SOSYAL GÜVENLİK SOSYOLOJİSİ

SOSYAL GÜVENLİK SOSYOLOJİSİ

9. HAFTA

Sosyal sorun olarak yaşlılık

YAŞLANMA VE BAKIM İHTİYACI

• Yaşlanmanın toplumların yapısına, makro ve mikro düzeydeki etkilere bağlı olarak iki yönü

bulunmaktadır: İlk olarak, yaşlanma memnuniyet verici, doyurucu, ödüllendirici bir bilgelik deneyimi olabilir.

• İkinci olarak, yaşlanma fonksiyonel yetersizlikler,

hastalıklar ve sosyal dışlanmanın yaşandığı bir sürece dönüşebilir. Bireylerin çoğu için yaşlanma deneyimi bu ikisi arasında kalmaktadır(ASPB).

YAŞLANMA VE BAKIM İHTİYACI

• Bireyler için yaşlanmanın yönünü belirleyen en önemli odaklardan biri ise sosyal devlet

tarafından sosyal içerme ve hak temeline dayalı olarak geliştirilen sosyal politikalar ve yaşlılara yönelik sunulan hizmetlerdir(ASPB).

YAŞLANMA VE BAKIM İHTİYACI

• Dünya’da 65 ve daha büyük yaştaki bireyler “yaşlı nüfus” olarak tanımlanmaktadır. Geçen yüzyılın ikinci yarısından bu yana Dünya’nın içinde

bulunduğu demografik değişim ve dönüşüm süreci;

özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde doğum oranlarının düşmesi, doğumda ve 60

yaşında beklenen yaşam sürelerinin uzaması ve yaşlı nüfusun artması şeklinde ortaya çıkmaktadır.

YAŞLANMA VE BAKIM İHTİYACI

• Yaşlı nüfusun artmasının sosyal, ekonomik ve politik sonuçları tüm ülkelerde tartışılır hale gelmiştir. Dünyada çoğu ülkede yaşlı nüfus oranın artması ve bu nüfus grubunun refah

düzeyinin iyileştirilmesine yönelik önceliklerin belirlenmesi en önemli konudur.

YAŞLANMA VE BAKIM İHTİYACI

• Demografik dönüşüm sürecinde yaşlıların sayısının artması ve görece daha az çocuk ve genç olması, kuşaklararasındaki bağlılık ve dayanışma açısından ihtiyaçların yeniden tanımlanmasını gerektirmektedir.

• Yaşlanma ile birlikte nüfusun cinsiyet yapısı da değişmektedir. Kadınlar erkeklerden daha uzun

yaşama eğiliminde olduğu için yaşlı nüfusun önemli bir çoğunluğunu kadınlar oluşturmaktadır.

YAŞLANMA VE BAKIM İHTİYACI

• Doğum oranları düşmekte, küresel olarak kadınların erkeklere kıyasla ücretli işlerde

çalışma düzeyi düşük olsa da, iş gücüne katılım oranları yükselmektedir. Aynı zamanda

kadınlar özellikle ailede yaşlılar ve çocuklara bakım ve destek sağlayan merkezi rolünü

korumaktadır (ASPB).

YAŞLANMA VE BAKIM İHTİYACI

• Dünyanın pek çok bölgesinde doğum oranlarının azalmasının nüfusun yaşlanmasında ana etkenlerden biri olduğu belirtilmektedir.

• Dünyada toplam doğum oranının yarı yarıya azaldığı; 1950-1955 yılları arasında kadın başına düşen çocuk sayısı 5 iken, bu sayının 2010-2015 yılları arasında 2.5’a düştüğü açıklanmaktadır(ASPB).

YAŞLANMA VE BAKIM İHTİYACI

• Dünyadaki yaşlı nüfusun artmasının en önemli nedenlerinden biri de doğumda beklenen ortalama yaşam süresinin yükselmesidir.

Beklenen yaşam süresi teknik olarak her yaş için hesaplanabilir ve insanın kalan yaşam süresini verebilir.

YAŞLANMA VE BAKIM İHTİYACI

• Yaşam beklentisinin uzaması çocuk ölüm

oranlarının azalması ile doğrudan bağlantılıdır.

Çocuk ölüm oranlarının azalması ile toplam nüfus içinde çocuk nüfus oranı yaşlı nüfusa göre daha fazla görünürken; yaşam beklentisinde devam eden süreç uzun vadede daha fazla bireyin

yaşlanıncaya kadar yaşamasını sağlamaktadır.

Doğumda beklenen yaşam süresinin yükselmesi insanlığın en büyük başarısıdır (ASPB).