AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ
Dr. Funda GÜMÜŞ
AİLE PLANLAMASI NEDİR
Kişilerin istedikleri zaman, bakabilecekleri sayıda çocuk sahibi olmaları, çocuğu
olmayanların ise çocuk sahibi olmaları için yardım alabilmeleridir
RİSK FAKTÖRLERİ
Bir kadının;
18 yaş altında, 35 yaşın üzerinde gebe kalması
2 yıldan daha sık aralıklarla doğum yapması
4 ve 4’ten daha fazla çocuk sahibi olması
Hem kendisinin hem de çocuğunun hastalık ve ölüm riskini artırır
GEBELİKTEN KORUNMAK İÇİN
Aile Planlaması
yöntemleri konusunda danışmanlık alın
Eşinizle ortak karar vererek güvenilir bir yöntem seçin
GEBELİKTEN KORUYAN ETKİLİ YÖNTEMLER
Hormonal Yöntemler
Ağızdan Alınan Haplar
Depo Olarak Yapılan İğne Şeklindekiler
Kondom(prezervatif)
Rahim İçi Araçlar
Deri Altı Kapsülleri
Gönüllü Cerrahi Yöntemler
DOĞUM KONTROL HAPLARI
%99 Etkilidir
Her gün düzenli alınması gerekir
Bırakıldığında tekrar gebe kalınabilir
Adet ağrısını azaltır adetleri düzenler
Kansızlığı azaltır
Rahim ve yumurtalık kanserlerine karşı koruyucudur
Bazı İltihaplanmalardan korur
KİMLER İÇİN UYGUN DEĞİLDİR
Meme kanseri şüphesi olanlar
Nedeni bilinmeyen kanaması olanlar
35 ve daha yukarı yaşta olup sigara içenler
Damar sertliği, damar tıkanıklığı, tansiyonu yüksek (150-100) ve felç öyküsü olanlar
Şeker hastalığı olanlar
Emzirenler
DİKKAT!
Hap kullananlarda:
Şiddetli göğüs ağrısı,karın ağrısı, bacak ağrısı, baş ağrısı ve görmede bulanıklık olursa
HEMEN BİR DOKTORA BAŞVURULMALIDIR!
GEBELİKTEN KORUYAN İĞNELER
GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ İĞNELER
1 ve 3 aylık koruyan iğneler şeklindedirler
Adetin ilk 7 günü içinde uygulanabilir
İlk uygulamada 2 hf. Ek bir yöntem gerekir
Adet düzensizlikleri görülebilir
Bırakıldıktan sonra doğurganlık bir süre gecikebilir
RAHİM İÇİ ARAÇ
Bakır veya Hormon içeren küçük plastik bir araç
Döllenmeyi engeller
RAHİM İÇİ ARAÇ
% 98 etkilidir
Uzun süre gebelikten korur.(Bakırlısı10 yıl)
Çıkartıldığında hemen gebe kalınabilir
İlk 3 ay birtakım sıkıntılar olabilir
KİMLER KULLANAMAZ
Adetleri aşırı ağrılı ve adet kanaması çok fazla olan kadınlar
Rahminde veya diğer üreme organlarında iltihap bulunanlar
Birden fazla cinsel eşi olanlar
Kısa sürede yeniden çocuk sahibi olmak isteyenler
KONDOM (PREZERVATİF)
Doğum kontrolüne
erkeklerinde katılımını sağlar
Hiçbir yan etkisi yoktur
Mutlaka usulüne uygun olarak kullanılmalıdır
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korur
DERİ ALTI KAPSÜLLERİ
DERİ ALTI KAPSÜLLERİ
% 99 etkilidir
5 yıl gebelikten korur
Emziren anneler kullanabilir
Korumaya hemen başlar
Adetin ilk 7 günü içinde uygulanabilir
Yaş sınırı yoktur.İleri yaştaki kadınlarda kullanabilir
KADINDA TÜPLERİN BAĞLANMASI
Kadının cinsel isteğinde,adet düzeninde,vücut yapısında
herhangi bir değişiklik meydana getirmez
%100 etkilidir
Emzirmeyi engellemez
Kolay bir ameliyatla ömür boyu koruma sağlar
Karar kesin olmalıdır.Geri dönüşü yoktur
ERKEKTE TOHUM KANALLARININ BAĞLANMASI
Bütün cinsel olaylar eskisi gibi devam eder
Koruyuculuk hemen başlamaz
Karardan emin olunmalıdır
SPERMİSİTLER (Sperm Yok Ediciler)
Kadının vajinasına konularak uygulanan jel, fitil ve köpüren tabletlerdir
Erkek tohum hücrelerini vajina içinde etkisiz hale getirerek gebeliği önler
ETKİLERİ SINIRLI OLAN YÖNTEMLER
Takvim metodu
Geri çekme
Hazneyi yıkama
Emzirme
TAKVİM YÖNTEMİ
Gebelik açısından en riskli günleri hesaplayarak gebelikten korunmaya çalışmak şeklinde uygulanır
Bir adetin ilk günü ile sonraki adetin ilk günü
arasındaki süre kadının adet döngüsüdür (çoğu
kadında bu süre 28 gündür). Bu süre hesaplandıktan sonra bulunan rakamdan 14 gün çıkarılır ve bu
şekilde ortaya çıkan rakam bize adetin birinci gününden itibaren hesaplanmak koşuluyla yumurtlamanın olacağı tarihi verir
GERİ ÇEKME (Dışarı Boşalma)
Cinsel ilişki sırasında, boşalma olmadan
önce, erkeğin penisini kadının vajinasından çıkararak dışarıya boşalmasıdır
Bu yöntemin doğru uygulanabilmesi ve cinsel ilişkinin olumsuz etkilenmemesi için iki
tarafında bu konuda istekli ve kesin kararlı olması gerekir
HAZNEYİ YIKAMA
İlişkiden hemen sonra vajen içinin yıkanması işlemine "vajinal duş" adı verilir
Yetersiz bir yöntemdir
Spermler boşalmadan 90 saniye sonra bile rahime ulaşabilirler
Vajeni suyla temizleseniz bile, spermler çoktan rahim ağzını geçerek tüplere doğru yönlenmiş olabilir
HAZNEYİ YIKAMA
Vajenin iç örtüsü, bu bölgeyi koruma altına alan özel flora ve salgılarla kaplanmıştır
Vajinal duş/yıkama
Doğal korunma örtüsünü ortadan kaldırır
Vajen iç dokusuna zarar vererek kötü kokulu akıntı ve enfeksiyon oluşmasına neden olur
EMZİRME
Doğum yapmış kadınlar
kısa bir süre adet görmezler
Emzirmek anneyi gebelikten korumaz
AP yöntemi değildir
Emziren kadınlar
lohusalıktan hemen sonra etkin bir AP yöntemi
kullanmalıdır
ACİL KORUNMA
Korunmasız cinsel ilişkide bulunduysanız ya da bir korunma yöntemi kullanırken beklenmedik bir
durumla karşılaşırsanız gebeliği önlemek için
cinsel ilişkiden sonraki ilk üç gün (72 saat) içinde aile planlaması hizmeti sunan bir sağlık
kuruluşuna başvurmalısınız
Tüm önlemlere karşı gebelik oluşmuşsa 10. haftaya kadar kürtaj yasaldır
İstenmeyen gebeliklerde Doğumevlerine veya
hastanelerin Aile Planlaması kliniklerine başvurun
Kürtaj bir Aile Planlaması yöntemi değildir
