EKONOMİYE KÜRESEL VE ULUSAL BAKIŞ

(1)

Ender YORGANCILAR

EBSO Yönetim Kurulu Başkanı TOBB Başkan Yardımcısı 6 Mart 2017 / Aliağa OSB

İZMİR

EKONOMİYE

KÜRESEL VE ULUSAL BAKIŞ

(2)

2017 TRUMP FIRTINASI: TIME KAPAĞI

(3)

YENİ DÜNYA DÜZENİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR

DEMOGRAFİK YAPI

Yeni göç dalgası ve yaşlanma

KRİZLERE AÇIK KÜRESEL EKONOMİLER TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜM:

Sanayi 4.0 vs.

ÜRETİMİ DOĞU’DAN BATI’YA GERİ DÖNDÜRME ÇABALARI

(Trump ve Almanya örneği)

DEVLETSİZ DÜNYA

Mega Kentler, STK’lar, Büyük Şkt.’ler ile Kalkınma

ARTAN JEOPOLİTİK BİRLİKTELİKLER

Ticari ve Enerji ağırlıklı TTIP, CETA, SANGHAY, AB vs.

(4)

SANAYİ 4.0 BİLEŞENLERİ

SANAYİ

4.0

Akıllı Fabrikalar

Nesnelerin İnterneti

(3D) Yazıcılar

Siber- Fiziksel Sistemler

Büyük Veri Otonom

Robotlar Simülasyo

n Sistem

Entgrasyon u Bulut Bilişim Sistemi

Artırılmış Gerçeklik

(5)

PETROLDEN, TEKNOLOJİYE GEÇİŞ

Dünyanın en değerli halka açık şirketlerinin piyasa değeri

TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜMDE ŞİRKETLERİN DEĞİŞİMİ

*01 Ağustos 2016 tarihi itibariyle.

Kaynak: Yahoo! Finance, Forbes

(6)

DÜNYA BİLİMİN PEŞİNDEN KOŞUYOR

 NASA, uçabilen otomobillerin üretim çalışmalarında son aşamaya gelirken, Dünya'ya benzer 7 farklı gezegen daha bulmuştur.

 Mercedes, yakında sürücüsüz toplu taşıma otobüslerini piyasaya sürecek.

 Birleşik Arap Emirlikleri, Dubai’de Çin menşeli 184 adet sürücüsüz uçan taksinin yakında hizmete gireceğini duyurdu.

 Hindistan tek seferde yörüngeye 104 uydu yerleştirerek Rusya’yı geçti ve rekor kırdı.

 Apple’ın bilançosu 246 milyar Dolar’a erişerek, Türkiye'deki halka açık şirketlerin tümünü satın alabilecek güce geldi.

 Venüs gezegeninde çalışıp keşif yapacak 460 dereceye dayanıklı bir bilgisayar icat edildi.

 ABD, felçli hastaların beyinlerine yerleştirilen bir çiple eski hareket kabiliyetlerine kavuşabildiklerini ilan etti.

 3-boyutlu yazıcılarla kök hücre ve DNA üretimi ile insan klonlamanın mümkün olacağı açıklandı.

(7)

BİLGİYİ KULLANMANIN DEĞERİ

Şirket Adı Türk Hava Yolları Whatsapp

Kuruluş Tarihi 1933 1999

Çalışan Kişi Sayısı 23.160 55

Piyasa Büyüklüğü (Milyar $) 4,3 19

Varlıklar Uçaklar Bilgisayar Sunucuları

Hizmet Alanı İnsan taşımacılığı Mesaj taşımacılığı

THY+Turkcell + Tüpraş

14,6

Milyar $

Whatsapp

19

^{Milyar $}

<

(8)

DOĞU’YA KAYAN ÜRETİMİ GERİ DÖNDÜRME GAYRETLERİ

Kaynak: Mc Kinsey

1000

1500 1820

1913 1940

1950 1960

1970 1990

2000

2010

2025 1980

MS Dünya

Nüfusu’nun

%55

’i

Gayrisafi Yurtiçi Hasılası’nın

%40

^’ı

İhracatın

%30

’u ASYA’da.

(9)

SANAYİ 4.0 SÜRECİNDE KOBİ’LERİN DÖNÜŞÜMÜ

DİJİTAL ALTYAPI

TEDARİKÇİSİ OLDUĞU BÜYÜK

FİRMALAR TARAFINDAN DESTEKLENME

E-TİCARET

NİTELİKLİ İŞGÜCÜ VE GELECEĞİN MESLEKLERİ GÜNEY

KORE MODELİ

İNOVASYON YETENEĞİ

FİNANSMAN TEMİNİ

DÖNÜŞTÜRME

ADIMLARI

(10)

GÜNEY KORE’NİN KALKINMA MODELİ

(11)

İNOVASYON VE PISA İLİŞKİSİ HER ŞEYİ SÖYLÜYOR

Kaynak: OECD - WEO

30 35 40 45 50 55 60 65 70

400 420 440 460 480 500 520 540 560 580

PISA Bilim Küresel Inovasyon Endeksi

(12)

DEMOGRAFİK AVANTAJIMIZDAN DEZAVANTAJA DOĞRU

Kaynak: USA Census

70,4

79,4

84,5 86,7 89,3

13,6

12,9

12,8

12,4

10,1

1,3 1,3

0,6

0,4

-0,3

-0,5 0 0,5 1 1,5

0 20 40 60 80 100

2005 2015 2025 2030 2050

Nüfus (Milyon Kişi) Genç Nüfus (Milyon Kişi) Nüfus Artış Hızı (%)

15-24 Yaş

Milyon

(13)

MESLEKSİZLİK: NİTELİKLİ ELEMAN EKSİKLİĞİ

%3

%12

%21

%24

%31

%34

%40

%41

%42

%44

%63

%64

%81

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

İspanya İngiltere Fransa Çin Kanada İtalya ABD Almanya Avustralya Yunanistan Meksika Brezilya Türkiye Hindistan Japonya

Kaynak: Eurostat

10 ve daha üzeri işçi çalıştıran işletmelerde gerekli becerilere sahip eleman bulma güçlüğü çeken ülkeler

(14)

0 5 10 15 20 25 30

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023

İşsizlik baz senaryo

%3 büyüme sonucu işsizlik

%20

Kaynak: TÜİK, TEPAV

AMA İŞSİZLİK ARTIŞI GERÇEĞİMİZ DE VAR

(15)

TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜMLE KAYBOLACAK MESLEKLERİN ORANI

Kaynak: Dünya Bankası - 2016

OECD Ort. %57

Tayland %72

Nijerya %65

Arjantin %65

Çin %77 G. Afrika %67

Hindistan %69 Etiyopya %85 İngiltere %35

ABD %47

(16)

KÜRESEL İŞBİRLİKLERİ

TTIP TPP

ŞANGHAY

FTAAP

RCEP

TÜRK AKIM

Asya Pasifik Serbest Ticaret Bölgesi;

Asya Pasifik Ekonomik işbirliği Örgütü üyelerinin dünyanın en büyük serbest ticaret bölgesi kurma istekleriyle oluşturulan anlaşma

Genişletilmiş Bölgesel Ekonomik İşbirliği; TTIP’ye alternatif olarak üretilmiş olan ve 16 Asya ülkesini kapsayan anlaşma Avrupa Birliği ile ABD arasında imzalanması hedeflenen Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması

Pasifik Okyanusu’na kıyısı bulunan 12 ülkeyi kapsayan Trans- Pasifik Ortaklığı (TPP) ticaret anlaşması

Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan ve son olarak Özbekistan'ın katılımıyla Güvenlik önceliği ile kurulan Pakt CETA AB ile Kanada arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması

Türkiye ve Rusya arasında imzalanan Karadeniz’den boru hattı geçirilmesini sağlayan enerji birlikteliği

Son olarak, AB’nin Japonya ile devam eden STA görüşmeleri

(17)

DÜNYA EKONOMİK BÜYÜME VE TİCARET HACMİ DEĞİŞİMİ (%)

Kaynak: IMF, CPB

5,7

3,1

-0,1 5,5 4,2

3,5 3,4 3,4 3,2 3,1

5,6

0,7

-12,8 14,0

4,8

1,3 2,2 2,7 2,1 1,2

-15 -10 -5 0 5 10 15 20

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

GSYİH(%) DTH ENDEKSİ (%)

(18)

PMI ENDEKSİ VE BÜYÜME ORANI (Çeyrek,%)

Kaynak: Markit, TÜİK

49,1 49,2

49,3

50,9

50,1

48,6 47,6

48,8 3,5

7,2

5,9

7,4

4,5 4,5

-1,8

-4,0 -2,0 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0

46,0 48,0 50,0 52,0

2015-I 2015-II 2015-III 2015-IV 2016-I 2016-II 2016-III 2016-IV

PMI

Büyüme

PMI Endeksi, imalat sanayinde satın alma yöneticilerinin, mal ve hizmet satın alma eğilimlerini gösterir ve 50’nin altı KÖTÜ gidişatın işareti olup, büyüme verileri ile doğru orantılıdır.

(19)

KURLARIN BELİRSİZLİĞE TEPKİSİ

Kaynak: TCMB

3,27 3,27 3,21 3,22 3,32 3,28 3,28 3,33 3,32 3,39

3,54 3,69 3,97

3,92 3,01

2,95

2,90 2,84 2,93 2,92 2,96 2,97 2,97

3,07

3,27

3,50

3,74 3,68

2,00 4,00

2,00 4,00 6,00

Euro Dolar

€: %20

$: %22

(20)

KURLARIN BELİRSİZLİĞE TEPKİSİ

Kaynak: TCMB

3,27 3,27

3,21 3,22 3,32 3,28 3,28 3,33 3,32 3,39

3,54 3,69 3,97

3,92 3,90 3,01

2,95

2,90 2,84 2,93

2,92 2,96 2,97 2,97 3,07

3,27 3,50

3,74 3,68 3,69

2,00 4,00

2,00 4,00 6,00

Euro Dolar

$: %23

€: %20

(21)

İHRACAT VERİLERİ (Milyar Dolar)

Kaynak: TÜİK

2014;

157,6

2015;

143,8

2016;

142,5

(22)

KG BAŞINA İHRACAT DEĞERİ (Dolar)

Kaynak: Trademap

Almanya; 3,68

G.Kore; 2,7

Polonya;

1,87 Çin 1,55

Japonya; 3,86

İtalya; 3,21

Türkiye;

1,44

(23)

SINIR ÖTESİ E-TİCARETTE İLK 10 ÜLKE

1 Çin 2

ABD

3 İngiltere

4 Japonya 5

Almanya

6 Fransa

7 G.Kore 8

Kanada

8 Rusya

9 Brezilya

(24)

TÜRKİYE’NİN YÜKSEK GELİRLİ EKONOMİ OLMASININ ÖNÜNDEKİ ENGELLER

Kaynak: Dünya Bankası Türkiye Geçmiş Dönem Direktörü TERÖR

Sürdürülebilir Fiziksel Sermaye

Eğitimde Başarısızlık

Makro Mali Riskler

Sosyal Adalet Kapsayıcı

Değil

Kurumsal Sermayenin

Yetersizliği Düşük

Katma Değerli

Üretim

Kadın ve Genç İstihdamda

Yetersizlik

Doğrudan Yabancı

Yatırım İhtiyacı

İnovasyon Potansiyeli Yetersizliği

(25)

ENDEKSLERLE TÜRKİYE

Rekabet Endeksinde 51./140 (2015/2016) (2014-45.) Demokrasi Endeksinde 98./167 (2014) (2013-93)

Hukukun Üstünlüğü Endeksinde 99./113 (2016) (2015-91) İş Yapma Endeksinde 69./190 (2016) (2015-69.)

İnovasyon Endeksinde 42./128 (2016) (2015-58.)

Tasarruf Oranı Sıralamasında 107./148 (2015) (2014-117)

(26)

GÜÇLÜ BİR EKONOMİ İÇİN ÖNCELİKLERİMİZ NE OLMALI?

1

2

3 4

5

TERÖR

REFORMLAR

İŞSİZLİK VE MESLEKSİZLİK KÜRESEL DARALMA

KÜRESEL İŞBİRLİKLERİ

(27)

TEŞVİKLİ YATIRIMLAR (Milyon TL; Adet)

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

2.475

2.240

2.445

2.072

3.557

3.973 4.015

4.654

3.948

4.549

5.151

13.298

19.939

20.857

23.668 67.342

49.312

61.952

95.127

64.493 99.102

97.693

5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000 55.000 60.000 65.000 70.000 75.000 80.000 85.000 90.000 95.000 100.000

200 700 1.200 1.700 2.200 2.700 3.200 3.700 4.200 4.700 5.200 5.700 6.200

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Belge Adedi (Adet) Sabit Yatırım (Milyon TL)

Yatırım miktarının

%55’i

Alınan Belge adetinin

%75

’i Komple Yeni Yatırım

(28)

İZMİR İÇİN 5. BÖLGE TEŞVİK İMKANI

1. Yüksek teknolojili ürünler

2. Enerji verimliliğine yönelik yatırımlar

3. Atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimi yatırımları 4. Doğalgaz depolama yatırımları

5. Yerli kömüre dayalı termik santraller

6. Yenilenebilir enerji üretimine yönelik test merkezleri, rüzgar tüneli vb.

yatırımlar

7. Belirli otomotiv ve motor yatırımları

8. Madencilik ve Maden Arama Yatırımları 9. Eğitim

10.Savunma sanayi

11.Denizyolu taşımacılığı 12.Turizm

13.Uluslararası fuar alanı yatırımları

(29)

İZMİR İÇİN 4. BÖLGE TEŞVİK İMKANLARI

1, 2. ve 3. BÖLGELER İÇİN ORTA VE YÜKSEK TEKNOLOJİLİ YATIRIMLARDA 4. BÖLGE DESTEKLERİ (İstanbul Hariç)

SEKTÖR

B.Y.S. Boyayıcı Maddeler; Luminofor Olarak Kullanılan İnorganik Ürünler

Sülfit ve sülfatlar

Fosfinatlar, fosfonatlar, fosfatlar ve polifosfatlar, nitratlar Diğer Organik Ana Kimyasal Maddelerin İmalatı

KİMYASAL Gübre ve Azotlu Bileşiklerin İmalatı Sentetik Kauçuk ve Plastik Hammaddeleri İmalatı Tutkal ve Jelatin İmalatı

Modelleme Macunları; Dişçi Mumu, Dişçilikte Kullanılan Alçı Esaslı Müstahzarlar, Yangın Söndürme Aletleri İçin Dolgu Maddeleri ve Bileşimler; Mikro-Organizmaların Geliştirilmesinde Kullanılan Müstahzar Kültür Ortamları; B.Y.S. Laboratuvarda veya Teşhiste Kullanılan Karma Reaktifler

Disk, Pul vb. şekillerde, Elektronikte Kullanılmak Üzere Depo Edilmiş Kimyasal Elementler

Metal Satıhların Temizlenmesinde Kullanılan Müstahzarlar;

Volkanizasyon Çabuklaştırıcı Maddeler; B.Y.S. Kauçuk ve Plastikler için Plastifiyan ve Stabilizatör Bileşikler; B.Y.S.

Reaksiyon Başlatıcılar, Hızlandırıcılar, Katalizörler; B.Y.S. Karışım Halinde Alkalibenzenler ve Alkalinaftalinler

İçten Yanmalı MOTOR VE TÜRBİN İmalatı; Uçak, Motorlu Taşıt ve Motosiklet Motorları Hariç

Pompa ve Kompresör İmalatı

Mil Yatağı, Dişli, Dişli Takımı ve Tahrik Tertibatı İmalatı Sanayi Fırını, Ocak ve Ocak Ateşleyicilerin İmalatı Kaldırma ve Taşıma Teçhizatı İmalatı

Diğer Genel Amaçlı MAKİNE İMALATI Tarım ve Orman Makineleri İmalatı Takım Tezgahları İmalatı

Metalurji Makineleri İmalatı

Maden, Taşocağı ve İnşaat Makineleri İmalatı Gıda, İçecek ve Tütün İşleyen Makinelerin İmalatı Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri İşlemede Kullanılan Makinelerin İmalatı

Silah ve Mühimmat İmalatı (Av Tüfekleri, Av Tüfeklerine Yönelik Fişekler ve Av Tüfeği Aksam ve Parçaları Hariç) Diğer Özel Amaçlı Makinelerin İmalatı

B.Y.S. Ev Aletleri İmalatı

Elektrik Motoru, Jeneratör ve Transformatörlerin İmalatı Elektrik Dağıtım ve Kontrol Cihazları İmalatı

Starter Pistonlu Motorlar İçin Kurşun Asitli Akümülatörler

Nikel-Kadmiyum, Nikel-Demir ve Diğer Elektrik Akümülatörleri

B.Y.S. ELEKTRİKLİ TEÇHİZAT İmalatı MOTORLU KARA TAŞITLARI İmalatı

DEMİRYOLU VE TRAMVAY LOKOMOTİFLERİ ile Vagonlarının İmalatı

Motosiklet İmalatı

Sakat Taşıyıcıları İmalatı

(30)

2017 YILI YATIRIM DESTEK PAKETİ

1. KOBİ'lere Hazine garantili KGF teminatıyla 250 milyar liralık yeni kredi hacmi yaratılmakta.

İhracatçı kredilerin %100, KOBİ kredilerin %90, ticari kredilerin %85 oranında yararlandırılması getirilmiştir.

2. İmalata yönelik yatırım harcamalarında yatırıma katkı oranı 15 puan arttırıldı. Kurumlar vergisinin tamamı indirime tabi. İndirim diğer kazançları için de uygulanacak ve yararlanma oranı %80’den %100’e çıkarılmıştır.

3. Yatırıma yönelik inşaat işlerinde KDV iadesi verilmekte. Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerine yönelik firmaların yurtiçi malzeme kullanımına sıfır faiz getirilmiştir.

4. Özel sektör işverenlerine asgari ücret desteğinden yararlananların, esas prim ödeme gün sayısına karşı gelecek şekilde 2017 Ocak, Şubat, Mart ayları primleri, 2017’nin Ekim, Kasım, Aralık aylarına faizsiz ertelenmiştir.

5. İşbaşı eğitim, Mesleki eğitim ve bilişim programları kapsamında 500 bin kişinin aktif işgücü programından yararlanması söz konusudur.

6. KOBİ’lere 12 ay ödemesiz 3 yıl vadeli, 3’er ayda bir taksit ödemeli 50 bin TL faizsiz kredi imkanı getirilmiştir.

7. Kamunun yaptığı sözleşmelerden, mümkün olanların tamamı TL’ye dönüştürülecektir.

8. Kamu bankalarına kamu mevduatlarına uygulanan faize %7,5 sınırlaması getirilmiştir.

9. 2017 yılında bir önceki yıla ilave ihracat yapacak olan ihracatçı ayrıca desteklenecektir.

10.Kredilendirme yönünden KOBİ tanımı 125 milyona yükseltilmiştir.

11.2017’nin kamuda tasarruf yılı olacağı kararı alınmıştır.

Ayrıca; 11 Ocak 2017 RG’de AZ GELİŞMİŞ BÖLGELER İÇİN CAZİBE MERKEZLERİ YATIRIM DESTEK PROGRAMI açıklanmıştır.

(31)

TOBB TÜRKİYE EKONOMİ ŞURASI/ 7 Şubat 2017

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım,

Başbakan Yardımcıları Numan Kurtulmuş, Mehmet Şimşek ve Nurettin Canikli,

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu,

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci,

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan,

Maliye Bakanı Naci Ağbal

(32)

İSTİHDAM SEFERBERLİĞİ

Paket kapsamında

• 200 bin

kişiye mesleki eğitim,

• Topluma yararlı çalışma kapsamında

150 bin

kişiye istihdam,

• Aralık sonu itibarıyla ilave yaratılan her istihdam için artı istihdam desteği,