KONFORMİTE VE İTAAT

(1)

KONFORMİTE VE İTAAT

(2)

KONFORMİTE

Bireyin kendi tutumunu grubun

doğrultusunda değiştirmesidir. Kişinin davranış yada tutumuna göre

değiştirmesine denir.

(3)

Bu konuda ilk araştırmalar,Asch tarafından yapılmıştır.

• Asch, 7-9 kişilik denek grupları 1) __ __ __

2) __ __ __

3) __ __ __

4) __ __ __

5) __ __ __

6) __ __ __

7) __ __ __

1’den 5 e kadar sahte denekler 6 ve 7 gerçek denekler

(4)

• Deneklerden bir doğru parçasına göre diğer üç parçanın uzunluklarının tahmini istenir. (uzunluklar gerçekte aynıdır) sahte denek doğrultusunda gerçek deneklerinde

fikir değiştirdiği görülür.

(5)

Konformiteyi belirleyen etmenler

1. Grubun baskısına uğrayan bireyin özellikleri

2. Baskı kaynağı olan grubun özellikleri 3.Birey ile grup arasındaki ilişkinin

nitelikleri

(6)

1.Bireyin özellikleri

• En önemlileri milliyet ve cinsiyettir. Nedeni ise;sosyalleşme olgusunun kadın ve erkek

ayrıca değişik kültürlerden insanlar için farklı olacağı sayıltısıdır.

(7)

2.Grubun özellikleri

• Grubun büyüklüğü ve söz birliği derecesi önemlidir. Büyüklük arttıkça komformite artar ancak artış bire bir değildir. Ayrıca bir

müttefikin bulunması da bireyin grup baskısından etkilenebilirliğini azaltır.

(8)

3.Birey ile grup ilişkilerinin özellikleri

• Ödül açısından;birey ve grubun karşılıklı bağımlılık düzeyi,bireyin grup tarafından çekilme derecesi,kabul edilme düzeyi ve

bireyin grup içindeki statüsü önemlidir.

(9)

Konformitenin kuramsal analizi

• (insanlar niçin uyma davranışı gösterirler)

(10)

1.Enformatif etki

birey gerçeğin doğru bir algısına sahip olma isteğiyle gruba uyuma girer bu etki daha

çok bireyin bilgisinden emin olmadığı durumlarda ortaya çıkar.

(11)

2.Normatif etki

• Bu etki grup tarafından ödüllendirilme

yada gruptan gelecek cezalardan kaçınma isteğidir. Genellikle grup konsensusundan ayrılan bireyler olumsuz değerlendirilme ve dışlanma beklentisi içindedirler.

(12)

İTAAT

• Kişinin otoriteden gelen emre uyarak davranışını değiştirmesidir.

(13)

Konformite ile itaatin farklılaştığı noktalar

konformite

1. diğerlerine uymak

kendine eşit yada aynı statüdekilerden

gelmektir.

2. Gönüllülük

vardır(uymada)

3. Guruba uyan kişi grup ile aynı yada benzer davranış gösterir.

İtaat

1. Uymada daha yüksek statüdekinden gelen baskı söz konusudur 2. Otoritenin etkileme

isteği ve ast’ların buna boyun eğmesi söz

konusudur

3. Birey itaat ettiği otoriteden farklı davranış gösterir

(14)

İtaat konusunda örnek bir araştırma

• Milgram tarafından yapılan bu

araştırmada;bireyin hangi koşullarda

otoriteden emir aldıktan sonra bir diğerine elektrik şoku verebileceği araştırılmıştır.

(15)

• Deneklere cezanın öğrenme üzerine etkisinin araştırılacağı söylenmiştir

• Şikeli bir kura sonucu öğretmen rolü__

deneğe; öğrenci rolü ise __araştırmanın yardımcısına verilmiştir.

• Öğrenci koluna elektrotun bağlandığı sandalyeye bağlanmıştır.

(16)

• Öğretmen öğrenciye birtakım sözcük çiftleri okumuş ve hatırlamadığı her çiftte

öğrenciye elektrik şoku vermesi

söylenmiştir.(hata sayısı attıkça sok da arttırılıyor)

• Denek sıkılıp deneyi yarım bırakmak istediğinde lütfen devam ediniz uyarısı

yapılmıştır.

(17)

Kurbanın fiziksel yakınlığının itaat üzerine etkisi incelendiğinde;

1. koşul kurban bitişik odadadır yüksek voltta duvara vurmaktadır

2. Koşul kurban bitişik odadadır bağırmaktadır

3. Koşul kurban denekle aynı odadadır sözel tepki verir

4. Koşul kurban denekle aynı odadadır elektrik akımını ileten metale kurbanın

elini denek koymak durumundadır

(18)

• Yukarıdaki deneyde itaat oranları %30 ile

%65 arasında değiştiği görülmüştür.

(19)

İtaatte otoritenin gücünün kaynağı da önemlidir

• Telefonla gelen emir ile yüz yüze verilen emire itaatin değişebileceği gibi prestijli bir

kurumdan gelen emirle prestiji düşük kurumdan gelen emire itaatte

değişmektedir.

(20)

Ayrıca grup etkileri de önemlidir

• Aynı ortamda bulunan şoka karşı çıkan sahte deneklerin bulunduğu ortamlarda

deneklerin çalışmaya karşı çıkma davranışlarının arttığı gözlenmiştir.