitlendi. Olgulara ikinci kuþak sefalosporin profilaktik oral verildi. Sonda post-operatif 3. günde alýndý. Pansuman ise post-operatif 5. gün açýldý.
Birinci haftadan sonra grefte vazelinle masaj yapýldý (Resim 3).
Olgular ilk ameliyattan 6 ay sonra tekrar hastaneye kabul edildiler. Olgularýn tümünde önceden uygulanmýþ greftler kontrol edildi. Olgular yine genel anestezi altýnda operasyona alýndý (Resim 4).
Olgularda tekrar yapay ereksiyon testi uygulanýp, kordi varlýðý kontrol edildi. Bracka'nýn tanýmladýðý,
5
GEREÇ VE YÖNTEM
1. Aþama:
2. Aþama:
Resim 1: Daha önce penoskrotal yerleþimli hypospadias nedeniyle 6 defa operasyon geçirmiþ olgunun Bracka operasyonu öncesi görünümü. Operasyon alanýnda skarlý doku ve meatusun distal penil yerleþimde olduðu görülüyor.
Resim 2: Ayný olgunun pre-operatif lateral görüntüsü.
Olguya yapay ereksiyon testi uygulanmýþ hali.
Resim 3: Olgunun Bracka 1. aþama uygulandýktan 6 ay sonraki görünümü. Greft yeni üretra oluþturmak üzere hazýrlanmýþ halde.
yeni meatusun anterior sýnýrýndan baþlayan ve eski meatusun çevresinden dönen U þeklinde çizim yapýldý.
Üretraya 8F foley sonda uygulandý. Olgulara turnike uygulandý. 15 numara bisturi ile çizime uygun kesiler
yapýldý. Greft iki kenardan sondayý rahatlýkla kapatabilecek þekilde kaldýrýldý. Meatustan baþlayarak, yeni üretrayý oluþturacak þekilde 6/0 vicryl ile aralýklý sütürler kondu. Daha sonra 6/0 katgütle devamlý sütür kondu. Olgularda fistül riskini en aza indirmek için su geçirmez (waterproofing) flep planlandý (Resim 5). Bu amaçla penis dorsalinden subkutanöz planda flep kaldýrýldý. Flebin pedikülü
olabildiðince proksimalde tutularak flebin rahat hareket etmesi saðlandý. Flep, oluþturulan yeni üretrayý tamamýyla örtecek þekilde adapte edilerek kenarlarý 6/0 vicryl ile tespit edildi (Resim 6). Turnike açýlarak hemostaz saðlandý. Subkutan tabaka 6/0 katgut ile iki kat olarak kapatýldý (Resim 7). Olgulara baskýlý pansuman yapýldý. Post-operatif 1. hafta sonunda sonda alýndý. Olgularýn hepsine profilaktik antibiyoterapi yapýldý.
Tüm olgular en az 6 ay izlendiler.
Resim 4: Olgunun Bracka 2. seans uygulanýrken ki görüntüsü. Penis traksiyona alýnmýþ ve sonda konmuþ.
Resim 5: Su geçirmezlik flebinin hazýrlanýþý.
Resim 6: Su geçirmezlik flebinin uygulanýþý. Flep yeni oluþturulan üretrayý tamamen kaplayacak þekilde adapte ediliyor.
Resim 7: Post-operatif erken dönem görüntüsü.
Resim 8: Post-operatif 2 yýl sonraki görüntüsü. Normal miksiyon saðlanmýþ durumda.
BULGULAR
TARTIÞMA
Olgularýn en küçüðü 8 yaþýnda, en büyüðü ise 21 yaþýnda olup ortanca yaþ deðeri 12 idi. Olgular daha önce 2 ile 8 ameliyat edilmiþlerdi (ortalama 4,2).
Olgulardaki hipospadiasýn anatomik daðýlýmý þöyle idi: 8 olguda mid penil, 2 olguda distal penil, 1 olguda subkoronal ve 1 olguda penoskrotal idi. Olgularýn sadece birinde ( % 8) ilk ameliyattan sonra konan greftte enfeksiyona baðlý parsiyel kayýp gözlendi. Bu olguya yanak mukozasýndan alýnan greft konmuþtu.
Kayýp nedeniyle 3 ay sonra tekrar greft uygulanýldý.
O l g u l a r ý n t ü m ü n d e g r e f t m a t u r a s y o n u n u n tamamlanmasý için ilk operasyondan 6 ay sonra ikinci ameliyata alýndý. Ýkinci ameliyat sonrasý iki olguda (%17) fistül geliþti. Her iki fistüller eski meatus ile yeni üretranýn birleþme yerinde idi. Olgulara lokal flepler ile fistül onarýmý yapýldý. Postoperatuvar striktür gözlenmedi. Olgularýn hiçbirinde greft alýnan donör alanda herhangi bir komplikasyon gözlenmedi.
Her olgunun ikinci ameliyatýndan sonra miksiyonu deðerlendirildi. Hepsinde projektil miksiyon saðlandýðý görüldü (Resim 8). Hiç bir olguda kozmetik problem yaþanmadý. Olgularýn hepsi en az 6 ay, en fazla 2 yýl izlendi. Eriþkin olgularda seksüel fonksiyonlara yönelik ek bir problem gözlenmedi.
Hipospadias 1/300 gibi oldukça sýk görülen bir anomalidir. M.Ö. 25 ile 103 yýllarý arasýnda yaþayan Oribaus'un çalýþmalarýnda yer alan oldukça eski bir cerrahi problemdir. Günümüze kadar 600 den fazla teknik tanýmlanmýþ olmasý, ideal bir onarým yönteminin bulunamadýðýný ve halen arayýþlarýn sürdüðünü göstermektedir. Primer tedavisinde bile güçlük yaþanan, bu anomalide daha önce bir çok kez ameliyat edilen ve normal anatomik yapýsý ile doku bütünlüðü bozulan olgularda “kurtarma” operasyonun yapýlmasý ciddi sýkýntýlar doðurmaktadýr. Johnson ve Coleman primer olgularla karþýlaþtýrýnca kurtarma ameliyatý yapýlmýþ daha önce ikiden fazla opere edilen olgularda daha sýk komplikasyon olduðunu rapor etmiþlerdir. Kullanýlan tüm tekniklerde amaç yeni bir tüp oluþturarak meatusun mevcut ektopik yerinden alýnýp, olmasý gereken yere taþýnmasý, varsa kordinin düzeltilmesi, kozmetik olarak kabul edilir pensin yaratýlmasý ve hastanýn seksüel fonksiyonlarýnda bütünlük saðlanmasýdýr. Þüphesiz ki tanýmlanan her bir teknik bir prensibe baðlý olarak sunulmuþsa da beraberinde komplikasyonlarý da getirmektedir. Genel olarak hipospadiasta kullanýlan teknikler tek yada çok oturumlu olarak sýnýflandýrýlabilir. Çok oturumlu teknikler zaman alýcý olmasý, olgunun ek anestezi almasý, iki aþama arasýnda hastanýn beklemesi ve maliyetiyle ilgili olarak daha geri planda tercih edilmektedir. Tek seanslý yöntemlerde flep yada greft kullanýlarak yeni üretra oluþturulur. Hodgson ve Asopa penisin iç yüzeyini rotasyona uðratýlmýþ
dokuyla yeni üretrayý oluþturmuþ ve dýþ yüzeyle de defekti kapatmýþlardýr. Tek aþamalý yöntemlerde flep kullanýlarak hipospadias tamirine yönelik pek çok yayýn yapýlmýþtýr. Teorik olarak kýlsýz bir dokudan oluþan flep daha iyi kanlanmaya sahip olacaðýndan greftden daha iyi sonuç verecektir. Ýlk defa opere edilecek olgularda MAGPÝ (Meatal advancement and glanuloplasty incorparated), distal tabanlý flip-flap, tüp yada onlay prepusiyal ada flebi oldukça sýk kullanýlan ve popüler olan yöntemlerdir.
Hipospadiasda greft kullanýlmasý ise ilk defa 1941 yýlýnda Humby tarafýndan rapor edilmiþtir. 1961 yýlýnda Devine ve Horton prepusiyal deriyi greft olarak kullanýp hipospadias tamiri yapmýþlardýr.
Daha sonralarý ise pek çok farklý alandan alýnan greftler ile hipospadias onarýmý rapor edilmiþtir:
Yanak mukozasý , mesane mukozasý , kulak arkasý , ince barsak mukozasý ve periton . Her bir çalýþmada farklý komplikasyon oranlarý rapor edilerek avantajlarý sunulmuþtur. Ancak tümünde greftler; alýnmasý ve uygulanmasý flebe oranla daha kolay oluþu, daha ince sonuç elde edilmesi ve torsiyon olmamasýndan dolayý tercih edilmiþlerdir. Greftin kullanýlmasý ile yeni üretra daha rahat yapýlmýþ ve penisin kozmetik görünümü daha olumlu bulunmuþtur. Son dönemde iki aþamalý yöntemleri popülarize eden araþtýrmacý ise Bracka'dýr. Bracka yaptýðý çalýþmada kendi yönteminin asistanlar ve yeni uzmanlarca çok daha kolay öðrenilebilir ve uygulanabilir olduðunu göstermiþtir. Bu yöntem oldukça düþük komplikasyon oranlarýna sahiptir ki fistül oraný % 5.8 olarak rapor edilmiþtir. Bizim serimizde sayýmýzýn az olmasý ve olgularýn daha önce 2 yada daha fazla opere edilmiþ olmalarýna raðmen fistül oranýmýz % 8.3 idi.
Hipospadiasta kurtarma ameliyatlarýnda pek çok farklý yaklaþým rapor edilmiþtir. Burbige ve arkadaþlarý 11 olguda extragenital kýsmi kalýnlýkta deri grefti kullanýlarak kurtarma ameliyatý yapmýþlar ve 2 olguda striktür 2 olguda ise fistül rapor etmiþlerdir.
Hayashi ve arkadaþlarý ise kurtarma operasyonu olarak Snodgrass tarafýndan popülarize edilmiþ tubularize edilmiþ insize plate uretroplasti operasyonu uygulamýþlar ve toplam 5 olgularýnýn sadece 1 inde fistül komplikasyonu (%20) rapor etmiþlerdir.
Jayanthi ve arkadaþlarý ise bizim çalýþmamýzdaki kaygýlarýmýzýn tersine kurtarma ameliyatlarýnda daha önce operasyon uygulanmýþ alandan kaldýrdýklarý flepler ile operasyon yapmýþlar ve Mathiý üretroplasti yapýlan olgularýn % 14 ünde komplikasyon geliþtiði, ada flebi yapýlan olgularýn ise % 57 sinde komplikasyon geliþtiðini rapor etmiþlerdir. Joseph ve Perez yaptýklarý çalýþmada kurtarma ameliyatýnda tunika vaginalis ile üretroplasti gerçekleþtirmiþler ancak bu dokunun ek bir avantaj getirmediði sonucuna varmýþlardýr. Son olarak Wheeler and Malone kurtarma operasyonunda Mathiue yöntemin kullanmýþlar ancak bu yöntemin sadece primer olgularda tercih edilmesinin gerektiðini, kurtarma
1
3
7 8
9,10
11
12
13 14 5
15 16
17
5,18,19
2 0
21
22
23
24
ameliyatý için uygun olmayan bir seçenek olduðunu vurgulamýþlardýr. Biz kurtarma amacýyla yapýlan hipospadias tamirlerinde Bracka'nýn tanýmlamýþ olduðu çift aþamalý yöntemin iki aþamalý olmasýna raðmen düþük komplikasyon oranýndan dolayý özellikle daha önce pek çok defalar ameliyat olmuþ ancak baþarýlý olunamamýþ hipospadias olgularýnda tercih edilmesi gereken bir yöntem olduðunu düþünmekteyiz.
25
KAYNAKLAR
YAZIÞMAADRESÝ 1. Hodgson NB. History of hypospadias repair. In Ehrlich
RM, Alter GJ (eds) Reconstructive and plastic surgery of the external genitalia, 1st ed. Philadelphia:W.B.
Saunders, 1999:14-22.
2. Snodgrass W, Koyle M, Manzoni G, Hurwitz R, Caldamone A Ehrlich R Tubularized incised plate hypospadias repair: results of a multicenter experience.
J Urol 1996;156: 839-41.
3. Johnson D, Coleman DJ. The selective use of a single- stage and a two-stage technique for hypospadias correction in 157 consecutive cases with the aim of normal appearance and function. Br J Plast Surg 1998;
51:195-201.
4. Joseph DB, Perez LM. Tunica vaginalis onlay urethroplasty as a salvage repair. J Urol 1999; 162(3 Pt 2):1146-7.
5. Bracka A. A versatile two-stage hypospadias repair. Br J Plast Surg 1995; 48:345-52.
6. Bracka A. Hypospadias repair: the two-stage alternative. Br J Urol 1995; 76 Suppl 3:31-41.
7. Hodgson N. A one-stage hypospadias repair. J Urol 1970;104: 281
8. Asopa HS, Elhence IP, Atri SP, Banset NK. One-stage correction of hypospadias using a foreskin tube: a preliminary report. Int Surg 1971; 55: 435
9. Barroso U Jr. Jednak R. Spencer B, Gonzales, R.
Further experience with the double onlay preputial flap for hypospadias repair. J Urol 2000;164: 998
10. Castanon M, Munoz E, Carrasco R, Rodò J, and Morales L. Treatment of proximal hypospadias with a tubularized island flap urethroplasty and the onlay technique: a comparative study. J Pediatr Surg 2000;
35: 1453
11. Humby G. A one-stage operation for hypospadias. Br J Surg 1941;29: 84
12. DevineC, Jr. Horton C. A one-stage hypospadias repair. J Urol 1961;85: 166
13. Brock JW 3rd. Autologous buccal mucosal graft for urethral reconstruction. Urology 1994; 44:753-5.
14. Decter RM, Roth DR, Gonzales ET. Jr. Hypospadias repair by bladder mucosal graft: an initial report. J Urol 1988; 140(5 Pt 2):1256-8.
15. Grossklaus DJ, Shappell SB, Adams MC, Brock JW.
3rd, Pope JC 4 . Small intestinal submucosa as a urethral coverage layer. J Urol 2001; 166:636-9.
16. Nanni L, Vallasciani S, Fadda G, Perrelli L Free peritoneal grafts for patch urethroplasty in male rabbits. J Urol 2001;165: 578-80.
17. Ferro F, Zaccara A, Spagnoli A, Lucchetti MC, Capitanucci ML, Villa M. Skin graft for 2-stage treatment of severe hypospadias: back to the future? J Urol 2002; 168(4 Pt 2):1730-3.
18. Bracka A. Hypospadias repair: the two-stage alternative. Br J Urol 1995; 76 Suppl 3:31-41.
19. Bracka A. A long-term view of hypospadias. Br J Plast Surg 1989; 42:251-5.
20. Titley OG, Bracka A. A 5-year audit of trainees experience and outcomes with two-stage hypospadias surgery. Br J Plast Surg 1998; 51:370-5.
21. Burbige, K. A.; Hensle, T. W., and Edgerton, P.
Extragenital split thickness skin graft for urethral reconstruction. J Urol 1984 Jun; 131:1137-9.
22. Hayashi Y, Kojima Y, Mizuno K, Nakane A, Tozawa K, Sasaki S, Kohri K. Tubularized incised-plate urethroplasty for secondary hypospadias surgery. Int J Urol 2001; 8:444-8.
23. Jayanthi VR, McLorie GA, Khoury AE, Churchill BM.
Can previously relocated penile skin be successfully used for salvage hypospadias repair? J Urol 1994;
152(2 Pt 2):740-3; discussion 743.
24. Joseph DB, Perez LM. Tunica vaginalis onlay urethroplasty as a salvage repair. J Urol 1999; 162(3 Pt 2):1146-7.
25. Wheeler R, Malone P. The role of the Mathieu repair as a salvage procedure. Br J Urol 1993 ; 72:52-3.
th
Yrd. Doç.Dr. Eray COPCU
Adnan Menderes Üniversitesi Týp Fakültesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi AD. 09100 AYDIN
Faks : (256) 212 01 46 Geliþ Tarihi : 05.05.2003 Kabul Tarihi : 23.05.2003
E-Posta : ecopcu@adu.edu.tr
