Statistical Analysis of Circular Knitting Fabric Defects with Control Charts

(1)

TEKSTİL VE MÜHENDİS (Journal of Textiles and Engineer)

http://www.tekstilvemuhendis.org.tr

Yuvarlak Örme Kumaş Hatalarının Kontrol Kartlarıyla İstatistiksel Analizi Statistical Analysis of Circular Knitting Fabric Defects with Control Charts

Can ÜNAL, Ahmet Özgür AĞIRGAN

Namık Kemal Üniversitesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Çorlu, Tekirdağ, Türkiye

Online Erişime Açıldığı Tarih (Available online): 1 Ekim 2018 (1 October 2018)

Bu makaleye atıf yapmak için (To cite this article):

Can ÜNAL, Ahmet Özgür AĞIRGAN (2018): Yuvarlak Örme Kumaş Hatalarının Kontrol Kartlarıyla İstatistiksel Analizi, Tekstil ve Mühendis, 25: 111, 246-253.

For online version of the article: https://doi.org/10.7216/1300759920182511109 Sorumlu Yazara ait Orcid Numarası (Corresponding Author’s Orcid Number) :

https://orcid.org/0000-0002-7885-7720

(2)

Gönde Kabul ÖZET özellik makin kumaş kartı k araştırı Anaht

ABST practic analyz fabric defect investi Key wo

* Soru DOI: 1

Journal of Tex

YUVAR

erilme Tarihi / Tarihi / Accep T: Günümüzde kle kumaş üre

esi ile kumaş ş hata sınıflan kullanılarak he ılarak hataları tar Kelimeler:

TRACT: One ces are an act zed by using c defect classif

types using igated and sug

ords: Circular

umlu Yazar/C 10.7216/1300

xtiles and Engineer

RLAK ÖR

/ Received: 20 pted: 04.07.20 e üretim yapa eticilerinin her ş üretimi yapa ndırılması ger em makine hem

ın minimize ed : Yuvarlak örm

STATI

of the main o tivity perform control charts fication was p the statistical ggestions have r knitted fabri

Corresponding 075992018251

RME KUM İ

0.02.2018 018

an tüm sektörl r ürün çıktısın an bir tekstil rçekleştirilmiş m de hata tipl dilmesi için g me kumaş, ku

STICAL A DEF

objectives of a med by fabric s in a textile f performed, the l quality cont e been given t c, fabric defec

g Author: cun 11109, www.te

MAŞ HA İSTATİST

Namık Ke

erin temel hed nda gerçekleş

işletmesinde, , ardından ist leri açısından erekli öneriler maş hataları, u

ANALYSIS FECTS WIT

all sectors of p producers at factory which en defects wh trol methods to minimize th cts, u chart, st

al@nku.edu.tr ekstilvemuhen

Cilt (Vol): 25 No SAYFA 24

ATALARI TİKSEL

emal Üniversi

deflerinden bi ştirdiği bir faa , kumaş hatal tatistiksel kali kontrol limitl r verilmiştir.

u kartı, istatik

S OF CIRC TH CONT

production no t the end of e h produces kn hich were out (traditional an hose defects.

tatistical proce

tr

https://or ndis.org.tr

o: 111 46

ININ KON ANALİZ

itesi, Tekstil M

iri üretim kali aliyettir. Bu ç ları kontrol ka ite kontrol yö leri dışındaki h

ksel proses kon

ULAR KN TROL CHA

owadays is to i each producti nitted fabric b of the contro nd Laney) u-

ess control

rcid.org/ 0000

Araştırma M

NTROL K Zİ

Mühendisliği B

itesini arttırma çalışmada da, artları kullanı öntemlerinden hatalar tespit e

ntrol

NITTING F ARTS

increase the p ion process. I by 10 circular l limits were -control chart.

0-0002-7885-7

Tekstil v

Makalesi /

KARTLA

Ahmet Öz

Bölümü, Çorl

aktır. Kalite k toplamda 10 ılarak analiz n (geleneksel edilmiştir. Ku

FABRIC

production qua In this study, r knitting mac

determined fo . Fabric defe

7720

ve Mühendis

Research A

ARIYLA

Can ÜN zgür AĞIR

lu, Tekirdağ, T

kontrol uygula adet yuvarla edilmiştir. Ön

ve Laney) u- umaş hatası ne

ality. Quality fabric defect chines in total for both machi ct causes hav

Article

NAL*

RGAN

Türkiye

amaları, ak örme ncelikle -kontrol edenleri

control ts were l. First, ine and ve been

(3)

1. GİR İstatist Shewh İstatist belirle sağlam aşamal İstatist özel n çok ha düzelti yerine kartlar veri tip Birim kontro örnekt düşen 𝑢 şeklind rastgel sırasıy Ü𝑠𝑡 𝐾𝑜 Merke

𝐴𝑙𝑡 𝐾𝑜

olarak Ölçüle kartlar

Journal of Tex Yuvarlak Ö Kontrol Ka

RİŞ

tiksel kalite hart tarafında

tiksel kalite nmiş olan ka mak amacıyla

larında uygu tiksel süreç ko nedenleri olab

atalı ürün üre ici önlemleri

getirmek içi rı veri tipine b plerine göre sı başına hata ol kartlarına u-

te gözlenen ku kusur sayısı;

de ifade edil le değişkenid yla;

𝑜𝑛𝑡𝑟𝑜𝑙 𝐿𝑖𝑚𝑖𝑡𝑖 ez Çizgi = 𝑢

𝑛𝑡𝑟𝑜𝑙 𝐿𝑖𝑚𝑖𝑡𝑖

belirlenmekte emeyen (sayıl rı, veri setleri

xtiles and Engineer Örme Kumaş H artlarıyla İstatist

kontrolü ilk an Bell Labo

kontrolü ( alite standartla a, istatistikse ulanması ol ontrolünün te ildiğince hızl etilmeden ön i alabilmektir

in en çok ku bağlı olarak, s

ınıflandırılır ( ların belirlen -kontrol kartla usur sayısı c il

lmektedir. Bu dir. Buradan

𝑈𝐶𝐿 𝑢 3

𝐿𝐶𝐿 𝑢 3

edir [3].

labilir) veriler inin binom d

atalarının tiksel Analizi

kez 1924 y oratuvarları’n (İKK), bir arına uygun o el yöntemler larak ifade emel hedefi is lı bir şekilde ce süreci kon r. Kontrol k ullanılan tekn sürekli veya k

Şekil 1).

ndiği durumla arı denilmekte le ifade edildi

urada “c”, Po üst ve alt

3

r için kullanı dağılımı veya

Ş

yılında Walte nda uygulanm ürünün önc olarak üretilm rin üretimin

edilebilmek se süreci değiş

belirlemek ve ntrol altında kartları, bu a

niktir [1]. Ko kesikli (sayılab

ar için kulla edir. n birimli iğinde birim b

oisson dağılım kontrol lim

ılan klasik ko a Poisson dağ

Şekil 1. Kontrol

Cilt (Vol): 25 No: 11 SAYFA 247

er E.

mıştır.

ceden mesini tüm ktedir.

ştiren e pek tutup amacı ontrol bilen)

anılan ik bir başına

(1) mının mitleri

(2) (3)

(4)

ontrol ğılımı

göste içeri varsa Özel çekm dir. İ görü fazla Lane değe ya g gelen kont hesa 𝜎

𝑧

𝑢 𝑠𝑑 𝑢 𝑈𝐶𝐿 Ülke farkl Birca sel p üreti kont gram kartl

l kartlarının sın

1

erdiği varsayı sinde dağılım ayılmaktadır.

llikle alt grup mektedir. Lane

İki kart da sü üntülemede ku

a ise ve veri se ey u-kartı h erini kullanma erek olmadığı neksel u-kartı trol limiti (L aplanır [4];

𝑢 𝜎 𝑧

𝑢 𝜎 𝜎

𝐿 𝑣𝑒 𝐿𝐶𝐿 𝑢 emizde teksti

lı kalite kontro an ve Gedik’i proses kontro im hatalarının trol teknikleri mı, kontrol ta ları incelenmi

ıflandırılması [

mına dayanm mın ortalamas Fakat bu du p büyüklüğü a ey u kartı gel üreç boyunca ullanılır. Lane eti aşırı yayılım hesaplamaları aktadır. 𝜎 değ

ını göstermek ı ile aynı yapı CL) ve üst k

∓ 3𝑠𝑑 𝑢 il ve konfek ol çalışmaları n (2003) gerç ol teknikleri k

n sebepleri a inden olan P ablosu, hata

ştir. Verilerde

2]

Tekstil v C Ahmet Özgür

maktadır. Buna sının sabit b urum her zam

arttıkça bu du leneksel u kon

üretilen ürün ey u kartı al m gösteriyors aşırı yayılı ğerinin 1 olm ktedir. Bu dur ıyı gösterir. L

kontrol limit

𝑢 ∓ 3𝜎 𝜎 ksiyon alanın

göze çarpmak çekleştirdiği ar kullanılarak, araştırılmıştır.

Pareto analizi yoğunluk di en yararlanıla

ve Mühendis Can ÜNAL

AĞIRGAN

a bağlı olarak ir değer oldu man geçerli d

urum daha da ntrol kartına b

başına hata s lt grup büyük a kullanılabili ımı dengeley ması, hiçbir aya rumda Laney Laney u-kartı i (UCL) şu

nda gerçekleş ktadır:

raştırmada, ist Sivas Dikime İstatistiksel , sebep-sonuç yagramı ve arak oluşturula

k zaman uğu da değildir.

a dikkat benzer- sayısını klükleri ir.

yen 𝜎 arlama-

u-kartı, için alt şekilde

(5)

(6)

(7) (8) (9) ştirilmiş

tatistik- evi’nde

proses ç diya- kontrol an p ve

(4)

np kon gözlem Dengiz ses Ko miştir.

leştiril analizi Çalışm kullan konfek miştir Aslang gören bulanık yönelik kontro iki an sonucu kartlar uygula kararla kontro Ertuğr ken ol nebilec uygula rinin k tedbirl Ala ve dokum sonucu narak i dırılara sonucu mesind analizi Bek ve bir mo öncesi istatist gramı,

Tablo M

Journal of Tex

ntrol kartlarınd mlenmiştir [5]

zler ve Erdoğ ontrol (İPK)

Orta büyük en çalışmada i, neden-sonuç ma sonucunda

arak dikiş ha ksiyon işletme

[6].

giray ve Akyü kumaş tipind k mantık kul k bir uygulam ol kartları (u k na kategoride unda u kartınd rına göre dah aması sonucu arına alternati ol dışı gibi kar

rul ve Karaka lması durumun

cek üç yaklaş ama göstermiş kontrol altınd leri alması ger e İkiz (2015) ma sonrası ış u görülen ku

incelemiştir. K ak kalite kont unda görülen de, istatistiks i ve p kontrol e Sabır (2008 odelin dikim

kontrolleri so tiksel proses

Pareto diyagr

1. İşletmeye ait Makine Numar

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

xtiles and Engineer

dan, üretim aş .

ğan (2009), di yöntemleri ku klükte bir kon a İPK yöntem

ç diyagramı v konfeksiyon atalarının azal

elerinde kolay

üz (2014) bir de süreç kontr

llanmış ve bu ma vermiştir. K kartı) ve bulan

yapılmıştır.

da kontrol dışı ha fazla oldu unda verilen k if olarak kısm rarların verileb aşoğlu (2006)

nda p kontrol şımı ele alarak ştir. Tekstil işl da olup olma rektiği konusu bir dokuma şıklı panoda umaş hataların

Kalite kontrol trol kartlarına n hata sayılar sel proses k kartı kullanılm ) büyük ölçek

öncesi, diki onucunda ver kontrol tekni ramı, neden s

t makine numar

raları S

şamasının kon

ikiş hatalarını ullanılarak az nfeksiyon işle mlerinden; kon ve p kontrol k işletmelerinde ltılabileceği v ylıkla uygulan

r tekstil firma rol kartlarının ulanık kalite Kontrol kartla nık kontrol ka İki yöntemi ı nokta sayısın uğu gözlenm kontrol altınd men kontrol bileceği belirti

örneklem büy l kartının oluş k, bir tekstil i letmesi bu yo adığını görere unda fikir sahi işletmesinde,

yapılan ham nı istatistiksel sonucu görül kaydedilmişti rının istatistik kontrol yönte

mıştır [9].

kli bir konfeks im, dikim so rilerin toplanm ikleri kullanm onuç diyagram

ra ve özellikleri Sistem Sayısı

96 96 90 96 96 60 60 96 96 62

ntrol altında ol

ın İstatistiksel zaltılmasını in etmesinde ge ntrol listesi, P kartı kullanılm e İPK yöntem ve bu yöntem nabileceği gös

asının en çok n oluşturulma kontrol kartl arının çizimi k artları olmak ü in karşılaştırı nın bulanık ko miştir. Ayrıca da ve kontrol altında ve kı ilmiştir [7].

yüklüğünün d şturulmasında işletmesinde ö lla, üretim sür ek, hangi düz ibi olmuştur [8

üç hafta boy m kumaş kon l yöntemler k len hatalar sın

ir. Kumaş kon ksel değerlen emlerinden P

siyon fabrikas onrası ve yük ması ve analiz mıştır. Çetele mları, 𝑥̅, R, p

i

İncelik (F E 34 E 34 E 28 E 28 E 28 E 24 E 24 E 32 E 32 E 24

Cilt (Vol): 25 No: 111 SAYFA 248

lduğu

l Pro- ncele- erçek- Pareto mıştır.

mlerini mlerin steril-

talep asında larına klasik üzere ılması ontrol a kart l dışı ısmen

değiş- a izle- örnek reçle- zeltici

8].

yunca ntrolü kulla- nıflan- ntrolü ndiril- Pareto

sında, kleme zi için diya- kont-

rol k [10].

Patır mesi kont mınd kont ve ör dizi nede tesad oldu İncel mem yapıl ya d tedir u-ka kalac belir göste üreti bilm getir 2. M 2.1 M Çalış işletm top sayım gerek sonu dışın maki Tabl ilme cm)’

maki Çalış en sı açıkl

FEIN) Ça

1

kartları hazırla .

r (2009), Ma inin Bobin Sa trol grafikleriy da tesadüf olu trol grafikleri rnek noktalar sayısının alt v enle proseste s düfî bir dağıl uğu görülmüştü

lenen çalışma miştir. Oysa öl

lması gereken da Laney u-ka r. Örneğin aşı artı kullanımda

caktır. Bu ne rlemek zorlaş eren veri set im sürecine g mektedir. Bu ç rildiği bir teks MATERYAL V

Materyal şmada yuvarl meden, 3 ay b kumaş alınıp mı yapılarak kli istatistik ucunda işletme nda kalan hat ine numaralar lo 1’de ki siste

k sıra sayısın

’teki iğne say inelerinin çap şmanın başlan ık karşılaşılan lamaları ve gö

ap (PUS) 32“

32”

30”

32”

30”

anmış ve pros

latya’da iplik arım Kontrolü yle süreç kon p olmadığı ara

yardımıyla p dağılımının ra ve üst sınırlar sistematik bir lım gösterme ür [11].

aların hiçbirin çülemeyen de n veri setinin artının uygulan

rı yayılım gö a çok sayıda denle üretim acaktır. Laney i daha düzgü erçekten etkis alışma, yukar til uygulamas VE METOD

ak örme kum boyunca seçile p, kumaş kon kaydedilmişt sel analizler e genelinde ve talar belirlenm rı sıralanmış v

em sayısı, mak nı, incelik ise

yısını ifade et ıdır.

ngıcında işletm n hata türleri

örüntüleriyle i

İğne Sayısı 3408 3408 2640 2640 2640 2260 x 2 2260 x 2 3204 3204 2260 x 2

Tekstil v

sesin yeterlili

k üretimi yap ü için altmış ö

ntrolü ve örne raştırılmıştır.

prosesin kontr astsallık testin arasında kaldı hata olmadığ ediği ve pros

nde veri setin eğişkenler için niteliğini ince nmasına kara österen bir ver

nokta kontrol sürecinde so ey u-kartı say ün analiz edi si olan hatala rıda bahsedile sıdır.

maş üretimi ya en 10 adet ma ntrol makines tir. Minitab®

r gerçekleşti e makine bazı miştir. Tablo ve özellikleri v akinenin bir tu

iğne plakası tmektedir. Pu mede yuvarla ve sebepleri ile birlikte Ta

Yatak S 1 1 1 2 2 2 2 1 1 2

ve Mühendis

iği kontrol ed

pan bir teksti rnek alınarak ek noktaların Bu çalışma so rol altında old nde, örnek nok ığı belirlenmi ı ve örnek nok esin kontrol

nin yayılımı i n kontrol kartı

elemek, buna ar vermek gere ri setinde gele l limitlerinin orun yaratan n yesinde aşırı y ilebilmekte, b r daha net be en gerekliliğin

apan orta ölçe kineden günlü sinde hata çe

® 17.1 progr irilmiştir. An ında kontrol l o 1’de işletm

verilmiştir.

urunda ördüğü üzerinde 1 in us ise yuvarla ak örme makin

sınıflandırılm ablo 2’de veri

Sayısı KG dilmiştir

il işlet- X ve S dağılı- onunda;

duğunu ktaların ştir. Bu ktaların altında

ncelen- ında ilk

göre u ekmek- eneksel dışında noktayı yayılım böylece elirlene- n yerine

ekli bir ük birer şidi ve ramında nalizler imitleri meye ait ü kumaş nç (2,54 ak örgü nasında mış, hata ilmiştir.

G/TOP 22 24 22 20 20 23 24 23 21 21

(5)

Tablo 2 NO

1

2

3

4

5

6

7

2. Yuvarlak örm HATA TÜR

İğne Dili Kı

İğne Kanc

İğne Kırığ

İnce Yer

Jüt

Kalın Ye

Kumaş (do düşmesi

mede karşılaşıla RÜ

ırığı

İğne d iplikle neden göster

ası

İğnen hatadı iplikte kırılab

ğı

Aşınm karşıl kuma düşme

r

İplik çeşitli kuma çukur

İpliğe İplikte pamuk olmak belirg

er

Atkılı munta çizgi bükül oluştu

oku) i

Uzun iğnele hatadı atılma yana i

an hata türleri v

dili tıpkı iğne k e gelen uçuntu nlerle kırılma y rebilmektedir.

nin deforme olm ır. Yıpranmış en gelen yaba bilmektedir [12

mış, hasar görm aştıklarında kı şta boyuna yön ektedir.

üretimi sırasın i iplik hataları şlarda kumaşı rluk gibi görüne

e, kumaşa karı eki sentetik pa k parçaları, r ktadır. Daha ço ginleşirler [12].

ı örme kumaşl azam aralıklarl olarak görünür meden kalan urmasıyla meyd

bir mesafe erden kurtulara ır. Böylelikle amasına sebep iğne grubunu et

ve nedenleri AÇIKLAM

kancası gibi yı u, palamut, fa ya da kancaya

ması, eskimesi bir iğnenin ka ancı maddeler 2].

müş iğneler he ırılmaktadırlar.

nde hata gözlem

nda ipliğe fazla ından kaynakla ın eninde ve en yatay çizgi o

ışmış olan iste arçacıklar, ortam

renkli elyaf u ok açık renk ku

larda (süprem a kabarıklık şe . İpliğin değişik liflerin iplikte dana gelir [12].

edeki iğneler k boşalması so

iplik kopuşla olur ve dolayıs tkiler

Cilt (Vol): 25 No: 11 SAYFA 249 MA

ıpranma veya ç azla doku yığıl sıkışık kalma

i sonucu meyd anca kısmı zo ve uçuntular

erhangi bir zor Bu durum mlenmekte ya d

a büküm verilm anmaktadır. At muntazam a olarak görünür [

enmeyen malz mdan örgüye g uçuntuları en

umaş boyamala

vb.) kumaşın eklinde oluşan k bölgelerinde t en daha kalın

üzerindeki onucunda meyd arı veya iğnel

sıyla bir değil b

1

çoğunlukla lması gibi durumları

dana gelen orlanmalar, nedeniyle

rlanma ile sonucunda da ilmekler

mesi veya tkılı örme aralıklarla, [12].

zemelerdir.

giren yağlı bilinenler arı sonucu

eninde ve yatay bir tam olarak bir kısım

ilmeklerin dana gelen ere ilmek birçok yan

H

HATA GÖRÜN

AĞIRGAN

NTÜSÜ

(6)

NO

8

9

10

11

12

2.2. M Çalışm kartlar olarak içerisin esas incelen analizl Laney) gerçek 2 num Charts gerçek tedir. Ş

Journal of Tex

HATA TÜR

Likra Kesi

Palamut

Patlak

Uçuntu

Yağ Leke

Metod mada, örme k

rıyla analizi s örme maki nde kalıp kal alınarak han nmiştir. Tüm ler sırasında il ) kullanılma kleştirilmiştir.

maralı makine i s > Attributes kleştirilen örn Şekil 2’de gör

xtiles and Engineer

RÜ

iği

İğnele örgüy Kuma

t Uzunl

toplul

İplikte kopm elema kopun

Örme Genel parçal istenm

esi

İğne parçal hatala kullan

kumaşlarda ra sırasında iki ineleri bazınd lmadığı araştı ngi makinele

hata ve mak lk olarak hang ası gerektiği

için Minitab®

Charts > U C nek teşhis uy

rüldüğü üzere

ere beslenen lik ye uygun şekilde

aşta enine yönd

luğu ortalama luğudur. Pamuk

en veya maki malarından mey anları örme işl nca ilmeklerin i

makinesinde b llikle iplik kıl ları zamanla ço meyen düzgünsü

ve platin ya lardan kumaşa ardır. Özellikle nılmış yağlar ka

astlanan hata farklı süreç da rastlanan rılmış, ardınd erin limitleri kine tipleri iç gi tip u-kartını i ile ilgili

® 17.1 program Chart Diagnos ygulaması Şek e, Minitab® 1

AÇIKLAM

kra ipliğinde ko e girmemesi son e çizgi olarak g

10 mm olan, b k renginde, kirli

ine elemanların ydana geldiği

lemini yapmay ğnelerden dışar

birikip kumaşa k lavuzlarının de oğalır, iplikle b üzlüğe neden ol

ataklarından y bulaşan örgü e damlalar hâ alıcı lekelere seb

tiplerinin ko ele alınmıştır hataların lim dan kumaş ha

in dışına ç çin gerçekleşt ın (geleneksel teşhis çalış

mının Stat>Co stic menüsü al kil 2’de veril 7.1’de bu ver

Cilt (Vol): 25 No: 111 SAYFA 250 MA

opma ya da likr onucu oluşan ha görülmektedir.

balık görünümü i, yağlı olabilm

ndan kaynakla tespit edilmiş ya devam eder rıya atılması ile

karışan elyaf kü eliklerinde biri birlikte örülür v

lmaktadır.

ya da patlak, yağlarının seb âlinde makine ebep olmaktadır

ontrol r. İlk mitler ataları çıktığı tirilen l veya şması

ontrol ltında lmek- ri seti

için büyü rastla ağırl prog

%18 u-ka boyu gelen mişti

1

ra ipliğinin ata türüdür.

ünde elyaf ektedir.

anan iplik ştir. Örme rken, iplik e oluşur.

ümeleridir.

iken elyaf ve kumaşta

boşluklu bep olduğu eden akan r [13].

değişken ola üklüğü olarak

anma olasılıkl lığı verilerinin gram, beklene 86,6 oranında artının kullan unca veri seti neksel u-kart ir.

H

arak “hata a ise farklı ağ ları değişkenl n seçilmesi u en varyasyona

olduğunu beli nılmasını tav inin aşırı yay ı yerine Lan

Tekstil v

HATA GÖRÜN

adedi” sütunu ğırlıktaki örme

lik göstereceğ uygun bulunm

a göre mevcu irtmekte ve bu vsiye etmekte yılım gösterd ney u-kartı ku

ve Mühendis

NTÜSÜ

u seçilmiş, al e kumaşlarda i düşünülerek muştur. Sonuç ut veri varya u veri seti için edir. Tüm ç diği tüm duru

ullanımı terci lt grup

hataya k kumaş olarak asyonun n Laney çalışma umlarda ih edil-

(7)

3. ARA Çalışm Şekil dışında limitle 3’teki hata sa Tüm d alan h incelem Tablo

Şekil 3

0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0

Sample Count Per Unit

Şek

AŞTIRMA B ma için gerekli 3’te gösterild a kalan hata eri dışında ka

1 numaralı m ayısının limitl diğer makinel atalar Tablo 3 mede, kontrol

4’te sunulmak

. 1 numaralı m gösterimi

The upper limit depends on the n Using a U chart may result in an e 95% Upper Limit for ratio if proce Ratio of observed variation to exp

Yağ Uçuntu Yağ

1

kil 2. Uygun ko

BULGULARI i olan uygun k diği gibi tüm

tipleri ve tüm alan makinele makine için v er dışında kal erde rastlanıla 3’te verilmek l limitleri dış ktadır.

makinede karşıl

Poisson Proba

number of subgroups and the proce elevated false alarm rate. Consider ess mean is constant = 146,0%pected variation = 186,8%

U Chart Diagnosti

Jüt Uçuntu Yağ

Hata Ad Laney U′ Chart

Sigma Z =

ontrol kartı teşhi I

kontrol kartın makinelerdek m hata tipleri er tek tek be veri seti ince dığı belirlenm an, kontrol lim ktedir. Hata tip

şında yer alan

laşılan hata tipl

ability Plot

ss mean.

using a Laney U′ chart instead.

c for Hata Adedi

Uç Jüt Uçuntu dı

of Hata Adedi

= 1,43262

isi

nın teşhisinde ki kontrol lim

içerisinde ko elirlenmiştir.

elendiğinde uç miştir.

mitleri dışınd pi bazında ya n örme makin

lerinin Laney u

Uçuntu untu

_U=0,19 UCL=0,

LCL=0

Cilt (Vol): 25 No: 11 SAYFA 251

sonra mitleri ontrol Şekil çuntu

da yer apılan neleri

u-kartı Tabl

Ma N

1 Tabl

İğ İ

K

4. SO Bu ç istati oluşa meyd kartl laşıla rılmı Mev diğin lan h neler

Şekil

975 ,6047

K

Hata Adedi

1

lo 3. Yuvarlak hatalar akine No

1 2 3 4 5 6 7

8 Jüt,

9

10 Likra K lo 4. Yuvarlak

hatalar Hata Türü ğne Dili Kırığı

İğne Kancası İğne Kırığı

İnce Yer Jüt Kalın yer Kumaş düşmesi

Likra Kesiği Palamut

Patlak Uçuntu Yağ Lekesi ONUÇ ve DE çalışmada yuv istiksel kalite an hata tipleri dana geldiği t ları kullanılar an hataların k ıştır.

vcut çalışmada nde, Şekil 4’te hata türleri, Şe r gösterilmekt

l 4. İşletmede sıralaması

Hata Adedi 729 Yüzde 34,0 Kümülatif % 34,0

Hata Adı Uçuntu 2000 1500 1000 500 0

örme makinele

Hata Türü Uçuntu Likra Kesiğ Uçuntu, Yağ L

Patlak Patlak Uçuntu İğne Dili Kır , Kalın Yer, Ya

Uçuntu - Kesiği, Uçuntu,

örme makinele Makine N

10 - 9 - 10

8 - 2, 10

- 5 2, 3, 7, 10 2, 3, 8, 10 EĞERLENDİ

varlak örme k kontrol çalışm i ve hangi mak tespit edilmişt ak yapılan an kontrol limitle a elde edilen v

e yuvarlak örm ekil 5’te ise e tedir.

karşılaşılan kum

456 306 177

21,3 14,3 8,3 55,2 69,5 77,8 Kalın Yer Likra Kesiği Yağ

Hata Türü içi

erinde kontrol li ü

ği Lekesi

rığı ağ Lekesi,

, Yağ Lekesi erinde kontrol li

No Kulla

0 0 İRME kumaş üretimi

ması yapılarak akinede hangi ştir. Elde edile

nalizlerle üre eri dâhilinde o

verilerin Pare me makineler en çok hatanın

maş hatalarının

7 135 100

3 6,3 4,7 4

8 84,1 88,7 92

İğne Dili Patlak Jüt

in Pareto Grafiğ

AĞIRGAN

imitleri dışında Kullanılan ko

kartı Laney u Laney u Laney u Gelenekse Gelenekse Gelenekse Laney u Gelenekse Gelenekse Laney u imitleri dışında anılan kontrol k Geleneksel u

Laney u Geleneksel u Geleneksel u

Laney u Laney u Geleneksel u Geleneksel u Geleneksel u

Laney u Laney u Geleneksel u

i yapılan bir f k, işletmede e hata tipinin d en veriler ile tim sürecinde olup olmadığı to analizleri i rinde en çok r n karşılaşıldığ

n oluşum sıklığı

98

87 57

4,6 4,1 2,7

100,0 2,8 95,4

Other İğne Kırığı li

i

a kalan

ontrol u u u el u el u el u u el u el u u a kalan kartı

firmada en fazla daha sık kontrol e karşı- ı araştı- ncelen- rastlanı- ğı maki-

ına göre

100 80 60 40 20 0

Yüzde

(8)

Şekil yaklaş türlerin işletme olan h türlerin Tablo patlak makin temsil Aynı makin numar oluştur ralı m üzere yapma ardı ed Mevcu kontro önleml Günlük mühen yapılar henüz önleml önüne

Tablo 5 H

Y

L

İğn

Journal of Tex

4’te gösterild ık %80’i uçun nden oluşma e hata türleri her örme mak nin belirlenm

3’de gösteril hatası Pareto eler için kon etmektedir.

durum Şekil elerin sıralanm ralı makineler

rsa da Tablo makinede kontr

sadece Pare ak, bazı durum dilmesine nede ut çalışma s ol limitleri dı ler Tablo 5’te k/haftalık ol ndisler tarafın rak değerlend

üretim süre ler alınmış ve geçilmiş olun

5. Hata türü ve Hata Türü

Uçuntu

Yağ Lekesi

ikra Kesiği

Patlak

ne Dili Kırığı

xtiles and Engineer

diği üzere, i ntu, yağ lekes aktadır. Pare

belirlemek iç inesinde bekl mesi ve önce diği üzere, 4.

o analizinde ö ntrol limitlerin

5’te gösteril masında da sö

işletmede me 4’te görüldüğ rol limitleri d eto grafiğiyl mlarda kontro en olmaktadır sonucunda, y ışında kalan e gösterilmekte

larak kayde ndan gerekli dirilirse, hatal ecindeyken te e firmanın ma nur.

alınacak önlem Önlemler İşletmenin k Örme makin Ek olarak ör Yağlama mi Yağ beslem Çalışanların temizliğine Kaliteli likra Likra mekiğ Çalışanın lik İplik kalite ö İplik tansiyo Kopan ipliğ Çekim ayarl Kaliteli iplik Yeterli mak Hasarlı iğne

işletmede kar si, likra kesiğ eto yaklaşım in bir öngörü lenenin dışınd elikle bunları . ve 5. makin önem arz etm

nin dışında k

len hata oluş öz konusudur.

eydana gelen h ğü üzere, uçun dışında yer al le mevcut h ol limitleri dış

r.

yuvarlak örm hatalar için edir.

dilen hata istatistiksel arın sevkiyat espit edilerek liyet açısından

mler

klima koşulların nelerinin üst kıs rme bölgesine y iktarı gereğinde me aparatlarının n örme kumaşt özen göstermel a ipliği satın alı ği ile cağlıktan g

kra ipliğinin örm özelliklerinin sa onunun yeterli m

e çalışanlar tara larının doğru ya k kullanımı, kine temizliği,

enin yerine yeni

rşılaşılan hata ği ve kalın yer ı genel anl

sağlasa da ön da karşılaşılan

ın düzeltilme nelerde karşıla ese de söz ko kalan hata tür

um sıklığına 10, 2, 3, 1, 8 hataların %80 ntu hatası 7 n lmıştır. Görül hataların ana şında hataların

me makinele alınması ger

tip ve say kalite kont zamanı gelm k giderilmesi n zarar görme

nın iyileştirilme smında bulunan yakın bir yere g en fazla yapılma

konumları sabi ta yağ lekesi leri.

ınıp, tansiyon ay gelen iplik mek me bölgesine se atın alınmadan miktarda olmas afından yeterli s apılması.

i iğnenin konulm

Cilt (Vol): 25 No: 111 SAYFA 252

aların r hata lamda nemli n hata esidir.

aşılan onusu rlerini

göre 8 ve 5

’inini numa-

ldüğü alizini n göz

erinde reken

yıları, troller meden i için esinin

Herh uygu tespi büyü uygu kum makt göste

TEŞ Çalış bizle biliri

esi,

n pervanelerin t getirilecek hava

amalı, it olmalı,

gördükleri and ayarının doğru y kiği arasındaki m

evk edilip edilm önce bilinmesi sı,

sağlamlıkta düğ

ması gerekmek

K

Hata Adedi

1

hangi bir üre un kontrol ka iti için son d üklüğü fazla un çözüm üre maşlarda görül tadır. Mevcut erici bir nitelik

Şekil 5. Ha

ŞEKKÜR şmanın uygu ere sağladığı d

iz.

temizliğine önem emiş sistemini

da makineye m yapılması,

mesafenin doğr mediğine dikkat

,

ğüm atılması,

ktedir.

Hata Adedi 392 Yüzde 18,3 Kümülatif % 18,3

Mk No 10

2000

1500

1000

500

0

etim sürecinin artlarının seçim

derece öneml olan ve aşırı eten Laney u- len hatalar iç çalışmanın g k taşıması hed

ata oluşum sıklı

ulanması sıras destek için Se

m verilmesi, n kullanılması.

müdahale edere

ru ayarlanması, t etmesi.

374 297 252

17,4 13,8 11,7 35,7 49,6 61,3 1 3 2

Makine No'su

Tekstil v

n istatistiksel mi ve kullan lidir. Bu çal ı yayılım gö -kartı kullanıl çin bir uygu gelecek sanayi deflenmektedi

ığına göre mak

sında, veri t eda AKSOY’

ek makine

209 194 189

9,7 9,0 8,8

71,0 80,1 88,9 7 5 8

için Pareto Graf

ve Mühendis

l olarak ana ımı, hataların ışmada da a steren veri se larak yuvarlak ulama örneği

i uygulamalar ir.

ine sıralaması

toplama aşam a teşekkürü b

70 60

108

3,3 2,8 5,0

97,2 100,0 93,9

Other 9 4

fiği

lizinde, n doğru lt grup etlerine k örme sunul- rına yol

masında bir borç

100 80 60 40 20 0

Yüzde

(9)

KAYN 1. K İş Ü Y 2. 2

is ch 3. B 4. L Q 5. B P İk 6. D İş Y K 7. A T F 8. E B Ş B 9. A K A 2 10. 1 P 11. P G İş Ü 1 12. M

M 13. M M

NAKLAR Kılıç M., (20

şletmelerinde U Üniversitesi, So Yönetimi ve End .Berardinelli C sixsigma.com/to harts/, 17/04/20 Besterfield D. H Laney D. B., ( Quality Enginee Bircan H., Ged Proses Kontrol

ktisadi ve İdari Dengizler Kaya

şletmesinde D Yöntemlerini K Konfeksiyon, 19 Aslangiray A., Tekstil Firmasın Fakültesi Dergis Ertuğrul İ., Kar Büyüklüğünün Şemalarının Ol Bilimleri Dergis Ala, D.M., İkiz Kumaş Hatala Araştırma.,Pamu

1: 282-287.

0 Bek G. A., S Proses ve Kalite Patır S., (2009), Grafiklerinin

şletmesinde Bob Üniversitesi, İİB

303-8370.

MEGEP, (2008 MEB, Ankara.

MEGEP, (2007 MEB, Ankara.

006), İstatistik Uygulanması. Y

os.Bil.Enst., İ düstri İşletmeci C., A Guide ools-templates/

018.

H., (2009), Qua (2002), Improv ering 14(4), 531 dik H., (2003 Teknikleri Uyg Bilimler Dergi aalp İ., Erdoğ Dikiş Hataların Kullanarak Aza

9: 169-174.

Akyüz G., (2 nda Bir Uygula si, 43: 70-89.

rakaşoğlu N., ( Değişken O luşturulması. İ si, Sayı: 10: 65- z Y., (2015), D

rının Belirlen ukkale Ünivers

Sabır, E. C., (20 e Kontrol, Ç.Ü.

, İstatistiksel Pr Malatya’daki bin Sarım Kont BF Dergisi, l 9

8), Tekstil Tek

7), Giysi Üret

ksel Kalite K Yüksek Lisans şletme Ana B iliği Programı, İ to Control C /control-charts/a

ality Control. Ne ved Control Ch 1-537.

3), Tekstil Sek gulaması Üzerin

isi, 4: 69-79.

ğan M. Ç., ( nın İstatistiks altılması. Derg

2014), Bulanık ama., İstanbul

(2006), Kalite K Olması Durum

İstanbul Ticare -80.

Dokuma Üretim nmesine Yönel sitesi Mühendis

008), Bir Konfe Fen Bilimleri E roses Kontrol T Bir Tekstil trolüne Uygula 9, Sayı 18, s.2

knolojisi, Örm

tim Teknolojisi

Kontrolü ve T s Tezi, Dokuz

Bilim Dalı, Ü İzmir.

Charts, https://w a-guide-to-cont

ew Jersey. 345- harts for Attri

ktöründe İstatis ne Bir Deneme

(2009), Konfek el Proses Ko gi Park, Tekst

Kontrol Grafi Üniversitesi İş

Kontrolde Örn munda P Ko

et Üniversitesi

mi Süresince O lik İstatistiksel lik Bilimleri De

eksiyon Fabrika Enstitüsü, Cilt 1 Teknikleri ve Ko

(İplik Dok nması Konya S 243-262, Ekim

me Kumaş Hat

i, Kumaş Kon

Cilt (Vol): 25 No: 11 SAYFA 253 Tekstil

Eylül Üretim

/www.

trol-

-346.

ibutes.

stiksel . C.Ü.

ksiyon Kontrol til Ve

fikleri:

şletme

neklem Kontrol i Fen

Oluşan l Bir ergisi,

asında 19-1.

Kontrol kuma) Selçuk İSSN

taları,

ntrolü,

1 Tekstil v

C Ahmet Özgür

AĞIRGAN