KAYSER
KAYSER Đ Đ Đ Đ L L Đ Đ Đ Đ MALAT SANAY MALAT SANAY Đ Đ DURUM TESP DURUM TESP Đ Đ T T Đ Đ ANKET
ANKET Ç Ç ALIŞ ALI Ş MASI BULGULARI MASI BULGULARI
DODOÇÇ.DR.NISFET UZAY.DR.NISFET UZAY
KAYSO, HAZ
KAYSO, HAZĐĐRAN 2008RAN 2008
ARA ARA Ş Ş TIRMANIN AMACI VE Y TIRMANIN AMACI VE Y Ö Ö NTEM NTEM Đ Đ
Kayseri Sanayi OdasKayseri Sanayi Odasıı üyelerinin son altüyelerinin son altıı aya iliaya ilişkin şkin dedeğerlendirmelerini ve geleceğerlendirmelerini ve geleceğe iliğe ilişşkin beklentilerini kin beklentilerini belirlemek amac
belirlemek amacııyla yla ““Ekonomik Durum Tespit Anketi”Ekonomik Durum Tespit Anketi” ççalalışmasışmasıı yapyapıılmlmıştıştıır. r.
Anket 2008 yAnket 2008 yııllıı Nisan ayNisan ayıında gernda gerççekleekleşştirilmitirilmişştir. tir.
Bu anket Bu anket ççalalışmasışmasıı, bir , bir öönceki dnceki döönemle karnemle karşışılalaştştıırrıılabilir labilir veriler sa
veriler sağlayacak ğlayacak şşekilde gekilde gününüün kon koşullarşullarına gına gööre re yenilenerek, alt
yenilenerek, altışışar aylar aylıık dk döönemler itibariyle nemler itibariyle tekrarlanacakt
tekrarlanacaktır. ır.
Anket Anket ççalalışışmasmasıınnıın her altn her altıı aylaylıık dk döönemler itibariyle nemler itibariyle yenilenmesi,
yenilenmesi, öönceki dnceki döönemlere gnemlere göre geliöre gelişşmeleri takip meleri takip edebilmek, reel sekt
edebilmek, reel sektöörrüün durumunu izleyebilmek ve n durumunu izleyebilmek ve sorunlar
sorunlarıınnıı ortaya koyabilmek aortaya koyabilmek aççııssıından son derece ndan son derece önemlidir. önemlidir.
Anketin kapsam Anketin kapsam ı ı imalat sanayiinde faaliyet imalat sanayiinde faaliyet
g g ö ö steren t steren t ü ü m KAYSO m KAYSO ü ü yeleridir. Toplamda geri yeleridir. Toplamda geri d d ö ö n n ü ü ş ş ü ü m yü m y ü zdesini artı zdesini art ırmak rmak ü ü zere mü zere m ü mkü mk ü n n
oldu oldu ğ ğ unca soru say unca soru say ı ı s s ı ı az tutulmaya az tutulmaya ç ç al al ışı ışı lm lm ış ış ve ve toplam 2 sayfadan olu
toplam 2 sayfadan oluş ş an bir anket an bir anket haz haz ı ı rlanm rlanm ış ış t t ı ı r. r.
Anket, Kayseri Sanayi Odas Anket, Kayseri Sanayi Odas ı ı ü ü yelerinin yelerinin tamam
tamamı ın n ı ı n y n y ö ö netim kurulu baş netim kurulu ba ş kan kan ı ı veya genel veya genel m m ü ü d d ü ü r r ü ü ad ad ı ı na faks yoluyla g na faks yoluyla g ö ö nderilmi nderilmi ş ş ve ve
anketin belli s
anketin belli sü ü re i re i çinde cevaplanarak sanayi ç inde cevaplanarak sanayi odas odas ı ı na ulaş na ula ş t t ı ı r r ı ı lmas lmas ı ı istenmiş istenmi ş tir. 155 firma tir. 155 firma anketimizi cevaplam
anketimizi cevaplam ış ış t t ı ı r. Ara r. Ara ş ş t t ı ı rma verileri rma verileri SPSS 14.0 paket program
SPSS 14.0 paket programı ı ile değ ile de ğ erlendirilmi erlendirilmi ş ş tir. tir.
ANKET KAPSAMINDAK
ANKET KAPSAMINDAKĐ Đ ĐŞLETMELERE ĐŞ LETMELERE ĐL Đ LĐŞ ĐŞ K K ĐN GENEL B Đ N GENEL BĐ ĐLG LG ĐLER Đ LER
ŞEKŞEKĐĐL 1:L 1: Anket KapsamıAnket Kapsamındaki ndaki ккletmelerin Sektletmelerin Sektöörelrel DaDağılğılıımmıı
0 5 10 15 20 25
Gıda ürünleri sanayi Dokuma, giyim eşyası ve deri sanayii Mobilya sanayii Kağıt ürünleri ve basım sanayii Kimyasal ürünler ve plastik sanayii Taş ve toprağa dayalı sanayii Demir-çelik sanayii Metal eşya sanayii Makine- techizat, ulaşım aracı, ilmi ve mesleki ölçme aletleri sanayii Diğer Đmalat sanayii Cevapsız
ŞŞEKEKĐĐL 2: Anket KapsamL 2: Anket Kapsamıındaki ndaki ккletmelerin Bletmelerin Büyüyüüklklüük k DaDağığıllıımmıı
6,5
48,4
35,5
9,7
0 10 20 30 40 50 60
1-9 kişi 10-49 kişi 50-250 kişi 250 ve yukarısı
ŞŞEKĐEKĐL 3:L 3: Anket KapsamAnket Kapsamındaki ındaki ккletmelerin Teknoloji letmelerin Teknoloji DüDüzeyi zeyi
30,3
62,6
6,5
0,6 0
10 20 30 40 50 60 70
Đleri teknoloji Orta-s eviyeli teknoloji
Düş ük s eviyeli teknoloji
Cevapsız
ŞŞEKĐEKĐL 4:L 4: UluslararasUluslararasılaılaşşma Sma Sürecine Gürecine Gööre re ккletmelerin letmelerin DağıDağıllıımmıı
41,9
10,3
14,8
32,9
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Đhracat yapmayan işletmeler
Kısmen ihracat yapan işletmeler
Büyüyen ihracatçı işletmeler
Düzenli ihracat yapan işletmeler
ANKET KAPSAMINDAK
ANKET KAPSAMINDAKĐĐ ĐŞLETMELERĐŞLETMELERĐĐN SON ALTI N SON ALTI AYA AYA ĐĐLLĐŞĐŞKKĐĐN DEN DEĞĞERLENDERLENDĐĐRMELERRMELERĐĐ
ŞŞEKEKĐĐL 5L 5: : Đşletmelerin Son AltĐşletmelerin Son Altıı Aya Aya ĐĐlilişşkin Dekin Değğerlendirmelerierlendirmeleri
2,6
14,2
41,3
27,7
14,2
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Çok iyi Đyi Orta Kötü Çok Kötü
Đ Đ ç ç inde bulunduklar inde bulunduklar ı ı ortam ortam ı ı ç ç ok iyi ve iyi olarak ok iyi ve iyi olarak belirten i
belirten i ş ş letmelerin letmelerin temel iki temel iki ö ö zelliklerinin zelliklerinin var oldu
var oldu ğ ğ u g u g ö ö zlenmektedir. Bu i zlenmektedir. Bu i ş ş letmeler; letmeler;
D D ü ü zenli ihracat yapabilen zenli ihracat yapabilen i i ş ş letmelerdir. letmelerdir.
Đ Đ leri teknoloji leri teknoloji ile ile ü ü retim yapan i retim yapan i ş ş letmelerdir. letmelerdir.
Bu iki
Bu iki ö ö zellik, i zellik, i ş ş letmeler a letmeler a ç ç ı ı s s ı ı ndan d ndan d ış ış pazarlara pazarlara
y y ö ö nelmenin ve teknolojik geli nelmenin ve teknolojik geli ş ş menin ne kadar menin ne kadar
ö ö nemli oldu nemli oldu ğ ğ unu bir kez daha vurgulamaktad unu bir kez daha vurgulamaktad ı ı r. r.
Teknolojik gelişTeknolojik gelişmimişşlik dlik düüzeylerine gzeylerine göreöre son altson altıı aya aya ilişilişkin dekin değğerlendirmeler Tablo 1erlendirmeler Tablo 1’’de verilmide verilmişştir. tir.
TABLO 1:
TABLO 1: Teknolojik GeliTeknolojik Gelişşmimişşlik Dlik Düüzeylerine Gözeylerine Göre Son Altre Son Altıı Aya Aya ĐliĐlişkin Deşkin Değerlendirmelerğerlendirmeler
Çok Đyi
Đyi Orta Kötü Çok Kötü
Toplam Đşletme Sayısı
Đleri Teknoloji 8,5 25,5 38,2 17 10,6 100 47
Orta Düzeyli Teknoloji 0 40,3 43,3 32 14,4 100 97
Düşük Düzeyli Teknoloji 0 0 40 30 30 100 10
Đhracattaki durumlarĐhracattaki durumlarıına gna göörere işişletmelerin son altletmelerin son altıı aya aya ilişilişkin dekin değğerlendirmeleri Tablo 2erlendirmeleri Tablo 2’’de gde göörrüülmektedir.lmektedir.
TABLO 2:
TABLO 2: ĐĐhracat Durumlarhracat Durumlarıına Gna Gööre Son Altre Son Altıı Aya Aya ĐĐlilişşkin kin DeDeğerlendirmeler ğerlendirmeler
Çok Đyi
Đyi Orta Kötü Çok Kötü
Toplam Đşletme Sayısı Kısmen Đhracat Yapan
Đşletmeler 0 0 37,5 37,5 25 100 16
Büyüyen Đhracatçı
Đşletmeler 0 26 26 26 22 100 23
Düzenli Đhracat Yapan
Đşletmeler 3,92 21,6 43,1 23,5 7,9 100 51
Sekt Sekt ö ö rlere g rlere g ö ö re son alt re son alt ı ı ayl ayl ı ı k de k de ğ ğ erlendirmelere erlendirmelere bakı bak ı ld ld ığında, durumlar ığı nda, durumlar ı ı n n ı ı kö k ö t t ü ü ve ve ç ç ok k ok k ö ö tü t ü olarak olarak belirten i
belirten i ş ş letmelerin yo letmelerin yo ğ ğ unla unla ş ş t t ığı ığı sekt sekt ö ö rler rler Mobilya, Metal E
Mobilya, Metal Eş ş ya ve Dokuma Sanayidir. ya ve Dokuma Sanayidir.
Đşletme b Đş letme b ü ü yü y ü kl kl ü ü ğ ğ ü ü artt artt ı ı kç k ç a son altı a son alt ı aya ili aya ili şkin ş kin de de ğ ğ erlendirmelerde farkl erlendirmelerde farkl ı ı l l ı ı klar ortaya klar ortaya ç ç ı ı kt kt ığı ığı
g g ö ö r r ü ü lmektedir. lmektedir. Đş Đş letme b letme b ü ü yü y ü klü kl ü ğ ğ ü ü arttı artt ık k ç ç a son a son
alt alt ı ı ay ay ı ı k k ö ö t t ü ü ve ve ç ç ok k ok k ö ö t t ü ü olarak de olarak de ğ ğ erlendiren erlendiren
i i ş ş letme y letme y ü ü zdeleri de azalmaktad zdeleri de azalmaktad ı ı r. r.
ŞEKŞEKĐĐL 7: L 7: ккletmelerin 2008 Yletmelerin 2008 Yııllıına na ĐĐlilişşkin Beklentilerikin Beklentileri
1,9
16,8
42,6
29
8,4
1,3 0
5 10 15 20 25 30 35 40 45
Çok iyi Đyi Orta Kötü Çok Kötü Cevapsız
Ü Ü retimde Meydana Gelen De retimde Meydana Gelen De ğ ğ i i ş ş meler meler
Üretimde Meydana Gelen DeÜretimde Meydana Gelen Değğiişşmeler ve Beklentilermeler ve Beklentiler
3%
58%
22%
17%
Cevapsız Azaldı Aynı kaldı Arttı
ŞŞEKEKĐĐL 9: L 9: ÜÜretimdeki Azalma Oranlarretimdeki Azalma Oranlarıı
15,6
23,9
27,5
33
0 5 10 15 20 25 30 35
%10'dan az %10-19 %20-29 %30'dan fazla
ŞŞEKĐEKĐL 10:L 10: ккletmelerin 2008 Yletmelerin 2008 Yııllıı ĐĐççin in ÜÜretime retime ĐĐlişlişkin kin Beklentileri
Beklentileri
14%
39%
28%
19%
Cevapsız Azalır Aynen kalır Artar
Đ Đ ç ç Sat Sat ış ış larda Meydana Gelen De larda Meydana Gelen De ğ ğ i i ş ş meler meler ve Beklentiler
ve Beklentiler
ŞEKŞEKĐĐL 11:L 11: Đşletmelerin Đşletmelerin ĐĐçç SatışSatışlarlarıındaki Dendaki Değğişişmeme
3%
67%
18%
12%
Cevapsız Azaldı Aynı kaldı Arttı
ŞŞEKEKĐĐL 12:L 12: 2008 Y2008 Yııllıı ĐçĐçin in ĐĐçç SatSatışlara ışlara ĐĐlilişkin Beklentilerşkin Beklentiler
17%
42%
24%
17%
Cevapsız Azalır Aynen kalır Artar
Đ Đ hracatta Meydana Gelen De hracatta Meydana Gelen De ğ ğ i i ş ş meler ve meler ve Beklentiler
Beklentiler
ŞŞEKEKĐL 14: ĐL 14: Son AltSon Altıı Ayda Ayda ĐĐhracattaki Dehracattaki Değğiişşme me
27%
32%
41%
Azaldı Aynı kaldı Arttı
ŞŞEKĐEKĐL 15: L 15: ккletmelerin letmelerin ĐĐthal Girdi Kullanthal Girdi Kullanımımıı
27%
38% 16%
19%
Cevapsız Azaldı Aynı kaldı Arttı
ŞŞEKEKĐL 16: ĐL 16: 2008 Y2008 Yııllıı ĐĐççin in ĐĐhracata hracata ĐĐlilişşkin Beklentilerkin Beklentiler
24%
33%
43%
Azalır Aynen kalır Artar
Đ Đ stihdamda Meydana Gelen De stihdamda Meydana Gelen De ğ ğ i i ş ş meler meler ve Beklentiler
ve Beklentiler
ŞŞEKĐEKĐL 18: L 18: Son AltSon Altıı Ayda Ayda ĐĐstihdamda Meydana stihdamda Meydana Gelen De
Gelen Değğiişmeşme
5%
35% 47%
13%
Cevapsız Azaldı Aynı kaldı Arttı
ŞŞEKEKĐĐL 19: L 19: ĐĐstihdamdaki Ystihdamdaki Yüüzde Azalmazde Azalma
30,3 29,3
15,7
27,7
0 5 10 15 20 25 30 35
%10'dan az %10-19 %20-29 %30'dan fazla
ŞEKŞEKĐL 20:ĐL 20: 2008 Yı2008 Yıllıı ĐçĐçin in Đstihdama Đstihdama ĐĐlilişkin Beklentilerşkin Beklentiler
17%
35%
37%
11%
Cevapsız Azalır Aynen kalır Artar
Kapasite Kullan
Kapasite Kullan ı ı m Oranlar m Oranlar ı ı
ŞEKŞEKĐL 21: ĐL 21: Đşletmelerin Kapasite KullanĐşletmelerin Kapasite Kullanıım Oranlarm Oranlarıı
16,8 16,8
16,1 16,1
14,8
7,1
5,2
7,1
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
0-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 91-100 Cevapsız
Kârl Kârl ı ı l l ı ı kta Meydana Gelen Geli kta Meydana Gelen Geli ş ş meler ve meler ve Beklentiler
Beklentiler
ŞŞEKEKĐĐL 22: L 22: Son AltSon Altıı Ayda KârlAyda Kârlııllııkta Meydana Gelen kta Meydana Gelen DeDeğğiişşimim
3%
80%
13% 4%
Cevapsız Azaldı Aynı kaldı Arttı
ŞŞEKEKĐĐL 23: L 23: 2008 Y2008 Yııllıı ĐĐççin Kârlin Kârlııllığığa a ĐĐlilişşkin Beklentikin Beklenti
16%
64%
14%
6%
Cevapsız Azalır Aynen kalır Artar
Yat Yat ı ı r r ı ı mlarda Meydana Gelen De mlarda Meydana Gelen De ğ ğ i i ş ş meler meler ve Beklentiler
ve Beklentiler
ŞŞEKĐEKĐL 24: L 24: ккletmelerin Yatletmelerin Yatıırrıımlarmlarında Meydana ında Meydana Gelen De
Gelen Değğiişmelerşmeler
10%
54%
25%
11%
Cevapsız Azaldı Aynı kaldı Arttı
ŞŞEKEKĐĐL 25: L 25: 2008 Y2008 Yılılıı ĐĐççin Yatin Yatıırrıımlarda Beklenen Demlarda Beklenen Değiğişmelerşmeler
17%
48%
25%
10%
Cevapsız Azalır Aynen kalır Artar
Birim Maliyette Meydana Gelen Birim Maliyette Meydana Gelen
De De ğ ğ i i şmeler ve Beklentiler ş meler ve Beklentiler
ŞŞEKĐEKĐL 26:L 26: ккletmelerin Son Altletmelerin Son Altıı Ayda Birim Ayda Birim Maliyetlerindeki De
Maliyetlerindeki Değğiişşmeme
4% 7%
11%
78%
Cevapsız Azaldı Aynı kaldı Arttı
ŞEKŞEKĐĐL 27:L 27: 2008 Y2008 Yııllıı ĐçĐçin Birim Maliyetlere in Birim Maliyetlere ĐĐlilişşkin Beklentikin Beklenti
17%
4%
11%
68%
Cevapsız Azalır Aynen kalır Artar
ĐŞ ĐŞ LETMELER LETMELER Đ Đ N KAR N KAR Ş Ş ILA ILA Ş Ş TIKLARI TIKLARI D D ĐĞ ĐĞ ER SORUNLAR ER SORUNLAR
Birim maliyetler yan Birim maliyetler yan ı ı nda, i nda, i ş ş letmelerin kar letmelerin kar şı şı la la şt ş t ı ı klar klar ı ı di di ğ ğ er sorunlar i er sorunlar i ç ç inde en inde en ö ö nemli olan nemli olan ı ı alacak alacak
tahsilinde ya
tahsilinde ya şan ş an ı ı lan g lan g üç üç l l ü ü klerdir. klerdir.
Đş Đş letmelerin kar letmelerin kar şıla şı la şt ş tı ı klar klar ı ı di di ğer ğ er ö ö nemli sorunlar; nemli sorunlar;
finansman s
finansman s ı ı k k ı ı nt nt ı ı s s ı ı ve haks ve haks ı ı z rekabettir. z rekabettir.
Finansman s Finansman s ı ı kı k ınt nt ıs ı sı ı, d , dü ü şü ş ü k kur nedeniyle daha k kur nedeniyle daha ç ç ok ok dö d öviz cinsinden bor viz cinsinden bor çlanmayla giderilmeye ç lanmayla giderilmeye
çal ç al ışılm ışı lm ışt ış t ır. ı r.
Anket kapsamı Anket kapsam ı ndaki i ndaki i şletmelerin %49 ş letmelerin %49’ ’unun d unun d öviz ö viz cinsinden borcu bulunmaktad
cinsinden borcu bulunmaktad ır. ı r.
Đş Đş letmelerin maliyetlerinde art letmelerin maliyetlerinde art ışa yol a ış a yol a ç ç an en an en ö ö nemli nemli fakt fakt ö ö r, hammadde fiyatlar r, hammadde fiyatlar ı ı ndaki art ndaki art ışt ış t ı ı r. r.
Maliyetleri etkileyen di Maliyetleri etkileyen di ğer ğ er ö önemli fakt nemli faktö örler, enerji rler, enerji maliyetlerindeki art
maliyetlerindeki art ış ış ve vergilerin y ve vergilerin y ü ü ksek olmas ksek olmas ı ı d d ı ı r. r.
Maliyetleri etkileyen fakt Maliyetleri etkileyen fakt örlerle ilgili olarak a ö rlerle ilgili olarak aç çı ı k u k u çlu ç lu soru y
soru y ö ö neltilmi neltilmi ştir. Anket kapsam ş tir. Anket kapsamı ındaki i ndaki i şletmelere ş letmelere g g ö ö re maliyetleri etkileyen di re maliyetleri etkileyen di ğer fakt ğ er fakt ö ö rler; kay rler; kay ı ı td td ışı ışı l l ı ı k, k, kurlardaki dalgalanma, iflas eden i
kurlardaki dalgalanma, iflas eden i şletmelerin ş letmelerin firmalara verdi
firmalara verdi ği zarar, ileri teknoloji kullanamamak, ğ i zarar, ileri teknoloji kullanamamak, sendikalar
sendikaları ın varl n varl ığı, nakliye fiyatlar ığı , nakliye fiyatları ın n ın y ı n y ü ü ksekli ksekli ği, ğ i, mevsimsel etkiler, maliye ve SSK
mevsimsel etkiler, maliye ve SSK’ ’ya kay ya kay ı ı tl tl ı ı olmak, iç olmak, i ç pazar darl
pazar darl ığı ığı , kapasite kullan , kapasite kullan ı ı m oranlar m oranlar ı ı n n ı ı n azalmas n azalmas ı ı ve i ve i şg ş g ü ü c c ü ü verimlili verimlili ğinin d ğ inin d ü ü şü ş ü k olmas k olmas ı ı olarak olarak
belirtilmi
belirtilmi ştir. ş tir.
Anket kapsamıAnket kapsamında dnda dööviz borcu olan iviz borcu olan işşletmelerin toplam letmelerin toplam borborççlarlarıı iiççinde dinde dööviz borviz borççlarlarıınnıın payn payıı ŞŞekil 28ekil 28’’de de
ggöörrüülmektedir.lmektedir.
ŞŞEKEKĐĐL 28:L 28: Toplam BorToplam Borççlar lar ĐĐççinde Dinde Dööviz Borviz Borççlarlarıınnıın Payn Payıı
60,6
18,8 21,5
0 10 20 30 40 50 60 70
%30'dan az %31- 50 arası %51'den fazla
ŞŞEKEKĐĐL 29: L 29: ккletmelerin Hletmelerin Hüükküümetin Ekonomi Programmetin Ekonomi Programıı Konusundaki G
Konusundaki Göörrüüşşlerileri
14%
48%
30%
8%
Başarılı buluyorum Kısmen başarılı buluyorum Başarısız buluyorum Cevapsız
TTÜÜRKRKĐĐYEYE’’NNĐĐN EKONOMN EKONOMĐĐK SORUNLARININ K SORUNLARININ ÖÖNEM NEM DERECELER
DERECELERĐĐ VE SORUNLARA VE SORUNLARA ĐĐLLĐŞĐŞKKĐĐN N BEKLENT
BEKLENTĐĐLERLER
Anket kapsamıAnket kapsamındaki indaki işşletmelere gletmelere gööre, Tre, Türkiyeürkiye’’nin en nin en önemli sorunu cari aönemli sorunu cari aççıktıktır. ır. Siyasi istikrarsSiyasi istikrarsıızlzlııkk ise, ise,
iişletmelerin %60şletmelerin %60’’ıınnıın n ççok ok önemli gönemli gördördüükleri bir sorundur. kleri bir sorundur.
Anket kapsamıAnket kapsamındaki indaki işşletmelere gletmelere gööre, Tre, Türkiyeürkiye’’nin en nin en önemli sorunu cari aönemli sorunu cari aççıktıktır. ır. Siyasi istikrarsSiyasi istikrarsıızlzlııkk ise, ise,
iişletmelerin %60şletmelerin %60’’ıınnıın n ççok ok önemli gönemli gördördüükleri bir sorundur. kleri bir sorundur.
TüTürkiyerkiye’’nin dinin diğğer er öönemli sorunlarınemli sorunları, i, içç ve dışve dış borçborçlarların ın yüyüksekliksekliği ile iği ile işşsizlik olarak gsizlik olarak görörüülmektedir.lmektedir.
2008 y 2008 y ı ı l l ı ı nda bu sorunlara ili nda bu sorunlara ili ş ş kin beklentilere kin beklentilere baktığı bakt ığı m m ızda, bir ı zda, birç çok sorunla ilgili beklentinin ok sorunla ilgili beklentinin olumsuz oldu
olumsuz oldu ğ ğ u g u g ö ö r r ü ü lmektedir. lmektedir. Đş Đş letmelerin letmelerin
%54,2
%54,2 ’ ’ si i si i ş ş sizlik sorununun daha k sizlik sorununun daha k ö ö t t ü ü olaca olaca ğı ğı n n ı ı d d ü ü şü ş ü nmektedirler. nmektedirler.
Enflasyon Enflasyon ö ö nemli bir sorun olarak nemli bir sorun olarak
alg alg ı ı lanmamakla birlikte, lanmamakla birlikte, ö ö n n ü ü m m ü ü zdeki d zdeki d ö ö nemde nemde enflasyonun daha k
enflasyonun daha k ö ö t t ü ü olaca olaca ğı ğı beklentisinin beklentisinin hakim oldu
hakim olduğ ğ u g u g ö ö r r ü ü lmektedir. lmektedir.
Ş Ş EK EK Đ Đ L 30: 2008 Y L 30: 2008 Y ı ı l l ı ı Đ Đ ç ç in T in T ü ü rkiye rkiye ’ ’ de Krize de Krize Đ Đ li li ş ş kin kin Beklenti
Beklenti
49%
28%
16%
7%
Evet Kararsızım Hayır Cevapsız
KAYSER
KAYSER Đ Đ SANAY SANAY Đ Đ ODASINDAN ODASINDAN BEKLENEN H
BEKLENEN H Đ Đ ZMETLER ZMETLER
Anket kapsam Anket kapsam ı ı ndaki i ndaki i şletmelerin Sanayi Odas ş letmelerin Sanayi Odas ı ı ndan ndan bekledikleri en
bekledikleri en ö ö nemli hizmet, bilgilendirme ve nemli hizmet, bilgilendirme ve
dan dan ışmanl ış manl ık hizmetidir. Sanayinin sorunlar ı k hizmetidir. Sanayinin sorunları ı n n ı ı ortaya ortaya koymak
koymak ü ü zere ekonomik ara zere ekonomik ara şt ş t ı ı rmalar rmalar ı ı n yap n yap ı ı lmas lmas ı ı ve ve yay yay ı ı nlanmas nlanmas ı ı i i şletmelerin %53,5 ş letmelerin %53,5 ’ ’ i taraf i taraf ı ı ndan ndan ç ç ok ok
ö ö nemli g nemli g ö ö r r ü ü lmektedir. Bu ba lmektedir. Bu ba ğlamda bak ğ lamda bak ı ı ld ld ığı ığı nda nda ü ü niversite sanayi i niversite sanayi i şbirli ş birli ğ ğ inin inin ö ö nemi bir kez daha nemi bir kez daha ortaya
ortaya ç ç ı ı kmaktad kmaktad ı ı r. r.
Sanayi odas Sanayi odas ı ı ndan beklenen ndan beklenen ö ö nemli hizmetlerden bir nemli hizmetlerden bir
di di ğ ğ eri de, ekonomik veriler ve geli eri de, ekonomik veriler ve geli şmeler konusunda ş meler konusunda
d d ü ü zenli bilgilendirmedir. zenli bilgilendirmedir.
Ü Ü RET RET Đ Đ M, M, Đ Đ ST ST Đ Đ HDAM, HDAM, Đ Đ HRACAT VE HRACAT VE Đ Đ Ç Ç SATI SATI Ş Ş A A Đ Đ LĐŞ L ĐŞK K Đ Đ N YAYILMA ENDEKSLERĐ N YAYILMA ENDEKSLER Đ
Sanayideki e Sanayideki e ğ ğ ilimi tespit etmek ve de ilimi tespit etmek ve de ğ ğ i i ş ş imi imi izlemek
izlemek ü ü zere endeksler hesaplanm zere endeksler hesaplanm ış ış tı t ır. Bu r. Bu endeksler ge
endeksler ge ç ç mi mi ş ş d d ö ö nemle ilgili karşı nemle ilgili kar şı la la ş ş t t ı ı rmalar rmalar yap yap ı ı lmas lmas ı ı n n ı ı kolayla kolayla ş ş t t ı ı racakt racakt ı ı r. r.
Bu y Bu y ö ö ntem AB, TU ntem AB, TU Đ Đ K, K, TCMB TCMB ’ ’ nin nin kulland kulland ığı ığı denge y
denge y ö ö ntemine g ntemine g ö ö re hesaplanm re hesaplanm ış ış olan olan endekslerdir.
endekslerdir.
Endeksin 100 Endeksin 100 ’ ’ den b den b ü ü y y ü ü k olmas k olmas ı ı iyimser iyimser durumu, 100
durumu, 100 ’ ’ den k den k üçü üçü k olmas k olmas ı ı k k ö ö t t ü ü mser mser durumu g
durumu g ö ö stermektedir. stermektedir.
Ü Ü RET RET Đ Đ M, M, Đ Đ ST ST Đ Đ HDAM, HDAM, Đ Đ HRACAT VE HRACAT VE Đ Đ Ç Ç SATI SATI Ş Ş A A Đ Đ LĐŞ L ĐŞK K Đ Đ N YAYILMA ENDEKSLERĐ N YAYILMA ENDEKSLER Đ
130,5
123,1
114,5
126,4
50,7
63,9
114
46,2 77,5
71,1
118,4
69
0 20 40 60 80 100 120 140
Üretim Đs tihdam Đhracat Đç Satış
2005 2007 2008 Yılı Đçin Beklenti
Bu d Bu d ö ö rt g rt g ö ö stergenin a stergenin a ğı ğı rl rl ı ı kl kl ı ı ortalamas ortalamas ı ı al al ı ı narak narak Sanayi Geli
Sanayi Geli ş ş im Endeksi im Endeksi hesaplanabilir. hesaplanabilir.
SANAY
SANAY Đ Đ GEL GEL ĐŞĐ ĐŞĐ M ENDEKS M ENDEKS Đ Đ
0 20 40 60 80 100 120 140
2005 2007 2008 Yılı Đçin Beklenti
Sanayi Geliş im Endeks i
