Ekvador’da devlet başkanı Rafael Correa’nın madencilik konusunda devlet girişimlerinin başlayacağını açıklaması ve madenciliğe karşı çıkan solcu örgütleri ve toplumsal hareketleri bir tehdit olarak gördüğünü söylemesi sonrasında onbinlerce yerli, çiftçi, solcu aktivist ve çevreci ülkenin beş ayrı yerinde eş zamanlı olarak yapılan maden karşıtı gösterilerde bir araya geldi.
Eylül ayında onaylanan yeni sosyalist anayasayı destekleyen örgütlerin de katıldığı gösterilerde devlet başkanı Correa’nın çevre politikaları eleştirilirken, gösterilere, madencilik faaliyetleri yüzünden yaşam alanları ağır tahribata uğrayan yerli topluluklarının protestoları damga vurdu.
Hatırlanacağı üzere Eylül ayının sonunda %64 gibi yüksek bir oranla halka sağlık, eğitim hizmetlerini, su, enerji ve diğer toplumsal gereksinimlerin büyük kısmını ücretsiz ve eşit sunan yeni anayasanın kabul edildiği Ekvador’da, devlet başkanı Rafael Correa “madencilik” konusunda yeni girişimlerde bulunulacağını açıklamıştı.
Ulusal radyoda konuşan Correa, “madencilik girişimlerine başlanacağını ancak bu projelere dönük en büyük tehdidi, madenciliğe karşı çıkan solcu ve yerli gruplarının oluşturduğunu” söyleyerek şaşkınlık yaratmıştı. “Milyarlarca dolarlık kaynakların üzerinde romantik nedenlerle sadece oturmak ve bunları işletmemek saçmadır” diyen Correa, “zararlı madenciliğe tabi ki hayır, ancak toplumsal ve ekonomik olarak sorumlu madenciliğe evet” sözlerini sarf etmişti.
Öte yandan 15 Nisan tarihinde çıkan yeni 95-1 sayılı Maden kanun hükmünde kararnamesi, Ekvador topraklarındaki madenlerin üzerindeki imtiyazların %88’ini iptal etmişti. Bu iptal edilen imtiyazların içinde Kanadalı maden
şirketlerinin imtiyazlarının tamamı da bulunuyordu ve yasa, toplam 4.474 maden işletme ruhsatını iptal etmişti. İptal edilmeyen 600 ruhsatın büyük çoğunluğu küçük boy madenlere aitti ve çimento ve inşaat malzemeleri gibi madeni olmayan projelere aitti1.
Öte yandan Ekvador’da maden şirketlerine karşı hareket son birkaç yılda iyiden iyiye genişlemiş ve güçlenmiş durumda. Başını Ekvador direniş tarihinde oldukça önemli bir yere sahip CONAIE’nin çektiği ve yerel topluluk örgütleri, insan hakları grupları, çevreciler ve toplumsal aktivistlerin oluşturduğu blok, meclise maden işletmelerinin yasaklanması için muazzam bir baskı yapmakta. Bu anlamda maden şirketleriyle ilgili yapılacak düzenlemelerin meclisin duvarlarıyla sınırlı olmaması ve bunun da şirket yanlısı düzenlemeler yapmayı zorlaştırması söz konusu. [UpsideDown World / Latinbilgi – S.T.]
1 Ekvador’da maden kararnamesinin çıkmasını zorlayan toplumsal mücadeleler ve kararnamenin ayrıntılı değerlendirmesi için Bkz. “Ekvador’da maden savaşları”, 10 Mayıs 2008, http://www.latinbilgi.net/index.php? eylem=yazi_oku&no=1845
21/11/2008 latinbilgi.net
