58 ATLAS TATİL 2007 2007 ATLAS TATİL 59
Kral Midas efsanevi kimliğe ve dillere destan zenginliğe ulaşmadan önce, Phrygler Orta Anadolu’yu yurt
bellemişlerdi. Krallığın merkezi, Sakarya Nehri’nin kenarındaki Gordion’du. Afyon Eskişehir arasındaki
vadilerde, Midas çevresindeki yüksek yaylalarda ve Phrygia Vadisi’nin kayalarında silinmez izler bıraktılar.
YAZI: SEVİL CONKA
PHRYG IA
Krallar Vadisi
Phryg Vadisi, tüf kayaçlarla kaplı olması nedeniyle eşsiz görüntüler sunuyor. Bu yumuşak volkanik kayaç açık hava koşullarında doğal olarak şekillendiği gibi, Phryglerin devasa boyutlardaki kaya yazıtlarının da zeminini oluşturuyor.
YILDIRIM GÜNGÖR
nir. Dağ lık Phrygi a’da do ğal dağ sı nır la rı nın, va di ta ban la rı nın, ne hir boy la rı nın da ken di iç le rin de sı nır oluş tur duk la rı nı söy le ye bi li riz.
Dağ lık böl ge nin bü yük bir bö lü mü vol ka nik tüf le kap lı dır. Phryg ah şap mi ma ri si nin, mo - bil ya cı lı ğın ve ma den ci li ğin önem li ol du ğu dö nem de ağaç lar faz la sıy la ke sil miş tir. Böl ge hem so ğuk hem de sı cak su kay nak la rıy la zen gin dir. Phryg ka ya anıt la rı nın ço ğu kü çük de re ler ve su kay nak la rı nın ya kı nın da yer alır.
Ya zı lı ka ya Pla to su
Phryg do ğal ka le ti pi yer le şi mi ne en uy - gun yer ler den bi ri Mi das. Hem yö ne tim hem de di ni bir mer kez ol du ğu dü şü nü len Mi das şeh ri, et ra fı ka le ler le çev ri li ge niş çe bir va di - nin gi ri şin de yer alı yor. Hi tit ça ğın dan iti ba ren yer le şil miş ol du ğu dü şü nü len yük sek ve yas - sı ka ya lı ğın üze rin de Ana Tan rı ça Kybe le’ye adan mış çe şit li bü yük lük te su nak lar ve ba sa - mak lı açık ha va ta pı nak la rı var. Ol duk ça bü - yük sa yı lan sar nıç la ra ge niş ve çok sa yı da mer di ven ler le ula şı lır.
Mi das Anı tı (Ya zı lı ka ya)
Ta pı nak cep he si bi çi min de iş len miş gör - kem li bir ka ya anı tı. Hem Phryg Ana Tan rı ça - sı Kybe le’ye hem de Phryg Kra lı Mi das’a adan dı ğı dü şü nü lü yor. Ka ya anı tı nın he men önün de din sel tö ren le rin ya pıl dı ğı açık ha va ta pı na ğı bu lu nu yor. Ta pı nak cep he sin de Phrygce ya zıt lar var ve Phryg sti lin de geo met - rik de sen ler le be ze li.
Are zas tis Anı tı
Ya zı lı ka ya kö yü nün iki ki lo met re ku ze yin - de yer alır. Anıt üst cep he sin deki Phrygce ya - zıt lar dan do la yı Are zas tis Anı tı ola rak bi li nir.
Phryg ka ya anıt la rı nın tüm özel lik le ri ni ta şı - yan bu anıt tam ola rak bi ti ril me miş. Tan rı ça Kybe le’ye adan mak ama cıy la ön cep he si ne kü çük bir niş ya pıl mış.
As lan lı Ma bet
Mi das şeh ri nin gü ne yin de Küm bet kö yü içe ri sin de He lle nis tik dö ne me ta rih le nen bir ma bet. Me zar oda sın da So lon ke li me si okun - du ğun dan So lon’un Me za rı ola rak da bi li nir.
Dış cep he ve iç me zar oda sı tah ri ba ta uğ ra - mış. Ev gö rü nü mün de olan ön cep he fri zin or ta sın da kra ter for mun da bir va zo ve iki ya - nın da kar şı lık lı bi rer as lan fi gü rü ka bart ma ola rak be tim len miş. Üç gen alın lı ğa bit ki mo - tif le ri iş len miş.
2007 ATLAS TATİL 61 bi li nen ama özel lik le İs tan bul, An ka ra gi bi
bü yük şe hir le ri miz den son de re ce ko lay ula - şı lan, bu mu ci ze ler va di si ne gi re lim. İlk du ra - ğı mız, do ğal ola rak Gor di on; Phryg ia’nın ef sa - ne vi baş ken ti.
Dağ lık Phrygia’nın do ğu sun da Por suk Neh - ri’nin Sa kar ya Neh ri’ne ka vuş tu ğu ova da yız.
Hi tit dö ne min de ku rul muş ve De mir Ça ğı’n da Phrygle rin baş ken ti ol muş es ki bir yer le şi min ka lın tı la rı yük se li yor. Yas sı hö yük ola rak bi li - nen kö yün gi ri şin de, Sa kar ya Neh ri’nin ke na - rın da, ka zı lar so nu cu or ta ya çık mış sur la rı ve iş lik ler ola rak kul la nıl mış me ga ron ti pi ya pı la - rıy la gö rül me ye de ğer bir şe hir dir Gor di on. Er - ken Phryg dö ne min de şeh rin kral la rı nın, kra li - yet ai le si üye le ri nin ve şeh rin ön de ge len ki şi - le ri nin gö mül dü ğü su ni te pe ler gö rü nü mün de olan tü mü lüs me zar lar ova nın en göz alı cı yer - le rin den dir. Kral Mi das’ın me za rı ola rak bi li - nen Bü yük Tü mü lüs’te ki ah şap me zar oda sı zi ya ret çi le re açık ve me za rın he men sağ ta ra - fın da bu lu nan örenye ri nin mü ze si An ka ra’daki Ana do lu Me de ni yet le ri Mü ze si’n den son ra öz - gün Phryg eser le ri gör mek açı sın dan mu hak - kak uğ ra nıl ma sı ge re ken yer ler ara sın da.
Pes si nus
Es ki şe hir Ova sı’nda es ki kral ve hac yo lu üze rin den gi den le ri gör kem li ma sif ka ya lık te - pe le riy le kar şı la yan Siv ri hi sar’ın (Ju li apo lis) 15 ki lo met re gü ney do ğu sun da yer alan Pes si - nus’a Es ki şe hir-An ka ra ve Af yon-An ka ra yol la - rı nın ke siş ti ği yer de ki yol ay rı mın dan sa ğa dö - ne rek ula şı lır. Ana Tan rı ça Kybe le’nin do ğum ye ri ola rak bi li nen Dind ymos Da ğı etek le ri ne ku ru lu köy, yi ne ay nı yön den aşa ğı doğ ru aka rak ge len ve Sa kar ya’nın es ki ko lu Gal los Neh ri’nin her iki ya ka sı na ya yıl mış. Phrygle rin baş ken ti Gor di on’un 36 ki lo met re gü ney ba tı - sın da yer alan Pes si nus, Kral Mi das za ma nın - da bir yer le şim ye ri ol mak tan zi ya de bir açık ha va ta pı na ğı şek lin de is kân edil miş ti. Ge zi le - cek en önem li yer ler ara sın da Ro ma dö ne min - de Ana Tan rı ça Kybe le’ye ada na rak ta pı nak-ti - yat ro şek lin de ya pıl mış ta pı na ğın te mel le ri ni ve ti yat ro yu gör mek müm kün. Ay rı ca şeh rin gü ney ba tı sın da yer alan, Ro ma-Bi zans dö ne - mi ne ta rih le nen ak ro po lis ve kö yün için de ki kü çük ar ke olo ji mü ze si gö rül me ye de ğer.
Dağ lık Phrygi a
Dağ lık Phrygi a böl ge si Es ki şe kir (Dory lai - on), Af yon ka ra hi sar (Ak roe nos)ve Kü tah ya (Kot yai on) ara sın da ki üç gen alan ola rak bi li - hrygi a böl ge si ba tı ta ra fı nı Türk -
men Dağ la rı’nın etek le ri ne yas la ya - rak ku zey de Por suk Neh ri bo yun - ca, do ğu da Sa kar ya Neh ri’ni içi ne ala rak Tuz Gö lü’ne ve gü ney de Emir ve Sul - tan Dağ la rı’na ka dar uza nır. Da ha çok Yö rük yer leş me si ne yer ve ren Phrygi a Va di si, Kü - tah ya-Es ki şe hir-Af yon üç ge ni ara sın da Dağ lık Phrygi a ola rak bi li nen böl ge de yer alır. Phryg dev le ti nin mer ke zin de bu lu nan şe hir, ka sa ba ve köy le r ise Por suk ve Sa kar ya ne hir le ri ile An ka ra Ça yı’nın su la dı ğı ova lar da bu lu nu yor.
Gor di on
Phrygi a Va di si’nde yol cu luk in sa nın ta rih le, do ğay la bu luş ma sı dır; ken di ni keş fet me si dir.
En es ki uy gar lık lar dan bi ri nin anı la rı nı ve iz - le ri ni tes pit et mek tir. Öy ley se, bu gü ne dek az 60 ATLAS TATİL 2007
Göynüş Vadisi’nde bulunan Aslantaş Kaya Anıtı olasılıkla İÖ 6.
yüzyılın ilk yarısına ait. Yerden metrelerce yükselen anıtın girişi iki dev aslan tarafından korunuyor ve bu aslanların ayak uçlarında iki de aslan yavrusu bulunuyor (en üstte). Yüksekliği yaklaşık 16 metre olan Midas kentinin en etkileyici anıtı, cephe Midas Anıtı adıyla biliniyor. Kral Midas’a adanmıştı fakat nişte bir zamanlar Ana Tanrıça Kybele heykeli bulunuyordu (üstte).
Göynüş Vadisi’nde bulunan Mal Taş Anıtı, bugün büyük oranda toprağa gömülü. Üçgen biçimli alınlık tüm anıtın sadece üçte birlik kısmı (altta).
Eskişehir’de Phrygia dağlık bölgesinde Seyitgazi ilçesi Kümbet köyünde bulunan kaya mezarı yakın zamana kadar kullanıldı. Anıtın alınlık kısmındaki aslan motifleri bu tür yapıların ayrılmaz bir parças (en altta).
P
fiEMSİGÜNERfi. GÜNER fi. GÜNERfi. GÜNER
de ki li se ha li ne ge ti ril miş. Ki li se nin du var la - rın da ke mer li niş ler ve ara la rın da ka bart ma haç lar bu lu nu yor.
Av da laz Yer le şi mi
Met ro po lis şeh ri nin en önem li kı sım la rın - dan Av da laz, va di gi ri şin de bir ve ya iki kat tan olu şan tüf ka ya ya oyul muş yer le şim bi rim le - rin den olu şur. Oda la rın içi ne gi ril di ği ne ocak ve yi ye cek de po la mak için oyul muş çu kur la - ra ve niş le re rast la nır. Bun lar dan bir kıs mı ev ya da kü çük baş hay van la rın kı şın bes len dik - le ri yer ler ola rak da kul la nıl mış tır.
Av da laz Ka le si
Aya zi ni’ne yak la şık iki ki lo met re me sa fe de - ki Av da laz Ka le si, bü yük ka le ve kü çük ka le ola rak iki ay rı ka ya küt le si ne sa hip. Bü yük ka - le Av da laz Va di si’nin gi ri şin de ve Phryg dö ne - min den iti ba ren yer le şil miş bir yer. Sa vun ma ve gö zet le me amaç lı kul la nı lan ka le de kırk le ri’ nin ku ze yin de ka ya ya oyul muş bir ki li se -
yi de gör mek müm kün. Ki li se haç plan lı olup ke mer li niş le re ve to noz la ra sa hip.
Or naş Ka ya lık la rı
Böl ge de ki tüf ka ya yer le şim le rin den bi ri olan Or naş ka ya lık la rı Hi tit ve Phryg dö ne mi - nin iz le ri ni az da ol sa bu lu nan ka bart ma lar la yan sı tı yor. Dik kat le ba kıl dı ğın da ba zı yük sek ba sa maklı ka ya la rın su nak ol du ğu göz den kaç mı yor. Da ha son ra Bi zans dö ne min de yer - le şil miş ve bu dö nem den ka lan am bar lar, otur ma bi rim le ri ve su de po la rı gö rü le bi li yor.
Se li mi ye Me zar Oda la rı
İs ce hi sar ka sa ba sı nın ku ze yin de yer alan Se li mi ye kö yü nün gü ne yin de, va di sır tın da ki tüf ka ya la ra oyul muş me zar oda la rı var. Hı ris - ti yan lık dö ne mi ne ta rih le nen me zar oda la rı Phryg ka ya me zar la rı nın ev ti pi for mun da dır.
Ba zı me zar oda sı du var la rın da ka bart ma lar ve kökbo yası ile bo yan mış in san ve hay van fi - gür le ri var dır.
Bö cü İni
Se li mi ye kö yü nün ku ze yin de bir va di nin için de ko ru nak lı bir böl ge de yer alan bu yer - le şim ka ya küt le le ri ne oyul muş ki li se ler den, me zar ve yer le şim bi rim le rin den olu şu yor.
Tüf ka ya olu şum la rı il gi çe ki ci ve Ka pa dok ya böl ge sin de ki pe riba ca la rı nın ben zer le ri bu ra - da da var.
Aya zi ni Böl ge si (Met ro po lis)
Af yon-Es ki şe hir yo lu üze rin de Af yon’un 28 kilometre ku zey do ğu sun da yer al mak ta dır.
Va di ler de ki tüf ka ya la ra oyul muş ol duk ça bü - yük bir yer le şim ye ri dir. Kü çük Ka pa dok ya ola rak bi li nen bu böl ge Phrygler den Bi zans lı - la ra ka dar sü rek li yer le şim ye ri ola rak kul la - nıl mış ve di ni bir mer kez ha li ne gel miş. An tik dö nem de is mi Met ro po lis ola rak ge çen bu böl ge de çok sa yı da ki li se, yer le şim bi rim le ri, me zar oda la rı, şa pel ler, tü mü lüs ler ve ka le ler bu lun du. Me zar oda la rı Phryg sti li ev şek lin - de. Di ğer dün ya ya açıl ma yı sim ge le yen ev ka - pı la rın dan me zar oda la rı na gi ri lir.
Ay zai ni Ki li se si
Ka ya ya Yu nan haç pla nı çi zi le rek oyul muş bü yük çe bir ki li se. Dış cep he si nin iş len miş ol - ma sı yü zün den yö re de Oy ma Ki li se ola rak da bi li nir. Bü yük bir ih ti mal le Phryg dö ne min de de kul la nıl mış bir ya pıy ken Bi zans dö ne min -
2007 ATLAS TATİL 63
Sey di ler Böl ge si
Sey di ler böl ge si nin vol ka nik ya pı özel li ği Ka pa dok ya böl ge sin de bu lu nan ka ya yer le şim - le ri ve pe riba ca la rı ile ben zer lik gös te ri yor.
Kır kin ler (Ça tal ka ya lar)
Fark lı pe ri ba ca la rı olu şu mu nu ve ay nı za - man da tüf ka ya ya oyul muş yak la şık üç kat lı bir yer le şim ye ri ni içe rir. Ka ya yer le şim le ri nin ilk ola rak ne za man oyul duk la rı bi lin me mek - le be ra ber Hı ris ti yan lık dö ne mi bo yun ca kul - la nıl mış ol duk la rı, bu lu nan şa pel ler den ve me zar oda la rın dan an la şı lı yor. Ka ya oda la rı - nın içi ne gi ril di ğin de Phryg Ana Tan rı ça sı Kybe le’nin ka bart ma sı na rast la nır. Du var la ra haç işa re ti ne ben ze yen ka bart ma la rda da rast - la nır.
Ağı nö nü İn le ri
İs ce hi sar ya kın la rın da Ağın Da ğı’nın do ğu - ya ba kan ya maç la rın da tüf ka ya la ra oyul muş bir çok kat tan olu şan ve Ağınönü İnleri denilen bü yük bir yer le şim ye ri bulunuyor.
Hi tit ve Phryglerden son ra Geç Ro ma ve Er - ken Bi zans dö ne min de yo ğun bir nü fu sa sa - hip ol du ğu dü şü nü lü yor. Yer le şim bi rim le ri iç içe ve bir kıs mı bir bir le ri ne tü nel ler le bağ lan - tı lı. Çok sa yı da er zak de po la rı ve ocak ola rak kul la nıl mış çu kur la ra rast la nı yor. Ağı nö nü İn - 62 ATLAS TATİL 2007
Afyon-Eskişehir yolu üzerinde vadilerdeki tüf kayalara oyulmuş oldukça büyük bir yerleşim alanı; Küçük Kapadokya olarak da biliniyor (en üstte, solda). Yılantaş Anıtı parçalanmış durumda. Aslantaş’taki aslan kabartmalarını andıran kırık parçalar burada da bir mezar yapısının varlığına işaret ediyor. Göynüş Vadisi’ndeki aslan başlı anıt parçası, yılanla mücadele eden savaşçıların bulunduğu diğer parçanın yanında (en üstte, sağda). Yazılıkaya Platosu, ünlü Midas kentinin yanı sıra pek çok anıt barındırıyor (üstte).
Aslankaya’daki nişte, her iki yanındaki aslanlarca korunan, kayaya oyulu Matar heykeli bulunuyor.
SEVİL CONKAS.CONKA HAKAN ÖGE
fi. GÜNGÖR
gi bi ayak la rı nın üze ri ne kalk mış kük rer bi çim - de du ran bir as lan gö rü lü yor. Me zar oda sı nın ka pı boş lu ğun da bir bi ri ne sa rıl mış iki yı lan ka bart ma sı ve yı lan la ra mız rak lar la sal dı ran iki sa vaş çı göz le ni yor.
Mal taş
Ay nı böl ge de yer alan Mat laş anı tı, di ğer iki ka ya anı tın dan da ha fark lı. Ön cep he si, üç gen ça tı sı ve dört gen yü zü ile Phryg ev ya pı sı nı an dı rı yor ve bir açık ha va ta pı na ğı özel li ğin - de. Ya pı nın ya rı sı top rakal tın da ve önyü zü Phryg sa na tı na has geo met rik ka re ler ve kap - la ma be zek ler le süs lü. Ya pı nın or ta sın da Ana Tan rı ça Kybe le’nin hey ke li nin dur du ğu kı sım top rakal tın da kal mış.
Dö ğer Böl ge si
Dö ğer böl ge si Göy nüş Va di si’nin ku zeyba - tı sın da çok kat lı tüf ka ya yer le şim le ri nin, ka - le le ri nin, pe ri ba ca la rı nın ve su kay nak la rı nın ol du ğu, çok es ki dö nem ler den be ri yer le şi len bir böl ge.
Bü yük Ka pı ka ya
Bü yük Ka pı ka ya anı tı Ana Tan rı ça Kybe - le’ye ta pın mak için ya pıl mış, dik dört gen şek - lin de oyul muş bir ka ya küt le si. Ya pı nın or ta - sın da Ana Tan rı ça Kybe le’nin bir hey ke li nin bu lun du ğu mih rap şek lin de oyul muş bir niş var. Ana Tan rı ça hey ke li tah rip edil miş ol du - ğu için sa de ce üze rin de dur muş ol du ğu ba sa - mak gö rü le bi lir. Ka ya anı tı nın yü ze yi aşın dı ğı için Phryg sti lin de ya pıl mış di key da ma lı de - sen ler ol duk ça zor se çi le bi li yor.
mer di ven le ini len bü yük bir sar nıç bu lu nu yor.
Kü çük ka le ise bü yük ka le nin ya kı nın da beş ve ya al tı kat lı sa vun ma amaç lı bir yer le şim ye - ri. Ka le nin tam kar şı sın da Top ye ri Ma ğa ra sı ola rak bi li nen oyuk ta tü mü lüs ti pi He lle nis tik dö ne me ta rih le nen iki ta ne me zar var.
Göy nüş (Köy nüş) Va di si
Me şe ve sö ğüt ağaç la rı nın göl ge len dir di ği Göy nüş Va di si’ne Av da laz Ka le si’nin ya nın da - ki yol dan gi re rek al tı ki lo met re son ra ulaş mak müm kün. Va di içe ri sin de tüf ka yalardan oluşan bir çok blok var. Bun lar dan bir kıs mı Phryg Ka ya Anıt la rı ola rak bi li nir.
As lan taş
Tüf ka ya ya oyul muş bir me zar oda sı nın gi - ri şi nin her iki ta ra fın da yer alan iki bü yük as - lan ka bart ma sı olan anıt sal Aslantaş, bir ön cep he ye sa hip tir. Ana Tan rı ça Kybe le’nin kut - sal hay van la rı ve ko ru yu cu la rı ola rak bi li nen as lan lar ka ya nın her iyi ya nın da nö bet tu tar bi çim de du ru yor. Ka ya ya oyu lan me zar oda - sı nın gi ri şi nin üze rin de iki as la nın pen çe le ri - nin ara sın da bir ha yat ağa cı ve üze rin de gü - neş kur su kabartması bu lu nu yor. Aslantaş me zar oda sı nın bir Phryg kral ına ya da kral lık ai le si nin üyelerinden birine ait ol du ğu düşünülüyor.
Yı lan taş
As lan taş’ın ba tı ta ra fın da yer alan Yı lan taş, dev ril di ği için iki ka ya par ça sı ha lin de. Ayak - ta ka lan par ça da bir me zar oda sı var. Di ğe ri - nin yanyü zün de ki ka bart ma da As lan taş’ta ki 64 ATLAS TATİL 2007
Metropolis kentinin en önemli kısımlarından Avdalaz, vadi girişinde bir veya iki kattan oluşan tüf kayaya oyulmuş yerleşim birimlerinden oluşur.
S. CONKA
cep he le rin de çe şit li su nak lar ve al tar lar gör - mek müm kün. Ay nı za man da yer le şim bi rim - le ri ol du ğu dü şü nü len oda la rın bir kıs mı bir - bir le ri ne kı sa tü nel ler le bağ lı.
Me meç Ka ya lı ğı
Me meç ka ya lık la rı Dö ğer’in dört ki lo met re gü ney do ğu sun da, va di ta ba nı na ge niş çe ya - yıl mış bir kaç kat tan olu şan bir ka ya lık. Bir bi - ri ne bağ lan tı lı iki ay rı ya pı dan olu şan bü yük - çe bir ki li se bu lu nu yor bu ra da.
Kırk Mer di ven Ka ya lı ğı
Em re Gö lü kı yı sın da yer alan bu ka ya lık alan çok kat lı bir yer le şim ala nı. Za man için - de aşın dı ğı için ço ğu otur ma bi ri mi yı kık du - rum da. Bu ra dan gö lün çok gü zel bir gö rün tü - sü var. Ka ya içi ne oyul muş sar nıç la ra oda lar - dan bağ lan tı sı olan mer di ven ler le ula şı lır.
Bay ra ma li ler Ka le si
Em re Gö lü’nün gü ney ba tı kıs mın da yer alan bir kaç kat tan olu şan bir yer le şim ve yö ne tim mer ke zi. Ka ya nın ya ma cın dan ge çen ve ka le - nin te pe si ile va di ta ba nı ara sın da ge çi şi sağ la - yan bir an tik yol var. Açık ha va ta pı nak la rı, sar - nıç lar, otur ma bi rim le ri, am bar lar ve tü nel ler tüf ka ya nın içi ne ve dı şı na oyul muş du rum da.
De mir li Ka le si
Bay ra ma li ler Ka le si’nin he men do ğu sun da yer alan De mir li Ka le si bir baş ka yer le şil miş ka ya küt le si. Ana Tan rı ça Kybe le’ye ta pı nı lan, ba sa mak la rı ve mih ra bı olan bir baş ka açık ha va ta pı na ğı nı ba rın dı rı yorl
As lan ka ya
As lan ka ya ka ya lı ğı Dö ğer ka sa ba sı na üç dört ki lo met re uzak lık ta. As lan taş gi bi Phryg açık ha va ta pı nak la rın dan bi ri. Ön cep he si ev ti pin de oyul muş olup or ta sın da Ana Tan rı ça Kybe le’nin hey ke li ve hey ke lin her iki ta ra fın - da ayak la rı üze ri ne kalk mış iki as lan bu lu nu - yor. Ay rı ca ka ya nın yan yü ze yin de de iki aya - ğı üze rin de du ran bü yük bir as lan ka bart ma sı var. Ön cep he nin de sen ka bart ma la rı ol duk ça bo zul muş ve hey kel ler tah rip ol muş.
Kü çük Ka pı ka ya
As lan ka ya lı ğı’na çok ya kın bir me sa fe de ki Kü çük Ka pı ka ya tüf ka ya ya oyul muş ba sa - mak lı Phryg ka ya anıt la rın dan bi ri. Ön cep he - sin de ki niş te, ol duk ça tah rip edil miş Ana Tan - rı ça Kybe le’nin bir hey ke li bu lu nu yor.
Asar Ka ya lı ğı
Dö ğer ka sa ba sı nın ya kı nın da ki tüf ka ya yer le şim le rin den bi ri olan Asar Ka ya lı ğı Phryg dö ne min den be ri yer le şim ala nı. Hi tit ve Phryg dö ne mi ba sa mak lı açık ha va ta pı nak la - rı nın ya nı sı ra fark lı dö nem le re ait çok sa yı da me zar oda la rı, otur ma bi rim le ri ve sar nıç la rı gör mek müm kün. Tüf ka ya lar za man için de aşın mış ol du ğu için oda la rın dış yü zey le ri açık du rum da dır.
Urum kuş Ka ya lı ğı
Hi tit ve Phryg dö nem le rin den be ri is kân edil miş kut sal açık ha va ta pı nak la rı nın ol du ğu bir kaç kat tan olu şan Urum kuş Ka ya lı ğı’nın, Mi das şeh rin de ol du ğu gi bi, üst yü ze yi ve yan 66 ATLAS TATİL 2007
Phryglerin en tanınmış kült yapılarından biri de Aslankaya- Kybele Açıkhava Tapınağı.
Afyon, Üçlerkayası köyünde bulunan kabartma, üçgen bir alınlığa ve içinde Kybele kabartması bulunan nişe sahip (üstte). Küçük bir ırmağa bakan Bahşayiş Anıtı, Eskişehir-Seyitgazi’ye bağlı Gökbahçe köyü yakınlarındaki bir vadide tek başına duruyor (üstte, sağda).
fi.GÜNER S.B. ERSÖZ ARfiİVİ
