Olgu Bildirisi
Case Report
Gövdede Multipl Yüzeyel Bazal Hücreli
Karsinoma Tedavisinde Topikal 5-Fluorourasil ve
Kriyoterapi Kombinasyonu
Fatma Ayd›n*, Nilgün fientürk*, Levent Y›ld›z**, Rafet Koca***,
Tayyar Cantürk*, Türkay Yal›n****, Ahmet Yaflar Turanl›*
Ondokuz May›s Üniversitesi T›p Fakültesi, *Dermatoloji, **Patoloji, ****Radyoloji Anabilim Dallar› ***Karaelmas Üniversitesi T›p Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dal›66
Yaz›flma Adresi: Yrd.Doç.Dr. Fatma Ayd›n, Ondokuz May›s Üniversitesi T›p Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dal›, 55139 Kurupelit/Samsun Tel: 0 362 438 46 36, Fax: 0 362 457 60 41, e-mail: bennet@mynet.com Al›nd›¤› tarih: 14.11.2003 Kabul tarihi: 07.01.2004
Özet
Bazal hücreli karsinoma beyaz ›rkta en s›k gözlenen deri kanseridir. Bazal hücreli nevüs sendromu klinik olarak çok say›da bazal hücreli karsinoma oluflumu ve çeflitli geliflimsel anomalilerle karakterizedir. Topikal 5-Fluorourasil ve kriyoterapi, ba-zal hücreli karsinoman›n tedavisinde kullan›lan yöntemler aras›ndad›r. Burada topikal 5-Fluorourasil ve krioterapi kombi-nasyonu ile baflar›l› bir flekilde tedavi edilen multipl bazal hücreli karsinomal› bir olgu sunulmaktad›r.
Anahtar Kelimeler: Bazal hücreli karsinom, 5-Fluorourasil, kriyoterapi
Ayd›n F, fientürk N, Y›ld›z L, Koca R, Cantürk T, Yal›n T, Turanl› AY. Gövdede multipl yüzeyel bazal hücreli karsinoma tedavisinde topikal 5-fluorourasil ve kriyoterapi kombinasyonu. Türkderm 2006;40(2):66-68
Summary
Basal cell carcinoma is the most common skin cancer of the white population. Basal cell nevus syndrome is characterized by the development of multiple basal cell carcinomas and various developmental anomalies. Topical 5-fluorouracil and cryot-herapy are the methods that can be used in the treatment of basal cell carcinomas. Herein we report a patient with mul-tiple basal cell carcinomas who have been successfully treated with the combination of 5-fluorouracil and cryotherapy.
Key Words: Basal Cell Carcinoma, 5-Fluorouracil, cryotherapy
Ayd›n F, fientürk N, Y›ld›z L, Koca R, Cantürk T, Yal›n T, Turanl› AY. Combination of 5-fluorouracil and cryotherapy in the treatment of multiple superficial basal cell carcinomas located on the trunk. Türkderm 2006;40(2):66-68
www.turkderm.org.tr
Bazal hücreli karsinoma (BHK) k›l follikül epitelinden köken alan ve beyaz popülasyonda en s›k görülen de-ri kansede-ridir. Nodüler, pigmente, yüzeyel ve morphea benzeri olmak üzere 4 klinik tipi vard›r.
Yüzeyel BHK s›kl›kla gövde ve ekstremitelerde yerle-flim gösteren, eritemli üzeri skuaml›, kenarlar› inci ta-nesi gibi kabar›k, etrafa do¤ru geniflleme gösteren plaklar fleklinde ortaya ç›kar.
Bazal hücreli nevüs sendromu (BHNS) otozomal do-minant geçifl gösteren bir genodermatozdur. Bu sendrom erken yaflta ortaya ç›kmaya bafllayan çok sa-y›da BHK'lar, çeflitli iskelet anomalileri, medulloblas-tomlar, ovarian fibromlar, odontojenik kistler, el ve
ayak taban›nda çukurcuklar, genito-üriner ve oftal-molojik anomaliler ile karakterizedir. Bu sendromda BHK'lar çok say›da, yayg›n ve ömür boyu ç›kma e¤ili-mindedirler.
BHK tedavisinde cerrahi eksizyon, Mohs mikrocerrahi-si, küretaj, elektrodesikasyon, radyoterapi, intralezyo-ner interferon α-2b, CO2 laser vaporizasyon, Nd-yag
laser, fotodinamik tedavi, topikal 5-fluorourasil (5-FU) ve kriyoterapi kullan›lan yöntemlerdir. BHNS'undaki BHK'lar›n tedavisinde de ayn› yöntemler kullan›lmak-tad›r.
Burada BHK'lar› topikal 5-FU ve kriyoterapi uygulama-s› ile tedavi edilen BHNS'lu bir olgu sunulmaktad›r.
Olgu
Otuzbir yafl›nda erkek hasta vücudundaki lekeler nedeni ile poliklini¤imize baflvurdu. Öyküsünden bu lekelerin ilk olarak 4 sene önce ortaya ç›kmaya bafllad›¤› ve bu süre içinde yenile-rinin ç›kmaya devam etti¤i ö¤renildi.
Dermatolojik muayenede; kar›nda ve bel bölgesinde çok say›-da küçük cilt renginde papüller ve 3 adet, yaklafl›k büyüklü¤ü 2 cmx3 cm olan, kenarlar› kabar›k eritemli plaklar izlendi
(fie-kil 1). Hastan›n el içi ve ayak tabanlar›nda çok say›da küçük çukurcuklar izlendi. Hastan›n burun kökü genifllemifl, gözleri hipertelorik, aln› genifl supraorbital bölge ç›k›nt›l›yd›. Hasta strabismus nedeni ile 10 sene önce, varikosel nedeni ile de 1 sene önce opere edilmiflti. ‹nfertilite nedeni ile yap›lan tetkik-lerinde azospermi tespit edildi. Hastan›n anne ve babas› ara-s›nda akrabal›k yoktu, di¤er kardeflleri sa¤l›kl›yd›. Radyolojik incelemede; falks serebri kalsifikasyonu, sellada köprüleflme, sa¤ taraf mandibulada bir adet kistik lezyon ve minimal skol-yoz saptand› (fiekil 2). Abdominal bölgedeki lezyondan al›nan 3 mm punch biyopsi örne¤inde multifokal yerleflimli palizat tarz›nda dizilim gösteren ve artm›fl melanin pigmentasyonu olan atipik bazal hücrelerden oluflmufl infiltrasyon dikkati çekmekteydi (fiekil 3). Hastan›n deri lezyonlar› klinik ve histo-patolojik olarak yüzeyel BHK olarak de¤erlendirildi, efllik eden di¤er bulgular ile BHNS tan›s› konuldu.
Bütün lezyonlara, lezyonlar tamamen erode oluncaya kadar, her gün okluzif plastik k›l›f alt›nda, günde bir kez topikal %5 5-FU krem uyguland›. 2 hafta sonra lezyon üzerinde yüzeyel erozyonlar ortaya ç›kmaya bafllad›. Tüm lezyonlar tamamen erode olduktan sonra epitelizan kremler uyguland›. Tedavi-nin ikinci ay›nda, lezyonlar›n tamam› re-epitelizasyon göster-di. Bu dönemde büyük lezyonlar›n periferinde iyileflmeyen küçük infiltre alanlar saptand›. Bu lezyonlara 3 hafta ara ile 2 kez 3 erime donma siklusu fleklinde aç›k sprey tekni¤i ile likid nitrojen kriyoterapi uyguland›. Dördüncü ay›n sonunda lez-yonlar›n tamam› kozmetik olarak kabul edilebilir, atrofik
hi-Ayd›n ve ark. Gövdede Multipl Yüzeyel Bazal Hücreli Karsinoma Tedavisinde Topikal 5-Fluorourasil ve Kriyoterapi Kombinasyonu Türkderm
2006;40(2):66-68
67
www.turkderm
fiekil 2: Radyolojik incelemede falks serebride kalsifikasyon fiekil 1: Kar›n bölgesinde yerleflen BHK lezyonunun tedavi
öncesi görünümü.
popigmente skar b›rakarak iyileflmiflti (fiekil 4). Al›nan kontrol biyopsisinde nonspesifik inflamatuar de¤ifliklikler izlendi. Has-ta ilk 1 y›l süreyle ayl›k periyotlarda, sonraki bir y›l içinde 3 ay-l›k periyotlarda izlendi. Eski lezyon bölgelerinde rekürrens gözlenmedi, vücudunun baflka bölgelerinde ortaya ç›kan BHK lezyonlar› benzer flekilde tedavi edildi.
Tart›flma
Olgumuzda bazal hücreli karsinomlar boyut olarak genifl ve da¤›n›k yerleflim göstermekteydi. BHK tedavisinde önerilen metotlardan cerrahi eksizyon, iyonize radyasyon, küretaj ve elektrodesikasyon, lezyonlar›n genifl olmas› sebebi ile kötü kozmetik sonuçlara neden olaca¤› için uygun görülmedi. Ay-n› zamanda iyonize radyasyon ileride sekonder malinite geli-flimine neden olabilece¤i için, olgumuzun yafl›n›n genç olmas› nedeni ile, tercih edilmedi3. Mohs mikrocerrahisi oldukça
etki-li bir yöntem olmakla biretki-likte, uygulanmas› özel bir e¤itim ge-rektirdi¤i ve çok zaman ald›¤› için her zaman kullan›lmas› mümkün olmamaktad›r4.
Topikal 5-FU krem bir çok epidermal malinitede oldu¤u gibi BHK tedavisinde de oldukça etkilidir ve ilk kez Tsuji ve arka-dafllar› taraf›ndan BHNS'da kullan›lm›flt›r5. Topikal 5-FU
nor-mal keratinositleri etkilemeden sadece anornor-mal keratinositle-ri tahkeratinositle-rip ederek etki göstermektedir5.
Kriyoterapi bir çok selim ve malin deri tümörlerinin tedavisin-de kullan›lmakla beraber, lezyonun vertikal ve horizontal bo-yutlar›n›n tahmin edilememesi bir dezavantaj oluflturmakta-d›r. Kriyoterapi bir anatomik bölgede s›n›rl› veya da¤›n›k ola-rak yerleflmifl birden fazla say›daki tümörler için veya gövde ve ekstremitelerde yerleflmifl genifl tümöral lezyonlar için ideal-dir. Selim tümörler için bir tek donma-erime siklusu yeterli olurken, malin tümörler için çok say›da donma-erime siklusu uygulamas› önerilmektedir. Tümörün taban›nda ulafl›lmas› gereken ›s› derecesi -500C veya -600C olmal›d›r. Genifl lezyon-lar için birden fazla say›da “termocouple” gerekti¤i için, bu lezyonlar›n klinik takibinde “termocouple” kullan›lmas›n›n yerine lezyonun biyolojik davran›fl›n›n de¤erlendirilmesinin daha uygun olaca¤› düflünülmektedir. Kal›n lezyonlar için
ön-ceden kitle azalt›c› metotlar veya t›rafllama yap›lmas› öneril-mektedir6. Zacarian ve Kuflik küretaj› takiben iki
donma-eri-me siklusu kullan›lmas›n› önerdonma-eri-mektedirler7,8. Graham ve Torre
ise tek veya çift donma erime siklusunu ya tek bafl›na yada kü-retaj veya t›rafllama ile birlikte kullanm›fllard›r9,10. Bir çok yazar
BHK'n›n tedavisinde kriyoterapi ile iyi sonuçlar ald›klar›n› ra-por etmifllerdir. Graham 3593 BCC ve SCC hastas›nda aç›k sprey kriyoterapi tekni¤ini kullanarak % 98.2 baflar› oran› el-de etmifltir9. Kuflik ço¤unlu¤u BCC olan 3540 hastal›k bir
seri-de % 98.4 oran›nda baflar› elseri-de etmifltir11.
Tsuji ve arkadafllar› BHNS'lu bir hastan›n BHK'lar›n›n tedavisin-de tek bafl›na kriyoterapiyi yeterli bulmam›fllard›r. Bu yetersiz-li¤i ise tümör derinyetersiz-li¤inin saptanamamas›na ba¤lam›fllard›r. 5-FU tümörün merkezindeki invaziv olmayan lezyonlara iyi etki ederken, periferindeki lezyonlara etkili olmad›¤›n› ve yüzeyel lezyonlarda topikal 5-FU öncesinde kriyoterapi uygulanmas›-n›n etkili olaca¤›n› önermektedirler. Bu tür uygulamada sade-ce bir donma-erime siklusunun yeterli olaca¤›n› ve 5-FU için oklüzyonun gerekli olmad›¤›n› vurgulam›fllard›r5.
Biz olgumuzda yüzeyel bazal hücreli karsinomalar›n tedavi-sinde kriyoterapi öncetedavi-sinde topikal 5-FU uygulanmas›n›n etki-li oldu¤unu gördük. Kriyoterapi öncesinde topikal 5-FU uygu-lanmas› atipik keratinositleri tahrip ederek tedavinin baflar›s›-n› artt›rm›flt›r. 5-FU tümörün merkezinde yerleflmifl olan tümö-ral hücreleri tahrip etmifl ve kalan rezidüel lezyonlar kriyote-rapi ile tedavi edilmifltir. “Termocouple” kullan›lmad›¤› için bu lezyonlara 3 donma-erime siklusu uygulanm›fl ve bu da te-davinin baflar›s›n› artt›rm›flt›r.
Sonuç olarak 5-FU ve kriyoterapi kombinasyonu multipl yüze-yel bazal hücreli karsinomalar›n tedavisinde etkili, güvenli, ucuz ve kullan›m› kolay bir yöntemdir. Bu kombinasyon meto-dunun iyi kozmetik sonuçlar oluflturmas› aç›s›ndan avantajlar› vard›r. Bu yöntem hem sporadik hem de BHNS'daki multiple BHK için önerilebilir.
Kaynaklar
1. Kraemer KH: Heritable diseases with increased sensitivity to cel-lular injury. In: Dermatology in General Medicine. Ed. Freedberg IM, Eisen AZ, Wolf K, Austen KF, Goldsmith LA, Katz SI, Fitzpat-rick TB. 4th ed. New York, Mcgraw-Hill, 1999: 1848-1859. 2. Kopera D, Cerroni L, Fink-Puches R, Kerl H: Different treatment
modalities for the management of a patient with nevoid basal cell carcinoma syndrome. J Am Acad Dermatol 1996; 34: 937-939. 3. Walther RR, Grossman ME, Troy JL: Basal-cell carcinoma on the scalp of a black patient many years after epilation by X rays. J Dermatol Surg Oncol 1981; 7: 570-571.
4. Albright SE III: Treatment of skin cancer using multiple modaliti-es. J Am Acad Dermatol 1982; 7: 143-171.
5. Tsuji T, Otake N, Nishimura M: Cryosurgery and topical fluoro-uracil: A treatment method for widespread basal cell epitheli-oma in basal cell nevus syndrome. J Dermatol 1993; 20: 507-513. 6. Kuflik EG: Cryosurgery updated. J Am Acad Dermatol 1994; 31:
925-944.
7. Zacarian SA: Cryosurgery for cancer of the skin. In: Cryosurgery for skin cancer and cutaneous disorders. St Luis, CV Mosby, 1985: 41-58.
8. Kuflik EG, Gage AA: Cryosurgical treatment for skin cancer. New York, Igaku-Shoin, 1990: 169-181.
9. Graham GF: Cryosurgery. Clin Plast Surg 1993; 20: 131-147. 10. Torre D: Cryosurgery for basal cell carcinoma. J Am Acad
Derma-tol 1986; 15: 917-929.
11. Kuflik EG, Gage AA: The five-year cure rate achieved by cryosur-gery for skin cancer. J Am Acad Dermatol 1991; 24: 1002-1004. Ayd›n ve ark.
Gövdede Multipl Yüzeyel Bazal Hücreli Karsinoma Tedavisinde Topikal 5-Fluorourasil ve Krioterapi Kombinasyonu
Türkderm 2006;40(2):66-68
68
www.turkderm.org.tr
fiekil 4: Kar›n bölgesinde yerleflen BHK lezyonunun tedavi
