doğrudan temin ve alımların bölünerek yapılması,dmo’dan yapılacak alımlarda uyulacak esaslar
doğrudan temin ve alımların bölünerek yapılması bazı alımlarda ödeneğin % 10’unun aşılmaması gerektiği.
doğrudan temin dmo’dan yapılacak alımlarda uyulacak esaslar
Doğrudan temin, kanunda belirtilen hallerde, ihtiyaçların, idare tarafından davet edilen isteklilerle, teknik şartların ve fiyatın görüşülerek ihtiyacın temin edilebildiği usuldür.
Bu usulün uygulanmasında 4734 sayılı kanunun 22’nci maddesinde (a-i) bentlerinde sayılan özel durumlar söz konusu olduğu hallerde ve İhale Kanunu Genel tebliğinde bu bentlerle ilgili yapılan açıklamalar doğrultusunda hareket edilmesi esastır.
Mahalli idarelerin içinde yer aldığı kamu idareleri, hizmet, yatırım ve diğer programlarını kamu kaynağı kullanarak yerine getirmektedir.
Bu nedenle ihale ve alım yöntemlerini yasal düzenlemelerinde yer aldığı şekilde yürütmek zorundadır.
İhale yöntemlerini kullanarak yapılacak harcamalar ile ilgili elbette ihale kanunları ve diğer mevzuatlarına uymak gerekmektedir.
Doğrudan temin ile ilgili yasal düzenlemeler
ihtiyaca cevap vermemekle birlikte, mevcut düzenlemeye uyulması esastır ve bu kapsamda harcama talimatlarının destek birimlerinde bölünerek limite uygun hale getirilmesi yöntemi büyük sorunlar yaratmaktadır.
Bu nedenle harcama talimatlarında belirlenen miktarların doğrudan temin limitine uyup uymadığına göre karar vermek uygun olacaktır.
Öte yandan, tüm birimlere tahsis edilen ödenekler dikkate alınarak, harcama çeşidine göre parasal limite konu teşkil eden 21/f ve 22/d bendi kapsamında, (Mal alımı, Hizmet alımı, Yapım işi) alım ve yapım işlerinde ayrı ayrı olmak üzere t o p l a m ö d e n e ğ i n % 1 0 ’ n u g e ç m e m e k u r a l ı n a i ş l e r l i k kazandırılmalı, gerekli durumlarda K.İ.K’den onay alınması yöntemi de işletilmelidir ve kanuna aykırı bir hüküm olmakla birlikte Kamu İhale GenelTebliği’nin;
4734 sayılı Kanunun 22’nci maddesi uyarınca doğrudan temin yoluyla alım yapılması halinde alım yapılacak kişi ya da firmanın ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı teyit ettirilmeyecektir.
Ancak, anılan Kanunun 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen parasal limit dahilinde yapılan alımlarda, alım yapılacak gerçek veya tüzel kişinin Kurumun internet sayfasındaki yasaklılar listesinde bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi ve yasaklı olduğunun belirlenmesi durumunda, söz konusu kişiden alım yapılmaması gerekmektedir. Şeklindeki hükmüne de uyulması gerekmektedir.
Yasal düzenlemeye uyulmaması halinde idari ve mali sorumluluk riski harcama yetkilisi, çalışanlar ve üst yönetici için de geçerli bir risktir.
Örneğin, bir kamu idaresi, çevre düzenlemelerine ilişkin hizmet alımına ilişkin olarak aynı tarihlerde, sınırları içinde yer alan her bir güzergâhı farklı bir bölge ismi ile adlandırmak suretiyle, doğrudan temin limitleri dâhilinde yaklaşık 20 âdete bölerek hizmet alımı gerçekleştirmişse, sorumluları idari ve adli soruşturma ile karşılaşacaklardır.
Doğrudan temin ile ilgili hükümler ihale kanununun 22’nci maddesinde yapılmış, genel tebliğde de ayrıntısına yer verilmiştir.
Buna göre;
Genel olarak, 4734 sayılı Kanunun 22’nci maddesine göre, ilan yapılmadan ve teminat alınmadan doğrudan temin ile yapılabilecek alımlar;
İhtiyacın sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından 1.
karşılanabileceğinin tespit edilmesi.
Sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaç ile ilgili 2.
özel bir hakka sahip olması.
Mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun 3.
ve standardizasyonun sağlanması için zorunlu olan mal ve hizmetlerin, asıl sözleşmeye dayalı olarak düzenlenecek ve toplam süreleri üç yılı geçmeyecek sözleşmelerle ilk alım yapılan gerçek veya tüzel kişiden alınması.
Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan 4.
idarelerin ( 2017 yılı için, 58.555)TL’sını aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımları.
(Kanunda sayılan diğer hallerde) Söz konusu olduğunda;
Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu 5.
kurma ve 10 uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.”
Hükmü gereği alım yapılabilecektir.
Alım yapılacak malın teslimi, hizmetin belli bir süreyi 6.
gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye bağlanması zorunludur.
İhtiyaçların karşılanmasında:
Onay belgesi düzenlenmesi, 1.
Onayı takiben ihale yetkilisince görevlendirilen kişi 2.
veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılması ve buna ilişkin belgelerin dayanakları ile birlikte onay belgesine eklenmesi zorunludur.
İ d a r e l e r c e g e r e k l i g ö r ü l m e s i h a l i n d e , f i y a t 3.
araştırmaları, ilgili İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yaklaşık maliyetin belirlenmesine ilişkin esas ve usuller çerçevesinde yapılabilir.
Özellikle piyasa araştırması sonucu oluşan fiyatların 4.
doğruluğunun, internet ortamında mevcut kamu kurumu fiyatları ile teyit edilmesi sonradan karşılaşılabilecek riskleri bertaraf edecektir.
Bu DMO fiyatları, oda borsa veya yerleşik firma fiyatları olabilir.
DMO’dan yapılacak teyitlerde, DMO fiyatlarından % 6 5.
düşük piyasa fiyatları tespit edilmesi halinde, piyasadan alım yapılması da yasal düzenlemelere uygun olan yöntem olacaktır.
Tek kaynaktan teminde, 4734 sayılı Kanunun 22’nci maddesinin (a), (b), (c) bentleri kapsamında idarece yapılacak alımlarda kullanılmak üzere, “4734 sayılı Kanunun 22’nci maddesinin (a), (b), (c) Bentleri Kapsamında Tek Kaynaktan Temin Edilen Mallara/Hizmetlere İlişkin Form” yer almaktadır ve bu formun eksiksiz doldurularak onay belgesine eklenmesi gerekmektedir.
Buna göre;
Alımın gerçek veya tüzel tek kişiden yapılma sebepleri ayrıntılı, net ve objektif bir biçimde ortaya konacak, Kanunun 22’nci maddesinin anılan bentlerinde belirtilen hükümlerin uygulanabilir olmasını sağlayan sebepler detaylı olarak yazılacak, bunlara ilişkin belgeler de anılan forma eklenecektir.
Diğer yandan mal alımlarıyla ilgili olarak; ihtiyacın niteliği, ihtiyaç konusu malın ayrıntılı teknik özellikleri ve ne amaçla kullanılacağı, anılan amacı en az aynı verimlilik, etkinlik ve fonksiyonellikle karşılayabilecek diğer ürünlerin- modellerin-markaların vb. bulunup bulunmadığının tespitinin yapılıp yapılmadığı ve bulunmuyorsa nedenleri, ihtiyaç konusu malı satan başka firmaların olup olmadığı gibi hususlara yer verilecek, ayrıca piyasa araştırması da yapılacaktır.
Belli bir marka veya modelli malın alınmasının zorunlu olduğu hallerde, 4734 sayılı Kanunun 22’nci maddesinin (a) bendinin uygulanması da mümkün bulunmaktadır.
