Roma Yazını: Başlangıç Dönemi 3. Hafta

(1)

Lapis Satricanus (İÖ 500)

FOTOGRAF

(2)

Lapis Satricanus

 1977 yılında M. Stibbe tarafından Roma’nın 60 km

güneydoğusundaki Satricum antik kentinde yürütülen kazı çalışmalarında bulunmuş ve adını bu kentten almıştır.

*Yazıtta Osk, Falisk ve Volsk etkileri olduğu da ileri sürülmektedir (Coleman 1986: 120-122).

• Genitivus tekil biçimi olan –osio bitimine sahip tek Latince yazıt.

• Poplios Valesios = Publius Valerius Publicola ?

(3)

Lapis Satricanus

(?)IEI STETERAI POPLIOSIO VALESIOSIO SVODALES MAMARTEI



(4)

Castor ve Pollux Adağı (Yaklaşık olarak İÖ 6.yy. ikinci yarısı)



FOTOGRAF

(5)

1958 yılında Roma’ya yaklaşık 30 km uzaklıkta eski bir dinsel yerleşim alanı olan Lanuvium’da bir tapınak kazısı sırasında bulunmuştur. Roma mitolojisinde ve dini törenlerinde (krşl.

törenlerde söylenen edepol ve mecastor sözcükleri) önemli bir yer tutan Dioskurlar Castor ve Pollux’e adanmış bronz bir levhadır.

YAZIT ŞÖYLEDİR:

CASTOREI PODLOVQVEIQVE QUVROIS

(6)

CASTOREI PODLOVQVEIQVE QUVROIS

*Yunanca Πολυδεύκης PODLOVQVEI. Bu isim daha sonra Pollux biçimini alacaktır.

*Yunanca kούροις QUVROIS çoğul dativus biçiminin korunarak aktarıldığı görülmektedir.

*Arkaik Latincedeki 3. isim çekimi tekil dativus biçimi –ei örneği

(7)

Garigliano Kâsesi



FOTOGRAF

(8)

 Lazio ve Campania bölgeleri arasındaki Garigliano nehrinin kıyısında bulunduğu düşünülen bir kâsedir.

Adını bu nehirden almıştır. Bu nehrin kenarındaki tanrıça Marica tağınağının kazıları sırasında bulunduğu belirtir. Bilim dünyasına ilk olarak 1996 yılında M.Cristofoni tarafından tanıtılmıştır. Eser şu anda Napoli’de Museo Archeologico Nazionale’de bulunmaktadır. Cristofoni kâsenin iç ve dış yüzeyinde bulunan yazıttan yola çıkarak kâsenin İÖ 5. yüzyılın ilk yarısına ait olduğunu belirtir. Bu tarihin daha erken dönemlere götürülebileceğini belirtenler de vardır.

(9)

 Üzerinde henüz bir uzlaşma sağlanamamış çok sayıda okunamayan harf içermektedir. Yazıt kâsenin iç ve dış yüzeyine kazınmıştır. Dış yüzeydeki yazıt kasenin sahibinin ya da adayan kişinin olduğu düşünülen tek bir isim içermektedir. İç yüzeydeki yazıt ise daha uzundur ve ilginç arkaik harfler içermektedir. Aralıksız ve daire biçiminde yazılmıştır. Her iki yüzeydeki yazıt da soldan sağa okunmaktadır. Yazıt şu biçimdedir:

(10)

 Dış Yüzey: AHUIDIES

 Klasik Latince Audii/Audeii/Avidi.

 İç : NEI PARI MED ESOM KOM MEOIS SOKIOIS TRIFOS AUDEOM DUO [M]

 Klasik Lat. : ne pare (noli capere) me! sum cum meis sociis tribus Audiōrum duōrum

(11)

Latince sum fiilinin arkaik biçimi olan ESOM örneği içerir.

 M. Terentius Varro, De lingua Latina (9.100):

 “...sum quod nunc dicitur olim dicebatur esum et in omnibus personis constabat, quod dicebatur esum es est, eram eras erat, ero eris erit.»

(12)

Cista Ficoroni



FOTOGRAF

(13)

Cista Ficoroni

 Bronzdan yapılmış silindir biçiminde mücevher kabıdır.

 Francesco di Ficaroni tarafından 1738 yılında Roma yakınlarında bulunmuştur.

 Şu anda Roma’daki Museo Nazionale Etrusco da sergilenmektedir.

 Etrüsk- İtalik cista geleneğinin en eski ve en iyi bilinen örneğidir.

İÖ. 4. Yüzyılda yapıldığı düşünülen bu kabın kapağı ustaca yontulmuş üç küçük heykelcikle süslenmiştir.

(14)

Cista Ficoroni

Kapağında yer alan yazıttan Praenestenin soylu ailelerinden birinin üyesi olan Didia Malconia adındaki soylu bir kadının kızına hediyesi olduğu anlaşılmaktadır:

 DINDIA MACOLNIA FILEAI DEDIT

 NOVIOS PLAUTIOS MED ROMAI FECID

Klasik Latincesi şu şekildedir:

 DINDIA MACOLNIA FILIAE DEDIT

 NOVIUS PLAUTIUS ME ROMAE FECIT

(15)

Cista Ficoroni

Kabın gövde kısmında kabartmayla Arganautlarla ilişkili sahneler tasvir edilmiştir.

1. Sahnede Yunan mitolojisinde de yer alan, Poseidon ve Melia’nın oğlu Amycus ağaca bağlanmış bir biçimde görülmektedir. Amycus, Bitynia’nın efsanevi halkı Bebryces’lerin kralıdır.

2. sahnede bir kaynağın önünde dinlenen, sohbet eden ve yerdeki amphoralardan anlaşıldığı kadarıyla şarap içmiş olan Argonautlar tasvir edilmiştir.

3. sahnede ise bir argo gemisinin pruvası işlenmiştir.