Son yıllarda gelişmeye başlayan bir kavram, "Kent Suçu" kavramı. Kenti yönetme sorumluluğunda olanların ve kentte yaşayanların kente karşı işlenen suçlarına "kent suçu" ismi verilmektedir. Kent suçu kapsamında kent dokusunu bozan imar suçlarını, imar plan ve programlarından sapmaları, gecekondulaşmaya göz yummayı, kenti yaşanmaz yapacak her türlü hukuka aykırı eylemi ve ihmali anlatmak istiyoruz.
Bugün gelinen süreçte Ankaralı'nın çektiği acı, susuzluk olarak kendini gösterdi. Bu acının sorumlusu kimdir? Bu büyük ihmal, bir kent suçu olarak isimlendirilebilir mi?
çoğunluğu memur ve işçi olan dar gelirli Ankaralı, bütün fatura, vergi ve harçlarını kesintisiz biçimde ödeyerek devlet organları ve yerel yönetimlere karşı sorumluluğunu yerine getirirken, iş bilmeyen kurumların beceriksizliği ve
sorumluluğu nedeniyle büyük bir sorun ile karşı karşıyadır. Bir yandan iki gün susuz kalmanın çilesi, diğer yandan suların zamanında kesilip zamanı gelince musluklardan akmaması, bir diğer taraftan su depolamak için fahiş fiyatlara satın aldığımız bidonlarla evlerimizi bidon deposuna dönüştürmemiz, Ankaralı olarak hepimizin psikolojisini önemli ölçüde bozmuştur.
'MÜHENDİSLİK BİLGİSİ FAKİRİ ASKİ'
Bütün bu olumsuz gelişmelere, son günlerde patlayan su boruları da eklenmiştir. Mühendislik bilgisi fakiri ASKİ yönetimi ve Ankara Büyükşehir Belediyesi, yaz aylarında suların kente yetmeyeceğini hesap edemediği gibi, boşalmış ve içi hava dolmuş borulara tazyikli su vermenin 25 yıllık boruları patlatacağını da hesap edemedi. Birçok yerde su boruları tazyikli suya dayanamayarak patladı ve Susuz Ankaralı, evini ve dükkanını patlayan borulardan fışkıran sular altında buldu.
21. yüzyılda ülkemizin başkentinde yaşanan bu tatsız gelişmeler, kurumsal risk yönetimini bilmeyen ve
sorumluluğunun gereğini yerine getirmeyen yerel yönetim organları ile karşı karşıya olduğumuzu çok açık biçimde ortaya koymuştur.
'BAKIN SİZ ŞU KOMEDİYE?'
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı, Ankara'nın susuzluğundan sorumlu olarak DSİ'yi göstermektedir. DSİ de Melih Gökçek sorumludur demez mi? Bakın siz şu komediye! Evet evet, Ankara'nın susuzluğunun sorumlusu benim demek geliyor insanın içinden. Ama sonunda Başbakan ile yapılan zirvede anlaşıldı ve sorumlu bulundu: Kuraklık. çözüm de bulundu: Yağmur Duası.
Ankara'nın susuzluğunda DSİ'nin payı var mı bilinmez. Ancak, Sayın Gökçek, ASKİ ve diğer yetkililer, bu ihmalin sorumlusudur. Bu anlamda Sayın Gökçek ve ASKİ yetkilileri "kent suçu" işlemişlerdir.
5393 Sayılı Belediye Kanuna göre, Belediye Başkanı'nın görevi, "belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak" olarak belirlenmiştir.
Aynı kanuna göre, Belediye Başkanı, belediye ile bağlı kuruluşları ve işletmeleri denetlemek görevi ile de sorumlu tutulmuştur. Siyasal etik değerlere göre, hiçbir belediye başkanı, bu sorumluluklarının gereğini yerine getirmekten kaçınmamalıdır.
5216 Sayılı Büyükşehir Belediyeleri Kanunu, Büyükşehir Belediyesi yönetiminin hukukî statüsünü düzenlemek, hizmetlerin plânlı, programlı, etkin, verimli ve uyum içinde yürütülmesini sağlamak için çıkarılmıştır.
Ankara Büyükşehir Belediyesi de yukarıda sözünü ettiğimiz kanuna tâbî olarak yönetilmektedir. Kanuna göre, büyükşehir belediyelerinin görev, yetki ve sorumlulukları, 7. madde ile düzenlenmiştir. Buna göre, büyükşehir
belediyeleri; "su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve diğer tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını yapmak; kaynak suyu veya arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak" görevi ile yükümlüdür. Ayrıca, Büyükşehir Belediye Başkanı'nın görevleri arasında, "Büyükşehir Belediyesi'nin ve bağlı kuruluşları ile işletmelerinin etkin ve verimli yönetilmesini sağlamak" da bulunmaktadır.
Ankara'ya sağlıklı su temini konusunda görevini yerine getiremeyen Büyükşehir Belediyesi ve Büyükşehir Belediye Başkanı, 5216 sayılı kanunla kendilerine verilen görevlerini yerine getirememiş olmaktadırlar.
Ankara Büyükşehir Belediyesi, kendilerine verilmiş görevler konusunda Ankara'nın ve Ankaralı'nın karşılaşacağı sorunları, kurumsal risk yönetimi anlayışını başarıyla uygulayarak çözememiş ve bu nedenle de başarısız olmuştur.
Kurumsal risk yönetimi, bir işletmenin vereceği hizmetin başarıyla sürdürebilmesi için hizmetin yerine getirilmesini engelleyecek bütün olumsuz unsurların önceden belirlenmesi ve bu unsurlarla ilgili önlemlerin, sorunlar ortaya çıkmadan alınması ve ortadan kaldırılması anlamına gelmektedir.
Ankara Büyükşehir Belediyesi, "kurumsal risk yönetimi"nden habersiz biçimde Ankaralı'yı yazın ortasında susuzlukla baş başa bırakmış ve çağdaş bir yönetim anlayışına sahip olmadığını ortaya koymuştur. Bu ihmal, büyükşehir
yetkililerinin kent suçu işlediklerini ortaya koymaktadır.
Yrd. Doç. Dr. Birol ERTAN Doğu Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Kent ve Çevrebilim Uzmanı
