Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası 2016-2020
Stratejik Plan
Eylül,2016
Adıyaman Ticaret Ve Sanayi Odası 2016-2020 Stratejik Plan İçindekiler
SUNUŞ... iv
Adıyaman Ticaret Ve Sanayi Odası ... 5
2016-2020 STRATEJİK PLAN ... 5
1. Stratejik Planlama Süreci ... 5
1.1. Genel ... 5
1.2. Stratejik Plan Hazırlık Süreci ... 5
1.2.1. Hazırlık Çalışmaları ... 6
1.2.2. Durum Analizi Çalışmaları ... 7
1.2.3. Geleceğin Planlanması Çalışmaları ... 8
2. Mevcut Durum Analizi ... 9
2.1. Bölge Hakkında ... 9
2.2. Adıyaman Hakkında ... 10
2.2.1. Tarihçesi ... 11
2.2.2. Coğrafi Yapı ... 12
2.2.3. Demografik Yapı ... 13
2.2.4. Sosyal Yapı ... 15
2.2.5. Eğitim Durumu ... 16
2.2.6. Sağlık Durumu ... 18
2.2.7. Kültür Ve Turizm ... 18
2.2.8. Alt Yapı ... 21
2.2.9. Ekonomik Yapı ... 22
2.2.10. Belediye, Şehircilik Ve Projeler ... 30
2.3. Ticaret ve Sanayi Odası Hakkında ... 31
2.3.1. Tarihsel Gelişim ... 31
2.3.2. Kuruluş Tarihi Ve Kuruluş Amacı... 31
2.4. Yasal Yükümlülükler Ve Mevzuat Analizi ... 32
2.5. Faaliyet Alanları Ürün/Hizmetlerin Belirlenmesi ... 36
2.6. Paydaş Analizi ... 38
2.6.1. Üye Durumu ... 40
2.6.2. Üye Memnuniyet Anketi Ve Değerlendirilmesi ... 42
2.6.3. Paydaş Beklenti Anketi Ve Değerlendirilmesi ... 44
2.6.4. Personel Memnuniyet Anketi Ve Değerlendirilmesi ... 60
2.7. Kurum İçi Analiz ... 64
2.7.1. Odanın Yapısı ... 64
2.7.2. Odanın Hizmetleri Ve Kurumsal Kapasitesi ... 70
2.7.3. İnsan Kaynakları ... 75
2.7.4. Kurum Kültürü ... 77
2.7.5. Teknoloji ... 81
2.7.6. Mali Durum ... 84
2.8. Dış Çevre Analizi ... 101
2.8.1. Yakın/Sektör/Mikro Dış Çevre Analizi Fırsat-Tehdit Analizi ... 101
3. Geleceğin Planlanması ... 107
3.1. Misyon ... 107
3.2. Vizyon ... 107
3.3. Temel Değerler ... 107
3.4. Amaçlar ... 108
3.5. Hedefler ... 109
3.5.1. Kurumsal Yapının Güçlendirilmesine İlişkin Amaç Ve Hedefler ... 109
3.5.2. Üye Hizmetlerinin Geliştirilmesine İlişkin Amaç Ve Hedefler ... 109
3.5.3. Yerel Kalkınmada Öncülük Yapılmasına İlişkin Amaç Ve Hedefler ... 110
3.5.4. SWOT Analizi – Stratejik Hedefler İlişkisi ... 111
4. Eylemler ... 115
4.1. Eylemler ... 115
4.1.1. Kurumsal Yapının Güçlendirilmesine İlişkin Eylemler ... 115
4.1.2. Üye Hizmetlerine Geliştirilmesine İlişkin Eylemler ... 117
4.1.3. Yerel Kalkınmada Öncülük Yapılmasına İlişkin Eylemler ... 119
4.2. Eylemler, Performans Göstergeleri Ve Yıllar İtibarı İle Hedefler ... 122
4.3. İşbirliği Yapılacak Paydaşlar Ve Bütçe İlişkisi ... 134
5. İzleme - Ölçme Ve Değerlendirme ... 144
5.1. Eylem Uygulama Planı Ve Sorumlu İlişkisi ... 146
SUNUŞ
Küreselleşen dünyada, büyüklüğü ne olursa olsun, tüm kurumlar ve organizasyonlar bilgi teknolojilerindeki değişimin, politik, ekonomik ve toplumsal krizlerin etkisi altındadır. Bu krizlerin ortaya çıkardığı olumsuzluklardan uzak durmak isteyen tüm kuruluşların, belirledikleri hedeflerine ulaşabilmeleri, doğru stratejilerle hazırlanmış planlarla mümkündür.
Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu hukuki statüsüyle üyelerine onların beklentilerinin ötesinde hizmet verme anlayışı içinde olan Odamız, aynı zamanda bölgesel kalkınmanın da en önemli kanaat ve uygulama merkezi durumundadır. Bu bilinçle Odamız, Anayasamızdan ve 5174 Sayılı TOBB Kanunu’ndan aldığı görev yetkisi ile üyelerine en hızlı hizmeti, doğru ve tarafsız bir şekilde sunmaya devam etmektedir.
Odamızın; orta ve uzun vadeli amaçlarını, ilke ve politikalarını, hedef ve tetkiklerini, performans ölçütlerini ve bunları yapabilme yöntemleri ile kaynak dağılımlarını içeren bir stratejik plan yapmalarını kaçınılmaz kılmıştır. Stratejik plan kurumlara yol gösterici olmasının yanında kurumdaki birçok yapısal ve işlevsel fonksiyonun iliklerine kadar diri tutulmasının, üye ve çalışan memnuniyetinin teminatıdır.
Odamız bu bilinç ışığında 2016-2020 Yıllarında kendisine rehber olacak bir “Stratejik Plan” hazırlayarak kamuoyuyla paylaşılmaktadır. Stratejik planlama ile yapılacak tüm hizmet ve faaliyetlerimizin hem Adıyaman’a hem de Odamıza yeni açılımlar kazandıracağına gönülden inanıyor, çalışmanın hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum.
Mustafa USLU
Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
Adıyaman Ticaret Ve Sanayi Odası 2016-2020 STRATEJİK PLAN
1. Stratejik Planlama Süreci
1.1. Genel
Tüm kurumlar, uzun dönemde varlıklarını sürdürebilmek ve gelişmek için makro ve mikro çevreleriyle fonksiyonel bir bağ kurmalıdırlar. Kurumlar, kaynak ve yeteneklerini kullanarak dış çevreye uyum sağlamak için çevresel koşulları doğru anlamalıdır. Stratejik planlama yaklaşımı bu noktada kurumlara temel prensipler sağlamaktadır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca, tüm kamu kurumları 2003 yılından itibaren stratejik planlarını hazırlamakla görevlendirilmiştir.
Kanunda, kamu idarelerine kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, saptanan performans göstergelerine göre ölçme ve değerlendirmesini yapmak üzere stratejik plan hazırlama görevi verilmiştir. Bu sayede
“Stratejik Planlama” kavramı kamu kurum ve kuruluşlarında hızla yerleşmiş bir kavramdır.
Kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşu olan Odalar ve Borsalar da, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin güncelleştirilmiş “Odalar ve Borsalar için Akreditasyon Kılavuzu Akreditasyon Standardı 2010” ve ekleri temelinde stratejik planlama çalışmalarına başlamış ve yürütülmektedir.
Ticaret ve Sanayi Odaları için Stratejik Planlama; mevcut durum, misyon ve temel değer/ilkelerinden hareketle vizyon oluşturmaları, bu vizyona uygun amaç ve hedefler saptayarak ölçülebilir göstergeler geliştirmeleri, bunu bütçelerine yansıtmaları ile başarıyı izleme - değerlendirme sürecini oluşturmalarını sağlayan katılımcı ve esnek bir planlama yaklaşımıdır.
Üyelerine olduğu kadar, “bölgesinin ekonomik ve sosyal kalkınmasına da hizmet edebilmek”
amacında olan Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası kurumsal bir yapıya ulaşmak ve vermiş olduğu hizmetlerde kalite standartlarını yükselterek Üye Memnuniyeti en üst düzeye ulaştırabilmeyi hedeflemektedir. Bu amaçla 12 dönem Akreditasyon çalışmalarına başlamış ve 2016-2020 dönemini kapsayacak Stratejik Planını hazırlamak üzere TOBB ETÜ-SEM ile iş birliği yapmıştır.
1.2. Stratejik Plan Hazırlık Süreci
Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odasında yürütülen 2016-2020 Stratejik Planlama çalışmaları üç temel aşamada yürütülmüştür. Bunlar; hazırlık, durum analizi ve geleceğin planlanması çalışmalarıdır.
1.2.1. Hazırlık Çalışmaları
Hazırlık çalışmalarında temel amacımız stratejik planın sahiplenilmesinin sağlanması olmuştur. Bu amaçla Oda Meclisi, Oda Yönetim Kurulu ve çalışanlarla ayrı ayrı toplantılar yapılmıştır. Toplantılarda; TOBB Oda/Borsa Akreditasyon Sistemi, Stratejik Planlama, Kurumsallaşma, Çağdaş Yönetim Anlayışı, Kurumsal Yönetim, Oda/Borsaların varlık sebepleri, yürütülecek stratejik planlama çalışmalarının adımları gibi konularda tartışmalar yapılmıştır.
Planının gerekliliğinin anlaşılması sonrasında, yöneticiler ve çalışanlar ile stratejik planlama sürecinde ortaya çıkabilecek ihtiyaçlar ve planlama prensipleri saptanmıştır.
Temel prensipler:
Odamızın plan çalışmaları Odamızın etki alanı ile sınırlı olacaktır. Kısaca, bölgenin stratejik/kalkınma planı değildir.
Plan odayı bulunduğu konumdan vizyonuna taşıyacak amaç, hedef ve stratejileri bütünlük ve içsel tutarlılık içerisinde ortaya koymalıdır.
Amaç, Hedef ve Eylemler hiyerarşik bir yapı izlemelidir.
Plan hedeflerini gerçekleştirilmesini sağlayacak sürdürülebilir etkin ve verimli bir yönetim anlayışı ve örgüt geliştirmeyi sağlamalıdır.
Plan, Odamızın kamu adına yürüttüğü faaliyetlerin daha başarılı bir şekilde verilmesi ve Üye memnuniyetini üst seviyelere çıkartılmasını hedeflemelidir.
Üye beklentileri göz önüne alınmalıdır. Bu amaçla üyelerin sorunlarına çözüm getirecek, ihtiyaç ve beklentilerini karşılayacak hizmetlerin sunulmasına yönelik amaç ve hedefleri kapsamalıdır.
Plan, Odamızın bölgesel kalkınmadaki rol ve önemini daha da ileriye taşımalıdır.
Plan odamız kaynakları ile uyumlu olmalıdır.
Stratejik planın hazırlanması için gerekli olan eğitim, danışmanlık, veri ve kaynak ihtiyaçları belirlenerek stratejik planın iş-zaman-sorumluluk çizelgesi hazırlanmıştır.
Planlama : İlk etapta, Planlamanın Planlaması olarak adlandırılan bu aşamada, detaylı bir şekilde yürütülecek faaliyetlerin adımlandırılmasıyla çalışmalara başlanmıştır. Çalışmaları etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi ve sürece ilişkin anlam birliğini sağlamak amacıyla tüm Oda personelinin katılımı sağlanmıştır.
Stratejik Planlama Ekibinin Kurulması: Odamız, stratejik planlama çalışmalarının, bir ekip tarafından yürütülmesi öngörülmüştür. Ekibin oluşturulmasında; Odamız temel birimlerinden; hizmetler ve hedef kitlemiz hakkında yeterli bilgiye sahip üyelerce temsili sağlanmıştır. Söz konusu kriterler çerçevesinde, stratejik planlama çalışmalarını yürütmek üzere aşağıdaki Stratejik Planlama Ekibi (SPE) teşkil edilmiştir.
Mustafa USLU Yönetim Kurulu Başkanı
H. H.Naim HARPUTLUOĞLU Genel Sekreter
Berna KARAASLAN Oda Sicil Müdürü - Kalite Yönetim ve Akreditasyon Sorumlusu
Mehmet Fatih TURAN Strateji Geliştirme ve Proje Uzmanı Dr. Türkay KISA TOBB ETÜ SEM Danışman
İhtiyaçların Saptanması: Stratejik Planlama ekibi ile birlikte planın hazırlanması için gerekli olan eğitim, danışmanlık, veri ve kaynak ihtiyaçları belirlenmiştir.
Planın Sahiplenilmesinin Sağlanması İçin Yöneticilere Ve Çalışanlara Ayrı Ayrı Eğitim Verilmesi: Çalışmaların etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi ile süreçte ortaya çıkabilecek kavram karmaşasını ortadan kaldırmak amacıyla oda yönetici ve çalışanları için çalışmalarda alacakları rollere uygun seviyelerde bilgilendirme toplantıları ve etkileşimli eğitim programları düzenlenmiştir.
İş/Zaman Planının Oluşturulması: Stratejik planlama çalışmalarının yürütülmesinde proje yönetimi yaklaşımı benimsenerek, planlama sürecinin belirli bir zaman dilimi içerisinde tamamlanması ve kaynakların etkin kullanımı amacıyla, Stratejik Planlama Ekibi tarafından bir iş takvimi oluşturulmuş ve çalışmaların söz konusu takvime uygun olarak yürütülmesine dikkat edilmiştir.
1.2.2. Durum Analizi Çalışmaları
Adıyaman İli Ve Bölgesinin Analizi: Odamız Stratejik Planının ülke makro politikaları ile uyum içerisinde hazırlanması için; TOBB, TÜBİTAK Vizyon 2023, 10. Kalkınma Planı 2014- 2018, Sanayi Strateji Belgesi ve Sektörel Stratejiler 2015-2018, 2023 İhracat Stratejisi ve Eylem Planı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı gibi, etkileri açısından odamızı ilgilendiren kurumların vizyonları, amaç, hedef ve stratejileri incelenmiştir. Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerini kapsayan TRC1 Bölge Planlarında Adıyaman İli ve Odamıza düşen görevler Analiz edilmiştir. Yapılacak planlama çalışmasında bölge planları ile uyum göz önüne alınmıştır.
Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odasının Analizi: Odamızın Yasal Yükümlülükleri ve Mevzuat değerlendirmesi yapılmıştır. Bu kapsamda tüm Oda/Borsaların uymakla yükümlü olduğu kanun, yönetmelik ve Odamızın ilgili iç mevzuatı incelenmiştir.
Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odasının Kurumsal Kapasitesinin Analizi: Odamızın kurumsal kapasitenin belirlenmiş, yürütmekte olduğu tüm hizmetler analiz edilerek, süreç yaklaşımıyla, ana ve alt süreçlerin tanımlanıp, ilişkilerinin ortaya konması ve faaliyetlerin değerlendirilmesi yapılmıştır.
Daha sonra Odamızın organizasyonel yapısı ve birimleri, yetki sorumlulukları ile kurumun beşeri, mali, teknolojik gibi tüm kaynakları analiz edilerek güçlü ve iyileştirmeye ihtiyaç duyulan alanlar saptanmıştır.
Paydaş Analizi ve Paydaşların Saptanması: Stratejik planlama çalışmalarına girdi sağlayacak; Odamız hizmetlerini kullanan, alan, yararlanan ve faaliyetlerimizden doğrudan veya dolaylı, olumlu veya olumsuz yönde etkilenen paydaşlar Stratejik Planlama Ekibi tarafından belirlenmiştir. Bu amaçla, dört yıl süre ile oda veri tabanından
yapılan yazışmalar taranmış, en çok ilişki içerisinde bulunan paydaşlar saptanmıştır.
Paydaşların önem ve etki derecesine göre değerlendirilmesi yapılmıştır.
Paydaşların Görüşlerinin Alınması: Çalışmalar sırasında karar vermede paydaşların çoklu katılımını sağlamak amacıyla önceliklendirilen dış paydaşlarla yüz yüze görüşmeler/çalıştaylar gerçekleştirilerek ve anketler (Paydaş Görüş Toplama Anketi) ile paydaşların beklentileri alınarak plana dâhil edilmesi sağlanmıştır. İç paydaşlarımız olan Odamız üyelerine yapılan paydaş görüş toplama anketleri ve Üye memnuniyet anketleri değerlendirilmiş plana dâhil edilecek düzeltici/önleyici faaliyetler plana dâhil edilmek üzere saptanmıştır. Oda çalışanlarına uygulanan memnuniyet anketi sonuçları da sürece dâhil edilmiştir.
Güçlü-Zayıf Yanlar ile Fırsat ve Tehditler (GZFT) Analizi ve Politik, Ekonomik, Sosyal, Teknolojik (PEST) Analizi: Odamızın performansını etkileyecek iç ve dış stratejik Amaçları belirlemek ve bunları yönetebilmek amacıyla gerçekleştirilen durum analizi çalışması kapsamında Stratejik Planlama Ekibi tarafından Paydaşların katılımı ile GZFT Analizi yapılmıştır. Aynı çalıştayda, ülkemizde ve dünyada yaşanan gelişmelere, sorunlara ve faaliyet alanıyla ilgili kalkınma planı, sektörel ve bölgesel plan ve programlarda yer alan amaç, ilke ve politikalara ilişkin çevre analizi; Politik, Ekonomik, Sosyal, Teknolojik (PEST) Analiz yapılmıştır.
1.2.3. Geleceğin Planlanması Çalışmaları
Misyon, Vizyon ve Temel Değerlerin belirlenmesi: Karşılıklı etkileşime açık ve azami düzeyde katılımcılığın sağlandığı çalışmalar çerçevesinde Odamızın misyonu (varoluş nedeni), vizyonu (geleceğe bakışı), ilke ve değerleri (iş yapış tarzları) gözden geçirilmiştir.
Stratejik Amaçların Belirlenmesi: Stratejik Amaçlar; Odamızın görev ve sorumluluklarını, misyonunu, ürününü veya sunduğu hizmet düzeyini ve Üyelerini veya tedarikçilerini, harcamalarını, finansal durumunu, yönetimini etkileyen temel konuları kapsayacak şekilde, bir başka ifadeyle kurumun arzu ettiği geleceğe ulaşmak için önceliklerini tanımlayacak şekilde saptanmıştır.
Stratejik Amaçlar 3 grupta değerlendirilmiştir.
1. Kurumsal Yapının Güçlendirilmesine İlişkin Amaçlar, 2. Üye Hizmetlerinin Geliştirilmesine İlişkin Amaçlar,
3. Yerel Kalkınmada Öncülük Yapılmasına İlişkin Amaçlardır.
Stratejik amaçların tespitine GZFT analizi çıktıları temel teşkil edecek, misyon, vizyon ve yasal yükümlülükler açısından önceliği dikkate alınmıştır. Amaçların, Odamız hizmetlerini daha ileri bir noktaya götürecek nitelikte olmasına ve ayrıca, gerçekçi ve ulaşılabilir bir özellik taşımasına dikkat edilmiştir.
Hedeflerin Belirlenmesi: Her bir stratejik amaca ilişkin hedefler, ilgili birimlerin değerlendirmeleri ve Stratejik Plan Ekibi tarafından beyin fırtınası yöntemi ile listelenmiştir. Bu listelemede Stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya
konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlar, hedefleri tanımlamaktadır. Hedeflerin belirlenmesinde stratejik amaçlara ilişkin, proje, faaliyet ya da taktik düzeyde kararlar geliştirmeye olanak yaratacak ifadeler tercih edilmiştir.
Eylemlerin Belirlenmesi: Hedeflerin gerçekleştirilmesine yönelik belirlenen Eylemlerin belirli ve ölçülebilir performans göstergeleri tespit edilmiş ve Eylemlerin sayısal olarak ifade edilmesine dikkat edilmiştir.
Bu yaklaşıma uygun olarak eylemler; sorumlu birim, işbirliği yapılacak paydaş, miktar, kalite, zaman ve maliyet(bütçe) cinsinden tanımlanabilir olmasına dikkat edilmiştir.
İzleme Ve Değerlendirmenin Planlanması: Saptanan eylemlerin sorumlu birim ve zaman planına uygun olarak eylem planına aktarılarak izleme ve değerlendirilmelerin yapılması sağlanmıştır.
2. Mevcut Durum Analizi
2.1. Bölge Hakkında
Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerini kapsayan TRC1 Bölge Planı katılımcılık, şeffaflık, sürdürülebilirlik, eşitlik ve sosyal içerme ilkeleri bağlamında hazırlanmıştır. Plan, ‘Onuncu Kalkınma Planı (OKP)’ ve ‘Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi (BGUS)’ başta olmak üzere üst ölçekli planlar ile uyumlu olup, içerdiği politika ve stratejiler söz konusu üst ölçekli dokümanlar ile paralellik arz etmektedir. İpekyolu Kalkınma Ajansı tarafından hazırlanan TRC1 Bölge Planı, bölgenin kalkınması ve gelişmişlik farklarını ortadan kaldırmak adına mevcut durumu tespit eden ve 2023 yılı projeksiyonunu ortaya koymaktadır.
Türkiye’nin 2023 hedeflerine hizmet etmek üzere beşeri ve sosyal sermayeyi, iktisadi ve kurumsal yapılar ile rekabet üstünlüğü bulunan alanları tahlil ederek, bölgede ortak kalkınma bilincini yükseltip, doğal, beşeri ve sosyal kaynakların TRC1 Bölge dinamizmini destekleyecek ve bölgeye azami katma değeri üretecek alanlara sevk edilmesini sağlamak amaçlarıyla stratejik ve katılımcı yaklaşımla hazırlanan planda TRC1 Bölgesi’nin vizyonu:
“Yaşam Kalitesi Yüksek, Beşeri Sermayesi Güçlü, Rekabetçi ve Yenilikçi, Orta Doğu’nun Çekim Merkezi İpekyolu” dur.
Bölge vizyonuna göre;
1. Yaşam Kalitesinin Artırılması 2. Beşeri Sermayenin Geliştirilmesi
3. Sürdürülebilir Kırsal Kalkınmanın Sağlanması
4. Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Artırılması,
olmak üzere, TRC1 Bölgesi’nin sahip olduğu potansiyellerin geliştirilmesine yönelik olarak ve bölgenin kalkınmasına katkı sağlayacak biçimde 4 gelişme ekseni ve gelişme eksenlerinin
gerçekleştirilmesini sağlayacak 22 öncelikli hedef ve 255 strateji oluşturulmuştur.
2.2. Adıyaman Hakkında
Binlerce yıllık tarihi ile birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Adıyaman ili Orta Fırat Bölümü içinde yer alır. Adıyaman 7.644 km² yüz ölçüme sahip olup, coğrafi konum olarak Adıyaman il merkezi 37°45’ kuzey enlemiyle 38°16’ doğu boylamında yer alır. Adıyaman’ın denizden yüksekliği 672m dir.
Adıyaman'ı doğudan batıya doğru bölen Anti Torosların kuzeyinde kalan dağlık bölgenin iklimi ile güneyinde kalan bölgenin iklimi birbirinden farklıdır. Güneyi, yazları kurak ve sıcak, kışları ılık ve yağışlı; kuzeyi yazları kurak ve serin, kışları yağışlı ve soğuktur. Doğu Anadolu ile Akdeniz Bölgeleri arasında köprü konumunda olan İlin iklimi, bu özelliği dolayısıyla bölgedeki diğer illerden farklıdır.
2.2.1. Tarihçesi
Adıyaman, tarihin bilinen en eski yerleşim yerlerinden biridir. Adıyaman Palanlı Mağarasında yapılan incelemelerde kent tarihinin M.Ö. 40.000 yıllarına kadar uzandığı anlaşılmıştır.
Yine Samsat-Şehremuz Tepe'deki tarihi bulgulardan M.Ö. 7.000 yılına kadar Paleolitik, M.Ö.
5.000 yıllarına kadar Neolitik, M.Ö. 3.000 yıllarına kadar Kalkolitik ve M.O. 3.000-1.200 yılları arasında da Tunç Çağı dönemlerinin yaşandığı anlaşılmıştır. Bu dönemde bölge Hititlerle Mitannilar arasında el değiştirmiş ve Hitit Devletinin yıkılmasıyla (M.Ö. 1.200) karanlık bir dönem başlamıştır. M.Ö. 1.2OO'den Frig Devletinin kuruluşu olan M.Ö. 750 yıllan arası dönemle ilgili olarak yazılı kaynağa rastlanmamıştır. Ancak; bu dönemde yöre, Asur etkisine girmeye başladığından, Samsat'ta bulunan Asur etkili mühürler ve Kahta Eskitaş Köyünde bulunan Hitit Hiyeroglifi ile yazılmış kitabeler, Anadolu'daki tarihi silsilenin ilimizde de aynen devam ettiğini, göstermektedir. Bu dönemde Adıyaman ve çevresinde Hitit Devletinin yıkılmasıyla ortaya çıkan Geç Hitit şehir devletlerinden biri olan Kummuh Devleti hüküm sürmüştür.
M.Ö. 900-700 yılları arasında yöre Asur etkisinde kalmakla birlikte, Asurlular tam olarak egemen olamazlar. 6. yüzyılın başlarından itibaren yöreye Persler hâkim olur ve yöre Satrap'lar (Valiler) eliyle yönetilir. M.Ö. 334 yılında Makedonya Kralı Büyük İskender’in Anadolu'ya girmesiyle Pers'ler hakimiyetini kaybetmiş ve M.ü. 1. yüzyıla kadar yörede Makedonyalı Seleukos Sülalesi hüküm sürmüştür. Bu sülalenin gücünün zayıfladığı sıralarda, Kral Mithradetes l Kallinikos Kommagene Krallığının bağımsızlığını ilan etmiştir (M.O. 69).
Başkenti Samosota (Samsat] olan Kommagene Krallığı, egemenliğini MS. 72'ye kadar sürdürmüş, bu tarihte yöre Roma imparatorluğunun eline geçmiş ve Adıyaman Roma imparatorluğunun Syria (Suriye) Eyaletine, 6. Lejyon olarak bağlanmıştır. Roma imparatorluğunun 395 yılında Batı ve Doğu Roma olarak ayrılmasıyla, Adıyaman Doğu Roma imparatorluğuna katılmıştır. 643 yılından itibaren bölgeye İslam akınları başlamakla birlikte İslam hakimiyeti ancak 670 yılında Emevi'lerle kurulabilmiştir. 758 yılında ise, II, Abbasi komutanlarından Mansur Ibni Cavene'nin hâkimiyetine girer. 926 yılına kadar Abbasi hakimiyetinde kalan şehirde bu tarihte Hamdanilerin egemenliği başlar. 958 yılında yöre yeniden Bizanslıların eline geçer.
1114-1181 yıllan arası yöreye Türk akınları olur. 1204-1298 yılları arasında Samsat ve yöresini
Anadolu Selçukluları ele geçirir. 1230 ve 1250 yıllarında Moğol saldırılan yaşanır. 1298'de yöre ve bölge Memlüklerin eline geçer. 1393 yılında Adıyaman bu kez de Timurlenk tarafından yağmalanır.
Büyük bir istikrarsızlığın olduğu orta çağ boyunca Adıyaman Bizans, Emevi, Abbasi, Anadolu Selçukluları, Dulkadiroğulları arasında el değiştirmiş ve nihayet 1515 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun hükümdarı Yavuz Sultan Selim, İran seferi dönüşünde Dulkadiroğulları Beyliği’nin egemenliğine son vererek, Adıyaman ve çevresini topraklarına katar. Böylece Adıyaman’da Osmanlı İmparatorluğu dönemi başlamış olur.
Dulkadiroğlu’larından Osmanlı İmparatorluğu’na geçen Adıyaman şehri, önce Kahraman Maraş (Zülkadriye) Eyaleti sınırları içinde yer alır. İlk yıllarda (1519-1530) Samsat sancağına bağlanır. 1531’den sonra da Elbistan sancağına bağlanır. 1841 yılında Adıyaman şehrinin ilçe merkezi olduğunu görüyoruz. Şehrin, vali adına görev yapan bir memur yani kaymakam tarafından yönetilmeye başladığını görüyoruz.
Ancak tarihi belgelerde “Kaymakam” sözcüğüne rastlanmamıştır. 1849 yılında sancak haline getirilerek Diyarbakır’a bağlanmıştır. Bu tarihten itibaren Besni, Kahta ve Siverek ilçelerinin de Adıyaman sancağına bağlandığını görüyoruz. 1859 yılında bu defa Malatya sancak olunca, Adıyaman tekrar ilçe haline dönüştürülür. Bu durum, Adıyaman’ın resmen 6418 sayılı Kanunla il merkezi olduğu 01.12.1954 tarihine kadar devam eder.
22.06.1954 tarih ve 6414 sayılı Yasa ile Kahta, Besni, Gerger ve Çelikhan ilçeleri ile birlikte 16 bucak da Adıyaman'a bağlanmıştır. Daha sonra 7035 sayılı kanunla 01.04.1958 tarihinde Gölbaşı, 01.04.1960 tarihinde Samsat, 09.05,1990 tarihinde 09.05.1990 tarihinde 1664 sayılı yasayla Tut ve 1991 yılında ise Sincik ilçe merkezine dönüştürülmüştür. Bugün Adıyaman’a bağlı 8 ilçe merkezi bulunmaktadır.
2.2.2. Coğrafi Yapı
Adıyaman ili Orta Fırat bölümü içinde yer alır. Yüzölçümü 7.644 km2 ve ortalama rakımı 669 m. dir. Eski coğrafyacı ve tarihçilere göre ‘Bereketli Hilal’ bölgesinin bir parçası sayılan Orta Fırat Bölümünün illerinde olan Adıyaman şehri, ‘Bereketli Hilal’ bölgesinin en üst sınırını oluşturmaktadır. Adıyaman ili uygun coğrafi özellikleri dolayısıyla tarihinin her döneminde insanların yaşamayı tercih ettikleri bir yerleşim bölgesi olmuştur.
Yeryüzü Şekilleri: Adıyaman 'in Kuzey kesimi torosların uzantısı olan Malatya dağları ile çevrilidir. Çelikhan, Gerger ve Tut İlçelerinin arazilerinin çoğu dağlıktır.İlin belli başlı dağları;
Akdağ, Dibek, Ulubaba, Gördük, Nemrut, Bozdağ ve Karadağdır. Güneye inildikçe ova nitelikli araziler başlar. Kahta, Samsat, Keysun ve Pınarbaşı ovaları ilin önemli ovalarıdır.
Bitki Örtüsü: Bitki örtüsü üç bölgenin özelliklerini taşımaktadır. Yüksek rakımlı yerler genelde meşe ağaçları ile kaplanmış olmakla birlikte, su ve toprak erozyonu nedeni ile çıplak hale gelmiş araziler de mevcuttur. Yaz mevsiminin uzun ve kurak geçmesi dolayısıyla orman içi bitki örtüsü yok denecek kadar azdır. Tarım yapılmayan alanlar çayır, mera, yabani ağaçlar ve makilerle kaplıdır. Rakım yükseldikçe ağaç türleri değişmekte kimi bölgelerde meşeliklere rastlamak mümkün olmaktadır.
Doğan, şahin, baykuş, keklik gibi yabani kuş türleri yanında tavşan, tilki, çakal gibi yaban hayvanları da Adıyaman il sınırları içerisinde yaşama alanlarına sahiptirler.
Akarsular: Adıyaman ilinin önemli sayılabilecek akarsuları : Fırat Nehri: İlin en önemli akarsuyu-dur. Şanlıurfa ve Diyarbakır illeri ile sınırı oluşturur. İl içindeki uzunluğu 180 km. dir.
Kâhta, Kalburcu ve Göksu Çayları nehrin başlıca kollarıdır.
Kahta Çayı (45.5 km.), Göksu Çayı ( 90 km.), Sofraz Çayı ( 51 km.), Çakal Çayı (37.5 km.), Kalburcu Çayı, Eğriçay (32 km.}, Besni Akdere Çayı (59 km.) Keysun Çayı (45 km..), Birimşe Çayı (35 km.), Şepker Çayı, Çat Deresi, Gürlevik Deresi ve Halya Deresi (41 km.)’dir.
Ovalar:
Ova Adı Bulunduğu Yer
Yüzölçümü (Km2)
Yüzölçümüne Oranı (%)
Yükseklik (m)
Kahta Ovası Kahta 832 11,0 600-700
Keysun Ovası Besni 306 4,0 600-700
Inekli Ovası Gölbaşı 45 0,5 550-650
Pınarbaşı Ovası Çelikhan 13 0,1 1450-1550
Dağlar: Kuzey kesimi, Torosların uzantısı olan Malatya Dağları ile kaplıdır. Güneye inildikçe yükselti azalır ve tamamıyla ova nitelikli araziler başlar. Çelikhan, Tut ve Gerger ilçelerinin tamamına yakını dağlık bölge özelliğini taşır.
Merkez, Besni ve Kahta ilçelerinin kuzey kesimleri dağlık, güney kesimleri ova şeklindedir.
Samsat ilçesi ise ilin en düz arazilerine sahiptir. İlin belli başlı dağlan ve yükseklikleri Akdağ 2551 m., Dibek 2549 m., Ulubaba 2533 m., Gördük 2206 m., Nemrut 2150 m. , Borik 2110 m., Bozdağ 1200 m., Karadağ 1115 m. Olarak sıralanabilir.
Göller: İlde dört doğal, bir de yapay olmak üzere beş adet göl vardır. Bunlar Gölbaşı, İnekli, Azaplı ve Abdulharap doğal gölleri ile Atatürk Barajı suni gölüdür.
2.2.3. Demografik Yapı
Türkiye nüfusunun 31.391.421 kişi olduğu 1965 yılında nüfusu 267.288 kişi olarak tespit edilen Adıyaman, nüfus büyüklüğü açısından 63 il arasında 47’inci sırada yer almaktaydı.
Adıyaman’ın 2015 yılı Adrese Dayalı Kayıt Sistemine göre nüfusu 602.774 kişilik nüfusu ile 81 il arasında bir önceki yıla göre 2 sıra yükselerek 33’inci sırada yer almıştır.
Yıllara Göre Adıyaman Nüfusu ve Nüfus Artış Hızı
Yıl Adıyaman Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu Nüfus Artış Hızı
2015 602.774 303.163 299.611 %0,83
2014 597.835 299.846 297.989 %0,11
2013 597.184 299.963 297.221 %0,32
2012 595.261 298.737 296.524 %0,22
2011 593.931 298.204 295.727 %0,51
2010 590.935 294.920 296.015 %0,42
2009 588.475 294.213 294.262 %0,58
2008 585.067 291.660 293.407 %0,40
2007 582.762 288.615 294.147
Adıyaman’ın 2015 yılı Adrese Dayalı Kayıt Sistemine göre %48,17’lik paya sahip Merkez ilçeden sonra en büyük nüfuslu ilçesi 118.646 kişi ile Kahta %19,68’ini oluşturmaktadır. En küçük ilçesi Tut ve Samsat’tır.
İlçelere Göre Adıyaman Nüfusu
Yıl İlçe İlçe Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu Nüfus Yüzdesi 2015 Merkez 290.382 146.238 144.144 % 48,17
2015 Kahta 118.646 59.914 58.732 % 19,68
2015 Besni 75.041 37.570 37.471 % 12,45
2015 Gölbaşı 48.027 24.127 23.900 % 7,97
2015 Gerger 19.561 9.652 9.909 % 3,25
2015 Sincik 17.592 8.614 8.978 % 2,92
2015 Çelikhan 15.213 7.746 7.467 % 2,52
2015 Tut 10.122 5.212 4.910 % 1,68
2015 Samsat 8.190 4.090 4.100 % 1,36
Adıyaman net göç veren bir şehirdir. Şehir 2009 yılında 6,204 kişi, 2010 yılında 5,985 kişi, 2011 yılında 10,066 kişi, 2012 yılında 8,268 kişi,2013 yılında 8,362 kişi,2014 yılında da 7,752 kişi net göç vermiştir.
Adıyaman’ın net göç hızı 2009 yılında binde eksi 10.5, 2010 yılında binde eksi 10.1, 2011 yılında binde eksi 16.8, 2012 yılında binde eksi 13.8 , 2013 yılında da binde eksi 13.9 , 2014 yılında da binde eksi 12.9 olarak gerçekleşmiştir.
Adıyaman Aldığı Verdiği Göç
Yıl Aldığı Göç Verdiği Göç Göç Farkı 2014 16.578 24.330 -7.752 2013 15.715 24.077 -8.362 2012 14.323 22.591 -8.268 2011 13.873 23.939 -10.066 2010 14.150 20.135 -5.985 2009 12.091 18.295 -6.204
2.2.4. Sosyal Yapı
İldeki nüfusun büyük bir kesimi ticaret, tarım ve sanayi kesiminde çalışmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan 2015 yılı iş gücü istatistiklerinde Adıyaman’ın da içinde bulunduğu bölgede işsizlik oranının yüzde 9,9 olduğunu açıklanmıştır.
Ülkemizde işsizlik oranı yüzde 10,3 seviyesinde iken, Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerini kapsayan bölgede işsizlik oranı yüzde 9,9, istihdam oranı yüzde 38,8 olarak belirlenmiştir.
Adıyaman şehrinin nüfus dağılımına göre ekonomik yapısının genel bir değerlendirmesi yapıldığında tarım sektöründe diğer sektörlere göre nisbi bir gerileme görülmesi ilin gelişmesi açısından olumludur. Ancak işsizlik oranı giderek artmaktadır. Planlı ve istikrarlı kalkınmaya ayak uyduramayan kent GAP’tan gerektiği gibi faydalanamamıştır.
Adıyaman’a bağlı Merkez, Gölbaşı, Besni, Tut, Çelikhan, Sincik, Kahta, Samsat ve Gerger olmak üzere 9 ilçe bulunmaktadır. Ayrıca Adıyaman’a bağlı belediye ve köy sayıları 2014 yılı baz alınarak Türkiye geneliyle karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Genel Bilgiler Türkiye Adıyaman
Belediye sayısı 2014 1.397 23
İlçe sayısı 2014 919 9
Köy sayısı 2014 18330 444
Adıyaman ilinde işyeri sayısı ve sosyal güvenlik kurumu kayıtlarına göre aktif ve pasif sosyal güvenlik kurumu kapsamındaki kişi sayıları aşağıda yer almaktadır.
İş Yeri Sayısı 6.248
Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamı (Aktif+Pasif+GSS Kapsamında Tescil Edilenler) 573.111 Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamı (GSS Kapsamında Tescil Edilenler Hariç) 382.574 Sosyal Güvenlik Kapsamının (GSS Kapsamında Tescil Edilenler Hariç) Toplam İl
Nüfusuna Oranı (%)
63,47
Sosyal Güvenlik Kapsamı Dışında Kalan Nüfus 29.663
Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan Kişi Sayısı
Emekli Sandığı (4/c) 22.341
Bağ-Kur (4/b) 17.316
SSK (4/a) 53.023
Toplam 92.680
Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Aktif Çalışanların Toplam il Nüfusuna Oranı(%) 15,38 Sosyal Güvenlik Kapsamında Aylık Alan Kişi Sayısı
Emekli Sandığı (4/c) 6.728
Bağ-Kur (4/b) 19.271
SSK (4/a) 18.285
Toplam 44.284
Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Emeklilerin Toplam il Nüfusuna Oranı(%) 7,35 Sosyal Güvenlik Kapsamında Bakmakla Yükümlü Tutulanların (Yararlanıcıların) Sayısı
Emekli Sandığı (4/c) 58.889
Bağ-Kur (4/b) 79.858
SSK (4/a) 106.863
Toplam 245.610
Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Bakmakla Yükümlü Tutulanların Oranı (%) 40,75 Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Tescil Edilenler
Genel Sağlık Sigortası Primi Devlet Tarafından Ödenenler 173.631 Genel Sağlık Sigortası Primleri Kendileri Tarafından Ödenenler 16.906
Toplam 190.537
Adıyaman’ın Aralık 2015 Sosyal Güvenlik Kurumu Öncelikli Yaşam Kalitesi Göstergeleri İncelendiğinde Toplam Sosyal Güvenlik kapsamı kişi sayısı bakımından %0.76 pay ile 35’ncı sırada Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan Kişi Sayısına göre %0.43 pay ile 46’ncı sırada Sosyal Güvenlik Kapsamsında aylık Alan Kişi Sayısına göre %0.38 pay ile 57’inci sırada olduğu görülecektir.
2014 yılında yıl içinde açılan işgücü yetiştirme kursu sayıları incelendiğinde Adıyaman’da toplam 544 adet kurs açıldığı ve bu kurslara toplam 2,627 kişinin katıldığı görülmektedir.
Adıyaman’ın işgücü yetiştirme kurs sayısı payı %1.65 dir. Kursiyer sayısı payı da %1.31 dir.
Adıyaman’ın 2014 yılı İstihdam garantili kurs sayısı 71 adet olup payı %3.38, kursiyer sayısı 1,272 olup payı da %2.51’dir.
Adıyaman’ın 2014 yılı UMEM Projesi kurs sayısı 2 adet olup payı %0.25, kursiyer sayısı 55 olup payı da %0.91’dir.
2.2.5. Eğitim Durumu
Adıyaman ilinde okuma yazma bilmeyen nüfus son dört yıl içerisinde azalma göstermiştir.
Okuma yazma bilmeyen nüfusun %81,8’lik oranını kadın nüfusu, %18,2’lik oranını erkek nüfusu oluşturmaktadır. Okuma yazma bilmeyen nüfus 65 yaş ve üzerinde yoğunlaşmaktadır.
İlimizdeki okullaşma oranı oldukça iyi yerlerde olmasına rağmen aşağıdaki nüfus eğitim durumu tablosu incelendiğinde okuma/yazma bilen nüfus sıralamasında ilimiz Türkiye’deki iller sıralamasında alt sıralardadır.
Yıl 2010 2011 2012 2013
Okuma Yazma Bilmeyen 54.247 50.006 40.787 39.496
Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen 130.681 129.422 131.459 129.338
İlkokul Mezunu 98.957 92.860 98.496 96.615
İlköğretim Mezunu 101.997 113.450 119.045 120.358
Ortaokul veya Dengi Okul Mezunu 18.978 16.322 16.840 16.647
Lise veya Dengi Okul Mezunu 71.552 76.331 77.625 77.191
Yüksekokul veya Fakülte Mezunu 19.643 25.339 29.650 36.082
Yüksek Lisans Mezunu 894 1.005 1.085 1.453
Doktora Mezunu 286 353 364 459
Bilinmeyen 19.077 14.934 6.718 6.592
Toplam 516.312 520.022 522.069 524.231
Adıyaman ili okullaşma oranına bakıldığında, 2014-2015 öğretim yılında ilkokul okullaşma oranı %101,9, ortaokul okullaşma oranı % 106,1 dir. Bu oranlar Türkiye ortalamasına benzerlik gösterirken; %109,5 oranla Adıyaman ilinin lise okullaşma oranı, ortalamanın üzerindedir.
Okullaşma Oranı (%) 2012-2013 2013-2014 2014-2015
İlkokul 107,92 112,16 101,85
Ortaokul 107,58 108,51 106,11
Lise 96,65 104,15 109,53
Adıyaman’da bulunan okulların %43,8’i ilkokul, %28,4’ü okul öncesi, %8,2’si mesleki ve teknik liselerini de içeren lise, %19,6’sı ortaokul kurumlarında hizmet vermektedir. Adıyaman’da öğrencilerin %31’i ilkokul, %29,4’ü ortaokul, %33,6’sı lise, %6’sı okul öncesi kurumlarda eğitim görmektedir. İldeki öğretmenlerin %32,2’si ilkokulda, %28,8’i liselerde, %32,5’i ortaokulda ve %6,5’i okul öncesi kurumlarda görev yapmaktadır.
2014 Yılı Eğitim Durumu Okul Öncesi Eğitim İlkokul Ortaokul Lise
Okul Sayısı 300 462 207 86
Öğrenci Sayısı 10.024 51.812 49.201 56.253
Öğretmen Sayısı 606 3.025 3.048 2.707
2006 yılında kurulan Adıyaman Üniversitesi’nin 2014 yılı itibariyle 24 profesör doktor, 41 doçent doktor, 159 yardımcı doçent doktor, 117 öğretim görevlisi, 92 araştırma görevlisi, 10 uzman ve 25 okutman olmak üzere 468 akademik personel ve yaklaşık 18 bin öğrencisi mevcuttur. Adıyaman Üniversitesi’nde şu an faaliyette olan birimlerin listesi aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Akademik Birimler
Fen Edebiyat Fakültesi
Eğitim Fakültesi
Teknoloji Fakültesi
Tıp Fakültesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Mimarlık Fakültesi
Mühendislik Fakültesi
Eczacılık Fakültesi
Diş Hekimliği Fakültesi
Güzel Sanatlar Fakültesi
İslami İlimler Fakültesi
Turizm Fakültesi
Sağlık Yüksekokulu
Yabancı Diller Yüksekokulu
Devlet Konservatuarı
Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
Besni Meslek Yüksekokulu
Kahta Meslek Yüksekokulu
Gölbaşı Meslek Yüksekokulu
Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
Fen Bilimleri Enstitüsü
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
2.2.6. Sağlık Durumu
Adıyaman Üniversitesi’nde tıp fakültesinin açılmasıyla beraber ilimiz sağlık alanında büyük gelişmeler göstermiştir. Özellikle 2012 yılında faaliyete geçen üniversite hastanesi son teknoloji tıbbi cihazlarla donatılmış ve hizmete başlamıştır.
Adıyaman İlinde Hastane Ve Yatak Dağılımı, 2015
Toplam Sağlık Bakanlığı Özel Diğer Kamu
Hastane Sayısı
Yatak Sayısı
Hastane Sayısı
Yatak Sayısı
Hastane Sayısı
Yatak Sayısı
Hastane Sayısı
Yatak Sayısı
12 113 8 978 2 111 2 20
Adıyaman İlinde Sağlık Personeli Dağılımı, 2015 Uzman
Hekim
Pratisyen Hekim
Asistan Diş Hekimi
Hemşire Sağlık Memuru
Ebe Eczacı
346 361 46 70 976 684 343 17
2015 yılı verilerine göre Adıyaman ilinde 8 adet kamu hastanesi, 2 adet özel hastane olmak üzere 12 adet hastane bulunmaktadır. Toplam yatak kapasitesi 1113 olup; bunun 998 adedi kamuya, 111 adedi özele aittir.
Yine 2015 yılı verilerine göre Adıyaman Kamu Hastaneleri Birliğine bağlı 823 hekim, 976 hemşire, 684 adet sağlık memuru, 343 adet ebe ve 17 eczacı olmak üzere toplam 2843 sağlık personeli görev yapmaktadır.
2.2.7. Kültür Ve Turizm
Adıyaman’da 1 adet İl Kültür Turizm Müdürlüğü’ne bağlı müze bulunmaktadır. Müze, 1982 yılında modern binasına kavuşmuş ve bu tarihten sonra kendi binasında hizmet vermeye başlamıştır. Aşağı Fırat Bölgesinde yapılan ve yıllarca süren yerli ve yabancı kazılar sonucu teslim edilen, satın alma ve diğer yollardan müzeye gelen eserler ile müze, bölgenin en zengin müzesi haline gelmiştir.
Müzede Paleolitik Döneme ait el baltaları, delici ve kesiciler; Kalkolitik Döneme ait pişmiş topraktan kaplar, Tunç Çağına ait süs eşyaları; Roma ve İslâm Dönemine ait seramik kaplar
sergilenmektedir. Yine çeşitli dönemlere ait mühürler, kadın ve erkek takıları, insan ve hayvan figürleri, mozaikler, altın, gümüş ve bronz sikkeler; yöreye ait etnografik eserler sergilenmektedir.
Nemrut Dağı Ören Yeri: Nemrut Dağı ören yeri, İl Merkezine 87 km. uzaklıktadır. Dünya harikası olan bu tümülüs, Doğu Toros sıradağları üzerinde 2206 metre yükseklikte, Fırat Nehri geçitlerine ve ovaya hâkim bir tepe üzerindedir. Kommagene Kralı I. Antiochos için yapılan anıt mezar üzerinde kırma ve çakıl taşları yığılarak bir tümülüs oluşturulmuş ve tümülüsün etrafındaki teraslar üzerine ateş sunağı ve Greko-Pers üslubunda dev heykel ve kabartma steller yapılmıştır.
Doğu Terası Yaklaşık 10 metre yüksekliğindeki tahtlar üzerinde sıralar halinde oturmuş dev tanrı heykelleri mevcuttur. Heykellerin yüzleri güneşe doğru bakmaktadır. Bu terasta sırasıyla Kommagene Krallığının gökyüzü hâkimiyetini temsil eden koruyucu kartal, krallığın yeryüzü hâkimiyetini temsil eden koruyucu aslan, Kommagene Kralı I. Antiochos, Kommagene (Tyche), Zeus, Apollon ve Herakles heykelleri yer alır. Tahtların arkasında 237 satırdan oluşan Kral Antiochos’un dini ve sosyal içerikli vasiyeti (Nomos) bulunmaktadır. Terasın kuzey ve güneyinde Kommagene Kraliyet ailesi bireylerinin kabartma stelleri bulunmaktadır. Yine bu terasta heykellerin önünde ateş sunağı (Altar) ve onun yanında oturur biçimde bir aslan heykeli bulunmaktadır. Nemrut’ta güneşin doğuşu bu terastan izlenmektedir. Batı Terası Doğu Teras’da olduğu gibi tahtlarında oturan dev tanrı heykelleri ile birlikte Kommagene Kralı I. Antiochos’un heykeli ve tanrılarla tokalaşma kabartmaları yer alır. Aslan kabartması üzerinde yer alan ay ve yıldızlardan Milattan önce 7 Temmuz 62 tarihi okunmaktadır. Bu tarih Kral I. Antiochos’un tahta çıkış tarihidir. Nemrut’ta güneşin batımı bu terastan izlenmektedir.
Kuzey Terası Kuzey Terası, batı ve doğu teraslarını birbirine bağlayan 180 m. uzunluğunda bir tören yoludur. Terasta tamamlanmamış stel ve kaideler bulunmaktadır.
Nemrut Dağı, 1987 yılında UNESCO tarafından dünya kültürel miras alanı olarak ilan edilmiş olup Türkiye’de bu listede yer alan 13 eserden birisidir.
Arsameia Ören Yeri (Nymphaios Arsameia'sı): Kral I. Antiochos kitabelerinde söz edildiğine göre, Arsameia İ.Ö. 2. Yüzyılın başlarında Kommagene'lerin atası Arsemez tarafından Kâhta çayının doğusunda Eski Kâhta kalesinin karşısında kurulmuş Krallığın yazlık başkenti ve idare merkezidir.
Güneydeki tören yolunda Mitras'ın kabartma steli, ayin platformu üzerinde Antiochos- Herakles tokalaşma steli ve bunun önünde Anadolu'nun bilinen en büyük Grekçe yazıtı, yazıtın bulunduğu yerden başlayan 158 m. derine inen bir tünel ile yazıtın batısında benzer bir kaya dehlizi bulunmaktadır. Tepe üzerindeki platformda Mithridathes Callinichos'un mezar tapınağı ve sarayı yer almaktadır. Arsameia ören yeri, Adıyaman'a 60 km. uzaklıktadır.
Yeni Kale: Adıyaman'a 60 km. uzaklıkta Kocahisar köyü yakınındadır. Kommagene'ler tarafından inşa edilen Yeni Kale, karşısındaki Arsemia ile birlikte kullanılmıştır. Romalılar ve ardından Memluklular tarafından restore edilen Kale en son 1970'lerde kısmen onarılmıştır.
Kale içinde çarşı, cami, zindan, suyolları, güvercinlik kalıntıları ve kitabeler bulunmaktadır.
Kale'den Nymphois'e inen suyolu bir tünelle Arsameia'ya başlanmıştır. 80 metreyi bulan bu yolla halen suya ulaşmak mümkündür.
Derik Kalesi: Cendere Köprüsünden sonra Sincik yolu üzerindeki Datgeli köyünün
yakınlarındaki 1400 m. rakımda bulunan tepenin üzerine kurulmuştur. M.S. 70'lerde Romalılar tarafından inşa edildiği ve 300'lere kullanıldığı tahmin edilen, içerisinde büyük bir tapınak bulunan bölgenin kutsal alanı kabul edilen kalenin hemen yakınında Kommagene döneminde inşa edilen Temenos kalıntıları bulunmaktadır.
Gerger Kalesi (Fırat Arsamia'sı): Adıyaman'ın Kâhta İlçesine 85 km. uzaklıkta bulunan, tarihi Geç Hitit dönemine dayanan kale, Fırat nehrinin batı yakasında yer almaktadır. M.Ö. II.
yüzyılda Kommageneliler'in atası olan Arsames tarafından kurulmuştur. Sarp kayalar üzerine, Aşağı ve Yukarı Kale olmak üzere iki bölümde inşa edilen Gerger Kalesi'nin batı surlarında Kral Samos'a ait bir kabartma bulunmaktadır. İslami dönemde de kullanılan kale içerisinde cami, dükkânlar ve su sarnıçları bulunmaktadır.
Perre Antik Kenti: Adıyaman kent merkezine 5 km. uzaklıkta, Kuyucak köyü yolu üzerindeki Pirin köyündeki kalıntılar 200 civarındaki kaya mezarı ve yerleşim yerine sahiptir. Antik çağdan kalan bu nekropol ve çevresi Kommageneliler döneminde önemli bir yerleşim merkezi olmakla birlikte, asıl Romalılar döneminde gelişmiş bir kenttir. Girişleri kabartmalarla süslenmiş birbirine geçişli içerisinde lahitler yerleştirilmiş kayaların içine oyulmuş mezar odaları şeklinde kalıntılardır. (Kaynak: http://www.adiyamankulturturizm.gov.tr/TR,61389/muzeler-ve-orenyerleri.html)
Yıllara Göre Turist Sayısı
2009 2010 2011 2012 2013
YERLİ YABANCI YERLİ YABANCI YERLİ YABANCI YERLİ YABANCI YERLİ YABANCI
48.452 21.606 48.875 31.042 47.825 31.275 36.848 20.209 47.922 21.949
Farklı inanç ve kültürlerin bir arada bulunduğu Adıyaman’da, Eyüp Sultan Hz.’lerinden sonra yeri kesin olarak bilindiği söylenen Hz. Safvan Bin Muattal’ın türbesi Adıyaman ilinin Samsat ilçesinde bulunmaktadır. 2012 yılında başlatılan altyapı projeleri ve düzenlenen tanıtım sempozyumlarıyla ilerleyen dönemde Safvan Bin Muattal inanç turizmi açısından çok önemli bir konumda olacaktır. Her yıl düzenlenen Kutlu Doğum Haftası programlarına on binlerce Müslüman katılmaktadır.
Adıyaman eski çağlardan beri kalabalık bir süryani nüfusuna ev sahipliği yapmıştır. Komşu illerin taşıdığı Süryani kültürünü Adıyaman ili de tarihinde ve bugünkü mevcut yapılarında taşımaktadır. Adıyaman’da mevut tarihi değerler arasında dikkat çeken yapı, Adıyaman Süryani Ortodoks Metropolitliğinin makamı olan Mor Petrus ve Mor Pavlus Süryani Kadim Kilisesi’dir. Tarihsel süreçte birçok değişim geçiren kilise son olarak 2006 yılında tekrar Metropolitlik olarak hizmet vermeye başlamış olup, 500km. Alanda 150 kadar Süryani aileye ve Adıyaman başta olmak üzere, Gaziantep, Malatya, Elazığ, Şanlıurfa, Antakya, Mersin ve Adana illerine hizmet vermektedir.
Ayrıca, Çat barajı üzerinde bulunan ve dünyada nadir rastlanan eşsiz güzellikteki yüzen adalar görsel güzelliklerinin yanında üzerlerinde çeşitli organizasyonlara ev sahipliği yapabilecek kapasiteye sahiplerdir. Tut ilçesinde ise doğan güzelliklerin yanında son yıllarda Yamaç Paraşütü alanında önemli etkinlikler yapılmaktadır. Çelikhan ilçesinde bulunan Akdağ bölgesi de dağ keçilerinin doğal avlağıdır.
Adıyaman, sahip olduğu tarihi eserler ve değerler ile aşağıda belirtilen turizm çeşitlerinde önemli bir potansiyele sahiptir.
İnanç turizmi potansiyeli
Kültür turizmi potansiyeli
Su sporları potansiyeli
Doğa turizmi potansiyeli
2004 yılında 4 adet turizm yatırımı belgeli konaklama tesisinde 171 adet yatak kapasitesine sahip olan Adıyaman 2014 yılında 11 adet turizm yatırımı belgeli konaklama tesisinde1,690 adet yatak kapasitesine sahiptir.
2004 yılında 6 adet turizm işletmesi belgeli konaklama tesisinde 656 adet yatak kapasitesine sahip olan Adıyaman 2014 yılında 8 adet turizm işletmesi belgeli konaklama tesisinde 852 adet yatak kapasitesine sahiptir.
Adıyaman 2014 yılı itibariyle 11 adet Turizm Yatırımı Belgeli konaklama tesisinde 834 adet oda ve 1,690 adet yatak sayısına, 8 adet Turizm işletmesi belgeli konaklama tesisinde 430 adet oda ve 852 adet yatak sayısına sahiptir.
Adıyaman'da 12 adet halk kütüphanesi bulunmaktadır. Bu kütüphanelerde 105.548 kitap bulunurken, yararlanma sayısı 276.570'dir.
2.2.8. Alt Yapı
2.2.8.1. Ulaşım
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Adıyaman’ın gelişmiş bir karayolu ağı bulunmaktadır. İlde demiryolu ve havayolu ulaşım imkânı ile birlikte karayolu ulaşımı ön planda gelmektedir. 2012 yılında temeli atılan ve Adıyaman’ı Siverek üzerinden Diyarbakır’a bağlayacak olan Nissibi köprüsü bölgedeki tek asma köprü özelliğini taşımaktadır. 2015 Mayıs ayında hizmete açılan köprü ilin doğu illerine olan ulaşım kapısı konumundadır.
2.2.8.1.1. Karayolu
Adıyaman ili Karayolları Genel Müdürlüğü 8. Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde yer almaktadır. Kentin diğer şehirlere olan mesafesi aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Karayolu İle Adıyaman’a Ulaşım İstanbul – Adıyaman Arası 1209 Km.
Ankara - Adıyaman Arası 756 Km.
İzmir - Adıyaman Arası 1229 Km.
K. Maraş – Adıyaman Arası 164 Km.
G.Antep - Adıyaman Arası 148 Km.
Ş. Urfa - Adıyaman Arası 109 Km.
Diyarbakır – Adıyaman Arası 206 Km.
Malatya – Adıyaman Arası 185 Km.
2.2.8.1.2. Demiryolu ve Hafif Raylı Sistemler
Adıyaman ili TCDD Genel Müdürlüğü 5. Bölge Müdürlüğü sınırları içerisinde yer almaktadır.
Adıyaman sınırları içerisindeki 45 km’lik demiryolu bağlantısı sadece Gölbaşı ilçesi sınırlarından geçmekte ve Narlı’dan Malatya’ya bağlanmaktadır. Gölbaşı ilçesindeki
demiryolu ulaşımı da Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan ve Almanlar tarafından inşa edilen hat olup, son yıllarda modernize edilmiştir.
Adıyamanlı sanayiciler tarafından yoğun bir şekilde talep edilen Gölbaşı-Merkez demiryolu bağlantı hattı yatırımı halen değerlendirme aşamasında olup, fizibilite çalışmaları sonucunda yatırımla ilgili karar verilecektir.
2.2.8.1.3. Havayolu
1998 yılında hizmete giren Adıyaman Havaalanı, 2013 yılında tamamlanan yeni terminal binası ile 23.780 m2 kapalı alanda iç ve dış hatlara hizmet verme kapasitesine sahiptir. Yıllık 8760 uçak tarafından kullanımı mümkündür. 2015 Mayıs itibariyle Adıyaman-İstanbul Sabiha Gökçen, Adıyaman-İstanbul Atatürk, Adıyaman-Ankara Esenboğa karşılıklı uçak seferleri düzenlenmektedir.
Adıyaman Havaalanı İstatistik Verileri
GELEN-GİDEN YOLCU SAYILARI 2013 2014 2015 2016
OCAK 7.058 14.660 12.838 17.342
2.2.9. Ekonomik Yapı
Adıyaman, ekonomisi ve genç nüfusu ile gelişmeye müsait bir ildir. Şehrin ekonomisinde sanayi ve hizmet sektörlerinin payları artarken tarım sektörünün payı azalmaktadır.
Adıyaman' da yapılan hayvancılık ailelerin kendisini geçindirmesine yönelik olmakla birlikte gelişmeye müsait ve yatırım yapılabilecek bir alandır.
Adıyaman’ın da içinde yer aldığı TR83 bölgesinde Tarım sektörünün gayrı safi katma değer payı 2004 yılında%26.1 iken 2011 yılında bu rakam %23.1’e gerilemiş, Sanayi sektörünün payı 2004 yılında %18.7 iken, %20.1’e yükselmiş, hizmetler sektörünün payı da 2004 yılında %55.1 iken 2011 yılında %56.9’a yükselmiştir.
Adıyaman’da imalat sanayiinde üretilen ürünlerin en önemlileri; İplik ve hazır giyim, çimento, Taş-toprak sanayi, Un-Yem, Mobilya imalatıdır.
Turizmin Adıyaman ekonomisindeki payı az olmakla birlikte gezip görülmeye değer çok sayıda önemli tarihi ve turistik yerler mevcuttur.
Adıyaman Fuar ve Kongre Merkezinin inşaatı bitmiş olup 2015 yılı içerisinde işletilmeye başlanmıştır. Tarıma dayalı gıda sanayinin gelişmesi ve bu ürünlerin ihraç edilmesi Adıyaman için büyük öneme sahiptir.
2011 yılı Sosyoekonomik Gelişmişlik endeksi (SEGE) çalışmasında Adıyaman 81 il arasında 66.
sırada yer almaktadır.
2.2.9.1. Tarım
Adıyaman’ın rakımı merkez ilçede 669 metre olup yüzölçümü 761.400 hektardır. Bunun 240.740 hektarını tarım arazileri oluşturmaktadır. Tarım alanlarının % 83,8’lik bölümü olan 201.729 hektar alanda kuru tarım, % 16,2 lük bölümü olan 39.011 hektar alanda sulu tarım yapılmaktadır.
2014 Yılı İtibari İle Ekili Tarım Arazileri
S.
NO ÜRÜN ADI
ADIYAMAN TÜRKİYE GENELİ
Alan(da) Yetiştirme Alanı Türkiye Sıralaması
Üretim (ton)
Üretim Miktarı Türkiye Sıralaması
Alan (da) Üretim (ton)
Üretim Yapan İl Sayısı
1 Buğday 872.511 33 238.572 26 79.192.084 19.000.000 79
2 Arpa 607.212 14 211.962 6 27.872.973 6.300.000 79
3 Pamuk 73.608 9 35.242 10 4.681.429 4.668.388 22
4 Üzüm 106.583 11 73.843 12 4.670.929 4.175.356 73
5 Nohut 113.745 13 18.702 9 3.885.175 3.881.693 72
6 Mercimek 64.795 6 13.539 5 2.324.461 2.263.357 26
7 Nar 11.842 11 4.425 14 304.548 397.335 59
8 Antepfıstığı 248.538 3 9.704 4 2.823.338 80.000 41
9 Zeytin 19.274 22 1.214 24 8.260.915 1.768.000 41
10 Badem 17.249 4 1.237 18 270.203 73.230 64
Tablo incelendiğinde, buğday, arpa, pamuk ve nohut ürünlerinde ekilebilir alan sıralamasına göre elde edilen ürün miktarı sıralamasının daha yüksek olduğu, fakat antepfıstığı, nar, badem, üzüm, zeytin gibi ürünlerde de ürün verimlerinin diğer illere oranla daha düşük olduğu görülmektedir.
Adıyaman sahip olduğu su kaynakları ve verimli arazileri sayesinde tarım kenti olabilecek potansiyele sahip olmasına karşın günümüzde yeterli düzeyde sulu tarım yapılamadığı için Türkiye sıralamasında da yeterli seviyede değildir.
Ancak, son yıllarda sulama projeleri hızlı bir şekilde hayata geçirilmeye başlanmıştır. Sulama projelerinin hayata geçirilmesiyle birlikte ekili ürünlerdeki verimin artması ve dolayısıyla da Adıyaman’ın ülke geneli sıralamasındaki yerinin daha yukarılara çıkması beklenmektedir.
2.2.9.2. Hayvancılık
Hayvancılık, uzun yıllar kırsal kesimde yaşayan nüfusun tarımdan sonra en çok uğraştığı alan olmuştur. Sanayileşmenin Adıyaman’da hızlanması sonucu kentler kalabalıklaşırken kırsal nüfus giderek azalmıştır. Bunun doğal sonucu olarak Adıyaman ilindeki hayvan sayılarında düşüş yaşanmıştır. Doğal mera ve otlak alanların giderek azalması ve doğal yemler yerine sanayi üretimi yemlerin kullanılmasıyla birlikte hayvan besleme maliyetleri yükselmiştir.
Yaşanan sosyal dönüşümün ardından, Adıyaman’da büyükbaş hayvan sayıları son 5 yılda artış eğilimi göstermiş olup, devlet destekleri sonucu toplam hayvan sayısında 2013 yılında
%29’luk ciddi bir artış yaşanmıştır.
İLÇE ADI BÜYÜK BAŞ KÜÇÜK BAŞ
SIĞIR(Yerli) SIĞIR(Kültür) Sığır(Melez) TOPLAM KOYUN KEÇİ TOPLAM
Merkez 2.414 10.140 4.880 17.534 36.100 26.100 62.200
Besni 1.336 1.861 3.967 7.164 33.050 37.140 70.190
Çelikhan 470 1.250 1.250 2.970 2.650 3.820 6470
Gerger 4.650 2.200 3.540 10.390 6.265 18.230 24.495
Gölbaşı 324 6.676 4.936 11.936 12.482 27.621 40.103
Kahta 2.115 12.006 7.460 21.581 36.128 32.907 69.035
Samsat 10 974 189 1.173 4.104 965 5.069
Sincik 3.037 838 1.895 5.770 8.248 13.326 21.574
Tut 73 970 1.399 2.442 4.015 2.432 6.447
TOPLAM 14.429 35.945 29.516 79.890 139.027 162.541 301.568 Arıcılık: Geleneksel hayvancılığın dışında kalan ancak insan sağlığı açısından çok kritik bir öneme sahip arıcılık da son yıllarda gelişme kaydetmiştir. Bu gelişmeye paralel olarak, gerek kovan sayısı gerekse de üretim miktarı açısından sürekli artış yaşamıştır. Adıyaman’ın özellikle yüksek rakımlı Çelikhan, Gerger ve Sincik ilçeleri sınırlarındaki coğrafyada yetişen geven otu, arıcılar tarafından üretilen balı diğer ballardan ayıran en önemli özelliktir. Bu kapsamda Adıyaman Arı Yetiştiricileri Birliği tarafından marka tescili ve üretimi yapılan “Altın Geven Balı” iç piyasada satışa sunulmuştur. İlerleyen dönemlerde hem organik sertifika temin edilmesi, hem de kovan sayısının ve bal üretiminin artırılması hedeflenmektedir.
Yıllar Kovan Sayıları
2008 39.065
2009 42.232
2010 44.316
2011 49.876
2012 46.817
2013 53.716
2014 56.391
Su Ürünleri Üretimi: Adıyaman’da ilk su ürünleri yetiştiriciliği tesisi 1999 yılında, Gölbaşı ilçesi Harmanlı Beldesi’nde kurulmuştur. Adıyaman genelindeki su ürünleri yetiştiriciliği ise 2009 yılından sonra hızlı bir artış göstermiştir. 2015 yılı itibarı ile faaliyet gösteren toplam 21 adet tesisin yıllık üretim kapasitesi 5281 tondur. Ayrıca kuluçkahanesi olan 2 tesiste yıllık toplam 2.105.000 adet yavru balık üretimi yapılmaktadır. 2014 yılı itibariyle ortalama yıllık alabalık üretimi 950 tondur.
2.2.9.3. Sanayi
Adıyaman’da sanayi yatırımları 1960’lı yıllarda kamu tarafından hayata geçirilen Sümer Bez Fabrikası ile başlamıştır. Kâhta ilçesi merkez olmak üzere 1960’lı yıllarda açılan petrol kuyularında halen ülke petrol üretiminin büyük bir kısmını karşılayan ham petrol üretimi
yapılmaktadır. Potansiyelin yüksek olmasından dolayı ildeki tek bölge müdürlüğü olan kurum Türkiye Petrolleri A.Ş.’dir.
1970’li yıllarda ise kamu yatırımı olarak çimento, yem ve süt fabrikaları kurulmuş olup bugün sadece çimento fabrikası faal olarak üretim yapmakta ve özel şirket tarafından işletilmektedir.
İldeki en gelişmiş sektör geçmiş yıllardaki kamu yatırımından gelen birikimiyle tekstil sektörü olmuştur. Sanayileşme süreciyle beraber kırsal kesimde tarım ve hayvancılıkla uğraşan ancak sosyal güvencesi olmayan çalışma çağındaki nüfus kente göç etmeye başlamıştır. Atatürk barajı gibi devasa bir projenin hayata geçirilmesi sürecinde de başta Samsat ilçesi olmak üzere barajın suları altında arazileri kalan kırsal nüfusun büyük çoğunluğu şehir merkezine taşınmıştır. İstihdam arzının yüksek olduğu o yıllarda şehir merkezi nüfusunun artmasıyla istihdama talep te artmıştır. Kamu teşviklerinin istihdamı destekleyen politikaları sayesinde de tekstil sektörü en parlak dönemlerini yaşamıştır. Ancak, firmaların sipariş odaklı üretimi benimsemeleri ve kendi ayakları üzerinde durabilmelerine imkân tanıyan markalaşma, ürün tasarlama, kurumsal kapasite geliştirme ve işbirliği ağlarına dâhil olamamaları sektörde rekabet şartlarını zorlaştırmış ve geriye gidişin temel sebepleri olmuştur.
2015 itibariyle Adıyaman genelinde sanayi sicil belgesi alan firma sayısı 288 olup bunların sektörlere göre dağılımı aşağıda yer almaktadır:
• % 29 Tekstil ürünleri imalatı,
• % 22 Seramik, Kil, madencilik ve taş ocakçılığı;
• % 21 Gıda ürünleri imalatı,
• % 08 Ham Petrol ve Doğal Gaz, kok
• % 04 Mobilya imalatı
• % 04 Kauçuk ve plastik ürünleri imalatı,
• % 04 Makine imalatı, tarım makineleri, elektrikli makineler
• % 05 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı ve makine ekipmanlarının kurulumu
• % 03 Diğer (Çimento, Kimya, Gübre, Deri ve deri ürünleri)
Adıyaman’da mermer ve madencilik sektörleri son yıllarda hızla gelişmektedir. Bunun en büyük sebebi ulusal ve uluslararası piyasalarda büyük rağbet gören Emparador cinsi mermer rezervlerinin Adıyaman’da olmasıdır. Mermer işlemesine yönelik tesisler son birkaç yıl içerisinde faaliyete geçmiş olup, merkez OSB’deki doluluktan dolayı bu alandaki tahsis talepleri daha çok Kâhta ve diğer ilçelerdeki OSB’lere yönlendirilmektedir.
Mobilya sektörünün Ortadoğu pazarına açılmış olması ve sürekli gelişen inşaat sektöründen dolayı OSB bünyesinde kurulan işletme sayısında da artışlar görülmektedir. Modüler mobilya üretiminde tasarımda başarılı ve kaliteli üretim yapıldığı takdirde karlılığı da yükselmektedir.
Mobilya sektörünü de yükselen bir yatırım alanı olacağı değerlendirilmektedir.
Adıyaman sanayisinin gelecek dönemde gelişecek sektörlerin mevcut hammadde kaynaklarıyla orantılı bir büyüme yakalaması beklenmektedir. İldeki tarımsal ürünlerin işlenmesine yönelik sanayi yatırımları giderek artmakta, sulama projelerinin hayata geçirilmesi ile verimli arazilerde üretilen nar, badem ve ceviz gibi ürünlerin üretim miktarları artmaktadır. Su kaynaklarının bolluğu nedeniyle özellikle Çelikhan bölgesi ve Gerger’de kültür balıkçılığı tesisleri daha yüksek kapasitede üretim gerçekleştirmekte ve ilerleyen
dönemde su ürünleri işlemeye yönelik tesislerin kurulması beklenmektedir.
Mevcut mermer ve maden rezervlerinin işlenerek pazarlara sunulduğu tesislerin sayısı her geçen yıl artmaktadır.
Adıyaman bulunduğu konum itibariyle, Ortadoğu pazarına gerçekleştirilen ihracat pastasından da pay almakta ve bu kapsamda mobilya, gıda ve plastik sektörleri gelişmektedir.
2.2.9.3.1. Organize Sanayi Bölgeleri
Adıyaman ilinde dört farklı organize sanayi bölgesi bulunmaktadır. Merkez ilçede bulunan OSB ile Besni, Gölbaşı ve Kâhta OSB’lerinin 2015 yılına ait bilgileri aşağıda yer almaktadır.
OSB BİLGİLERİ ADIYAMAN
OSB
BESNİ OSB
GÖLBAŞI OSB
KÂHTA OSB
Kuruluş Tarihi 1991 2005 2005 2008
Alanı(Hektar) 292 115 110 161,17
Parsel Sayısı 93 40 35 60
Tahsis Edilen Parsel 93 23 10 31
Tahsis Edilmeyen Parsel 0 17 25 29
Üretimdeki Tesis Sayısı 82 2 6 11
İnşaatı Devam Eden Tesis Sayısı 3 1 3 3
Proje Safhasında Tesis Sayısı 0 13 1 11
Toplam Tesis Sayısı 93 11 9 14
Mevcut İstihdam (Yaklaşık) 4112 118 65 224
Adıyaman OSB'lerindeki sektörel dağılımına ait bilgiler aşağıda yer almaktadır.
SEKTÖREL DAĞILIM MERKEZ
OSB
BESNİ OSB
GÖLBAŞI OSB
KÂHTA OSB
Tekstil 25 1 0 6
Taş Ve Toprağa Dayalı Ürünler 8 0 2 1
Gıda 16 0 3 2
Petrol Ürünleri 1 0 0 0
Ana Metal (Demir Çelik Ve Demir Dışı Metaller)
2 1 0 0
Mobilya 7 0 0 2
Lastik Ve Plastik Ürünler 6 0 0 0
Kâğıt Ve Kağıt Ürünleri 3 0 0 0
Elektrikli Makineler 2 0 1 0
Kimyasal Ürünler (Kimya-Gübre) 1 0 0 0
Toplam 71 2 6 11
2.2.9.4. Enerji
Enerji üretimin önemli kaynaklarından birisidir. Son yıllarda yapılan yasal düzenlemeler ile
