KKTC NİN MEVCUT İHRACAT DURUMU VE KKTC DE İHRACAT YÖNTEMLERİ

KKTC’NİN MEVCUT İHRACAT DURUMU VE KKTC’DE İHRACAT YÖNTEMLERİ

ÇAĞLAR TÜRK – 11/11/2020

DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER SORUMLUSU VE TİM KKTC OFİS SORUMLUSU

cturk@kibso.org

chaglar.turk@hotmail.com

KKTC’NİN İHRACAT YAPISI VE KISITLARI

• KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ’NİN TANINMAMASI

• DOĞRUDAN TİCARET İMKANLARININ OLMAMASI

• 5 Temmuz 1994 tarihli C-432/92 numaralı Avrupa Adalet Divanı Kararı

o 1972 Ortaklık Antlaşması

o Menşe şahadetnamesi ve bitki sağlık belgelerinin tanınmaması

KKTC’NİN MEVCUT İHRACATI DEĞERLERİ

2019 yılında;

o Toplam 82.46 milyon dolar ihracat.

o 93 Kalem

o Türkiye – Kuveyt – Irak – Suudi Arabistan – BAE - İngiltere o 5.3 milyon Euro Güney Kıbrıs’a

2020 yılında;

o Ağustos verilerine göre, 77.5 milyon dolar ihracat . o %23 oranında artış

o 2.4 milyon Euro Güney Kıbrıs’a (Temmuz 2020)

ÖNEMLİ İHRAÇ ÜRÜNLERİ’NİN İHRACAT PAZARLARI

ÖNEMLİ İHRAÇ ÜRÜNLERİ - İHRACAT PAZARLARI

İHRACAT ÜRÜNÜ İHRACAT PAZARI

1

SÜT ÜRÜNLER - Hellim, TazeKaşar, İşlenmiş Peynir, Krema, Tereyağı, Nor, Labne

TÜRKİYE, KUVEYT, KATAR, SUUDİ ARABİSTAN, LÜBNAN, ÜRDÜN, BAHREYN, UMMAN, AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ, JAPONYA,

AVUSTRALYA

2

NARENCİYE - Valensiya Portakal, Mandora Mandalin, Limon, Greyfurt

TÜRKİYE, IRAK, İRAN, RUSYA, UKRAYNA, HOLLANDA, BİRLEŞİK KRALLIK

3

HURDALAR - Demir, Aluminyum, Bakır,

Kurşun döküntü ve Kağıt hurdaları TÜRKİYE, GÜNEY KIBRIS

4 MÜHÜMMATLAR (Mermi ve Fişenkler) TÜRKIYE, UKRAYNA, AMERIKA BIRLEŞIK DEVLETLERI 5 PİLİÇ ETİ VE YUMURTA IRAK, SURİYE, LİBYA, AFGANİSTAN, HONG KONG, KONGO

6 MERMER TÜRKİYE, BELÇİKA, GÜNEY KIBRIS, AVUSTRALYA

7 KONSANTRE - Narenciye Konsantresi HOLLANDA, İSPANYA, İSVİÇRE, TÜRKİYE

8

MEŞRUBAT + MEYVESUYU - Kola, Enerji

İçeceği, Limonata, TÜRKİYE, BİRLEŞİK KRALLIK, IRAK

9 KONFEKSİYON BİRLEŞİK KRALLIK

10 KEÇİBOYNUZU TÜRKİYE

DİĞER TARIMSAL İHRACAT ÜRÜNLERİ VE İHRAÇ PAZARLARI

DİĞER

TARIMSAL İHRACAT ÜRÜNLERİ

NAR – AVRUPA ÜLKELERİ ENGİNAR- TÜRKİYE

TÜTÜN – ALMANYA, AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ, İNGİLTERE, ENDONEZYA DOMATEZ – GÜNEY KIBRIS

KARPUZ - TÜRKİYE SOĞAN – GÜNEY KIBRIS

SALATALIK, AYRELLİ, KABAK, HAVUÇ, SARMA GİBİ DİĞER SEBZE ÜRÜNLERİ – GÜNEY KIBRIS

İHRAÇ EDİLEN DİĞER İŞLENMİŞ GIDA ÜRÜNLERİ VE İHRAÇ PAZARLARI

DİĞER

İŞLENMİŞ GIDA

İHRACAT ÜRÜNLERİ

TAHİN – TÜRKİYE, BİRLEŞİK KRALLIK, HOLLANDA, ALMANYA, İSVEÇ TAHİN HELVASI – BİRLEŞİK KRALLIK, BAE, SUUDİ ARABİSTAN, KATAR ESPRESSO, FİLTRE VE TÜRK KAHVESİ– BİRLEŞİK KRALLIK VE TÜRKİYE ZEYTİNYAĞI – BİRLEŞİK KRALLIK VE AVUSTRALYA

PİLİÇ AYAĞI, CİĞERİ VB ÜRÜNLER – HONG KONG VE SURİYE LOKUM – TÜRKİYE, BİRLEŞİK KRALLIK

TURŞULAR – BİRLEŞİK KRALLIK MACUNLAR – BİRLEŞİK KRALLIK REÇELLER – BİRLEŞİK KRALLIK DONDURMA - PAKİSTAN

PEKMEZ – JAPONYA, BİRLEŞİK KRALLIK

BUZ KÜPLERİ – ABD, TÜRKİYE, BELÇİKA, ALMANYA, HOLLANDA, FRANSA RAKI, ŞARAP, VİSKİ, VOTKA, LİKÖR - TÜRKİYE

SİGARALAR – LİBYA, İSRAİL

DİĞER SANAYİ İHRACAT ÜRÜNLERİ VE İHRAÇ PAZARLARI

DİĞER SANAYİ İHRACAT ÜRÜNLERİ

İLAÇLAR – BİRLEŞİK KRALLIK, IRAK, SURİYE VE BAZI AFRİKA ÜLKELERİ BOYALAR – TÜRKİYE VE IRAK

YAPI KİMYASALLARI – TÜRKİYE VE IRAK

TEMİZLİK ÜRÜNLERİ – IRAK, İRAN VE GÜNEY KIBRIS ÇANTA VE BAVULLAR – FRANSA VE KANADA

TUĞLA VE TUĞLA PANEL – TÜRKİYE, GÜNEY KIBRIS PLASTİK MUTFAK EŞYALARI – GÜNEY KIBRIS

PLASTİK NAYLON VE TORBALAR – GÜNEY KIBRIS VE İNGİLTERE SU DEPOLARI VE GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİ – ÜRDÜN VE LÜBNAN MOBİLYALAR – TÜRKİYE VE BİRLEŞİK KRALLIK

TARIM ALET VE MAKİNELERİ – GÜNEY KIBRIS

KAĞITTAN HİJYEN ÜRÜNLERİ – IRAK, LİBYA, BAZI ORTA ASYA ÜLKELERİ YATAK VE BAZALAR – GÜNEY KIBRIS

KKTC’DE İHRACAT YAPMAK

• KKTC’de İhracatçı Olmak İçin;

o KTSO, KTTO veya KTEZO üyesi olmak o İhracatçı Kayıt Belgesi

İhracat Esnasında Kullanılan Belgeler;

o İhracat Faturası o Çeki Listesi

o Menşe Şahadetnamesi o İhracat Beyannamesi o İhracat İzin Belgesi

o Ürüne bağlı sertifikalar (Bitki Sağlık, Analiz Belgesi, Veteriner Sağlık)

ÖRNEK BELGELER

Türkiye’ye İhracat (Kıyı Ticareti)

• “KKTC’de imal edilen ve bünyesinde en az %30 katma değer yada %40 yerel girdi taşıyan ürünler”

• Türkiye’ye ithalatta gümrük vergisi, eş etkili vergiler ile her türlü fon oranı SIFIR olarak uygulanır.

• Tarım ürünleri ve niteliği olan diğer ürünler

 İlk ihracatta, Sanayi Dairesi'ne ürünün katma değer/yerel girdi hesap analizi

 İhracat fatura onayı, menşe şahadetnamesi ve T.C.’ye İhracat Beyannamesi

 Beyanname ve fatura ile Ticaret Dairesi’nde ihracat izni

 Ürüne göre bitki sağlık belgesi, analiz belgesi veya veteriner sağlık belgesi

 İhracat belge dosyası, Ticaret Müşaviri’ne onaylattırılır.

 Gümrük memuru eşliğinde nakliye aracına yükleme ve gümrükleme işlemleri sonrasında

ihracat gerçekleştirilir.

Türkiye’ye İhracat Beyannamesi

Türkiye Üzerinden 3. Ülkelere İhracat

• KKTC üretilen ürünlerin, 3. ülkelere TC’de üretilmiş gibi satılmalarını sağlayan yöntemdir.

• Gümrük Birliği – 27 AB Üyesi ülke,

• Yürürlülükte olan 20 STA (EFTA, Güney Kore, Malezya, Bosna Hersek, Fas, İsrail, Gürcistan, Sırbistan…)

• Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi – ABD, Japonya, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Rusya, Beyaz Rusya

• Tercihli Ticaret Antlaşmaları - İran

Yeşil Hat Tüzüğü ile İhracat

• Yeşil Hat Tüzüğü Nedir?

Refakatçi Belgesi

MAL SINIFLANDIRMALARI

1. Yerli elde edilmiş ürünler

2. Yerli üretilmiş ürünler

3. AB uzmanları denetiminde olan ürünler

4. Kapsam dışı ürünler

Her türlü hayvan ve hayvansal gıdalar ile ithal tüm ürünler

• Not: İthal ürünlerin geçişine izin verilmez – menşesi fark etmez

DIKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR VE UYGULAMA ŞEKLİ

 Gümrük ve KDV yok

 K/T ağır vasıta araçları

- Özel ehliyet ve araç testleri

 AB standartlarına uyum

 Yapı malzemeleri: CE sertifikası

 Kimyasal Ürünler: REACH sertifikası

 İlave denetimler: K/R yetkililer

• Yeni Başvuru :

 KTTO’ya başvuru

 Tüzüğe uygunluk

 Yerli üretimin belgelendirilmesi

 Yerinde denetim

• Satış:

 Refakat belgesi için başvuru

 Çıkış izni – Ticaret Dairesi

YEŞİL HAT TİCARETİ’NE KONU OLAN ÖNEMLİ İHRAÇ ÜRÜNLERİ

İHRACAT ÜRÜNÜ DEĞER (EURO)

1 PLASTİKTEN DAYANIKLI TÜKETİM ÜRÜNLERİ 1,550,662

2 TAZE BALIK 944,131

3 MİNERAL ÜRÜNLERİ 912,337

4 MOBİLYALAR 713,157

5 ATIK VE HURDA ÜRÜNLERİ 339,149

6 ŞİLTE 283,041

7 PREFABRİK KONTEYNER 208,565

8 PATATES 56,752

9 DİĞER SEBZELER 46,702

10 ISLAK MENDİL 43,718

TEŞEKKÜRLER