Bir Sosyal Problem Olarak Sağlık
Bundan 20 yıl önce sağlık ve hastalık denildiği zaman hastaneler, doktorlar, hemşireler, ilaçlar ve ilk yardım çantaları akla gelirken, günümüzde artık sağlıklı
yiyecekler, vitamin hapları, alternatif tıp, sağlık
kültürleri, aerobik, yürüyüş, terapi, sağlık kontrolleri dahil olmak üzere çok geniş bir alan akla gelmektedir.
Bu yüzden de artık sağlığın, yaşanan kültürün bir parçası haline geldiği iddiaları artmıştır.
Dünyada her yıl estetik cerrahiye milyonlarca dolar harcanmaktadır.
Gelir, eğitim, güç gibi, iyi sağlık ve iyi sağlık bakımına ulaşmak da değerlidir ve dünya üzerinde gruplar arasında eşitsiz olarak kaynak dağılmıştır.
Bir çok şanslı birey için ‘’uzun ve refah içinde bir yaşam’’ sadece iyi bir dilek değil bir gerçektir.
Daha az şanslılar için ise, ‘’hastalan ve öl’’ sadece bir
kötü dilek değil yaşamın gerçekten olumsuz ve korkunç yüzüdür.
Sağlığın dünyada ve toplumdaki dağılımında eşitsizlikler mevcuttur.
Bu yüzden sağlıkta eşitsizlikler sosyolojinin başta gelen inceleme alanlarından biridir.
Sağlık ve hastalığın ölçülmesi
• Diğer kavramlar gibi, sağlık ve hastalık da nesnel olduğu kadar öznel boyutlara da sahiptir.
• Sosyolog D. Stull (1982) sağlık kavramsallaştırılmasında değişik yer ve zamanlarda kullanılmış üç model tanımlar.
• Bu modeller:
• A. Fiziksel Model
• B. Sosyal ya da İşlevsel Model
• C. Öznel değerlendirmelerdir.
Tıbbi ya da Fiziksel Model
Sağlığın tıbbi ya da fiziksel modeli, sağlığı, hastaların kişisel ifadeleri, tıbbi personelin gözlemleri ve tıbbi testlerin belirlediği bir bileşim olarak tanımlanan hastalığın yokluğu olarak görür.
Sosyal ya da İşlevsel Model
Bu yaklaşıma göre sağlık, bireylerin sosyal olarak işlevsel olma yeteneği demektir.
Bu ise, bireyin toplumda kendisinden beklenen rolleri tam anlamıyla eksiksiz olarak yerine getirebilmektir.
Öznel / Psikolojik Model
Bu model, sağlığı insanların kendi durumları hakkındaki öznel değerlendirmeleri esasında tanımlar.
Bu yaklaşımda hastalık ve sağlığın ölçümü yapılırken, belirli bir nüfustaki bireylerden kendi yaşam ortamlarını değerlendirerek işaretlemeleri istenir.
