AVUSTRALYA MAKİNE SEKTÖRÜ PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU
EYLÜL 2019
İÇİNDEKİLER
YÖNETİCİ ÖZETİ
... 3
1. MAKİNE SEKTÖRÜ... 4
1.1. GTİP Numaralarının Sınıflandırılması ... ... 5
1.2. GTİP Numaralarının Açılımı ... ... ... 6
2. DÜNYA’DA MAKİNE SEKTÖRÜ ... 7
3. TÜRKİYE’DE MAKİNE SEKTÖRÜ... 10
4. AVUSTRALYA HAKKINDA GENEL BİLGİLER ... 14
4.1. Coğrafi Konum ... 15
4.2. Siyasi ve İdari Yapı ... 15
4.3. Nüfus ve İşgücü Yapısı ... 16
4.4. Doğal Kaynaklar ve Çevre ... 16
5. GENEL EKONOMİK DURUM ... 17
5.1. Genel Ekonomi ... 17
5.2. Ekonomik Yapı ... 18
5.3. Ekonomi Politikaları ... 18
5.4. Ekonomik Performans ... 19
5.5. Enflasyon ... 19
6. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR... 20
6.1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü ... 20
6.2. Ülkede İş Kurma Mevzuatı ... 21
6.3. Vergiler ... 21
6.3.1. Tüketim Vergisi ... 21
6.3.2. Kurumlar Vergisi ... 21
6.3.3. Uluslararası Gelir Vergisi ... 21
6.4. Yatırımlara Sağlanan Teşvikler ... 22
6.5. Oturma ve Çalışma İzinleri ... 22
7. DIŞ TİCARET... 23
7.1. Avustralya’nın İhracatı ... 23
7.2. Avustralya’nın İthalatı ... 24
8. DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE VERGİLER... 25
8.1. Dış Ticaret Politikası ... 25
8.2. Tarifeler ve Diğer Vergiler ... 25
8.2.1. Genel Olarak Gümrük Vergileri ... 25
8.2.2. KDV ve Diğer Vergiler ... 27
9. TÜRKİYE İLE TİCARET... 29
9.1. Türkiye-Avustralya Yatırım İlişkileri ... 31
10. Avustralya’da Makine Sektörü ... 32
11. 35
12. PAZAR İLE İLGİLİ BİLGİLER ... 36
12.1. Fikri Sınai Mülkiyet Hakları ... 36
12.2. Dağıtım Kanalları ... 36
12.3. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme ... 38
12.3.1. Etiketleme ... 38
12.4. Markalama ... 41
12.5. Paket ve Ambalajlama ... 41
12.6. Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri ... 41
13. KAYNAKÇA... 41
1
KISALTMALAR
GTIP: Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu USD: United States Dollar (Amerikan Doları) AUD: Australian Dollar (Avustralya Doları)
TABLO LİSTESİ
Tablo 1: Türkiye’nin Yıllara Göre Makine Ticareti ... 4
Tablo 2: Türkiye’nin Ülkere göre İhracat Payı ... 5
Tablo 3: GTİP Numaralarının Sınıflandırılması ... 5
Tablo 4: Ürün Bazında Dünya Makine İhracatı (1000 $) ... 8
Tablo 5: Ülkelere Göre Dünya Makine İhracatı ... 9
Tablo 6: Ürün Bazında Dünya Makine İthalatı (1000 $) ... 9
Tablo 7: Ülkelere Göre Dünya Makine İthalatı ... 10
Tablo 8: Türkiye’nin Makine Ticareti ... 10
Tablo 9: Türkiyenin Ürün Bazında Makine İhracatı (1000 $)... 11
Tablo 10: Türkiye’nin Ülkelere Göre Makine İhracatı ... 12
Tablo 11: Türkiyenin Ürün Bazında Makine İthalatı (1000 $) ... 12
Tablo 12: Türkiye’nin Ülkelere Göre Makine İthalatı (1000 $)... 13
Tablo 13: Avustralya’nın Dış Ticareti (Milyon $) ... 23
Tablo 14: Avustralya’nın İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1000 $)... 23
Tablo 15: Başlıca Ülkeler İtibari ile İhracatı (1000 $)... 24
Tablo 16: Avustralya’nn İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1000 $)... 24
Tablo 17: Başlıca Ülkeler İtibari ile İthalatı (1000 $) ... 25
Tablo 18: Avustralya’nın Türkiye ile Dış Ticareti (1000$) ... 30
Tablo 19: Türkiye’nin Avustralya’ya İhracatında Başlıca Ürünler (1 000 $) ... 30
Tablo 20: Türkiye’nin Avustralya’dan İthalatında Başlıca Ürünler (1 000 $)... 30
Tablo 21: Avustralya’nın Ürün Bazında Makine İhracatı (1000 $)... 32
Tablo 22: Avustralya’nın Ürün Bazında Makine İthalatı ... 33
Tablo 23: Avustralya’nın Ülkelere Göre Makine İhracatı ... 34
Tablo 24: Avustralya’nın Ülkelere Göre Makine İthalatı ... 35
Tablo 25: ... 35
2
YÖNETİCİ ÖZETİ
• 7,6 milyon kilometrekarelik yüzölçümü ile dünyanın “en büyük adası” ve “en küçük kıtası” olarak tanımlanan Avustralya’nın hiçbir ülkeyle kara sınırı bulunmamaktadır.
• Ülkenin, boksit, kömür, demir cevheri, bakır, kalay, altın, gümüş, uranyum, nikel, tungsten,
nadir toprak metali, mineral kum, kurşun, çinko, elmas, doğal gaz ve petrol gibi çok zengin yeraltı kaynakları bulunmaktadır. Avustralya dünya kömür (GTİP No:2701) ihracatının % 40’ını yerine getiren lider ülkedir.
• Avustralya 2018 yılı itibariyle 194 ülke arasında dünyanın 14. büyük ekonomisini oluşturmaktadır (IMF).
• 2018 yılında iki ülke arasında gerçekleşen ticaret hacmi 1,8 milyar $ olmuştur. İhracat bir
önceki yıla göre % 27,9 artarak 688,3 milyon dolar, ithalat ise geçen yıla göre % 50,8 azalarak 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
• İki ülke arasındaki karşılıklı yabancı sermaye yatırımları düşük düzeyde bulunmaktadır.
Avustralyalı firmalar özellikle enerji, alt yapı ve madencilik sektörleri başta olmak üzere Türkiye’de yatırım fırsatlarını araştırmaktadırlar. Ayrıca, taraflar arasında çok yönlü farkındalığın artması ile birlikte özellikle diş, göze ve plastik cerrahi alanlarında sağlık turizminin geliştirilebileceği değerlendirilmektedir.
3
1. MAKİNE SEKTÖRÜ
Türk makine sektörü son yıllarda türkiye ekonomisinin ve ihracatının yükselen yıldızı olmuştur. 2018 yılında 168 milyar $ olarak gerçekleşen toplam türkiye ihracatından makine sektörü %10,2 pay almıştır. Makine ve aksamları, türkiye’nin ihracatında motorlu kara taşıtları’ndan sonra 2. sıradaki sektördür.
Türk makine sektöründe 2001 yılında %27 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2018 yılında %64,1’e çıkmıştır. Makine sektör tamamı itibarıyla ihracatı 2018 yılında 2017 yılına kıyasla %15,5 artarak 17,1 milyar
$ olarak gerçekleşmiştir.
Türk makine sektörünün önde gelen ihraç pazarları; AB ülkeleri ve ABD’dir. Küresel ölçekte rekabetçi olan türk makineleri, 200 ülkede kullanılmaktadır. 2018 yılı dünya makine ticareti sıralamalarında ihracatta 26.
sırada, ithalatta ise 23. sırada yer alan türkiye, avrupa’nın 6. büyük makine imalatçısıdır.
Türk Makine Sektörünün Hedefleri
• Sektörün misyonu daha yüksek teknolojiye sahip bir makine sanayi yaratmaktır.
• Yurtdışı pazarları ile bütünleşmek, edineceği partnerlerle iş birliği kurmaktır.
• Hedef, 2023’te dünya makine ticaretinden %1,5 pay almaktır.
• Türkiye’nin toplam ihracatı içinde yaklaşık %10 olan makine payını makine sektöründe söz sahibi olan ülkelerde olduğu gibi %20’ye çıkarmaktır.
Türk Makine Sektörünün Avantajları
• Gelişmiş Mühendislik Becerileri Ve Yeniliklere Çabuk Uyum Sağlama
• Kalite Bilinci
• Uzmanlaşmış, Yüksek Vasıflı, Orta Ve Üst Düzey Yöneticiler
• Genç işgücü
• Tesisleşme (OSB, Kümelenme gibi)
• Gelişmiş Yan Sanayi
Tablo 1: Türkiye’nin Yıllara Göre Makine Ticareti
İHRACAT İTHALAT
4
Tablo 2: Türkiye’nin Ülkere göre İhracat Payı
1.1.
GTİP Numaralarının SınıflandırılmasıTablo 3: GTİP Numaralarının Sınıflandırılması
ÜRÜN GRUBU GTİP NUMARASI
İnşaat Makina Malzemeleri 8482, 8483
İnşaat Ölçüm Makinaları 8526, 8528, 8529
İnşaat ve Maden Araçları 8429
İnşaat ve Maden Makinaları 8430, 8464, 8466, 8474, 8475
İnşaat ve Maden Makinları için Parçalar 8431, 8432, 8455, 8459
Jeneratörler 8501
Kaldıraç Makinaları 8425, 8426, 8427, 8428
Metal Makinaları 8460
Motorlar 8407, 8408, 8412, 8467
Motor Parçaları 8409
Pompalar 8413, 8414
5
1.2.
GTİP Numaralarının Açılımı84.07 (GTİP) Kıvılcım ile ateşlemeli içten yanmalı doğrusal veya döner pistonlu motorlar (patlamalı motor) 84.08 (GTİP) Sıkıştırmayla ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel ve yarı dizel )
84.09 (GTİP) Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları 84.12 (GTİP) Diğer motorIar ve kuvvet hasıI eden makinalar
84.13 (GTİP) Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ; sıvı elevatörleri
84.14 (GTİP) Hava veya vakum pompaları, hava veya diğer gaz kompresörleri, fanlar (vantilatörler ve aspiratörler); bir aspiratörü olan havalandırmaya mahsus davlumbazlar (filtreli olsun olmasın)
84.25 (GTİP) Palangalar ve ağır yük kaldırıcıları (skipli yük kaldırıcıları hariç); bucurgatlar ve ırgatlar; krikolar
84.26 (GTİP) Gemi vinçleri ("derricks"); vinçler ("cranes") (taşıyıcı halatlı vinçler dahil); hareketli kaldırma çerçeveleri, şasisi "straddle" tipi olan ayak mesafeIeri ayarlanabilen Iastik tekerlekli taşıyıcılar ve vinçli yük arabaları
84.27 (GTİP) Forkliftler; kaldırma ve elleçleme tertibatı olan diğer yük arabaları
84.28 (GTİP) Kaldırma, elleçleme, yükleme veya boşaltma işlerine mahsus diğer makina ve cihazlar (asansörler, yürüyen merdivenler, konveyörler, teleferikler gibi)
84.29 (GTİP) Kendinden hareketli buldozerler, angledozerler, greyderler, toprak tesviyesine mahsus makinalar, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, küreyici yükleyiciler, sıkıştırma işini tokmaklamak suretiyle yapan makinalar ve yol silindirleri
84.30 (GTİP) Toprağın, minerallerin veya cevherlerin taşınması, yayılması, tesviyesi, sıyrılması, kazılması, sıkıştırılması, bastırılıp sıkıştırılması, çıkarılması veya delinmesine mahsus diğer makina ve cihazlar; kazık varyosları ve kazık sökme makinaları; kar küreyicileri ve püskürtücüleri
84.31 (GTİP) Özellikle veya esasen 84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki makina ve cihazlar ile birlikte kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar
84.32 (GTİP) Toprağı hazırlamaya, işlemeye ve ekmeye mahsus tarla ve bahçe tarımında veya ormancılıkta kullanılan makina ve cihazlar; çimenlikler ve spor sahaları için silindirler
84.55 (GTİP) Metalleri haddeleme makinaları ve bunların silindirleri
84.59 (GTİP) Metalleri talaş kaldırmak suretiyle delmeye, raybalamaya, frezelemeye, diş açmaya veya vida yuvası açmaya mahsus takım tezgahları (kızaklı işlem üniteleri dahil) [84.58 pozisyonundaki torna tezgahları (tornalama merkezleri dahil) hariç]
84.60 (GTİP) Metalleri veya sermetleri taşlama taşları ,aşındırıcılar veya parlatma ürünleri vasıtasıyla işleyen çapak alma, bileme, taşlama, honlama, lepleme, parlatma veya başka şekilde tamamlama işlemlerine mahsus tezgahlar ( 84.61 pozisyonundaki dişli açma, dişli taşlama veya dişli tamamlama tezgahları hariç) 84.64 (GTİP) Taş, seramik, beton, asbestli çimento veya benzeri mineral maddeleri işlemeye veya camı soğuk olarak işlemeye mahsus makinalar
6
84.66 (GTİP) Sadece veya esas itibariyle 84.56 ila 84.65 pozisyonlarındaki makinalarda kullanılmaya elverişli aksam, parça ve aksesuar (işlenecek parçaları tutucular ve alet tutucuları, otomatik şekilde açılan pafta kafaları, taksim edici tertibat ve makinalara mahsus diğer tertibat dahil); elde kullanılmaya mahsus her türlü el aletlerinin alet tutucuları
84.67 (GTİP) El ile kullanılan, pnömatik ,hidrolik veya elektrikli ya da elektriksiz kendinden motorlu olan aletler
84.74 (GTİP) Toprak, taş, cevher veya katı haldeki diğer mineral maddeleri (toz ve hamur halinde olanlar dahil) tasnif etmeye, elemeye, ayırmaya, yıkamaya, kırmaya, öğütmeye, karıştırmaya veya yoğurmaya mahsus makina ve cihazlar; mineral katı yakıtları, seramik hamurlarını, sertleşmemiş çimentoyu, alçıyı ve toz veya hamur halindeki diğer mineral maddeleri aglomere etmeye, kalıba dökmeye veya bunlara şekil vermeye mahsus makina ve cihazlar; kumdan dökümhane kalıpları yapmaya mahsus makinalar
84.75 (GTİP) Seramikten inşaat tuğlaları (kaba tuğlalar, putrel üstü tuğlaları ve benzeri eşya)
84.82 (GTİP) Elektrik veya elektronik ampullerin, tüplerin veya valflerin veya flaş ampullerinin cam zarflar içinde montajına mahsus makinalar; cam veya cam eşyanın imaline veya sıcak olarak işlenmesine mahsus makinalar
84.83 (GTİP) Transmisyon milleri (kam milleri ve krank milleri dahil) ve kranklar; yatak kovanları ve mil yatakları; dişliler ve dişli sistemleri; bilyalı ve makaralı vidalar; dişli kutuları ve diğer hız değiştiriciler (tork
"torque" değiştiricileri dahil) volanlar ve kasnaklar (kasnak blokları dahil); kavramalar ve kaplinler (üniversal kaplinler dahil)
85.01 (GTİP) Elektrik motorları ve jeneratörler [elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları hariç]
85.26 (GTİP) Radar cihazları, telsiz seyrüsefer yardımcı cihazları ve uzaktan kumanda etmeye mahsus telsiz kontrol cihazları
85.28 (GTİP) Monitörler ve projektörler (televizyon alıcı cihazı ile mücehhez olmayanlar); televizyon alıcı cihazları (radyo yayınlarını alıcı cihazı veya ses veya görüntü kayıt veya tekrar verme cihazıyla birlikte olsun olmasın)
85.29 (GTİP) Sadece veya esas itibariyle 85.25 ila 85.28 pozisyonlarında yer alan cihazlara mahsus aksam ve parçalar
2. DÜNYA’DA MAKİNE SEKTÖRÜ
Makine sektörü, sahip olduğu yüksek katma değer oranı, teknoloji üretimini zorunlu kılması, geniş bir yan sanayi ağı oluşturması, yatırım maliyetlerini düşürmesi, nitelikli personele yönelik istihdam alanı oluşturması, dışa bağımlılığı ve dış ticaret açığını azaltmasının yanı sıra pek çok sektöre girdi sağlaması ile tetikleyici güce sahip lokomotif bir sektördür.
Makine sanayinin 2018 yılında dünya makine ihracatı geçen seneye oranla %10 artış göstererek 1,14 milyon doları aşmıştır. Makine sanayi ihracat payını 2008 sonrası artırmayı başarmış olmakla birlikte dünya ihracatı içinden aldığı pay son dört yıldır durağanlaşmıştır.
7
Tablo 4: Ürün Bazında Dünya Makine İhracatı (1000 $)
GTIP NO GTIP AÇIKLAMA 2016 2017 2018
847989 Makineler ve Mekanik Aletler 35,163,157 41,550,832 46,446,852 850300 Sadece veya esas olarak elektrik motorları ve 16,548,192 17,344,759 19,254,285
jeneratörlerle kullanım için uygun parçalar
842810 Asansörler ve Skip Vinçleri 5,815,849 6,090,252 6,567,325
841850 Depolama ve teşhir için Mobilya "sandıklar, 5,326,241 5,866,332 6,259,538 dolaplar, teşhir tezgahlaı”
846789 Hidrolik veya bağımsız elektrik motorlu araçlar için
2,125,850 2,207,219 2,240,451 el aletleri
841231 Pnömatik güç motorları ve motorları, doğrusal 1,708,714 1,965,630 2,170,973 etkili, "silindirler"
846620 Takım tezgahları için çalışma tutucular 1,643,324 1,852,800 2,102,470 842542 Hidrolik krikolar ve vinçler (garajlarda kullanılan 1,702,298 1,755,816 2,050,764
yerleşik kriko sistemleri hariç)
851521 Metallerin direnç kaynağı için tamamen veya 1,648,199 1,814,775 1,954,760 kısmen otomatik makineler
847730 Kauçuk veya plastiklerin işlenmesi için şişirme
1,512,854 1,564,332 1,789,243 makineleri
843359 Tarımsal ürünler için hasat makineleri (biçme 1,250,697 1,544,538 1,623,661 makineleri, saman yapma makineleri hariç)
846599 Tahta, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya 1,384,554 1,394,529 1,606,465 benzeri sert malzemeleri işlemek için tezgahlar
846150 Metal, metal karbür veya sermet işlemek için 984,347 1,036,996 1,184,290 testereler veya kesiciler
Bükme, katlama, düzleştirme veya basma
846229 makineleri (presler dahil) (sayısal olarak kontrol 1,086,121 1,155,486 1,137,282 edilmez)
Kauçuk veya plastiklerin işlenmesi için vakumlu
847740 kalıplama makineleri ve diğer termoform 850,124 942,007 951,267 makineleri
841440 Çekme için tekerlekli bir şasiye monte edilmiş hava 709,421 767,280 932,284 kompresörleri
845150 Tekstil kumaşlarının makarasını sarma, makarayı
674,989 712,149 755,731 açma, katlama, kesme veya oyalama makineleri
846239 Metal işlemek için, sayısal olarak kontrol edilmeyen 390,364 432,427 474,642 presler dahil, kesme makineleri
841720 Elektrikli bisküvi fırınları, ekmek fırınları, dahil. 421,323 430,479 447,186 846249 Zımbalama veya çentik açma makineleri, dahil. 263,539 253,033 255,458
presler ve kombine delme ve kesme makineleri,
851529 Tam veya kısmen otomatik olmayan metallerin 231,202 187,504 227,973 direnç kaynağı için makineler
Malzemenin çıkarılması, lazer veya başka ışık veya foton demeti, ultrasonik, elektro-deşarj, elektro-
845610 kimyasal, elektron demeti, iyon demeti veya plazma 4,118,844 262,220 25,831 ark işlemleri ile herhangi bir malzemenin çalışması
için tezgahlar; su jeti ile kesme makinaları Kaynak: TradeMap
8
Tablo 5: Ülkelere Göre Dünya Makine İhracatı
ÜLKE 2015 2016 2017 2018
ALMANYA 13,412,575 13,945,454 15,055,900 16,593,898
ÇİN 11,830,181 12,223,084 13,000,146 14,958,373
JAPONYA 7,127,181 7,570,894 7,825,488 8,134,386
İTALYA 6,823,214 7,009,308 7,094,378 7,617,751
A.B.D. 8,115,732 6,901,485 6,950,434 7,175,369
G.KORE 4,161,063 4,079,373 4,966,745 5,346,092
HONG KONG 1,664,719 1,695,145 2,167,117 2,454,892
FRANSA 2,040,336 2,113,276 2,118,521 2,251,099
HOLLANDA 1,682,351 1,784,180 1,954,148 2,232,821
İSPANYA 1,774,066 2,017,080 1,944,478 2,178,321
Kaynak:TradeMap
Tablo 6: Ürün Bazında Dünya Makine İthalatı (1000 $)
GTIP NO GTIP AÇIKLAMA 2016 2017 2018
847989
Makineler ve Mekanik Aletler
37,476,196
41,875,601
44,256,390
850300 Sadece veya esas olarak elektrik motorları ve jeneratörlerle kullanım 17,117,113 18,049,951 19,091,361 için uygun parçalar
842810
Asansörler ve Skip Vinçleri
5,563,458
5,698,266
6,014,348 841850 Depolama ve teşhir için Mobilya "sandıklar, dolaplar, teşhir tezgahlaı” 5,141,870 5,528,398 5,936,636
846789
Hidrolik veya bağımsız elektrik motorlu araçlar için el aletleri
2,086,715
2,315,667
2,495,681
841231 Pnömatik güç motorları ve motorları, doğrusal etkili, "silindirler" 2,272,436 2,408,731 2,414,193 846620 Takım tezgahları için çalışma tutucular 1,589,048 1,792,066 1,942,468
842542 Hidrolik krikolar ve vinçler (garajlarda kullanılan yerleşik kriko sistemleri 1,389,734 1,767,188 1,872,368
hariç)
851521 Metallerin direnç kaynağı için tamamen veya kısmen otomatik 1,376,277 1,720,552 1,761,024
makineler
847730 Kauçuk veya plastiklerin işlenmesi için şişirme makineleri 1,551,780 1,542,460 1,736,144 843359 Tarımsal ürünler için hasat makineleri (biçme makineleri, saman yapma 1,345,398 1,456,624 1,730,212
makineleri hariç)
846599 Tahta, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert 1,286,922 1,211,541 1,433,069 malzemeleri işlemek için tezgahlar
846150
Metal, metal karbür veya sermet işlemek için testereler veya kesiciler
1,182,826
1,281,584
1,337,254 846229 Bükme, katlama, düzleştirme veya basma makineleri (presler dahil) 919,124 1,044,961 1,173,532
(sayısal olarak kontrol edilmez)
847740 Kauçuk veya plastiklerin işlenmesi için vakumlu kalıplama makineleri ve 973,433 1,018,880 1,123,334
diğer termoform makineleri
841440 Çekme için tekerlekli bir şasiye monte edilmiş hava kompresörleri 836,593 885,029 1,021,996
845150 Tekstil kumaşlarının makarasını sarma, makarayı açma, katlama, kesme 621,219 721,574 754,386
veya oyalama makineleri
846239 Metal işlemek için, sayısal olarak kontrol edilmeyen presler dahil, 419,362 369,779 476,222 kesme makineleri
841720 Elektrikli bisküvi fırınları, ekmek fırınları, dahil. 491,593 457,338 470,124 846249 Zımbalama veya çentik açma makineleri, dahil. presler ve kombine 263,539 253,033 255,458
delme ve kesme makineleri,
851529 Tam veya kısmen otomatik olmayan metallerin direnç kaynağı için 231,202 187,504 227,973
makineler
Malzemenin çıkarılması, lazer veya başka ışık veya foton demeti,
845610
ultrasonik, elektro-deşarj, elektro-kimyasal, elektron demeti, iyon
4,118,844 262,220 25,831 demeti veya plazma ark işlemleri ile herhangi bir malzemenin çalışması
için tezgahlar; su jeti ile kesme makinaları
Kaynak: TradeMap
9
Tablo 7: Ülkelere Göre Dünya Makine İthalatı
ÜLKE 2015 2016 2017 2018
ÇİN 9,911,096 9,666,008 11,608,995 12,266,233
A.B.D. 9,499,982 9,938,256 11,137,056 11,410,681 ALMANYA 5,695,546 5,978,648 6,173,256 6,779,761 MEKSİKA 3,684,223 3,802,389 4,156,035 4,325,276
FRANSA 2,798,559 2,876,263 3,106,857 3,270,169 VİETNAM 1,672,029 1,940,193 3,855,225 2,493,989
BİRLEŞİK
2,257,783 2,580,754 2,382,610 2,492,138 KRALLIK
HİNDİSTAN 1,848,240 2,090,431 1,857,992 2,434,354 İTALYA 1,650,248 1,763,420 1,837,469 2,193,602 KANADA 2,222,878 4,209,355 1,928,764 2,158,155
3. TÜRKİYE’DE MAKİNE SEKTÖRÜ
Türk makine sektörünün temel göstergeleri çeşitli başlıklar altında sunulmakta ve değerlendirilmektedir.
Türkiye’de makine sektörü ile sanayiinin geneli ve diğer sektörlere ait temel göstergeler Türkiye İstatistik Kurumu ile diğer resmi kurumlar tarafından açıklanmaktadır. Son yıllarda açıklanan veriler giderek çeşitlenmekte ve zenginleşmektedir.
2018 yılında 168 milyar dolar olarak gerçekleşen toplam Türkiye ihracatından, Makine Sektörü yüzde 9,2 pay almıştır.
Türk Makineleri, 200’ün üzerinde ülkeye ihraç edilmektedir. Makine sektöründeki Ar-Ge harcamaları 2017 itibariyle 735 milyon TL ye ulaşmıştır.
2018 yılı itibari ile Makine ihracatımız yüzde 15’e yakın oranda artmış, makine ithalatımız ise yüzde 4 azalmıştır. Bu yerli imalatın gücünü görmemiz açısından önemlidir.
Makine ihracat toplam ihracatımız içindeki payını arttırarak Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) üzerinde olumlu etki yaratmıştır.
Tablo 8: Türkiye’nin Makine Ticareti
(1000 $) 2015 2016 2017 2018
MAKİNE SATIŞI 38.651.549 37.591.817 36.796.148 31.092.330
DEĞİŞİM % -5,61 -2,74 -2,12 -15,5
MAKİNA İMALATI 27.586.422 24.569.688 25.522.849 22.809.434
DEĞİŞİM % -5,18 -10,94 3,88 -10,63
MAKİNE İHRACATI 11.862.162 12.039.137 13.527.110 15.510.415
DEĞİŞİM % -9,4 1,49 12,36 14,66
MAKİNE İTHALATI 22.927.288 25.061.286 24.800.409 23.793.311
DEĞİŞİM % -8,9 9,31 -1,04 -4,06
TOPLAM SEKTÖR İHRACATI 143.844.200 142.600.000 157.019.765 168.023.000 TOPLAM SEKTÖR İTHALATI 207.206.545 198.600.000 233.799.619 223.039.000
SEKTÖRÜN İHRACAT İÇİNDEKİ PAYI % 8,25 8,44 8,61 9,23
SEKTÖRÜN İTHALAT İÇİNDEKİ PAYI % 11,06 12,62 10,61 10,67
Kaynak: TUIK, TradeMap
10
Tablo 9: Türkiyenin Ürün Bazında Makine İhracatı (1000 $)
GTIP NO GTIP AÇIKLAMA 2016 2017 2018
841850 Depolama ve teşhir için Mobilya "sandıklar, 241,678 259,520 295,557 dolaplar, teşhir tezgahlaı”
847989 Makineler ve Mekanik Aletler 128,591 170,306 189,694
850300 Sadece veya esas olarak elektrik motorları ve 106,951 98,677 172,064 jeneratörlerle kullanım için uygun parçalar
842810 Asansörler ve Skip Vinçleri 50,217 58,403 83,060
Bükme, katlama, düzleştirme veya basma
846229 makineleri (presler dahil) (sayısal olarak kontrol 74,345 70,872 75,821 edilmez)
846239 Metal işlemek için, sayısal olarak kontrol edilmeyen 60,443 60,061 63,860 presler dahil, kesme makineleri
846599 Tahta, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya
19,973 26,299 27,315
benzeri sert malzemeleri işlemek için tezgahlar Kauçuk veya plastiklerin işlenmesi için vakumlu
847740 kalıplama makineleri ve diğer termoform 18,732 24,056 26,941 makineleri
846150 Metal, metal karbür veya sermet işlemek için 19,257 20,805 25,152 testereler veya kesiciler
845150 Tekstil kumaşlarının makarasını sarma, makarayı
14,391 17,911 19,613
açma, katlama, kesme veya oyalama makineleri 846249 Zımbalama veya çentik açma makineleri, dahil.
10,857 13,178 11,331
presler ve kombine delme ve kesme makineleri,
841720 Elektrikli bisküvi fırınları, ekmek fırınları, dahil. 8,277 9,144 8,551 843359 Tarımsal ürünler için hasat makineleri (biçme 6,305 5,100 7,134
makineleri, saman yapma makineleri hariç)
841440 Çekme için tekerlekli bir şasiye monte edilmiş hava 5,461 5,567 6,612 kompresörleri
846620 Takım tezgahları için çalışma tutucular 2,279 3,415 5,701
842542 Hidrolik krikolar ve vinçler (garajlarda kullanılan 4,055 4,384 3,334 yerleşik kriko sistemleri hariç)
846789 Hidrolik veya bağımsız elektrik motorlu araçlar için 2,775 3,414 2,908 el aletleri
841231 Pnömatik güç motorları ve motorları, doğrusal
2,699 2,981 2,851
etkili, "silindirler"
851521 Metallerin direnç kaynağı için tamamen veya 1,897 894 1,740 kısmen otomatik makineler
847730 Kauçuk veya plastiklerin işlenmesi için şişirme 414 1,953 1,328 makineleri
851529 Tam veya kısmen otomatik olmayan metallerin 2,106 1,457 903 direnç kaynağı için makineler
Malzemenin çıkarılması, lazer veya başka ışık veya foton demeti, ultrasonik, elektro-deşarj, elektro-
845610 kimyasal, elektron demeti, iyon demeti veya plazma 81,693 0 0 ark işlemleri ile herhangi bir malzemenin çalışması
için tezgahlar; su jeti ile kesme makinaları Kaynak: TradeMap
11
Tablo 10: Türkiye’nin Ülkelere Göre Makine İhracatı
ÜLKE 2015 2016 2017 2018
FRANSA 27,997 24,146 32,237 77,203
ALMANYA 55,785 89,473 82,421 55,832
BİRLEŞİK KRALLIK 43,831 51,125 41,104 50,854
A.B.D. 22,854 30,428 30,372 38,857
RUSYA 24,149 12,872 24,729 34,851
CEZAYİR 22,798 19,276 27,484 34,788
HOLLANDA 18,755 19,988 15,985 30,233
IRAK 26,452 25,388 32,019 28,826
UKRAYNA 7,573 11,415 13,710 28,110
ITALYA 21,030 21,225 27,158 27,214
Kaynak: TradeMap
Tablo 11: Türkiyenin Ürün Bazında Makine İthalatı (1000 $)
GTIP NO GTIP AÇIKLAMA 2016 2017 2018
847989
Makineler ve Mekanik Aletler 485,757 1,021,001 591,602
842810Asansörler ve Skip Vinçleri 142,578 182,701 131,491
850300
Sadece veya esas olarak elektrik motorları ve
225,768 118,268 82,371 jeneratörlerle kullanım için uygun parçalar
843359
Tarımsal ürünler için hasat makineleri (biçme
27,488 30,624 29,467 makineleri, saman yapma makineleri hariç)
Tekstil kumaşlarının makarasını sarma,
845150
makarayı açma, katlama, kesme veya oyalama 24,235 28,674 27,007 makineleri
851521
Metallerin direnç kaynağı için tamamen veya
31,854 38,189 41,944 kısmen otomatik makineler
841231
Pnömatik güç motorları ve motorları, doğrusal
22,364 22,803 24,083 etkili, "silindirler"
846789
Hidrolik veya bağımsız elektrik motorlu araçlar
28,913 30,603 27,260 için el aletleri
846620
Takım tezgahları için çalışma tutucular 14,900 18,222 19,145 Bükme, katlama, düzleştirme veya basma
846229
makineleri (presler dahil) (sayısal olarak kontrol 22,135 13,642 28,836 edilmez)
Tahta, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik
846599
veya benzeri sert malzemeleri işlemek için 29,672 23,499 14,509 tezgahlar
847730
Kauçuk veya plastiklerin işlenmesi için şişirme
17,465 22,803 23,312 makineleri
841850
Depolama ve teşhir için Mobilya "sandıklar,
25,295 22,574 18,500 dolaplar, teşhir tezgahlaı”
846150
Metal, metal karbür veya sermet işlemek için
22,933 18,982 19,443 testereler veya kesiciler
12 KFA Fuarcılık / Avustralya Makine Sektörü Pazar Araştırması Raporu-Eylül 2019
Kauçuk veya plastiklerin işlenmesi için vakumlu
847740 kalıplama makineleri ve diğer termoform
9,464 14,839 21,812 makineleri
846239 Metal işlemek için, sayısal olarak kontrol
4,809 12,786 1,524 edilmeyen presler dahil, kesme makineleri
842542 Hidrolik krikolar ve vinçler (garajlarda kullanılan
9,477 9,686 7,340 yerleşik kriko sistemleri hariç)
841440 Çekme için tekerlekli bir şasiye monte edilmiş
10,453 8,594 11,387 hava kompresörleri
841720 Elektrikli bisküvi fırınları, ekmek fırınları, dahil.
13,239 13,446 4,527 Zımbalama veya çentik açma makineleri, dahil.
846249 presler ve kombine delme ve kesme
6,738 16,721 3,363 makineleri,
851529 Tam veya kısmen otomatik olmayan metallerin
3,575 2,859 3,470 direnç kaynağı için makineler
Malzemenin çıkarılması, lazer veya başka ışık veya foton demeti, ultrasonik, elektro-deşarj,
845610 elektro-kimyasal, elektron demeti, iyon demeti
64,746 64,616 0 veya plazma ark işlemleri ile herhangi bir
malzemenin çalışması için tezgahlar; su jeti ile kesme makinaları
Kaynak: TradeMap
Tablo 12: Türkiye’nin Ülkelere Göre Makine İthalatı (1000 $)
ÜLKE 2015 2016 2017 2018
ÇİN 199,147 768,583 264,216 225,209
İTALYA 187,459 203,555 187,239 200,678
ALMANYA 306,854 278,126 266,240 191,807
JAPONYA 47,721 46,678 23,647 38,925
A.B.D. 54,630 38,198 56,474 38,024
G.KORE 22,609 27,350 30,604 27,115
HİNDİSTAN 17,067 8,331 21,756 18,826
FRANSA 30,463 21,875 20,244 18,358
İSPANYA 37,788 40,168 27,190 18,187
İSVİÇRE 37,737 36,709 20,116 15,291
Kaynak: TradeMap
13
4. AVUSTRALYA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
RESMİ ADI
AVUSTRALYA MİLLETLER TOPLULUĞU
YÖNETİM BİÇİMİ
FEDERAL PARLAMENTER DEMOKRASİ
BAŞBAKAN
SCOTT MORRISON
BAŞKENT
CANBERRA
NÜFUS (WORLDOMETERS 2019)
25,249,260
YÜZ ÖLÇÜMÜ ( KM² )
7.692.924
DİL
İNGİLİZCE
ETNİK YAPI
İNGİLİZ, İRLANDALI
DİNİ YAPI
RESMİ BİR DİN YOKTUR. %52 KATOLIK HRISTIYAN
PARA BİRİMİ
AVUSTRALYA DOLARI (AUD)
GSYİH (MİLYON $)-2019
1.417.003
KBGSYİH ($)-2019
55.421
BÜYÜME ORANI (%)-2019
2,1
14
4.1.
Coğrafi Konum7,6 milyon kilometrekarelik yüzölçümü ile dünyanın “en büyük adası” ve “en küçük kıtası” olarak tanımlanan Avustralya’nın hiçbir ülkeyle kara sınırı bulunmamaktadır.
Arazi yapısı olarak, çoğunlukla alçak plato ve çöllerle kaplı olup, güney doğusunda verimli topraklar bulunmaktadır. Ülkenin toplam arazisinin yaklaşık % 50’si tarımsal işletmeler tarafından kullanılmaktadır.
Ülkenin en alçak yeri, deniz seviyesinden 15 metre yüksek olan Eyre Gölü, en yüksek yeri deniz seviyesinden 2.228 metre yüksek olan ve New South Wales (NSW) Eyaleti içinde yer alan Kosciusko Dağı’dır. Avustralya’da ortalama yükseklik 330 metredir.
İklim bölgelere göre farklılık göstermektedir. İç kesimler kurak ve yarı kurak,güney ve doğusu ılıman, kuzeyi tropikal iklim özellikleri göstermektedir. Sidney’in içinde bulunduğu New South Wales eyaleti nemli ve ılıman bir iklime sahiptir.
Ülkede muhtemel doğal tehlikeler olarak, kıyı bölgelerinde yaşanan fırtınalar, ciddi kuraklık, tabii su kaynaklarının yetersizliği ve mevcut tarım alanlarında görülen toprak kalitesi kaybı olarak belirtilmektedir.
4.2.
Siyasi ve İdari YapıÜlkenin resmi adı Avustralya Topluluğu olup, Federal Demokrasi ile yönetilmektedir.
Altı tane eyalet (New South Wales, South Australia, Queensland, Tasmania, Victoria ve Western Australia) bulunmaktadır. Avustralya’da Australian Capital Territory ve Northern Territory adı altında iki özerk bölge bulunmakta, ayrıca, Ashmore, Cartier, Christmas, Cocos (Keeling), Coral Sea, Heard, McDonald ve Norfolk Adaları, ülkeye bağlı kısımları oluşturmaktadır.
Devlet Başkanı, İngiliz Kraliçesi’dir. Başbakan’ın önerisi ile Kraliçe tarafından bir genel vali görevlendirilmektedir. Avustralya’da Genel Vali’nin Anayasal ve resmi görevleri de bulunmakla birlikte, ağırlıklı olarak görevi, resmi törenlerle ilgilidir.
Eyaletler / Bölgeler ve Başkentleri:
EYALETLER BAŞKENTLERİ
Victoria (VIC) Melbourne
Western Australia (WA) Perth
Tasmania (TAS) Hobart
Australian Capital Territory (ACT) Canberra
New South Wales (NSW) Sydney
Queensland (QLD) Brisbane
South Australia (SA) Adelaide
ÖZERK BÖLGELER
Northern Territory (NT) Darwin
Yürütmede yetki, federal hükümet (Commonwealth) ile Eyalet ve Bölge Hükümetleri arasında dağılmıştır.
15
Federal sisteme dayalı bir idari yapı ve çok partili parlamenter demokrasi kapsamında Avustralya yasama sistemi, Queensland eyaleti hariç olmak üzere, çift meclisli eyalet parlamentoları, federal düzeyde Senato ve Temsilciler Meclisi’nden oluşmaktadır.
Avustralya’da bağımsız bir yargı bulunmaktadır. Kanun Sistemi, İngiliz “Common Law” sistemini takip etmektedir.
4.3.
Nüfus ve İşgücü YapısıAvustralya’da nüfus daha ziyade doğu ve güneydoğu kıyılarında yoğunlaşmış olup, IMF verilerine göre ülkenin nüfusu 2018 yılında 25,2 milyona ulaşmıştır. Nüfusun yaklaşık üçte ikisi eyalet başkentlerinde yaşamaktadır.
İşgücünün azlığı, kıtanın büyüklüğü, çiftçilik, madencilik ve ticaret alanındaki imkanlar Avustralya’yı bir fırsatlar ülkesi haline getirmiştir. 1788’den 1970’lere kadar göçmenlerin çoğunluğu Avrupa kıtasından gelmişse de günümüzde Avustralya başta Asya olmak üzere her kıtadan göçmen almaktadır ve ulusal göçmenlik istatistiklerine göre Afrika ve Orta Doğu’dan alınan göçmen sayısı 1996 yılından bugüne yaklaşık iki kat artmıştır.
Özetle, bugün Avustralya işgücü azlığını göç yolu ile karşılamakta, göçmen konusunda belli kriterlere dayandırdığı, ayrımcılık gözetmeyen bir politika izlemekte, çok çeşitli ülkelerden gelen çok milliyetli ve çok kültürlü bir ülke konumunda bulunmaktadır.
Avustralya halkı içinde vatandaşlık hakkı kazanmış göçmenlerin rolü büyüktür. Nüfusun büyük çoğunluğu İngiliz ve İrlanda asıllıdır. Diğerleri ise; İtalyan, Yunan, Çinli, Arap, Vietnamlı, Türk ve Yerliler (Aborjinler)’dir. Ayrıca, Avustralya nüfus istatistiklerine göre göçmenlerin yanı sıra Asya’dan gelen öğrenci sayısında da bir artış gözlendiği açıklanmıştır.
Yerlilerin oranı çok düşük seviyededir (% 1,5’in altında) ve büyük bölümü Kuzey toprakları, Yeni Güney Galler, Queensland ve Batı Avustralya’nın kuzeyinde yerleşiktir. Avustralya İstatistik Bürosu tarafından, Avustralya’da 2018 yılı itibari ile istihdam edilen kişi sayısı 12,6 milyondur. Ayrıca, aynı tarih itibariyle işsiz sayısı 750.000 civarında olup, işsizlik oranı ise % 5,6 olarak belirtilmektedir.
Toplam işgücünün yaklaşık rakamlarla % 2,6’sı tarım, ormancılık ve balıkçılık, % 1,9’u madencilik, % 7,5’i imalat sanayii, % 8,8’i inşaat, % 77,9’u hizmet sektörlerinde istihdam edilmektedir.
4.4.
Doğal Kaynaklar ve ÇevreÜlkenin çok zengin doğal kaynakları, tarım ve imalat sanayilerinin hızla geliştirilmesinde bir lokomotif olarak kullanılmış, bu yolla ayrıca İngiltere Krallığı’na I. ve II. Dünya Savaş’ları boyunca önemli destekler sağlanmıştır.
Ülkenin, boksit, kömür, demir cevheri, bakır, kalay, altın, gümüş, uranyum, nikel, tungsten, nadir toprak metali, mineral kum, kurşun, çinko, elmas, doğal gaz ve petrol gibi çok zengin yeraltı kaynakları bulunmaktadır. Avustralya dünya kömür (GTİP No:2701) ihracatının % 40’ını yerine getiren lider ülkedir.
Ülkenin uzun vadeli endişeleri arasında; kirlilik, ozon tabakasının zamanla yok oluşu, çevrenin ve bitki örtüsünün korunması ve sınırların uzunluğu dolayısıyla kıyı bölgelerinin idaresi ve korunmasındaki güçlükler gelmektedir.
16
5. GENEL EKONOMİK DURUM 5.1.
Genel EkonomiAvustralya 2018 yılı itibariyle 194 ülke arasında dünyanın 14. büyük ekonomisini oluşturmaktadır (IMF).
Avustralya ekonomisinde son 20 yıldır, sürekli ve düzenli büyüme, düşük işsizlik, kontrollü enflasyon, çok düşük kamu borcu, güçlü ve dengeli finans sistemi görülmektedir. Ancak, Ülkenin temel ihraç ürünlerinin küresel fiyatlarındaki keskin düşüşler 2018’e girerken Avustralya’yı, büyümesini baskı altında tutma gerekliliği ile karşı karşıya bırakmıştır. Asya’dan, özellikle Çin’den, gelen kaynak ve enerji talepleri azalmış ve reel fiyatlardaki düşüşler büyümeyi olumsuz etkilemiştir.
Avustralya ekonomisinin büyük bir bölümünü hizmetler sektörü oluşturmaktadır. GSYİH’nın % 70 ve istihdamın da % 75’i kadarını kapsayan bu sektör, küresel finansal krizden çok etkilenmemiş olup, bankacılık sistemi halen gücünü korumakta ve enflasyon da kontrol altında tutulabilmektedir.
Avustralya, son zamanlarda ticarette yaşanan dalgalanmalardan fayda sağlamışsa da bu durum, küresel emtia fiyatlarındaki düşüşlerle tersine dönmeye başlamıştır. Avustralya önemli bir doğal kaynak, enerji ve gıda ihracatçısıdır. Ülkenin bereketli ve çok çeşitli doğal kaynakları yüksek miktarda yabancı yatırımcıyı çekmektedir. İnanılmaz kömür rezervleri, demir, bakır, altın, doğal gaz, uranyum ve yenilenebilir enerji kaynakları ülkeyi çekim merkezi kılmakta, yapılan büyük yatırımlar bu sektörleri ciddi anlamda geliştirmektedir.
Avustralya, ithalat ve hizmetler üzerindeki minimal kısıtlamalarla bir açık pazar ekonomisine sahiptir. Bu durum Ülkeye, verimliliğin artması, düzenli büyüme, ekonominin esnek ve dinamik olması gibi faydalar sağlamakta, DTÖ, APEC, G20 ve diğer ekonomik forumlarda aktif rol oynayabilmesine temel teşkil etmektedir.
Avustralya ekonomisi hizmetler sektörüne dayanmakla birlikte, tarım ve madencilik sektörleri de ülke ihracatında önemli yer tutmaktadır. Avustralya Kıtasının doğal zenginlikleri ve yerel pazarın küçük olması ülkenin hammadde ihracatçısı olmasını sağlamaktadır. 1980’lerden itibaren Avustralya’nın ekonomik yapısında reform yapılmış ve içe dönük, kapalı ve yüksek koruma oranlarının olduğu piyasa yapısından, rekabetçi ve ihracata yönelik sanayi yapısına geçiş sağlanmıştır. Yapılan önemli reformlar arasında, gümrük vergilerinin düşürülmesi, Avustralya Doları’nın dalgalanmaya bırakılması, finans sektöründeki kısıtlayıcı tedbirlerin kaldırılması, yabancı bankalarının ülkeye girişinin liberalleştirilmesi, vergi sisteminde reform yapılması ve devlet tekelindeki pek çok işletmenin özelleştirilmesi yer almaktadır.
Hem federal hükümetler hem de merkezi hükümet su, ulaşım, limanlar, telekomünikasyon ve eğitim alt yapısına yatırım yapma ihtiyacını kabul etmiştir. Ülkenin en büyük, aynı zamanda dünyanın en büyük 16. nehri olan Murray-Darling nehri tehdit altında olup, devlet sulama altyapısının geliştirilmesi için bir plan oluşturmuştur.
Avustralya-ABD Serbest Ticaret Anlaşması (AUSFTA), 1 Ocak 2005 yılında yürürlüğe girmiştir.
AUSFTA, 1988 yılında ABD-Kanada Serbest Ticaret Anlaşması’ndan sonra, ABD’nin gelişmiş bir ülke ile yaptığı ilk Serbest Ticaret Anlaşması’dır. Avustralya’nın ayrıca Yeni Zelanda, Kanada, ASEAN, Singapur (2003), Tayland (2005), Şili (2009) ve Malezya (2013), Güney Kore Cum. (2014), Japonya (2014) ve Çin (2015) ile Serbest Ticaret Anlaşmaları bulunmaktadır. Hindistan ve Endonezya ile yapılan görüşmelerin 2017-2019 yılları arasında sonuç vermesi beklenmektedir.
17
Bunun dışında, 6 ülke ve bölgesel ticari işbirliği teşkilatı ile de STA görüşmeleri devam etmektedir.
Hindistan ve Endonezya ile ikili görüşmeler, Trans-Pacific Partnership Agreement (TPP), Gulf Cooperation Council (GCC), Pacific Trade and Economic Agreement (PACER Plus) ve Regional Comprehensive Economic Partnership Agreement (RCEP) ile çok taraflı görüşmeler devam etmektedir.
İnsani Gelişmişlik Endeksine göre dünyada 189 ülke arasında Avustralya 3. sırada bulunmaktadır (UN-2017). Ekonomik Serbestlik Endeksine göre ise Ülke, dünyada 186 ülke arasında 5. sıradadır
(The Heritage Foundation-2019).
Avustralya Küresel Rekabetçilik açısından dünyadaki 140 ülke arasında 14. sırada
(World Economic Forum-2018), İş Yapma Kolaylığı açısından da, dünyada 190 ülke arasında 18.
Sırada bulunmaktadır
(Dünya Bankası-2018).5.2.
Ekonomik YapıÜlkede sektörlerin GSYİH içindeki payının 2017 yılında tarım için % 2,8, sanayi için % 23 ve hizmetler için % 67 olduğu tahmin edilmektedir. Doğal kaynaklar yönünden zengin, maden, metal ve doğal gazın yanında, buğday başta olmak üzere önemli bir tarımsal ürün ihracatçısı olan Avustralya’nın toplam ihracatında önemli bir bölümü söz konusu maddelerin oluşturması nedeniyle, dünya ham madde fiyatlarındaki değişmeler Avustralya ekonomisini önemli oranda etkilemektedir.
Avustralya, sanayi ürünleri ihracatını artırma çabası içinde olmakla birlikte, uluslararası ticaretteki rekabet bunu zorlaştırmaktadır. Ancak, sürekli büyüyen Çin’in ekonomisinin enerji ve ham maddelere olan ihtiyacı, dünyadaki arz açığı nedeni ile hammadde fiyatlarını artırmakta ve bu durum da Avustralya ekonomisini olumlu etkilemektedir. Özellikle maden sektöründe dünyada yeni yatırımların olmaması arz- talep dengesini bozduğundan, dünyada bu sektör Çin’in ham madde ihtiyacını karşılamakta zorlanmakta ve bu durumdan en kazançlı çıkan ülke, dünyadaki zengin ülkelerin çoğunun aksine, Avustralya olmaktadır. Ancak 2018’de, Çin’den gelen kaynak ve enerji talebindeki azalma ve küresel reel fiyatlardaki düşüşlerin büyümeyi olumsuz etkileyeceği beklenmektedir.
Avustralya net petrol ithalatçısı bir ülke olmasına karşın, mineraller ve enerji alanında başlıca ihracatçı konumunda olup, doğal gaz ve kömür ihracatı gün geçtikçe artmaktadır. Zaman zaman yaşanan kuraklık, uluslararası alanda yaşanan durgunluk gibi olumsuz etkenler, hammadde talebinin ve hammadde fiyatlarının artması gibi faktörlerle dengelenmektedir. Avustralya’da sektörlerin gayrisafi milli hâsılaya katkısı konusunda; tarım, büyük bir katkı sağlamamakta, tarım sektörünün gayrisafi milli hâsılaya katkısı, son yıllarda, ortalama % 3 olmaktadır. Ülke ekonomisine en büyük katkıyı hizmetler sektörü yapmaktadır.
5.3.
Ekonomi PolitikalarıSon 20 yıldır sürekli büyüyen bir ekonomisi olan Avustralya bu olumlu ekonomik görümünün arkasında sağlam bir mali yapısının olması yatmaktadır. Avustralya’nın bağımsız Merkez Bankası (Reserve Bank of Australia-RBA) ülkenin para politikası ile ilgili kamı kurumu olup, tüketici fiyat enflasyonunu yıllık ortalama % 2-3 arasında tutmayı hedeflemektedir.
Avustralya ihracat performansı, mineral ve enerji kaynaklarının hakimiyeti ile devam etmektedir.
Uluslararası piyasalarda bahse konu doğal kaynakların miktarı ve Asya Pasifik bölgesindeki talep ile büyük doğal kaynak şirketlerin eşsiz uzmanlığı birleşerek rekabetçi fiyat sağlanmaktadır. Ayrıca, söz konusu sektörlerin mevcut pazarlarını koruması, yeni pazarların yaratılması konusunda hükümetin dikkatli ve akılcı politikalar izlemesi ekonomik büyüme istikrarını sağlamaktadır.
18
Buna ilaveten, Avustralya uluslararası platformda giderek önemi artan Çin, Hindistan gibi ekonomilerle mevcut ilişkilerin geliştirilmesi ve derinleşmesini teminen ilgililerle yoğun temaslarda bulunmakta ve Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) ve Asya Zirvesi (EAS), G-20 hedeflerini desteklemeye devam etmektedir.
Bu bağlamda, ticaret politikaları esas itibariyle, rekabet gücü, verimlilik ve mikro-ekonomik reform bağlantılı bir şekilde oluşturulmaktadır. Avustralya, işletmelerin kapasitesini artırmak için ekonomik küresel ağırlık merkezi, Asya bölgesinde var olan büyük fırsatlardan yararlanmak için politikalar geliştirilmektedir. Bahse konu politikaların geliştirilmesinde temel yaklaşım, ülkenin karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu alanlara odaklanmaktır.
Avustralya'nın geleceği, yüksek beceri, yüksek ücretli ülke olarak öngörülmektedir. Avustralya'nın Asya ve Afrika'nın düşük ücretli ülkeleri ile rekabet içinde olmadığı, düşük ücretli düşük değerli mal ve hizmet üreten ülkelerin ihracat ve ithalatına karşı bir yarış içinde olunmadığı kaydedilmektedir.
Avustralya, yenilikçi ve girişimci bir yönetim anlayışı ile maden, mineral, enerji ve tarım kaynakları ve ileri teknolojili modern ekipmanları kullanan yüksek verimlilik sağlayan sektörlerde rekabetçi olabilmeyi hedeflemektedir.
Avustralya, ilk kez üç derecelendirme kuruluşları tarafından AAA alan bir ekonomi, uzun vadeli yabancı yatırım için ve kısa vadeli uluslararası sermaye akımları için tercih edilen bir ülke olarak değerlendirilmektedir.
5.4. Ekonomik Performans
Avustralya federal ve yerel hükümetlerince ekonominin güçlü bir büyümesini sağlanması, Avustralya'nın doğal kaynaklarına artan küresel talebin karşılanması, sürdürülebilirliğini sağlamak için ekonominin üretken kapasitesinin genişletilmesi desteklenmekte, büyüme politikasına yönelik gerekli kurumsal ayarlar yapılmakta ve kalıcı fayda sağlanması amaçlanmaktadır.
IMF verilerine göre, Avustralya ekonomisi 2018 yılında % 2,8 oranında büyümüş, işsizlik oranı % 5,3, enflasyon oranı ise % 2 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Yakın dönemde Avustralya’nın ekonomik büyümesindeki en önemli risk küresel ekonomideki belirsizliktir. Gelişmiş ülkelerin resesyona girmesi durumunda Avustralya’nın ihracatı da sekteye uğrayacaktır. Avustralya’nın Çin ile olan yoğun ekonomik ilişkileri dolayısıyla, Çin ekonomisinde ortaya çıkabilecek bir yavaşlamanın Avustralya ekonomisinde yansımalarının görülmesi kaçınılmazdır.
5.5.
EnflasyonEnflasyon 2016 yılında % 1,28, 2017’de % 2,0, 2018’de de % 2 civarında gerçekleşmiş olup, 2019 yılında da aynı oranda kalması beklenmektedir.
19
6. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR
6.1.
Doğrudan Yabancı Yatırımların GörünümüAvustralya doğrudan yatırım sermayesi konusunda net ithalatçı olma konumunu sürdürmektedir.
Avustralya doğrudan yabancı sermaye için cazip bir ülke olarak görülmektedir. Diğer gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında daha fazla doğrudan yabancı yatırım çekmektedir.
2018 Dünya Yatırım Raporuna göre 2017 yılında ülkeye giren yabancı yatırım miktarı 46,4 milyar dolara (dünyada 9. sırada), yatırım stoku ise 662,3 milyar dolara ulaşmıştır (Dünyada 13.sırada). 2018 yılında
%24,2 olacağı tahmin edilen ülkedeki toplam yatırımların GSYİH'ya oranının, 2019 yılında %23,6 ve 2024 yılında %23,7 olması beklenmektedir (IMF-Nisan 2019).
Avustralya, ulusal güvenliğe halel getirmediği, belirli stratejik sektörlerde uzun dönemli menfaatleri zedelemediği sürece sermaye girişini teşvik etmektir. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının sektörel dağılımı incelendiğinde, madencilik, imalat, finans ve sigorta, toptan ve perakende ticaret, emlak ve işletme hizmetleri, inşaat, elektrik, gaz ve su, konaklama ve tarım sektörlerinin öne çıktığı görülmektedir. Diğer taraftan, yabancı yatırımcıların Avustralya’da yapacağı belli yatırımlar Yabancı Yatırımları İnceleme Kurulu (Foreign Investment Review Board, FIRB) tarafından ulusal menfaatlerin korunması açısından incelemeye tabi tutulmakta, uygun bulunması halinde onay verilmektedir.
Dünyada uygulanan en etkili fikri mülkiyet hakları, siyasi ve ekonomik istikrarın bulunması Avustralya gerek yerli gerekse yabancı sermayenin ülkede yatırım yapmasını teşvik eden bir ortam sunmaktadır.
Avustralya’nın yerel tasarruf miktarının ekonominin geliştirilmesi için yeterli olmaması, her yıl yapılacak yatırımları gerçekleştirmek üzere dış yatırımlara ihtiyacı bulunmaktadır.
Avustralya IMF verilerine göre, 1991 yılından itibaren kesintisiz ekonomik büyüme gösteren nadir gelişmiş ülkelerden biridir. Dolayısıyla, istikrarlı büyümesi, yüksek nitelikli işgücü, kaliteli ve güçlü yönetimi, iyi lojistik ve ulaşım altyapısı, girişimci dostu yatırım ortamı bulunmaktadır. Dünya Bankası’nın her yıl yayınladığı İş Yapma Kolaylığı Endeksi 2018 Raporu verilerine göre, Avustralya 2018 yılında araştırmaya konu 190 ulusal ekonomi içerisinde 14. sırada yer almaktadır. Bahse konu çalışmada, Avustralya’da yeni bir iş kurma sürecinin ortalama 7 işgünü sürdüğü belirtilmektedir.
Yabancıların gayrimenkul edinmesiyle ilgili olarak da 1 Nisan 1993 tarihinden bu yana uygulanan mevzuata göre, yabancı bireysel yatırımcının kentsel alanda konut amaçlı gayrimenkul alımı için ilgili kuruma başvurması ve ön onay alması gerekmektedir. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye, Foreign Investment Review Board kurumunun http://firb.gov.au/ adresinden erişilen internet sitesinden erişmek mümkündür.
Avustralya’ya Doğrudan Yabancı Yatırım yapan en önemli 3 ülke ABD, Birleşik Krallık ve Japonya’dır.
Türkiye ve Avustralya arasında Yatırımların Teşviki ve Korunması Anlaşması ve Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması bulunmaktadır. Avustralya’daki Türklere ait firma ve işletmelerin sayısı 2000’nin üzerindedir. Farklı sektörler içerisindeki küçük ve orta ölçekli işletmelerin sayısı ise oldukça fazladır.
Birçok sektörde faaliyet gösteren Türk kökenli firmaların büyük bir kısmı Türk nüfusunun yoğun olarak yaşadığı Melburn şehrindedir.
20
6.2.
Ülkede İş Kurma MevzuatıDış ticaret mevzuatı Federal Hükümet tarafından düzenlenmekte ve ülke çapında Australian Securities and Investments Commission (ASIC) tarafından uygulanmaktadır.
Bir iş kurmanın süreç ve şartları bütün eyaletler için aynı olup, yerli ve yabancı şirketler arasında herhangi bir ayırım yapılmamaktadır. Ancak yabancı sermayeli şirketler, kuruluş sırasında Avustralya’da yerleşik bir firma yöneticisi tayin etmek ve bu hususu ASIC’e bildirmekle yükümlüdürler.
Konuya ilişkin detaylı bilgi http://asic.gov.au/for-business/starting-a-company/how-to-start-a- company/foreigncompanies/ adresinde sunulmaktadır.
Avustralya’da bir kere kayıt altına alındıktan sonra yabancı şirketler finansal durumlarını gösteren belgelerin kopyalarını Avustralya Güvenlik ve Yatırım Komisyonuna bildirmeleri ve şirket bilgilerinde herhangi bir değişiklik olduğunda da haber vermeleri gerekmektedir.
Şirket kurma aşamaları Avustralya Güvenlik ve Yatırım Komisyonu-ASIC (Australian Securities and Investment Commision)’in web sitesinden incelenebilir.
http://www.asic.gov.au/asic/asic.nsf/byheadline/Foreign+Companies?opendocument#who
Avustralya'da şirket kurma prosedürleri ile ilgili olarak her eyaletin farklı uygulamaları olabildiği için aşağıda verilen web sitelerinin takip edilmesinde fayda görülmektedir.
Business Entry Point (http://www.business.gov.au/ )
FIRB-Foreign Investment Review Board (http://www.firb.gov.au/content/default.asp ) ASIC-Australian Securities and Investment Commission (http://www.asic.gov.au/ )
6.3.
Vergiler 6.3.1. Tüketim VergisiTüketim vergisi Avustralya’da üretilen ya da işlenen belirli ürünler üzerinden alınmaktadır. Söz konusu ürünler alkol, petrol, tütün ve kömür olup, vergilendirilebilir ürünler olarak adlandırılmaktadır.
Lisans almadan önce Avustralya Vergilendirme Ofisi (Australian Taxation Office -ATO)’ne kayıt yaptırılması zorunludur.
6.3.2. Kurumlar Vergisi
Federal gelir vergisi kişi ve kurumların vergilendirilebilir gelirleri üzerinden alınmaktadır. Kurumlar vergisi oranlarında yapılan yeni değişiklikler Temmuz 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanuna göre yıllık cirosu 2 milyon Avustralya Doları’ndan düşük olan küçük ve orta boy firmalar için kurumlar vergisi % 28,5 oranında ve diğer firmalar için % 30 oranında belirlenmiştir.
6.3.3. Uluslararası Gelir Vergisi
Avustralya’da gelir vergisi kademeli oranlar çerçevesinde uygulanmakta ve Avustralya vatandaşları ve Avustralya vatandaşı olmayanlar farklı vergi oranlarına tabi tutulmaktadır.
Avustralya vatandaşları tüm dünyadaki gelirleri üzerinden vergilendirilirken, Avustralya vatandaşı olmayanlar sadece Avustralya’daki kazançları üzerinden vergilendirilmektedir. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgiler Avustralya Vergi İdaresinin https://www.ato.gov.au/rates/individual-income-tax-rates/ adresli internet sitesinden temin edilebilmektedir.
21
Ücretlerden Alınan Vergi (Pay-roll tax): İşverenler tarafından ödenen bir vergidir.
Damga Vergisi (Stamp duty): Eyaletler arasında farklı oranlarda damga vergileri alınabilmektedir.
Vergilerle ilgili bilgilere aşağıdaki linkten ulaşılabilmektedir.
http://www.business.gov.au/BusinessTopics/Taxation/Pages/default.aspx linkinden ulaşılabilmektedir.
6.4.
Yatırımlara Sağlanan TeşviklerYüzlerce yabancı yatırımcı pek çok sanayi sektöründe faaliyet göstermektedir. Avustralya Merkezi ve federal hükümetler çok uluslu şirketlere pek çok teşvik sunmaktadırlar.
Merkezi Hükümet, 1 Ocak 2010 tarihinde AR-GE projeleri ile ilgili vergi düzenlemelerine gitmiştir. Yeni sistem yıllık cirosu 20 milyon Avustralya Dolarının altındaki şirketlerin, AR-GE harcamalarının % 45’inin
“geri ödenebilir vergi muafiyeti” kapsamına almaktadır. Bu eşiğin üzerinde cirosu olan şirketlerin AR-GE harcamaları için ise % 40 oranında geri ödemesiz vergi muafiyeti sunulmaktadır.
Avustralya’da yerleşik olmayanlar için sermaye gelirleri vergi muafiyeti bulunmaktadır. Bu muafiyetler, ABD, İngiltere, Japonya, Almanya, Fransa ve Kanada’dan gelen yatırımcılar için uygulanmaktadır.
IASS (The Invest Australia Supported Skills) programı, Avustralya’da önemli yatırımlar yapmayı planlayan şirketlerin uygun çalışanları için göçmen düzenlemelerini elverişli konuma getirmeye çalışmaktadır.
Tradex Projesi (The Tradex Scheme), ithal edilen ürünün, yeniden ihraç edilmesi durumunda gümrük vergisi muafiyeti kazanmasını sağlamaktadır. Bu muafiyetten yararlanabilmek için, ithal edilen ürünlerin 12 ay içerisinde ihraç edilmesi gerekmektedir.
Avustralya'da yatırım imkanları, sektörel ve genel ekonomik yapı ile ilgili daha kapsamlı bilgilere AUSTRADE’in web sayfasından (http://www.austrade.gov.au/Buy/default.aspx ) ulaşabilmektedir.
6.5.
Oturma ve Çalışma İzinleriAvustralya'da oturum izninin alınmasının yanı sıra diğer birçok konudaki faydalı bilgilere Avustralya Göçmen ve Çok Kültürlülük Bakanlığı'nın aşağıdaki web adresinden ulaşılabilir
.
IMMI: http://www.immi.gov.au/
Diğer taraftan, Avustralya’da firma kurulması veya taahhüt işleri alınması halinde, belirli süreye mahsus personel istihdamı için gerekli olan çalışma vizesi ve oturum izni konularında, aşağıda irtibat bilgileri verilen T.C. Melburn Başkonsolosluğu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği'nden ayrıntılı bilgi alınması mümkün bulunmaktadır.
Melburn Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliği
Adres: Level 8, 24 Albert Road, South Melbourne, VIC. 3205 Telefon: (+61 3) 9682 2182
Faks: (+61 3) 9696 6104 E-posta: melburn@csgb.gov.tr
22
7. DIŞ TİCARET
Avustralya genel itibariyle ekonomik ve ticari ilişkilerinin büyük bir kısmını tarihi ve stratejik bağları bulunan İngiltere, Kanada, ABD gibi Avrupa ve Kuzey Amerika ülkeleri ile Japonya, Güney Kore, Singapur ve yükselen ekonomiler Çin ve Hindistan gibi Asya-Pasifik bölgesiyle yürütmektedir.
Tablo 13: Avustralya’nın Dış Ticareti (Milyon $)
YIL İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE
2016
189,554,713 189,308,125 378,862,838 246,588
2017229,743,529 221,359,690 451,103,219 8,383,839
2018253,827,863 227,284,144 481,112,007 26,543,719
Kaynak: Trademap
7.1.
Avustralya’nın İhracatıAvustralya’nın başlıca ihraç pazarları arasında ÇHC, Japonya, Güney Kore, Hindistan, ABD, Yeni Zelanda ve Tayvan bulunmaktadır.
Tablo 14: Avustralya’nın İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1000 $)
GTİP NO
GTİP AÇIKLAMA
2016
2017
2018
2701 Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler. topak vb.
28.290.260 40.557.215 47.035.387 Katı yakıtlar
2601
Sığır eti (taze/soğutulmuş) 39.486.796 49.282.145 46.716.266 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 13.989.538 20.493.444 32.440.019
7108 Altın (ham. yarı işlenmiş. pudra halinde) 13.465.828 13.091.071 14.200.406 2818 Suni korendon alüminyum oksit ve hidroksit 4.303.091 5.770.603 7.709.255 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde 3.606.979 4.031.760 5.919.178
edilen yağlar)
2603
Bakır cevherleri ve konsantreleri
3.442.495
3.646.721
4.496.834
0202 Sığır eti (dondurulmuş) 3.297.113 3.485.722 3.978.182
7601 İşlenmemiş alüminyum 2.360.196 2.613.712 3.240.232
1001 Buğday ve mahlut 3.610.022 4.655.434 3.100.410
5101 Yün ve yapağı (kardesiz/taranmamış) 2.259.379 2.860.164 2.976.589
0204 Koyun ve keçi eti 1.990.663 2.572.973 2.846.897
0201
Sığır eti (taze/soğutulmuş)
2.268.484
2.293.571
2.550.684 7403 Arıtılmış bakır. işlenmemiş bakır alaşımları 2.158.953 2.154.725 2.459.468 2710
Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
1.630.738
1.838.449
2.293.482
2204 Taze üzüm şarabı (kuvvetlendirilmiş şaraplar dahil)üzüm şırası 1.716.258 2.052.279 2.170.333 2608
Çinko cevherleri ve konsantreleri
879.622
1.346.597
1.903.739
5201 Pamuk (kardesiz. taranmamış) 1.186.352 1.595.840 1.777.465
3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar
1.601.003
1.689.029
1.749.651 (dozlandırılmış)
8803 Balon. hava gemisi. planör vb. diğer hava taşıtlarının aksam ve 1.231.865 1.407.083 1.422.806 parçaları
1003 Arpa 1.122.756 1.618.253 1.389.955
7901
İşlenmemiş çinko 781.565 1.255.172 1.255.979
23
