MESLEKİ REHBERLİK VE MESLEKİ REHBERLİK VE
DANIŞMA DANIŞMA
Prof. Dr. Metin PİŞKİN Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi
1
2. Kavramları Netleştirmek
Meslek İş
Kariyer
2
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
3
Meslek Nedir?
Meslek terimi Türkçede oldukça kapsamlı bir terimi ifade etmek için kullanılmaktadır.
Oysa Batı dillerinde :
Vocation
Occupation
Profession
Career
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
Mesleğin Unsurları
Eğitim
Ürün veya hizmet sunmak
Kazanç / gelir elde etmek
Toplumsal normlar
4
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
Eğitim
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
Diploma gerekli midir?
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
Bu kişinin bir mesleği var mıdır?
Hangi okulu bitirmiş olabilir?
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
Üretim aktiviteleri
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
Hizmet sunmak
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
10
Mesleğin Tanımı:
Meslek, bir kimsenin belli bir eğitim yolu ile ve genellikle para kazanmak için
edindiği, sonucunda topluma yararlı bir
ürün veya hizmet ortaya koyduğu, kuralları toplum tarafından belirlenmiş etkinlikler bütünü olarak tanımlanabilir.
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
Meslek sadece para
kazanmak için mi yapılır?
12
MESLEK
Meslek eğitim ilişkisi. En basit düzeyde yapılan mesleki
faaliyetler için bile en alt düzeyde bir eğitim gerekmez mi?
Rogers’a göre, özü ya da kendini gerçekleştirme tam kapasite ile çalışma demektir.
Freud’a göre psikolojik sağlığın en önemli göstergesi “sevme” ve
“çalışma”dır.
Meslek, kişinin kimliğinin en önemli kaynağı olup, onun çevrede saygı görmesine, başkaları ile ilişki kurmasına, toplumda bir yer edinmesine ve işe yaradığı duygusunu yaşamasına olanak veren bir etkinlik alanıdır.
Çalışma yaşamında mutsuzluğun en önemli nedeni kişinin seçtiği mesleğin, sahip olduğu kendi niteliklerine uygun olmamasıdır.
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
13
Meslek Düzeyi
Mesleklerin gerektirdiği;
akademik yetenek düzeyi,
formel akademik eğitim düzeyi ve
mesleki faaliyetlerin karmaşıklık ve soyutluk düzeyi açısından oluşturduğu hiyerarşik düzene meslek düzeyi denmektedir.
Meslek düzeyi aynı zamanda toplumu oluşturan bireylerin mesleklere atfettiği önemi ya da mesleğin prestijini
yansıtmaktadır.
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
14
Meslek Alanı
Benzer etkinlikleri içeren mesleklerin oluşturduğu gruba ise meslek alanı adı verilmektedir.
Örneğin tıp doktorluğu ve hemşirelik aynı alandan ancak farklı düzeyden mesleklerdir.
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
15
İş Nedir?
Belli bir işyerinde sürdürülen benzer etkinlikler grubudur (Kuzgun, 2000).
Bir kimsenin mesleği olabilir ama işi olmayabilir.
Yani iş, mesleki bilgi ve becerilerin uygulamaya konmasıdır.
Bir başka ifade ile iş, bir mesleği belli bir alanda belirli bir işveren için icra etmektir (Harris-Bowlsbey,
Suddarth ve Reile, 2000).
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
16
Kariyer Nedir?
Kariyer Nedir?
Kariyer yaşam boyu süren bir süreçtir.
Meslek öncesini, mesleğin icrasını ve meslek sonrasını kapsar.
Meslekte ilerleme, duraklama ve
gerilemeleri de kapsayan bir süreçtir.
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
17
Kariyer Olgunluğu
Bireyin kariyer gelişim görevlerini yerine getirebilme derecesidir.
Bir anlamda bireyin kariyer yaşı olarak düşünülebilir.
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN
18
Kariyer Gelişimi
Kariyerle ilgili olarak yapılan bütün seçimlerin
dizisini ve yaşam sürecinde yapılan geçişleri içerir.
Mesleki Rehberlik ve Danışma Prof. Dr. Metin PİŞKİN