Oturum Aç
ANASAYFA MEVZUAT TÜRÜ RESMİ GAZETE İHTİSAS KONUSU KANUNLAR FİHRİSTİ FAYDALI LİNKLER HAKKIMIZDA İLETİŞİM
Resmi Gazete Tarihi: 29.08.2003 Resmi Gazete Sayısı: 25214
YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİNLERİ HAKKINDA KANUNUN UYGULAMA YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun kapsamında, Türkiye’de çalışacak yabancıların her türlü çalışma izinlerinin verilmesi, sınırlandırılması, iptali, çalışma izninden muaf tutulacak yabancılar ile bildirim yükümlülüklerinin nasıl yerine ge rileceğine ilişkin usul ve esasları düzenlemek r.
Dayanak
Madde 2 - Bu Yönetmelik, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 22 nci maddesine dayanılarak hazırlanmış r.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
Kanun: 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunu,
Yönetmelik: Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğini,
Kanuni Çalışma: Kanunlara uygun şekilde verilmiş çalışma izni, ikamet ve diğer ilgili kanunlar ile mevzuat hükümlerince düzenlenen yükümlülüklerin yanı sıra, sosyal güvenlik primleri ödenmiş veya muaf olarak çalışmayı,
Birlikte İkamet: Medeni Kanun hükümlerine göre aile birliği içinde aynı ça al nda oturmayı,
İlgili Merciler: İlgili görülen Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını, Akademik Yeterlilik: 2547 sayılı Yüksek Öğre m Kanununa is naden, uzmanlık gerek ren mesleki hizmetler kapsamında hizmet sunmayı isteyen yurt dışında lisans eği mi almış olan yabancının, mesleki unvanını ispat edebilmesi amacıyla alınması gereken, mesleki yeterliliklerin tanınmasının ön koşulu olan belgeyi,
Mesleki Hizmetler: Akademik ve mesleki yeterlilik gerekleri yerine ge rilerek sunulabilen uzmanlık gerek ren hizmetleri, (Bu hizmetler, ulusal ve uluslar arası yeterlilik istemleri ve lisans istem ve prosedürlerine tabidir.)
Mesleki Yeterlilik: (Değişik:RG-21/1/2010-27469) Hizmet sunucusunun, akademik ve mesleki yeterlilik istem ve prosedürlerini tamamlamasını,
Yeterlilik İstemleri: Mesleki hizmet sunucusunun bir ser fika veya lisans almak üzere yerine ge rmesi gereken eği m, sınav, uygulamalı staj, deneyim, dil veya benzer istemleri,
Yeterlilik Prosedürleri: Yeterlilik istemlerinin tamamlanmasına ilişkin idari gereklilikler veya şekli süreçleri,
Lisans İstemleri: Yeterlilik istemlerinden farklı olarak, bir hizmet sunucusunun bir hizme sunmak için alması gereken resmi iznin gereği olan bağımsız istemleri,
Lisans Prosedürleri: Bir lisans başvurusu yapılabilmesine ilişkin başvuru ve işlem süreci ile ilgili idari prosedürleri, (Bunlar, lisans başvurusu için işlem süresi, belge sayısı veya bilgi miktarını kapsar.)
Kilit Personel: Türkiye’de kurulu bulunan ve tüzel kişiliğe sahip bir şirke n, aşağıdaki şartlardan en az birini sağlayan personeli
"Kilit Personel" sayılır;
1) Şirke n üst yöne minde ya da yürütme pozisyonunda çalışmak, 2) Şirke n tamamını veya bir bölümünü yönetmek,
3) Şirke n denetçilerinin, idari veya teknik personelinin işlerini denetlemek veya kontrol etmek,
4) Şirkete yeni personel almak ya da mevcut personelin işine son vermek veya bu konularda teklif yapmak,
alanlarından en az bir tanesinde görev alan veya bu konularda yetki sahibi; şirket ortağı, yöne m kurulu başkanı, yöne m kurulu üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı, şirket müdürü, şirket müdür yardımcısı ve benzeri mevkilerde görev yapan kişiyi,
Uzman: Kuruluşun hizmetleri, araş rma cihazları, teknikleri ya da yöne mi için temel sayılan, herkes tara ndan bilinmeyen bilgiye sahip olan kişiyi, (Böyle bir bilginin olduğunun irdelenmesi için, sadece kuruluşa özgü olan veriler göz önünde tutulmayacak, aynı zamanda bu kişinin özel teknik bilgi gerek ren bir işle ilgili yüksek nitelik düzeyine sahip olup olmadığı da ilgili merciler tara ndan incelenecek r.)
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM İzin ve İzin Uzatma Başvuruları Başvuru Yapılacak Merciler
Madde 4 - Başvurular, yurt dışında Türkiye Cumhuriye temsilciliklerine, yurt içinde doğrudan Bakanlığa yapılabilir.
Başvuru ve İznin Verilmesinde Şekil Madde 5 - (Değişik:RG-21/1/2010-27469)
(Değişik kra:RG-28/4/2011-27918) Kanun kapsamında Bakanlığa yapılacak başvuruların elektronik ortamda yapılması ve kağıt ortamında imzalanarak Yönetmelik ekinde belirlenen diğer belgelerle birlikte Bakanlığa ulaş rılması gerekir.
Çalışma izinleri Bakanlıkça, kağıt kullanılarak veya elektronik belge olarak verilir.
Yurt Dışından Yapılacak Başvurular
Madde 6 - Yabancılar, yurt dışından çalışma izni için başvurularını, uyruğunda bulundukları veya daimi ikamet e kleri ülkedeki Türkiye Cumhuriye temsilciliklerine yaparlar.
Temsilcilikler, çalışma izin talebine ilişkin olabilecek değerlendirmeleri ile birlikte bu başvuruları doğrudan Bakanlığa ile rler.
(Değişik kra:RG-28/4/2011-27918) Türkiye Cumhuriye temsilcilikleri ve Bakanlık, yurt dışından yapılacak çalışma izni başvuruları ile ilgili işlemleri elektronik ortamda yürütür. Yabancının temsilciliğe başvuru tarihini takip eden on işgünü içinde işverence elektronik başvurunun yapılması ve başvuru için istenilen belgelerin Bakanlığa ulaş rılması gerekir.
(Mülga kra:RG-21/1/2010-27469) Yurt İçinden Yapılacak Başvurular
Madde 7 - Yurt içinden, sadece en az al ay süreli ikamet tezkeresi almış ve bu süresi sona ermemiş olan yabancılar veya bunların işverenleri, başvurularını doğrudan Bakanlığa yapabilirler. (Ek cümle:RG-28/4/2011-27918) Başvuru için istenilen belgelerin yapılan elektronik başvuruyu takip eden al işgünü içinde Bakanlığa ulaş rılması gerekir.
Türkiye’de öğrenim amacıyla verilen ikamet izinleri hariç, herhangi bir sebebe is naden en az al ay süreli ikamet izni almış olup da bu izin süresi içerisinde çalışma izni verilmiş yabancılardan, Türkiye’nin dış temsilcilikleri kanalı ile çalışma vizesi alması koşulu aranmaz. Ancak, insan care ne konu olan veya olabilecek alanlarda çalışacak yabancılar için al ay süreyle ikamet etmiş olması konusu dikkate alınmayarak, her defasında dış temsilciliklerimizden çalışma vizesi almaları koşulu aranır.
Turis k vize ya da çalışma amacı dışındaki vizelerle veya iki ülke arasındaki vize muafiye programı ve diğer vize kolaylıklarından yararlanarak Türkiye’ye gelmiş olan ve ikamet tezkeresi olmayan yabancıların, çalışma izni için yurt içinden başvuruları alınmaz.
(Ek kra:RG-21/1/2010-27469) İçişleri Bakanlığınca mülteci veya sığınmacı statüsü verilmiş yabancılardan ikame e süre koşulu aranmaz. Bu statüde bulunanların çalışma izin talepleri değerlendirilirken Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin dördüncü krasında belir len hususlar dikkate alınmaksızın çalışma izin işlemlerinin en kısa sürede ne celendirilmesi için gerekli tedbirler alınır.
(Ek kra:RG-21/1/2010-27469) Yur çinden yapılan çalışma izin başvurularında çalışma izni verilmesi halinde izin belgesinin tebliğ tarihinden i baren en geç otuz gün içinde çalışma meşruhatlı ikamet tezkeresi almak için emniyet makamlarına başvuruda bulunulması zorunludur. Aksi halde çalışma izni geçerlilik kazanmaz.
Uzatma Başvuruları
Madde 8 - (Değişik kra:RG-28/4/2011-27918) Çalışma izninin uza lması talebi, Yönetmeliğin 5 inci maddesinde açıklanan esaslara göre; başvuru formuna Yönetmelik ekinde belir len belgelerin eklenmesi sure yle, yabancı veya işvereni tara ndan doğrudan Bakanlığa yapılır.
Süresi sona ermiş bir çalışma izninin uza lması için, sürenin bi minden i baren en geç onbeş gün içinde uzatma başvurusunda bulunulması gerekir. Bu süreden sonra yapılan uzatma başvuruları, ilk defa başvuru yapan yabancılara uygulanan esaslara tabidir.
Çalışma izninin bi ği tarihten geriye doğru en fazla iki aylık sürede olmak kaydıyla, izin süresi sona ermeden de uzatma başvurusunda bulunulabilir.
Çalışma izninin uza lması halinde, uza lan çalışma izninin başlangıç tarihi, süresi biten çalışma izninin sona erdiği tarih r.
(Değişik kra:RG-28/4/2011-27918) Çalışma izni uzatma başvurusu bulunan yabancılar, çalışma izin süresinin sona erdiği tarihten i baren kırkbeş günü geçmemek ve yap ğı işin mahiye değişmemek kaydıyla aynı işyeri ve meslekte çalışmaya devam edebilir. Bu süre içerisindeki çalışma kanuni çalışma olarak kabul edilir ve yabancının, ilgili mercilerin ve işverenin yükümlülükleri aynı şekilde devam eder. Uzatma başvurusu bulunanlar elektronik ortamda İçişleri Bakanlığına bildirilir.
(Mülga kra:RG-28/4/2011-27918) (Mülga kra:RG-28/4/2011-27918)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İzin ve İzin Uzatma Başvurularının Değerlendirilmesi Bakanlığın Eksik Evrak Tespi
Madde 9 - (Değişik:RG-28/4/2011-27918)
Başvurunun eksik evrak ile yapıldığının Bakanlıkça tespi halinde, eksikliğin tamamlanması istemiyle başvuru sahibine bilgi verilir. Bu durumda Kanunun 12 nci maddesinde belir len otuz günlük süre, eksik belgenin Bakanlığa in kal e ği tarih i barıyla başlar.
Çalışma izin başvurusunun bu Yönetmelikte öngörülen usul veya esaslara uygun olarak yapılmaması ya da istenilen eksik belgenin onbeş gün içerisinde tamamlanmaması halinde başvuru dosyası işlemden kaldırılır.
İlgili Mercilerden Görüş Alınması
Madde 10 - Bakanlık, başvuruyu ilgili mercilere ile r ve görüşlerini alır.
(Değişik:RG-21/1/2010-27469) Görüş, bilgi ve belge talepleri günlü olarak yapılır. Kamu kurum ve kuruluşlarına belge taleplerinde en geç beş, bilgi ve görüş taleplerinde ise en fazla on beş gün süre verilir. İlgili merciler görüşlerini en geç on beş gün içinde Bakanlığa bildirirler. İlgili merciler, zorunluluk halinde, on beş günü geçmemek üzere ek süre talebinde bulunabilirler.
Bakanlık ve ilgili merciler, bildirimlerin nasıl yapılacağına ilişkin, elektronik posta dahil ile şimi kolaylaş racak araç, gereç ve yöntemler konusunda aralarında işbirliği yaparlar.
Süresi ve verilen ek süre içinde bildirilmeyen görüşler, Bakanlıkça olumlu kabul edilir.
Çalışma izin uzatma başvuruları için Bakanlıkça, ilgili mercilerin görüşleri istenmez. Ancak bu durum, mesleki hizmetler kapsamında olmak üzere, sadece yabancının alacağı görev mahiye nin değişmemesi koşuluyla geçerlidir.
İlgili Mercilerin Eksik Evrak Tespi
Madde 11 - İlgili mercilerin eksik evrakların tamamlanması istemleri üzerine, Bakanlıkça eksik evrakların tamamla rılmasından sonra, ilgili mercilerden görüş alınmasına ilişkin prosedür tekrarlanır. Bu durumda Kanunun 12 nci maddesindeki (Değişik ibare:RG- 31/7/2010-27658) otuz günlük süre eksik evrakların Bakanlığa in kal e ği tarih i bariyle başlar.
İlgili Mercilerce Evrakların İncelenmesi
Madde 12 - Kanunun 13, 26, 27, 28, 29, 30, 31 ve 32 nci maddeleri uyarınca Bakanlığın görüş istediği ilgili merciler, çalışma izni başvurusu ile ilgili değerlendirmelerini yaparken, başvuru eki bilgi ve evrakların kendi görev ve yetkileri kapsamında gerekli incelemelerini de yaparlar.
İlgili merciler bilgi ve evrakların muteberliğini incelerken, Yönetmeliğin 22 nci maddesinin birinci krasında yer alan çalışma izninin iptaline ilişkin gerekçeleri de dikkate alırlar.
İzinlerin Verilmesi veya Uza lmasında Değerlendirme
Madde 13 - Bakanlık ilgili mercilerin görüşlerini de dikkate almak sure yle çalışma izni başvurusunu değerlendirir. Ancak Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin beşinci krası hükmü saklıdır.
Bakanlık, Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, çalışma izni ve izin uzatma başvurularının değerlendirilmesinde; yabancının ikamet ve çalışma izninin süresi ile hizmet akdinin ve işin süresine göre belirli bir işyeri ya da işletmede ve belirli bir meslekte, yalnız bu işe münhasır kalmak kaydıyla iş piyasasındaki durum, çalışma haya ndaki gelişmeler, is hdama ilişkin sektörel, coğrafi ve ekonomik konjonktür değişikliklerini dikkate alır.
(Değişik kra:RG-28/4/2011-27918) Bu değerlendirme kriterleri çerçevesinde, Kanunun 12 nci maddesine göre Bakanlığın yapacağı değerlendirmelerde dikkate alınmak üzere, Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerin hükümleri de dikkate alınmak sure yle başvurulan iş için ülke içinde dört ha alık süre içerisinde o işi yapacak aynı niteliğe sahip kişinin bulunup bulunmadığı Türkiye İş Kurumu kayıtlarından kontrol edilir.
(Değişik kra:RG-21/1/2010-27469) Bakanlık, ülke içinden is hdam yerine yabancı is hdamını haklı kılacak gerekçeleri değerlendirirken, işin özel niteliğini gösterir bilgiler ile yabancının eği m durumu, çalışacağı işyerinin ulusal ekonomiye katkısı ve bu niteliklere uygun ücret düzeyi ile is hdam durumunu da dikkate alır. (Ek cümle:RG-28/4/2011-27918) Bakanlık bu krada belir len hususlara ilişkin değerlendirme kriterleri belirler.
(Mülga kra:RG-28/4/2011-27918)
(Ek kra:RG-14/2/2012-28204) Aşağıda belir len yabancıların çalışma izin başvuruları dördüncü krada belirlenen değerlendirme kriterlerine tabi tutulmaksızın sonuçlandırılır:
a) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriye vatandaşı yabancılar,
b) Türk ve akraba toplulukları uygulamaları çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar, c) İnsani mülahazalar çerçevesinde ikamet izni verilmiş olan yabancılar,
ç) İnsan care mağduru olarak ikamet izni verilmiş olan yabancılar, d) Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olan yabancılar, e) Vatansız statüsünde ikamet izni verilmiş olan yabancılar.
Kanuni Çalışmaya Dahil Edilecek Süreler
Madde 14 - Yıllık izinler, iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık, geçici iş göremezlik ödenekleri ile işsizlik sigortası ödeneği alınan süreler, kanuni çalışma süresine dahil edilir.
Çalışma Süreleri ve İkamet İzninde Kesin
Madde 15 - Çalışma izinleri bakımından Kesin siz İkamet kavramından; ilgili kanunlara uygun şekilde verilmiş ikamet izniyle Kanunun 9 uncu maddesinde sayılan sürelerin de dahil olduğu ikamet ve çalışma süreleri anlaşılır.
İşvereni tara ndan geçici süre ile ve izinle iş amaçlı yurt dışına gönderilen ve primleri Türk sosyal güvenlik kurumuna ödenen yabancı çalışanın ülke dışında geçen çalışma süreleri ikamet ve çalışma sürelerine dahil edilir.
Ancak Türkiye’de bulunmasına rağmen ikamet tezkeresini al aydan fazla süreyle temdit e rmeyen yabancının ikame , çalışma izinleri açısından kesin sayılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İzin ve Uzatma Kararları ile Kararların İlgili Mercilere Bildirimi Karar
Madde 16 - Bakanlık; değerlendirme sonucunda, ilgili mercilerin görüşlerini de dikkate alarak karar verir. Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin beşinci krası hükmü saklıdır.
Düzeltme Kararı
Madde 17 - Bu Kanuna göre alınan kararlarda maddi bir hata bulunduğu sonradan anlaşılırsa, Bakanlık re’sen düzeltme veya değiş rme kararı alır. Gerekçeli karar taraflara bildirilir.
Bakanlık Kararının İlgili Mercilere Bildirimi
Madde 18 - Bakanlık çalışma izni kararını, yurt dışından yapılan başvurularda; başvuruyu yapan yabancıya bildirmek üzere Türkiye Cumhuriye temsilciliğine, yurt içinden yapılan başvurularda; çalışma izni ve uzatma kararını başvuruyu yapan yabancıya veya başvuruyu yapan işverenine bildirir.
Bakanlıkça, çalışma izni ve uzatma ile ilgili olumlu kararlar ilgili mercilere de bildirilir.
İzin ve Uzatmaya İlişkin Üst Sınır
Madde 19 - Çalışma izninin süresi, Kanunda ve Yönetmelikte yer alan çalışma izinlerinin verilmesi ve uza lmasına ilişkin süreler de dikkate alınarak, hizmet akdinin veya işin süresinden daha uzun olamaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İzinlerin Sınırlandırılması, Reddi, İptali, İadesi, Geçerliliğini Kaybetmesi
İzinlerin Sınırlandırılması ve Sınırlandırmaya İlişkin İs snai Durumlar
Madde 20 - Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı sözleşmelerle sağlanan haklar saklı kalmak kaydıyla ve karşılıklılık ilkesi çerçevesinde çalışma izinleri, iş piyasasındaki durum ve çalışma haya ndaki gelişmeler, is hdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür koşullarının gerekli kıldığı hallerde, belirli bir süre için, tarım, sanayi veya hizmet sektörleri, belirli bir meslek, işkolu veya mülki ve coğrafi alan i bariyle sınırlandırılabilir.
Ancak Kanunun 6 ncı maddesinde öngörülen hüküm uyarınca süresiz çalışma izninin verilmesinde bu sınırlandırma yapılmaz.
Bakanlık, sınırlandırmayı gelişmelere ve taleplere bağlı olarak re’sen yapabilir.
İzin İsteminin Reddi
Madde 21 - Kanunun 14 üncü maddesinde öngörülen hükümler ile diğer kanunlarda yer alan yabancıların çalışamayacağı iş ve mesleklere dair hükümler çerçevesinde ve ilgili ulusal ve uluslararası mevzuata aykırı davranıldığının tespi halinde, ayrıca Yönetmeliğin 22 nci maddesinin birinci krasında yer alan gerekçelerin varlığı halinde, çalışma izni veya çalışma izninin uza lması istemi reddedilir.
Mesleki hizmetler kapsamında çalışacaklar için, yabancıların ulusal ve uluslararası mesleki örgütlerden, meslekten men cezası almadıklarını, üye olduklarını, mesleklerini icra e klerini ve mesleki yeterliliklerini gösterir son al ay içerisinde almış oldukları belgeleri, başvuruları sırasında, başvuru formlarına eklemeleri gerekmektedir. Meslekten men cezası almış olan ve akademik yeterliliği olmayan yabancıların başvuruda bulunmaları mümkün değildir.
Bakanlık, çalışma izni veya çalışma izninin uza lması talebini; Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin üçüncü krasında belir len rapor içeriğinde; çalışma izni talebinde bulunulan işyerindeki aynı iş için aynı nitelikte yurt içinden bir talep olduğunun bildirilmesi
halinde, Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin dördüncü krasına göre değerlendirmesini yapar. Yabancının niteliklerinin daha uygun olmaması durumunda Kanunun 14 üncü maddesinin (b) krası gereğince izin istemini reddeder.
Yönetmeliğin 7 nci maddesinin üçüncü krasında belir len başvuru yasağına rağmen yapılan başvurular, Kanunun 12 nci ve 14/c maddeleri uyarınca reddedilir.
İznin İptali
Madde 22 - Yabancının, Kanunun 11 ve 13 üncü maddesinde sayılan sınırlamalara, Türkiye’deki ulusal mevzuata, ilgili mercilerin mevzuat ve düzenlemelerine aykırı olarak çalışması ya da Kanunun 14 üncü maddesinde öngörülen hallerden birinin varlığı ile yabancının ya da işvereninin, çalışma izni talep dilekçesinde eksik, sahte veya yanlış bilgi ve belge verdiğinin sonradan tespit edilmesi halinde Bakanlık verdiği çalışma iznini iptal ederek durumu ilgili mercilere ve başvuru sahibine bildirir.
Ayrıca, ilgili merciin gerekçeli talebi halinde, Bakanlık iptale ilişkin değerlendirmeyi yapar.
İptal Edilen İzin Belgesinin İadesi
Madde 23 - Bakanlık, çalışma izni verilen yabancı personelin çalışmaya başlamaması veya ayrı bir firmada çalışmak üzere başvuruda bulunması halinde, nedenlerine ilişkin değerlendirme sonucunda, daha önce verdiği izin belgesinin iade edilmesini talep edebilir.
İptal edilmiş çalışma izinlerinin asıllarının kullanıcı tara ndan, bildirim yapıldığı tarihten i baren bir ha a içinde Bakanlığa iade edilmesi zorunludur.
İznin Geçerliliğini Kaybetmesi
Madde 24 - Çalışma izinleri, Kanunun 16 ncı maddesinde düzenlenen hükümler uyarınca geçerliliğini kaybeder.
İKİNCİ KISIM Çalışma İzin Türleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Süreli Çalışma İzinlerinin Verilmesi ve Uza lması Süreli Çalışma İzni
Madde 25 - Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe süreli çalışma izni; belirli bir işyeri veya işletmede ve belirli bir meslekte çalışmak ve en çok bir yıl geçerli olmak üzere verilir.
Süreli Çalışma İzninin Coğrafi Alanı Madde 26 - (Değişik:RG-28/4/2011-27918)
Bakanlık, süreli çalışma izinlerinin geçerlilik alanında il veya coğrafi bölge bazında değişiklik yapabilir.
Çalışma izin belgesi, belgede yazılı işyeri ve adres için geçerlidir. Yabancının, işyerinin caret siciline kayıtlı diğer bir şubesinde çalışabilmesi talebi Bakanlıkça değerlendirilir. Talebin uygun bulunması halinde çalışma izninde gerekli değişiklik yapılarak durum ilgili mercilere bildirilir.
İşyerinin caret unvanının değişmesi veya işyerinin başka bir adrese nakli halinde durumun resmi makamlardan alınmış belgelerle kanıtlanması koşuluyla çalışma izninde gerekli değişiklik yapılarak ilgili mercilere bildirilir.
Süreli Çalışma İzninin Uza lması
Madde 27 - Süreli çalışma izninin uza lmasında; Kanunun 5 inci maddesinde öngörülen uza lmaya ilişkin süreler esas alınır.
Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra; aynı işyeri veya işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma izninin süresi en fazla iki yıl daha uza labilir.
Üç yıllık kanuni çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ve dilediği işverenin yanında çalışmak üzere çalışma izninin süresi en fazla üç yıl daha uza labilir.
Yabancının Eş ve Bakmakla Yükümlü Olduğu Çocuklarının Süreli Çalışma İzni Başvuruları
Madde 28 - Türkiye’ye çalışmak üzere gelen bir yabancının eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına da; yabancının kendisi ile birlikte en az beş yıl kanuni ve kesin siz ikamet etmiş olmaları koşulu ile Kanun ve Yönetmelik hükümlerine göre süreli çalışma izni verilebilir.
Kanuni ve Kesin siz İkame Gösterir Belgenin İbrazı
Madde 29 - Kanunun 5 inci maddesi ile Yönetmeliğin 28 inci maddesinde öngörülen en az beş yıllık kanuni ve kesin siz ikamet koşulunun yerine ge rildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Bakanlığa süreli çalışma izni başvurusu sırasında ile lir. Beş yıl kanuni ve kesin siz olarak ikamet koşulunun değerlendirilmesi, Kanunun 9 uncu maddesinde belir len hususlara tabidir.
Eş ve Çocukların Kanuni ve Kesin siz İkamet Sürelerinin Hesaplanması
Madde 30 - Yabancının eş ve çocuklarının Yönetmeliğin 28 inci maddesine göre en az beş yıl kanuni ve kesin siz ikamet etmiş olması koşulunun yerine ge rilip ge rilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreleri ikame en sayılır.
(Mülga ikinci kra:RG-31/7/2010-27658)
İKİNCİ BÖLÜM
Süresiz Çalışma İzinlerinin Verilmesi ve Uza lması ile Uzatmanın İkametle İlişkisi
Süresiz Çalışma İzni
Madde 31 - Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, Türkiye’de en az sekiz yıl kanuni ve kesin siz ikamet eden veya toplam al yıllık kanuni çalışması olan yabancılara, iş piyasasındaki durum ve çalışma haya ndaki gelişmeler dikkate alınmaksızın ve ilgili mercilerin uygun görmesi durumunda; belirli bir işletme, meslek, mülki veya coğrafi alanla sınırlandırılmaksızın süresiz çalışma izni verilebilir.
Kanuni ve Kesin siz İkame Gösterir Belgenin İbrazı
Madde 32 - Kanunun 6 ncı maddesinde öngörülen, yabancının en az sekiz yıl kanuni ve kesin siz ikamet etmiş olması koşulunun yerine ge rildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Bakanlığa süresiz çalışma izni başvurusu sırasında ile lir. Sekiz yıl kanuni ve kesin siz ikamet koşulunun değerlendirilmesi Kanunun 9 uncu maddesinde belir len hususlara tabidir.
Yabancının, Eşinin ve Çocukların Kanuni ve Kesin siz İkamet Sürelerinin Hesaplanması
Madde 33 - Yabancının en az sekiz yıl kanuni ve kesin siz ikamet etmiş olması koşulunun yerine ge rilip ge rilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Ancak, Kanunun 5 inci maddesinin 4 üncü krası uyarınca, yabancının
beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının öğrenim süreleri ikame en sayılır.
(Mülga ikinci kra:RG-31/7/2010-27658)
Kanuni Çalışma Süresinin Hesaplanması ve Bu Durumu Gösterir Belgenin İbrazı
Madde 34 - Kanunun 6 ncı maddesinde öngörülen yabancının toplam al yıllık kanuni çalışmasının bulunması koşulunun yerine ge rildiği hususu ilgili mercilerden alınacak belge ile kanıtlanır ve bu belge diğer belgelerle birlikte Bakanlığa süresiz çalışma izni başvurusu sırasında ile lir. Toplam al yıllık kanuni çalışma koşulu değerlendirilirken Kanunun 9 uncu maddesinde belir len hususlar dikkate alınır.
Süresiz Çalışma İznine Bağlı Olarak Verilecek İkamet İzni
Madde 35 - Süresiz çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların Türkiye’de ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir.
(Değişik kra:RG-28/4/2011-27918) Süresiz çalışma izni, ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır. Süresiz çalışma izni alan yabancının çalış ğı işyerinin veya işyeri adresinin değişmesi halinde, Kanunun 18 inci maddesi uyarınca en geç onbeş gün içerisinde durum Bakanlığa bildirilir. Bakanlık gönderilen bilgi ve belgelere göre mevcut süresiz çalışma izin belgesinde gerekli değişiklikleri yaparak ilgili mercilere bildirir.
Emniyet makamlarınca, süresiz çalışma iznine is naden verilen ikamet izin sürelerinin uza lmaması halinde, Bakanlığa bilgi verilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bağımsız Çalışma İzinlerinin Verilmesi ve Uza lması ile Uzatmanın İkametle İlişkisi
Bağımsız Çalışma İzni
Madde 36 - Bağımsız çalışma izni; yabancıların, Türkiye’de en az beş yıl kanuni ve kesin siz olarak ikamet etmiş olmaları, çalışmalarının, ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve is hdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşuluyla verilebilir.
İs hdam üzerindeki etkinin belirlenmesinde ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınır.
Mesleki hizmetler kapsamında kalan yabancılar, ilgili mevzuat çerçevesinde, ilgili mercilerden aldıkları, mesleklerini icra e klerine dair bir belgeyi diğer belgelerin yanı sıra Bakanlığa ibraz ederler.
Kanuni ve Kesin siz İkame Gösterir Belgenin İbrazı
Madde 37 - Kanunun 7 nci maddesinde öngörülen, yabancının en az beş yıl kanuni ve kesin siz ikamet etmiş olması koşulunun yerine ge rildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Bakanlığa bağımsız çalışma izni başvurusu sırasında ile lir. Beş yıl kanuni ve kesin siz olarak ikamet etme koşulunun değerlendirilmesi Kanunun 9 uncu maddesinde belir len hususlara tabidir.
Yabancının, Eşinin ve Çocukların Kanuni ve Kesin siz İkamet Sürelerinin Hesaplanması
Madde 38 - Yabancının en az beş yıl kanuni ve kesin siz ikamet etmiş olması koşulunun yerine ge rilip ge rilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Diğer tara an, Kanunun 5 inci maddesinin dördüncü krası uyarınca, yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının, öğrenim süreleri ikame en sayılır. (Mülga son cümle:RG-31/7/2010-27658)
Bağımsız Çalışma İznine Bağlı Olarak Verilecek İkamet İzni
Madde 39 - Bağımsız çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların Türkiye’de ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir.
Bağımsız çalışma izni, işin mahiye değişmediği sürece, yabancı tara ndan ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır.
Emniyet makamlarınca, bağımsız çalışma iznine is naden verilen ikamet izin sürelerinin uza lmaması halinde, Bakanlığa bilgi verilir.
Bağımsız Çalışma İznine Esas Belgelerin Yanı Sıra, İstenilebilecek Diğer Belgeler
Madde 40 - Bağımsız çalışma izninin değerlendirilmesinde dikkate alınmak üzere; yabancının faaliye nin, ulusal ekonomiye sağlayacağı katkı ve yabancının icra edeceği faaliyet için yeterli miktarda gelire sahip olduğunu kanıtlayan belgeler, diğer belgelerle birlikte Bakanlığa ile lmesi istenebilir.
Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi
Madde 41 - Bağımsız çalışma izni verilmesi uygun bulunan yabancıya, bağımsız çalışabileceğine ilişkin "Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi" verilir.
Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesinin Geçerliliği
Madde 42 - Bağımsız çalışma izni müracaat belgesi, verildiği tarihten i baren üç ay süreyle geçerlidir. Yabancıya, işyerini kurmasının ardından, caret sicil kaydını Bakanlığa ibraz etmesi halinde bağımsız çalışma izni verilebilir.
Yabancıya bağımsız çalışma izni verilmemesi halinde, caret sicil kayıtlarını tutan makama ve yabancının Türkiye’deki durumunun ikamet izni açısından değerlendirilebilmesi ve gerek ğinde yabancının izinsiz ikame nin önlenmesi amacıyla Bakanlıkça emniyet makamlarına bilgi verilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İs snai Haller İs snai Haller
Madde 43 - Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe; ulusal mevzuata aykırı davranmamak ve mesleki hizmetlere ilişkin mevzuata uymak kaydıyla, ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınmak sure yle, statüleri bu bölümün müteakip maddelerinde belir len yabancılara, çalışma izinleri is snai olarak verilebilir.
İs snai çalışma izinlerinin uza lması ve iptali, Yönetmeliğin genel hükümlerindeki prosedüre tabidir. Ayrıca, is snai çalışma izinleri, ilgili mesleki mevzua n gereklerinin yerine ge rilmediğinin tespit edilmesi halinde de iptal edilir. İs snai çalışma izinlerinin verilmesi, iptali ve uza lmasına ilişkin kararlar, ilgili mercilere ile lir.
Türk Vatandaşı ile Evli Olanlar
Madde 44 - (Değişik:RG-28/4/2011-27918)
Bir Türk vatandaşı ile evli olan ve eşiyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan yabancıların çalışma izin başvurularında ikamete ilişkin süre koşulu aranmaz.
En az üç yıl süreyle Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancıların başvurularında bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin dördüncü krasında yer alan kriterler uygulanmaz. Ancak, evliliğin aile birliği kurmak amacıyla yapılmadığının tespit edilmesi halinde çalışma izin belgesi geçerliğini kaybeder.
Yerleşmiş Sayılan Yabancılar
Madde 45 - Bir Türk vatandaşı ile olan evlilik birliği en az üç yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte, Türkiye’de yerleşmiş olan yabancıların çalışma izinleri, Türkiye’de kanuni olarak bulunmaları kaydıyla is snai olarak verilebilir.
Yerleşmiş yabancı kavramından, İçişleri Bakanlığının ikamet izinleri açısından bu kapsamda mütalaa e ği kişiler anlaşılır. Bu yabancıların, emniyet makamlarından aldıkları durumlarını kanıtlayan belgeyi diğer belgelerle birlikte başvuruları sırasında Bakanlığa iletmeleri gerekir.
Yerleşmiş Sayılan Yabancıların Çocukları
Madde 46 - Bir Türk vatandaşı ile olan evlilik birliği en az üç yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte, Türkiye’de yerleşmiş olan yabancıların Türk vatandaşı eşinden olan çocuklarının çalışma izinleri de, Türkiye’de kanuni olarak bulunmaları kaydıyla is snai olarak verilebilir.
Türk Vatandaşlığını Kaybedenler
Madde 47 - 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 19, 27 ve 28 inci maddeleri kapsamında bulunan yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, Bakanlığa başvuru sırasında durumlarını belgelemek koşuluyla çalışma izinleri is snai olarak verilebilir.
Rüşt Yaşını Doldurmadan Türkiye’ye Gelerek Eği mini Türkiye’de Tamamlayanlar
Madde 48 - Türkiye’de doğan veya kendi millî kanununa, vatansız ise Türk mevzua na göre rüşt yaşını doldurmadan Türkiye’ye gelen ve Türkiye’de meslek okulu, yüksek okul veya üniversiteden mezun olan yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, Bakanlığa başvuru sırasında durumlarını belgelemek koşuluyla çalışma izinleri is snai olarak verilebilir.
2510 Sayılı İskan Kanunu Kapsamında Olanlar
Madde 49 - 2510 sayılı İskan Kanununa göre muhacir, mülteci veya göçebe olarak kabul edilen yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, Bakanlığa başvuru sırasında durumlarını belgelemek koşuluyla çalışma izinleri is snai olarak verilebilir.
Avrupa Birliği Üyesi Ülke Vatandaşları ile Bunların Eş ve Çocukları
Madde 50 - Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları ile bunların Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşı olmayan eş ve çocuklarının çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, çalışma izinleri is snai olarak verilebilir.
Avrupa Ekonomik Topluluğu-Türkiye Ortaklık Konseyinin 1/80 sayılı Kararının, bu yabancıların iş piyasasına girmeleri ile ilgili daha lehte olan 6 ncı ve 7 nci maddelerinin hükümleri, söz konusu Kararın 11 inci maddesiyle bağlan lı olarak saklıdır.
Büyükelçilik, Konsolosluk ve Uluslararası Kuruluşların Türkiye’deki Temsilciliklerinde Görevlendirilenler ile Eş ve Çocukları Madde 51 - (Değişik:RG-28/4/2011-27918)
Karşılıklılık ilkesi çerçevesinde olmak ve görev süresiyle sınırlı kalmak üzere, yabancı devletlerin Türkiye’deki büyükelçiliklerinde, konsolosluklarında ve uluslararası kuruluşlar ile bunların Türkiye’deki temsilciliklerinde görevli personelin eş ve çocuklarının çalışma izinleri Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak is snai olarak verilebilir.
Bilimsel, Kültürel ve Spor f Amaçlarla Kısa Süreli Gelenler
Madde 52 - Bilimsel ve kültürel faaliyetler amacıyla bir ayı aşan ve spor f faaliyetler amacıyla dört ayı aşan süre ile geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, Türkiye’de bulunacakları süre için, çalışma izinleri is snai olarak verilebilir.
Kilit Personel Niteliğindeki Yabancılar
Madde 53 - Kanunla yetki verilen bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle; mal ve hizmet alımı, bir işin yap rılması veya bir tesisin işle lmesi işlerinde ayrıca, yapım ve her türlü inşaat işinde çalış rılacak kilit personel niteliğindeki yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, sözleşme veya ihalede belir len süre için çalışma izinleri is snai olarak verilebilir.
Türkiye’de Bulunan Büyükelçilik veya Konsolosluklar Bünyesinde Faaliyet Gösteren Okullardaki Yabancı Öğretmenler, Kültür Kurumlarında Görevlendirilenler ile Din Kurumlarında Görev Alacak Yabancıların Çalışma İzinleri
Madde 54 - Türkiye’de bulunan büyükelçilik veya konsolosluklar bünyesinde faaliyet gösteren okullardaki yabancı öğretmenlere, Türkiye’de yabancı ülkelerin kültür kurumlarındaki görevlilerine, din kurumlarında görevlendirilecek din görevlilerine, çalışmak üzere ikamet izinleri İçişleri Bakanlığınca verilir.
Bu konulardaki izin başvuruları Dışişleri Bakanlığı kanalı ile yapılır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Çalışma İzni Muafiyetleri, Bildirim Yükümlülüğü, Denetleme Yetkisi ve Harç Alımı
BİRİNCİ BÖLÜM Çalışma İzni Muafiyetleri Muafiyetler
Madde 55 – (Değişik:RG-21/1/2010-27469)
(1) Özel kanunlarda belirlenen hükümler saklı kalmak ve yabancı ile işverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerini yerine ge rmeleri kaydıyla;
a) Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerle çalışma izninden muaf tutulanların,
b) Daimi ikametgahları yurt dışında olup bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler amacıyla bir aydan az, spor f faaliyetler amacıyla dört aydan az süre ile geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancıların,
c) Türkiye’ye ithal edilen makine ve teçhiza n montajı, bakım ve onarımı, kullanımına ilişkin eği minin verilmesi veya teçhiza teslim almak veya Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla; (Değişik ibare:RG-22/1/2015-29244) Türkiye’ye giriş tarihinden i baren bir yıl içinde toplam üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla gelenlerin,
ç) Türkiye’den ihraç edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eği m amacıyla (Değişik ibare:RG-22/1/2015-29244) Türkiye’ye giriş tarihinden i baren bir yıl içinde toplam üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla Türkiye’de bulunanların,
d) Belgeli turizm işletmelerinin sınırları dışında faaliye e bulunacak fuar ve sirklerde gösteri ve benzeri görevli olarak Türkiye’ye giriş tarihinden i baren al ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla bulunanların,
e) İki yılı geçmemek ve eği m süresiyle sınırlı olmak üzere durumunu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlayarak üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi ve görgülerini ar rmak üzere gelen yabancıların,
f) Sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eği m konularında al ayı aşmayan bir sürede Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili mercilerce bildirilenlerin,
g) Avrupa Birliği Eği m ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığının (Ulusal Ajans) yürü üğü programlar kapsamında gelecek yabancıların program süresince,
ğ) Kapsamı ve süresi konusunda Bakanlık, İçişleri ve Dışişleri Bakanlığı ile Yüksek Öğre m Kurulu Başkanlığının mutabakata vardığı uluslararası stajyer öğrenci programları çerçevesinde staj görecek yabancıların,
h) Görev süresi sekiz ayı geçmemek kaydıyla Türkiye’ye gelen tur operatörü temsilcisi yabancıların,
ı) Türkiye Futbol Federasyonunca veya Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce talepleri uygun bulunan yabancı futbolcular ile diğer sporcu ve antrenörlerin sözleşmeleri süresince,
i) Gemiadamlarının Eği m, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme’nin I/10 Kuralına göre devletlerle yapılan ikili protokoller gereği, ilgili idareden “Uygunluk Onayı Belgesi” almış Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı ve kabotaj ha dışında çalışan gemilerde görev yapan yabancı gemiadamlarının,
j) Türkiye Avrupa Birliği Mali İşbirliği Programları kapsamında yürütülen projelerde görevlendirilen yabancı uzmanların, görevleri süresince, çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.
(2) Mesleki hizmetler kapsamında olup, muafiyet hükümlerine tabi yabancı mimar, mühendis ve şehir plancılarının, hizmet sürelerinin bir ayı aşması durumunda akademik ve mesleki yeterliliğini tamamlayarak Bakanlıktan çalışma izni alması, ilgili meslek kuruluşuna geçici üye olması ve ulusal kurum ve kuruluşların uygulamalarına uyması zorunludur.
(3) Muafiyet süreleri uza lamaz. Ayrıca birinci kranın (b), (Mülga ibare:RG-22/1/2015-29244) (…) (d), (f) ve (h) bentleri kapsamındaki yabancılar, bir takvim yılı içinde muafiyet hükümlerinden sadece bir kez yararlanır. Ancak, bu haktan yararlanabilmek için yabancının daha önce aynı amaçla almış olduğu ikamet tezkeresinin bi ş tarihinden i baren üç ay geçmiş olması şar aranır. Muafiyet sürelerinden daha fazla çalışılacak olunması durumunda Bakanlıktan çalışma izni alınması zorunludur.
(4) (Ek:RG-22/1/2015-29244)(1) Birinci kranın (c) ve (ç) bentleri kapsamındaki yabancılara, Türkiye’ye giriş tarihinden i baren bir yıl içinde Türkiye’de toplam kalış süreleri üç ayı aşmamak üzere, Türkiye’ye çoklu giriş imkanı sağlanır.
(5)(1) Bu maddede sayılan yabancılar, ülkeye giriş yap kları tarihten i baren en geç otuz gün içerisinde ve her halükarda faaliyetlerine başlamadan önce geliş amaçlarını, ne kadar süre ile ve nerede kalacaklarına ilişkin bilgileri, bulundukları yerin emniyet makamlarına bildirerek ikamet tezkeresi almak zorundadırlar. Muafiyet hükümlerinden yararlanacak yabancılara ilişkin sosyal güvenlikle ilgili yükümlülüklerin yerine ge rilmesi zorunludur. Bu madde kapsamında ikamet tezkeresi düzenlenen yabancıların kimlik bilgileri ile çalışacakları işyerlerinin unvan ve Sosyal Güvenlik Kurumu işyeri sicil numaraları emniyet makamları tara ndan her ay Bakanlığa bildirilir.
Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesi
Madde 56 - Çalışma izninden muaf olan yabancılara istekleri halinde şekli ve içeriği Bakanlıkça belirlenecek "Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesi" düzenlenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Bildirim Yükümlülüğü, Denetleme Yetkisi ve Harç Alımı Bildirim Yükümlülükleri
Madde 57 - Kanunun 18 ve 19 uncu maddeleri ile Geçici 2 ve Geçici 3 üncü maddelerinde düzenlenen bildirime ilişkin yükümlülükler, Kanunun öngördüğü hallerde ve Kanunun öngördüğü süreler içerisinde, Yönetmelik ekindeki, Yabancı Personel Başvuru Formunun doldurulması sure yle yerine ge rilir.
Bu bildirimler ayrıca, Bakanlığa elektronik posta yolu ile de ile lir.
Denetleme Yetkisi
Madde 58 - (Değişik:RG-28/4/2011-27918)
Kanun kapsamına giren yabancıların ve işverenlerin Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine ge rip ge rmedikleri Bakanlık iş müfe şleri ve Sosyal Güvenlik Kurumu müfe şleri tara ndan denetlenir. Kanun gereğince yapılacak te iş, dene m ve soruşturmalar, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununda yer alan te iş, dene m ve soruşturma hükümlerine göre yapılır ve bu hükümlere göre ilgili yap rımlar uygulanır.
Genel ve özel bütçeli idarelerin te iş ve dene m elemanları ile kolluk kuvvetlerinin kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü dene m, inceleme ve kontrol sırasında yabancı çalış ran işverenler ile yabancıların Kanundan doğan yükümlülükleri yerine ge rmediklerini tespit etmeleri halinde, durum Bakanlığa bildirilir.
Birinci kraya göre yapılan dene mler ve ikinci kraya göre yapılan bildirimler üzerine Bakanlık bölge müdürünce, gönderilen tutanaklara ve dene m raporlarına göre Kanunda yer alan idari yap rımlar uygulanır.
Harç Alımı
Madde 59 - Yabancılara verilecek çalışma izin belgeleri ve süre uza mları 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (6) sayılı tarifenin (IV) nolu bölümüne göre harca tabidir.
Çalışma izin belgesi harçlarını tespit etmeye, karşılıklılık ilkesi göz önünde tutularak Dışişleri Bakanlığı yetkilidir.
DÖRDÜNCÜ KISIM Diğer Hükümler
Özel Öğre m Kurumları Kanunu Kapsamında Çalışacak Yabancıların Çalışma İzinleri
Madde 60 - Kanunun 29 uncu maddesi uyarınca; (Değişik ibare:RG-28/4/2011-27918) 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğre m Kurumları Kanunu kapsamında çalışacak yabancılar, Kanun ve Yönetmelik hükümlerine tabidir. Bu kapsamdaki yabancıların çalışma izinleri, Kanun ve Yönetmelik hükümleri uyarınca Bakanlık tara ndan verilir. Çalışma izinlerinin verilmesinde Milli Eği m Bakanlığı ile diğer ilgili mercilerin görüşleri alınır.
İlgili Mercilerin İç Mevzuat Düzenlemeleri
Madde 61 - İlgili merciler Kanun ve Yönetmeliğin uygulamasına ilişkin iç düzenlemelerini, Kanunun yürürlük tarihinden i baren en geç bir ay içinde yaparlar.
Mesleki Hizmetler Kapsamında Çalışacak Yabancıların İlgili Meslek Kuruluşlarına Üye Olmaları
Madde 62 - Mesleki hizmetler kapsamında yurt dışından yapılan başvurularda çalışma izni alan mühendis, mimar ve şehir plancılarının Türkiye’ye giriş yap kları tarihten i baren en geç bir ay içerisinde, ilgili meslek odasına üyelikleri zorunludur.
Bu durumda olan yabancıların meslek odasına üyelik yükümlülüğünün başlangıcı, yabancının Türkiye’ye giriş yap ğı tarih i bariyle başlar.
Mesleki hizmetlerle ilgili çalışma iznine bağlı ikamet izni verilmesinde, ilgili meslek odasına üyelik koşulu dikkate alınır.
GEÇİCİ MADDE 1 - ( Ek:RG-24/4/2004-25442) Mesleki hizmetler kapsamında çalışma izni uzatma talebinde bulunan yabancıların Kanunun yürürlüğe girmesinden önce diğer merciler tara ndan verilen çalışma izinleri akademik ve mesleki yeterliliğe ilişkin prosedürün tamamlanabilmesi için bir yılı geçmemek kaydıyla uza labilir.
BEŞİNCİ KISIM Son Hükümler Yürürlük
Madde 63 -Bu Yönetmelik, 6/9/2003 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 64 -Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür
____________
(1) Bu değişiklik ile 55 inci maddesinin üçüncü krasından sonra gelmek üzere dördüncü kra eklenmiş ve diğer kra buna göre teselsül e rilmiş r.
Sayfa 1
EK-1
(Değişik:RG-21/1/2010-27469)
YABANCI PERSONEL BAŞVURU FORMUİÇİNTIKLAYINIZ
EK- 2
(Değişik:RG-28/4/2011-27918) BAŞVURUYA EKLENECEK BELGELER I- İLK BAŞVURULARDA İSTENİLEN BELGELER
A- Yabancıdan İstenilen Belgeler
• Yabancı Personel Başvuru Formu (Elektronik ortamda doldurulacak form, çık sı alındıktan sonra, işveren ve yabancı tara ndan imzalanıp kağıt ortamında bir nüsha olarak Bakanlığa gönderilecek r. İşveren ve yabancının orijinal imzalarının olmadığı durumlarda taraflar arasında yapılmış iş sözleşmesi ibraz edilecek r. Formun imzasız olması ve iş sözleşmesinin de bulunmaması durumunda başvuru işleme alınmayacak r.),
• Türkiye’den yapılacak başvurular için müracaat tarihinde geçerli en az al ay süreli ikamet tezkeresi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı pasaport sure (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Mesleki hizmetler kapsamında çalışacak yabancılar ile Bakanlığın gerekli gördüğü diğer mesleklerde çalışacak yabancılardan Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı diploma veya geçici mezuniyet belgesi sure , pilot olarak is hdam olunacak yabancılar için pilot lisansı örneği (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak ayrıca kağıt ortamında da gönderilecek r.),
• Yabancı sanatkar çalış racak Belgeli Turizm İşletmeleri için, Türkçe ve yabancının dilinde düzenlenen iş sözleşmesi ve yeminli mütercim onaylı bonservis (Bu belgeler elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak ayrıca kağıt ortamında da gönderilecek r.),
• Mesleki hizmetler kapsamında çalışma izni talep eden yabancının yukarıdaki belgelere ek olarak, yurt dışında yüksek öğrenim görmesi halinde 2547 sayılı Kanunun 3 ve 7/p maddeleri uyarınca, “Yurtdışı Yüksek Öğre m Diplomaları Denklik Yönetmeliği”ne uygun olarak alacağı “Diploma veya Geçici Mezuniyet Denklik Belgesi” (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Milli Eği m Bakanlığına bağlı özel öğre m kurumlarında görev alacak yabancılar için Milli Eği m Bakanlığından alınmış yabancının yeterliliğini gösterir belge (ön izin) (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.).
B- Yabancı Personel İs hdam Edecek Kurum/Kuruluştan İstenilen Belgeler
• Çalışma izni başvuru dilekçesi (Dilekçe elektronik başvuru esnasında taranılacak, ayrıca kağıt ortamında gönderilecek r.),
• Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kâr/zarar tablosu (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Yabancı is hdam edecek özel öğre m kurumları için, Milli Eği m Bakanlığından alınmış “Kurum Açma ve Öğre me Başlama İzni” ve “Ruhsatname” (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Dernek ve vakıflar ile sağlık hizme veren kuruluşlar için, ilgili mercilerinden alınmış faaliyet durumlarını gösterir belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Belgeli turizm kuruluşları için, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınmış işletme ve ya rım belgesi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihale açılmış projeleri yapma hakkı kazanmış kuruluşların (konsorsiyumlar dahil) ilgili kurum ve kuruluştan alacakları işi yüklendiklerini tevsik eden belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Mühendislik, mimarlık, müteahhitlik ve danışmanlık hizmetleri kapsamında yabancı uzman is hdam edecek tüzel kişiliklerde, aynı meslekte Türk mühendis/mimar/şehir plancısı is hdam edildiğini ispata dair ücret bordrosu (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Yabancı personeli is hdam edecek kurum ve kuruluş adına “kullanıcı” sıfa yla elektronik başvuruyu yapma yetkisi bulunan kişinin noter onaylı vekaletnamesi veya kullanıcı sıfa ndaki kişinin başvuruyu yapan kurum ve kuruluşta çalış ğını gösterir belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.).
II- SÜRE UZATIMI BAŞVURULARINDA İSTENİLEN BELGELER A- Yabancıdan İstenilen Belgeler
• Yabancı Personel Başvuru Formu (Elektronik ortamda doldurulacak form, çık sı alındıktan sonra, işveren ve yabancı tara ndan imzalanıp kağıt ortamında bir nüsha olarak Bakanlığa gönderilecek r. İşveren ve yabancının orijinal imzalarının olmadığı durumlarda taraflar arasında yapılmış iş sözleşmesi ibraz edilecek r. Formun imzasız olması ve iş sözleşmesinin de bulunmaması durumunda başvuru işleme alınmayacak r.),
• Bakanlıkça verilmiş bulunan çalışma izin sürelerini kapsayan çalışma amaçlı ikamet tezkeresi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Önceki çalışma izin belgesi ve üst yazısı (Bu belgeler elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı pasaport sure (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Mühendis, mimar ve şehir plancısı olarak çalışacak yabancıların, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun 36 ncı maddesine is naden alması gereken geçici üyelik belgesi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Milli Eği m Bakanlığına bağlı özel öğre m kurumlarında görev yapan yabancının görevinde değişiklik olması durumunda Milli Eği m Bakanlığından alınmış yabancının yeterliliğini gösterir belge (ön izin) (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.).
B- Yabancı Personel İs hdam Edecek Kurum/Kuruluştan İstenilen Belgeler
• Çalışma izni başvuru dilekçesi (Dilekçe elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak ayrıca kağıt ortamında da gönderilecek r.),
• İşyerinin vergi borcu olmadığına dair belge (Bu bilgiye Maliye Bakanlığı kayıtlarından on-line olarak erişilecek r.),
• İşyerine ve yabancıya ilişkin sosyal güvenlik yükümlülüklerinin yerine ge rildiğini gösterir belge (Bu bilgiye Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarından Bakanlıkça on-line olarak erişilecek r.),
• Değişiklik bulunması durumunda kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Yabancı personeli is hdam edecek kurum ve kuruluş adına “kullanıcı” sıfa yla elektronik başvuruyu yapma yetkisi bulunan kişinin noter onaylı vekaletnamesi veya kullanıcı sıfa ndaki kişinin başvuruyu yapan kurum ve kuruluşta çalış ğını gösterir belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line şekilde gönderilecek r.).
III- ÇALIŞMA İZİN TÜRLERİNE GÖRE İSTENİLEN DİĞER BELGELER Süreli Çalışma İzni
• Türkiye’de çalışmak üzere gelen yabancının eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının çalışma izni talebinde bulunmaları durumunda, yabancı ile birlikte en az beş yıl süreyle kanuni ve kesin siz ikamet etmiş olduklarını kanıtlayan emniyet makamlarından alınan belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.).
Süresiz Çalışma İzni
• Yabancının en az sekiz yıl kanuni ve kesin siz ikamet etmiş olması halinde, emniyet makamlarından alınan kanıtlayıcı belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.).
veya
• Yabancının toplam al yıllık kanuni çalışmasının bulunması halinde, çalışılan işyeri unvanları ile SGK numaralarını belir r yazılı beyan (Bu beyan elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek olup, beyanın doğruluğunun teyidi Bakanlıkça yapılacak r.).
Bağımsız Çalışma İzni
• Yabancının icra etmeyi arzuladığı faaliyete yönelik bilimsel, teknik veya mesleki eği mi olduğunu ispatlayan belgeler (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Yabancının en az beş yıl kanuni ve kesin siz ikamet etmiş olması şar nın yerine ge rildiğini kanıtlayan emniyet makamlarından alınan belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecek r.),
• Bu Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinde istenilebileceği belir len belgeler.
EK-3
(Mülga:RG-22/1/2010-27469)
Sayfa 2
