Rusya Devlet Başkanı Putin’in 6 günlük Orta Asya gezisi, enerjide dengeleri Moskova lehine değiştirdi. Putin, Kazakistan ve Türkmenistan’ı, enerji kaynaklarını Rusya üzerinden Avrupa pazarına sevk etmesi yönünde ikna etti. Avrupa ülkeleri ve ABD’nin, petrol ve doğalgaz sevkiyatında Rusya’yı devredışı bırakacak seçenekler üzerinde yoğunlaşması, Moskova’yı harekete geçirdi. Aynı zamanda Bakü-Ceyhan Hattı’nın da katılımcısı olan Kazakistan, geçen hafta tam da Polonya’daki Rusya karşıtı enerji zirvesine gitmeye söz vermişti ki, Kremlin bu duruma el koydu. Zengin enerji kaynaklarına sahip olan Orta Asya cumhuriyetlerini ziyaret eden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kazakistan ve Türkmenistan liderleriyle ortak projeler üzerinde anlaştı.
Petrollerinin büyük bölümünü zaten Rusya üzerinden Batı’ya aktaran Kazakistan, Bakü-Tiflis-Ceyhan hattı yerine, Rusya’dan geçişi sağlayacak bir anlaşma imzaladı. Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, Burgaz-Dedeağaç Hattı’na katılacaklarını ilan etti.
TÜRKMEN GAZININ TÜMÜ RUSYA’YA
Kazakistan’la ilişkileri pekiştiren Putin, daha sonra da bölgenin en büyük doğalgaz üreticisi Türkmenistan’ın yeni lideri Nurmuhammedov’la, neredeyse bütün Türkmen gazını satın almak üzere anlaştı.
Rusya-Türkmenistan-Kazakistan arasında imzalanan yeni doğalgaz boru hattı anlaşması ile, Moskova’nın denetiminde bulunacak Orta Asya gazının yıllık miktarını 90 milyar metreküpe kadar yükseldi.
TÜRKİYE ZEMİN KAYBETTİ
Böylece ABD’nin ve AB’nin desteklediği ve Türkiye’nin de katılacağını açıkladığı Nabucco projesinin gerçekleşmesi iyice zorlaştı. Nabucco, Hazar ve Ortadoğu gazının Türkiye, Romanya, Bulgaristan ve Avusturya’dan geçmesini öngörüyordu.
Ayrıca Özbekistan’ın da katılımıyla, Orta Asya’dan Rusya’ya uzanan SSCB’den kalma bütün hatlarını yenilenmesi kararlaştırıldı.
Bütün bu gelişmeler Rusya’nın hanesine yeni enerji zaferi olarak geçerken, ABD ve AB ile birlikte, bölgede enerji köprüsü olma iddiası taşıyan Türkiye de zemin kaybetmiş oldu.
14/05/2007 ntvmsnbc
