Temel mesleki uygulamalar ve
çeşitli laboratuar çalışmaları psiko-motor becerilerin geliştirilmesini hedef alır.
Psiko-motor terimi ile;
Oldukça karmaşık davranışlar zincirinden oluşan ve psiko-motor yönü ağır basan
beceriler ifade edilir.
• Mikroskop kullanmak
• IV mayi uygulamak
• Enjeksiyon yapmak
• Doğum yaptırmak
“Beceri ürünü” deyimi ile de karmaşık bir becerinin icra edilmesi sonucunda
ortaya çıkan iş ifade edilir.
Programlarda hedef alınan hiçbir becerinin sadece psiko-motor davranışlardan oluşması düşünülemez.
-Bütün becerilerin bilişsel dayanakları vardır.
-Birçok beceri de duyuşsal davranışlar doğurur.
-Fakat bu davranışların psiko-motor yönü ağır basar.
Psiko-motor becerilerin
ölçülmesinde şu 3 genel yöntemden birine başvurulabilir:
1. Öğrenci, hedef alınan beceriyi icra eder, öğretmen, icra sırasında öğrencinin
hareketini gözler ve
icraya puan takdir eder.
2. Öğrenci, hedef alınan beceriyi icra ederek bir beceri ürünü ortaya çıkarır.
Öğretmen bu ürünü inceler ve ona puan takdir eder.
3. Öğrenci, hedef alınan beceriyi icra ederek bir ürün meydana getirir.
Öğretmen, hem öğrencinin
davranışlarını hem de ürünün oluşmasını çeşitli basamaklarda gözler ve her
basamakta ara puanlar takdir eder.
Sonunda da toplam puana ulaşır.
Psiko-Motor Beceri Ölçmede Kullanılan Araçlar:
Çok kullanılan araçları 2 tipte toplamak mümkündür:
• Çetele araçları
• Dereceleme araçları
1. Çetele Araçları
Gözlenecek davranışın varlığının
“x” veya “evet” ile gösterilen, fakat
derecelendirme yapılamayan araç tipidir.
Mikroskop kullanma davranışının çetele aracı
Gözlediğiniz davranışların icra sırasını rakamlarla kaydediniz.
Gözlenecek Davranışlar İcra Sırası
a- Lamı temizleme ………
b- Lamın üstüne kültür damlatma …(1)...
c- Kültürü sulandırma ………
d- Lameli temizleme ………
e- Lameli lamın üstüne yerleştirme ...(2)…
f- Fazla sıvıyı temizleme ………
g- Lamı mikroskoba yerleştirme ...(3)…
h- Işık kaynağını ayarlama ………
Davranış çetelesinde;
• Olumlu veya olumsuz davranışların sayısı kaydedilir.
• Toplam davranış sayısına göre bir puan ortaya çıkarılır.
Mikroskop kullanma davranışını dereceleme aracı
Davranışları şu anahtarla dereceleyiniz.
0:Gözlenemedi 1:Zayıf 2:Orta 3:İyi
0 1 2 3
1- Preparat hazırlama … … … …
2- Mikroskoba yerleştirme … … … … 3- Objektif,oküler ve ayna tem.yapma … … … …
4- Işık ayarı yapma … … … …
5- Diyafram ayarı yapma … … … …
6- Gerekli objektifi seçme … … … …
Davranışlar Derece
Dereceleme aracında;
• İşaretlenen davranışların dereceleri toplanırsa bir toplam puan elde edilir.
• En yüksek derecenin toplam puanı, tam puan kabul edilerek, ham puanlardan
dönüştürme skalası ile sınav puanı elde edilir.
Psiko-Motor Beceri Ürünlerinin Ölçülmesi
Beceri sonucu ortaya bir ürün
çıkarılacaksa, ürün ölçme teknikleri kullanılmalıdır.
Bir iş veya ürünü analitik yolla ölçme, basamakları
1. İş analiz edilmeli.
2. Ürünü oluşturan öğelerin ayrıntılı dökümü yapılmalı.
3. Ölçülmeye değer öğelerin nicelenip
puanlanması için bir araç hazırlanmalı.
4. Ürünün meydana getirilişindeki işlemler de ölçülmeye dahil edilecekse, bu
işlemlerin kritik basamakları listelenmeli.
5. İşin yapılması sırasında işlemler
gözlenerek ve iş çeşitli basamaklarda incelenerek puanlama yapılmalı.
İş analizi tamamlandıktan sonra,
çeteleme ve dereceleme araçları hazırlanır.
Gözlem araçlarının güvenirliği, testlere göre daha düşük olabilir:
Çünkü gözlem ve puanlama, esasında sübjektif yöntemlerle yapılmaktadır.
Kısa Cevaplı Testler
•
Kısa cevaplı testler, öğrencinin bir sözcük, bir rakam, bir tarih yada en çok bir cümle ile cevaplayabileceği sorulardan oluşur.•
Cevap özgürlüğünü sınırladığı için de öğrenci her aklına geleni yazamaz. Bunedenle kısa cevaplı testlerin puanlanması oldukça nesneldir.
Örnek
• Aşağıda, Türkiye’de yetiştirilen bazı ürünlerin adları verilmiştir. Bu ürünlerin her birinin
Türkiye’de en çok yetiştiği bölgenin adını ilgili bölüme yazınız.
A. Fındık ………….
B. Tütün ………….
C. Buğday ………….
D. İncir ………….
E. Zeytin ………….
Örnek
• Atatürk, …………..de doğdu.
• Türkiye, 1914 de başlayan Birinci Dünya Savaşına………. yılında girmiştir.
• Kemik bütünlüğünün bozulmasına ……
denir.
• İnsan vücudunda ortalama ……Lt. kan bulunur.
Kısa cevaplı testlerin özellikleri
•
Cevaplama işi çok az zaman alır. Bu nedenle çok sayıda konudan soru sorulabilir.•
Şans başarısı düşüktür. Bu nedenle puanların geçerliği ve güvenirliği yüksektir.•
Olgusal (kim, nerede, ne zaman gibi) bilgileri ölçmek için uygundur.•
Her eğitim düzeyindeki öğrencilereuygulanabilir. Çünkü cevaplaması ve cevap kaydı basittir.
Doğru –Yanlış Testleri
• Doğru- yanlış testleri, bir kısmı doğru, bir kısmı yanlış yargı cümleleri (önerme)
halinde verilen maddelerden oluşur.
• Tipik bir doğru yanlış maddesi,
cevaplayıcının doğru ya da yanlış olarak sınıflaması gereken bir önermedir.
• Bundan dolayı iki seçenekli seçmeli maddedir.
Örnek
Yönerge: Aşağıdaki cümlelerden doğru
olanların başına D, yanlış olanların başına Y harfi koyunuz.
D 1. Poliomyelit bir virüs enfeksiyonudur.
Doğru –Yanlış Testlerinin Zayıf Yanları
•Şans başarısı 0.50 olduğundan güvenirliği ve geçerliği düşürür.
•Öğrencinin yanlış bir maddeyi yanlış olarak işaretlemesi onun doğruyu bildiğini göstermez.
•Testte bulunan maddelerin yarısı doğru yarısı yanlıştır. Bu ölçme açısından zorunlu ancak
eğitim açısından sakıncalıdır.
•Doğru olanı vurgulamak ve öğretmek gerekir.
Doğru Yanlış Testlerinin Güçlü Yanları
• Cevaplama işi kolay ve az zaman alıcıdır.
Bu geçerli -güvenirliği attırır ve alt düzey sınıflarda bile rahatlıkla kullanılır.
• Puanlanması kolay, çabuk ve nesneldir.
• Geliştirilmesi kolay ve çok zaman almaz.
Çoğaltma Öncesi Yapılması Gerekenler:
TEST DÜZENİ:
Özellikle çok maddeden oluşan testlerde okuma yükü fazladır.
İyi bir iç düzenleme algılamayı
kolaylaştırır ve okuma yükünü azaltabilir.
Test Düzeninin Öğeleri:
1. Yönerge: Tüm açıklamalar için.
2. Sayfa düzeni: Çift sütun, maddeler bölünmemeli vb.
3. Yazı karakteri: Okunaklı olmalı.
4. Kontrol ve düzeltme: Düzeltmeler okunaklı olmalı.
5. Düzeni farklı form kullanma: “sözde eş formlar” geliştirme.
ÇOĞALTMA
• Çoğu kez teknik destek alınması gerekir.
• Gizliliğin korunması önemlidir.
• Bozuk kopyalar yok edilmelidir.
• Kusursuz kopyalar sayılıp numaralanmalıdır.
UYGULAMA
Ölçmenin geçerliliği için sadece aracın geçerli kapsam ve yapıda olması yeterli değildir.
• Uygulamadan önce hazırlık,
• Uygulama sırasında disiplin,
• Uygulamadan sonra kontrol gerektirir.
Uygulamadan Önce:
1. Yeter sayıda soru kağıdı, cevap kağıdı ve diğer malzeme hazır olmalı.
2. Uygulama yeri fiziksel olarak hazır
olmalı. Küçük salonlarda sınıf bölünebilir.
3. İhtiyaç halinde gözcü ve uygulayıcılar belirlenir, kendilerine haber verilir.
4. Sınavda nasıl davranılacağı, zaman
kullanımı, gerekli malzeme vb. konularda öğrenciler hazırlanmalı.
5. Uygulama sırası ve sonrası iş çetelesi hazırlanır ve işaretleme yapılır.
Uygulama Sırasında:
1. Sınav başlamadan önce öğrenciler sınıfa alınır ve uygun düzende oturtulur.
2. Önce cevap kağıtları dağıtılır.
3. Testler sırasıyla dağıtılır.
4. Cevaplamanın başlama ve bitiş saatleri belirlenir, cevaplama başlatılır.
5. Sınav sırasında sorulacak sorular cevaplandırılmaz.
6. Gözcülerin öğrencilerle bireysel konuşmalarına izin verilmez.
7. Süre bitiminde cevaplama durdurulur.
Önce cevap kağıtları sonra sorular toplanır.
Geleneksel ve Yeni
Değerlendirme Yaklaşımları
Geleneksel Yaklaşım:
Sonuca odaklı
Bilginin hatırlanması Yazıya dayalı görevler
Yeni Yaklaşım:
Sürece odaklı
Bilginin uygulanması Otantik görevler
Geleneksel Yaklaşım:
Çok az geribildirim Yazılı sınavlar
Tek yöntemle ölçüm
Yeni Yaklaşım:
Yeterli ve zamanında geribildirim
Performansa dayalı ölçümler
Çoklu yöntemlerle ölçüm Zaman zaman yapılan
Ölçümler
Birbirinden ayrılmış-kopuk becerilerin ölçümü
Sürekli ölçüm
Birbirini tamamlayan becerilerin ölçümü