DİJİTAL EBEVEYNLİK EĞİTİMİ
1.HAFTA: DİJİTAL KAVRAMI ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KADIN VE AİLE ARAŞTIRMALARI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Hazırlayan: Berre Sena Arslanoğlu
1.Dijital Nedir?
Dijital, verilerin bilgisayar ortamında işlenip ekranda sunulmasıdır. Burada bahsedilen
ekran herhangi bir medya aracıdır. Verilerden kastedilen ise bilginin hammaddesidir.
Dijital kavramının elektronik cihazlar için
kullanımı yaygın bir kullanım olmasına rağmen yanlıştır. Elektronik cihazlar bilgiyi kullanıcıya aktaran araçlardır.
2.Dijital Kavramının Ortaya Çıkışı
Dijital deyince akla ilk gelen bilgisayar ve internet olmaktadır. Çünkü bilgisayar ve internet olmadan dijitalden ya da teknolojiden
bahsetmek mümkün değildir.
İlk dijital bilgisayar 1945 yılında üretilen ENIAC adında bir
bilgisayardır. Bu bilgisayar yaklaşık 30 ton ağırlığında ve bir insan boyunu aşmaktaydı. 1965 yılına gelindiğinde modern bilgisayarlar üretilmeye başlandı ve hem maliyet hem de büyüklük açısından herkesin bilgisayarlara ulaşması sağlandı.
İnternetin ise temelleri 1950’li yıllarda Amerika’da atılmış daha sonra gelişmeye başlamıştır. Günümüze en yakın halinin icat edilmesi ise 1989 yılı olarak kabul edilmektedir.
Dijital Çağ Nedir?
İnternet kullanımı 1980’lerde yaygınlaşmış, 1995’te ise tamamen serbest olmuştur. İnternet kullanımının serbest olmasıyla başlayıp günümüze kadar devam eden döneme dijital çağ denmektedir.
Dijital çağda bireyler, kurumlar ve toplumlar zaman ve mekana bağlı kalmadan bilgiye erişebilmektedir. Geleneksel metot yerini dijitale bırakmış ve böylelikle bireyler, kurumlar ve toplumlar arası iletişim ağı kuvvetlenmiştir.
İnsanlık tarihinin toplumsal, ekonomik ve kültürel boyutlarının yenilendiği bu çağda dijital dönüşüm kaçınılmazdır.
3.Dijitalleşme/ Dijital Dönüşüm
Dijitalleşme, toplumun, ekonominin, kültürün süreç içinde belirli alanlara dijital teknolojileri entegre ederek geleneksel metottan ayrılması için
kullanılan bir terimdir.
Günümüzde her alanda iş yükünü azaltmak, daha verimli olabilmek, yaratıcılığı artırmak gibi avantajlardan faydalanmak istiyorsak
dijitalleşmeden kaçınmamız pek mümkün olmayacaktır.
Dijitali gelenekselden ayıran en önemli farklar zaman tasarrufu, süreklilik ve mekan bağımsızlığıdır. Özellikle teknolojinin geliştiği ve bireylerin
teknolojiyi son noktasına kadar kullandığı 21.yy.da dijitalleşmeden sık sık söz etmekteyiz.
4.21.Yüzyıl Becerileri ve Dijital Kavramı
21. yy. teknolojinin hızla değiştiği ve bu değişikliğin toplumların
kültürünü ve yapısını değişikliğe uğrattığı bir dönem olmuştur ve olmaya da devam etmektedir.
Bu anlamda 21. yy. da toplumların ve özelinde bireylerin değişen
dünyaya ayak uydurmaları ve başarılı olabilmeleri için gerekli birtakım becerilere ve donanımlara sahip olmaları gerekmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde 21 eyalette uygulanan ve 33 kurum tarafından desteklenen bir eğitim projesinde (Partnership for 21st Century Learning (P21)) 21.Yüzyıl Becerilerinden şu şekilde bahsedilmiştir:
A. Öğrenme ve Yenilik Becerileri
Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme Becerileri Yaratıcı Düşünme ve Yeniliği Uygulama Becerileri İletişim ve İşbirliği Becerileri
B. Bilgi, Medya ve Teknoloji Becerileri Bilgi Okuryazarlığı
Medya Okuryazarlığı
Bilgi ve İletişim Teknolojileri (ICT) Okur-yazarlığı
C. Yaşam ve Kariyer Becerileri Esneklik ve Uyum
Girişimcilik ve Öz-Yönelim
Sosyal ve Kültürlerarası Beceriler Üretkenlik ve Sorumluluk
Liderlik ve Sorumluluk
Bu başlıklardan Bilgi, Medya ve Teknoloji Becerileri dijital kavramı ile yakından ilgili olduğu için bu başlığı incelemekte fayda vardır.
Bilgi, Medya ve Teknoloji Becerileri dijitalin kullanılması ve bunu hayata entegre etmekle ilgilidir.
Alt başlıklarından biri olan Bilgi Okuryazarlığı gündelik hayatta herhangi bir soruna çözüm üretebilmek için bilgiye nasıl ve nereden ulaşabileceğini bilen bireyler adına kullanılmıştır.
Medya okuryazarlığında ise önemli olan bilginin analizi, değerlendirilmesi ve eleştirel bir düşünce ile sorgulanmasıdır. Bu bilgi; görsel, işitsel veya yazılı şekilde herhangi bir medya aracılığı ile sunulduğunda analiz yeterliliğine sahip olmak gerekmektedir.
Teknoloji okuryazarlığı ise bir kişinin hayatının her alanında teknolojiyi kullanabilmesi ve bunu bilgisayar, internet ve ağ kullanarak yapmasıdır.
21.Yüzyıl becerilerine sahip olmak için
dijital ve dijitalleşme kavramlarının farkında olmalı, bilgiye nasıl ve nereden
ulaşacağımızı bilmeli ve dijitalleşen dünyaya uyum sağlamak zorundayız.
Dijital çağa uyum sağlamak için gündelik hayatta ağı, interneti, bilgisayarı kullanarak zamanı etkin kullanabilmek, 21.yy
becerilerine sahip olmak gerekmektedir.
5.Geleneksel ve Dijital Ayrımı
Bu ayrım birçok alanda yapılmaktadır:
Dijital Oyun- Geleneksel Oyun
Dijital Pazarlama- Geleneksel Pazarlama Dijital Medya- Geleneksel Medya gibi.
Dijital çağda neredeyse her alanda değişiklikler olmuştur. Geleneksel ile dijital
arasında önemli farklılıklar vardır. Bu farklılıkların bazılarına örnek verecek olursak:
Örneğin; teknolojinin hızla gelişmesi ve oyun alanlarının olmaması sebebiyle oyunlar da dijitale dönmüştür. Çocuklar eskiden açık havada oyunlar oynarken günümüzde oyun konsolu, bilgisayar ya da tablet aracılığı ile oyunlar oynamaktadır. Bu konuda
avantajlar ve dezavantajlar vardır.
Diğer bir örnekte geleneksel ve dijital pazarlamanın arasındaki farklardan
bahsedebiliriz: Geleneksel pazarlamada saatler daha belirgindir, maliyet daha fazladır, iletişim bazen tek yönlüdür, müşteriler ile ilişkide belirli kalıplara uyulması
gerekmektedir fakat dijital pazarlama internet aracılığı ile olduğu için saatler belirgin değil 7/24 ulaşılabilirdir, maliyet daha düşüktür, iletişim çift yönlü ve daha etkindir, belirli kalıplar yok denecek kadar azdır, yenilikler daha kolay denenebilir.
Örneklerden de anlaşılacağı üzere dijitalleşme hayatı zaman zaman kolaylaştırmaktadır. Fakat internetin ve bilgisayarın bireylerin ve toplumların hayatına bu kadar girmesi bireyi ya da toplumu olumlu etkilediği kadar olumsuz da etkileyebilmektedir.
Günümüzde özellikle dijitalin hayatımıza bu denli girmesi teknoloji
bağımlılığı diye bir alan yaratmıştır. Teknoloji bağımlılığı akıllı telefonların, bilgisayarların ya da tabletlerin aşırı ve kontrolsüz kullanılmasıdır. Sigara ve alkol bağımlılığı gibi benzer şekilde kişiye rahatsızlık vermektedir.
Bu anlamda teknolojiyi yeterince ve uygun kullanmak gerekmektedir.
Teknoloji bağımlılığının önüne geçmek adına önlemler alınmalıdır. Özellikle çocuklar ebeveynleri kontrolünde teknolojiyi kullanmalıdır.
6.Dijital Kavramının Diğer Kavramlar ile Kullanılması
Dijital çağda her alanda değişiklik olduğunu ve bundan dolayı yeni disiplinlerin, yeni alanların, yeni terimlerin ortaya çıktığını söylemek mümkündür. Bu nedenle literatür tarandığında dijital kavramının
birçok kavram ile kullanıldığı görülmektedir.
Dijital kavramının diğer kavramlar ile kullanılmasına örnekler:
Dijital toplum, dijital eğitim, dijital yeterlilikler, dijital istifçilik,
dijital yerli, dijital göçmen, dijital bilgi, dijital nesil, dijital iletişim, dijital sosyalleşme, dijital ebeveyn gibi örnekler vardır.
Özetle; dijital verilerin bilgisayar ortamında işlenmesi ve bundan bilginin elde edilmesidir.
Kullanıcıların bu bilgilere ulaştıkları medyalar elektronik cihaz olarak adlandırılmaktadır.
Bu cihazların kullanımının yaygınlaşması ve bu durumun toplumların kültürünü, ekonomisini, yapısını etkilemesi de dijitalleşmedir.
Dijital çağ ise teknolojiyi kullanmaya başladığımız 1990’lı yılların sonundan günümüze kadar olan zamanı ifade etmektedir.
Dijital çağa ayak uydurmak için ve daha verimli olabilmek için gerekli yeterliliklere 21.Yüzyıl Becerileri denmektedir.
Bu çağda geleneksel metotlardan uzaklaşarak dijital metotlar
kullanılmaya başlanmıştır. Bu durumun olumlu ve olumsuz etkileri vardır.
Dijital-Dijitalleşme-Dijital Çağ ile ilgili
Kitap Önerileri
Kaynakça
1.Aydın, F. ve Silik, Y. (2018). Teknoloji okuryazarlığı: Tarihsel bir betimleme.
Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD), 3(2), 107-126.
2. Bozkurt, A., Hamutoğlu, N.B., Liman Kaban, A., Taşçı, G. ve Aykul, M.
(2021). Dijital bilgi çağı: Dijital toplum, dijital dönüşüm, dijital eğitim ve dijital yeterlilikler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 7(2), 35-63. https://doi.org/10.51948/auad.911584 3
3. Gelen, İ., (2017). P21-Program ve Öğretimde 21. Yüzyıl Beceri Çerçeveleri (ABD Uygulamaları). Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 15-24.
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/386403
4. Hasdemir, A. T. ve Demirel, F. G. (2012). İletişim eğitimi ve medya
okuryazarlığı: Türkiye’deki uygulama üzerine bir kesit. Akdeniz Üniversitesi, İletişim Fakültesi Dergisi, 17, 176-191.
5. İŞLİYEN, M. (2019). Dijital Çağın Yeni Hastalığı Dijital İstifçilik. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (31), 404–420. 6. Kıran, Ö. (2020). Temel yaklaşımlar açısından medya
okuryazarlığı eğitimi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3) 100. Yıl Eğitim Sempozyumu Özel Sayı, 233-248. DOI: 10.7822/omuefd.742814
7. KIZILASLAN, D., (2007). Bilgi Okuryazarlığı ve Üniversite Kütüphaneleri: Bilgi Okuyazarlığı Planı Hazırlama Unsurları. (Yüksek Lisans Tezi).
8. KURT, A. A., GÜNÜÇ, S., & ERSOY, M. (2013). Dijitalleşmede Son Durum Dijital Yerli Dijital Göçmen ve Dijital Göçebe. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakülesi Dergisi, 46(1), 1–22.
9. P21, The Partnership for 21st Century Learning (P21), http://www.p21.org/, Erişim Tarihi:21- 12-2017
10. PASOS DEVRANİ, A.E., (2021). Gençler için 21. Yüzyıl Becerileri ve Dijitalleşen Dünyanın Gereklilikleri: Yeni Okuryazarlıklar. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 9 (24), 5-20.
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1626539
11. ŞAHİN ÖREN, T., ÇATIR, O., & ÖREN, V. E. (2021). Dijital Pazarlama Açısından Gastronomi Kenti Afyonkarahisar Dijital Mutfak Kültürü Geleneksel Mutfak Kültürüne Karşı The City of Gastronomy Afyonkarahisar in Terms of Digital Marketing Digital Culinary Culture vs Traditional Cuisine Culture . Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(3), 2109–2131.
