ŞE/1 TIP B0LTENİ 1996/3-4
Dermatoloji ve Diğer Klinik Bilimler Arası ilişkiler
Saliha ASLAN, İlknur ALTUNAY, Adem KÖŞLÜ Dermatology and relations with other Clinic Sciences
Şişli Etfal Hastanesi Dermatoloji Kliniği
ÖZET
AMAÇ: Her yaş grııhımdan hastaya ve geniş hir hastalık repertuarına sahip oları dermatolojinin diğer klinik brarış
larltı karşılıklı ilişkilerinin hir de,~erlendirilmesi yapıldı.
En sıkı ilişkileriıı huluııulduf!.u klinik dallar sırasıyla sap- tanarak ilişkilerde iinı:e/ik kazanan konular ve nedenleri
tarrışı ldı.
MATERYAL VE METOD: Çalışma iki bölümden oluştu:
/.-0/.0/ ./993 -31./2./995 yılları arasırıda servisimizde yatan tiim hasra/arın haşka kliniklerden istenilen konsül-
rasyoıı .f<ırmlan incelenerek diikürııaııte edildi.
2- /O.Ol ./996 - 17.05.1996 tarihleri arasında diğer klinik- lerin dermatoloji klirıiğirıdeıı istedikleri konsültasyonların kayıtları iıu:e/eııdi.
BULGULAR: Toıılam 474 adet konsültasyon isteğimizin
ilk 5 sırasında Dahiliye, Giiz, KBB, Kadın-Doğum ve Psi- k(varri' nin yer aldı,~, giiriildü. İlk 3 klinik hranşıa en çok
i.ı-ıeııeıı knnsiiltasyorılarııı dermatolojik hastalıkla direk
ilişkili olmayan norıspesijik semptomları için, Kadırı-Do
f!.urıı ve Psikiyarri' deıı ise etiyolojik veya tetikleyici faktör- lerin araştırılması nedeniyle olduğu belirlendi. Dermato-
lrıjiden ise erıfazla Dahiliye, sonra Pediatri, Nöroloji, Or-
toııedi ve Kadın-Do,~ıım'uıı krmsültasyon istediği görüldü.
SONUÇ: Hastalarııı tam ve tedavisinde optimal sonuca
ulaşmak i~·in ıııı:vnıt sıkı ilişkilerin devamı ve geliştirilme
sinin jlıydalı olaw,~ı, ancak hir kısım ilişkilerin bilgi eksik-
liklerinderı kaynaklarıdı.~ı. diğer taraftarı heklenilenden az
ilişkide hulııııulcııı hranşlarla da hilgi alışverişinin artırıl
ması gerekti,~i smıııcurıa varıldı.
Anahtar Kelimeler: Dermatoloji, klirıiklerarası ilişkiler.
GİRİŞ
Dermatoloji bilim daİı, her yaş grubundan hastaya sahip olup, yaklaşık 2000 gibi oldukça fazla hastalık sayısı içermektedir. ( 1) Bundan başka özellikle dahi- li hastalıkların bir bulgu olarak deride belirti verme- sinden dolayı, ortak oldukları hastalıklar, ilişkili ol-
Yazışma Adresi:
Saliha Aslan
Şişli Etfal Hastanesi, Dermatoloji Kliniği
SUMMARY
OBJECTIVE: it was assessed tlıe re_lations hetweerı der- matology which has patierıs of every age groı.ıp a11d a wide disease reportoire aııd the other diııical hrarıclıes. lr was determined the hrarıches heirıg related most irı tıırıı. aııd w- pics which have precederıce in relatimıs aııd ı:auses of tlıat.
STUDY DESIGN: The study was plamıed as 2 part: I. it was documerıted hy irıvestigatiııg the c:mısııltatioıı
ji,rms of ali patients who had heerı irıterned iıı mır diııic
between 0/.0/ .1993-3!.12./995.
2. it was examined tlıe registritirms of cmısulrarıts required by other clinic between on /O.Ol ./996-/7.()5. /996. RESULTS: it was detemıined that interııal medicirıe.
ophthalmology, otorhinolaryrıgology, obsterrics and gyrıe•
cology arıd psychiatry irı the fırst three hraııclıes tlıe cmı
sultatirms were ahout 11onspesijıc ,ıympwms ııoı relared di- rectly with demıawlogy hut they werı· .fiır eıiologic aıui
provokingfactors irı ohstetrics arıd gyneuılogy cıııd psyclıi
atri. The hranches requirirıg consultarirm frorrı dermato- logy were interrıal medicine pediatıy, neurology, ortlıope
dics arıd obstetrics aııd gynecology.
CONCLUSION: it was crmduded that it is useful to crm•
tinue aııd develop current relatıons, hut some relatimıs are developed hecause <J{some kııowledge lackiııg. Oıı ılıe ot- her hand, connectirms with the hranches, which aren' t
erıough, should he increased to ohtaiıı optimcıl use in diag- nosis and therapy.
Key Words: Dermatology, relatioııs with c/iııiı:s.
,.
dukları konular oldukça fazladır. Ayrıca; deımatolo
jik hastalıkların bir kısmında, diğer branşları ilgilen- diren dermatolojik hastalığa özgü gelişebilecek bul- gular, yine dermatolojik faLstalığrıı tedavisi sırasında
· gelişebilecek dahili komplikasyonlar bulunmaktadır.
Dermatoloji servisinde yatan hastalarda, hastalıkla il- gisi olmayan birtakım dahili ve harici problemlerin - de dikkate alınması gerekmektedir. Bu gerçek ışığın
da; diğer klinik branşların dermatolojideki yerini ve en fazla ilişkili oldukları konulara ağırlık vererek dermatolojinin diğer branşlarla ilişkilerini araştırmak amacıyla bu çalışmayı düzenledik.
GEREÇ VE YÖNTEM
Çalışmamızın birinci kısmını, yani diğer branşların
dennatolojideki yerini ve en fazla ilişkili oldukları konuları araştırmak amacıyla servisimizin arşiv bö- lümiinde saklanan 0l/01/1993-31/12/1995 yılları arasında yatırdığımız hastaların dosyaları içinde bu- lunan Şişli Etfal Hastanesi, konsültasyon istek kağı
dı formları incelendi ve değerlendirildi.
İkinci kısımda ise, yani dermatolojinin diğer branş
larla ilişkilerini araştırmak amacıyla; kliniğimizden
istenen konsültasyonlar, 10/01/1996-17/05/1996 ta- rihleri arasında kaydedildi ve klinik branşların hangi- leri oldukları incelendi. Polikliniklerarası karşılıklı
konsültasyon istemleri çalışma kapsamına alınmadı.
SONUÇLAR
Çalışmamızın birinci kısmında; O l/01/1993- 31/12/l 995 tarihleri arasında servisimizde 504 hasta-
nın yatarak tedavi gördüğü ortaya çıktı. Bunlardan 204 hastadan konsültasyon istenmişti. Bu 204 hasta- nen 91 'i erkek, 113 'ü kadın idi, ortalama yaş 44 (4,5 ay-80 y) civarındaydı. 204 hastadan istenen konsül- tasyon sayısı 474 idi. Bu künsaltasyon kağıtlarının
incelenmesi sonucunda dermatolojik olarak en fazla
ŞEH TIP BÜLTENİ 19961.i-4
konsültasyon isteğimiz olmuştu. Toplam konsültas- yon sayısına oranı ise % 27 idi. Bunu sırayla 63 kon- sültasyon (% 13) isteğiyle göz hastalıkları, 51 kon- sültasyon (% 11) KBB, 43 konsültasyon (% 9) Ka-
dın-Doğum, 32 konsültasyon (% 7) ile psikiyatri iz- lemekteydi. Konsültasyona gerek duyduğumuz tüm klinik branşların sayıları ve yüzdeleri ise tabloda
gösterilmiştir (Tablo 1).
Dahiliyeden istediğimiz konsültasyonların biiyiik bii- lümiinii, hastanın yatmasını gerektiren dermatoloji
hastalıktan bağımsız, yattığı slire içinde gelişen dahi- li yakınmalar veya laboratuar tetkiklerinde rastlantı
sal olarak ortaya çıkan anomalilerin değerlendirilme
si oluştunnaktadır. (36 hasta, % 29). Bunu daha önce var olan, teşhisi konmuş hastalıkların
f
diabetes melli- tus, hipertansiyon, böbrek yetmezliği, geçirilmiş ka-raciğer hastalığı, peptik ulcus vb.) regülasyonu veya takibi için istenen konsültasyonlar izliyordu. Üçüncü sırada, yatmasını gerektiren dermatolojik h,lstalığının etiolojisinin ve/veya ilişkili olduğu durumların (örne-
ğin sweet sendromunda, herpes zosterde, vaski.ilitde, malignitede, eritema nodosum vb.) anıştırılması bulu- nuyordu. Dördüncü sırada istenen konsültasyonlar nedeni ise; hastalığın bir komponentini olu~turan da- hili sorunların (Örnek: pemfigusta veya psoriasiste
Branş Adı Konsültasyon Sayısı Yüzdesi
1. Dahiliye 126 %27
2. Giiz Hastalıkları 63 % 13
3. KBB 51 % il
4. Kadın-Doğum 43 %9
5. Psikiyatri 32 %7
6. Genel Cerrahi 25 %5
7. FfR 24 %5
8. B. Enfeksiyon · 18 %4
9. Çocuk hastalıkları 18 %4
10. Nöroloji 16 %3
11. Plastik Cerrahi 15 %3
12. Diş hekimliği 13 %3
13. Üroloji 11 %2
l 4. Ortopedi 10 %2
l 5. Onkoloji 7 %
16. Diet 2 %
Toplam 474
Tablo 1
S. A..\·laıı l'l' ark .. /Jamatoloji ve Di.~l•r Klinik Bilimler Art~.\'I İlişkiler
Konsültasyon Amacı
1. Hastanın yattığı siirece oluşan
nonspcsifik dahili yakınmalar
veya anormal laboratuar tetkiklerin
tleğerlendirilmesi
2. Daha önce tqhisi konmuş hastalık
n:gülasyonu ve takibi için 3. Primer deri hastalığının etioloji
ve/veya birlikte olduğu
dahili hastalıkların araştırı iması
4. Primer deri hastalığının komponentini
oluşturan dahili patolojiler 5. Tedavi komplikasyonları için 6. Terapi veya ameliyata hazırlık için 7. Rekonsültasyon
8. Boş
Toplam
Sayı Yüzde
36 % 29
28 % 22
14 % t 1
12 '¼ı 10
11 %9
8 %6
13 % 10
2 %2
124
Tablo 2: Dahiliye'den İstenen Konsültasyon Oranları metabolik bozukluklar, vaskülitde sistemik tutulum,
kollejenozlarda KVS tutulum, Raynoud fenomeni ...
vs.) değerlendirilmesi oluşturuyordu. Deri l;ıastalığı
nın tedavisinin (kc1rtikosteroid, immunosupresif)
komplikasyonlarının incelenmesi beşinci sırayı alır
ken, bunu; hastanın terapiye (kortikosteroid ve immu- nosupresif) başlamadan veya ameliyat için dahili de-
ğerlendirilmesi izliyordu (Tablo 2).
Göz kliniğinden istenen konsültasyonlarda ilk sırayı, prinıer deri hastalığından bağımsız, yattığı süre içinde oluşan veya daha önce var olan (Ör: hipertansif reti- nopati, glokom ... vs.) şikayetlerin değerlendirilmesi
Konsültasyon Amacı
1. Prinıer deri hastalığmclan bağımsız,
göz şikayetlerinin değerlendirilmesi
2. Büllii hastalıkların göz lezyonlarının değcrlcndiri lmesi
3. Primer deri hastalığınm göz tutulumunun
değerlendirilmesi
4. Behçet'in göz bulgularının değerlendirilmesi
5. Zona'nın göz bulgularının değerlendirilmesi
6. Rekonsi.iltasyonlar Toplam
oluşturuyordu. İkinci sırada; pemfigus, biillöz pcmfi- goid, eritema multiforme majör gibi mukozaları tutan büllü hastalıkların göz lezyonlarının değerlendirilme
si bulunuyordu. Bunu sırayla prinıer deri hastalığının
göz bulgularınm değerlendirilmesi (Ör: Sweet. vaskü- lit, kollejenozlar, atopik dennatit... vs.), Behçet hasta-
lığından şüphelenilen veya Behçet hastaların göz mu- ayenesi ve tedavisi, son olarak da zonanın göz bulgu-
ların değerlendirilmesi izliyordu (Tablo 3).
Üçiincii sırada konsültasyon isteğinde bulunduğu
muz~ klinik, KBB idi. Buradan en fazla, hastaların yattığı sürece oluşan· nonspesifik yakınmalar_ı veya
Sayı Yüzde
13 % 21
12 % 19
10 % 16
9 % 14
8 % 13
11 % 17
63
Tablo 3: Göz Hastalıklarından İstenen Konsültasyon Oranları
Konsültasyon Amacı
1. Nonspesifık yakınmalar veya daha önceki KBB hastalığı için
2. Vezikülobüllöz hastalıkların lezyonların değerlendirilmesi
3. Enfeksiyon ve/veya malignite odağı açısından değerlendirilmesi
4. Biyopsi isteği
5. Demıatomiyozit, a. ürtiker gibi durumlarda farenks ve larenks muayenesi
6. Rekonsültasyon Toplam
Sayı
20
IO
8 3
2 8 51
ŞEH Ti/' Bı'İLTENİ /9961./-4
Yüzde
% 39
% 20
% 16
%6
%4
% 16
Tablo 4: KBB'de İstenen Konsültasyonların Oranı daha önceden var olan hastalığının değerlendirilmesi
için konsültasyon istediğimiz ortaya çıktı. Bunu sı
rayla pemfigus, büllöz pemfıgoid, eritema multifor- me majör ve zona'nin boğaz ve kulak lezyonlarının değerlendirilmesi; vaskülit, akut ürtiker, eritem an- nüler sentrifiij gibi hastalıklarda etiloji için enfeksi- yon veya malignite odağı olabilecek KBB lezyonla-
rının ara~tırması izliyordu. Daha az bir bölümünü de biyopsi isteği, son olarakda akut ürtiker, dermatomi- yozit gibi hastalıklarda larenks ve özefagus muayene
isteği oluşturuyordu (Tablo 4).
Dördüncü sırada bulunan Kadın-Doğum kliniğinden istediğimiz konsültasyonların amacını pruritus, akut ürtiker, eritem annüler sentrifüj gibi hastalıklarda en- feksiyöz bir odak (özellikle vajinal kandidiyazis) ve sweet, vaskülit gibi hastalıklarda ise ınalignite araştı
rılması oluşturmaktaydı. İkinci sırada, hastanın has-
talığıyla ilgili olmayan nonspesifik yakınmalar için istenen konsültasyonlar bulunuyordu. Bunu sırayla;
sınear ve rckonsültasyon için, bülloz hastalıklarda
vajinal lezyonların değerlendirilmesi, son sırada ise
Konsültasyon Amacı
1. Enfeksiyon ve/veya malignite odağı açısından değerlendirilmesi
2. Noııspesifik yakınmaların değerlendirilmesi
3. Rekonsültasyon ve smear amacıyla
4. Büllöz hastalıklard,a lezyon değerlendirilmesi Toplam
servisimizde yatan gebe. hastaların rutin muayenesi için istenen konsültasyonlar izlemekteydi (Tablo 5).
Psikiyatri'den istediğimiz konsültasyonlarda ilk sıra
yı, pruritus, ürtiker dennatitis artefakta, psoriasis gi- bi dennatozlarda etioloji veya tetikleyici olabilecek . faktörlerin belirlenmesi amacıyla istenen konsültas-
yonlar alıyordu. İkinci sırada, yatış dönemi boyunca gelişen nonspesifik durumlar (uykusuzluk, karamsar-
lık ... vs.) bulunuyordu. Bunu aynı qranda; steroid
kullanımı sonucu gelişen psikiyatrik durumlar ve Behçet ha~talığında oluşabilecek nörobelıçetin de-
ğerlendirilmesi için istediğimiz konsültasyonlar izle- mekteydi (Tablo 6).
Çalışmamızın ikinci kısmını oluşturan, kliniğimiz
den diğer branşların istediği konsültasyonlarda; top- lam l02 konsültasyon isteğinde bulunulmuş, bunla-
rın 38 tanesi dahiliye kliniğinden gelmiştir. Bunların dağılımları Tablo 7'de topluca gösterilmiştir (İlk I O Klinik). En fazla konsültasyon isteğinde bulunan da- hiliye. kliniğin istediği konsültasyonların büyük ço- ğunluğunu (% 74), başta ilaç reaksiyonları olmak
Sayı Yüzde
21 % 51
IO % 23
5 % 12
3 %7
42
Tablo S: Kadın-Doğum Hastalıklarından İstenen Konsültasyonların Oranı
S. As/aıı I'<' arJ.: : D<•ımatoloji ve Di,~c•r Klinik Bilimler Artı.\·ı İlişkiler
Konsültasyon Amacı Sayı Yüzde
1. Etioloji ve/veya tetikleyici faktörler açısından Is• % 56
2. Nonsj:ıesifik yakınmalar 5 % 16
3. Steroicl psikozu açısından 3 %9
4. Nörobehçet ve nörosifiliz açısından 3 %9
5. Rekonsültasyoıı 3 %9
Toplam 32
Tablo 6: Psikiyatri'den İstenen Konsültasyonların Oranı
üzere kontak! dermatit, seboreik dermatit, fungal en- feksiyon, zona, psoriasis gibi dennatozlar oluştur
maktadır. Geri kalan bölümü (% 26), başta Reiter, skleroderma, SLE ve Felty olmak üzere, kollejenoz- lar, vaskülit, DM ve Behçet hastalığı gibi sistemik tu- tulumu ön planda olan hastalıkların deri bulguları
için İslenen konsültasyonlar bulunmaktadır.
TARTIŞMA
Bir dahili klinik bran~ olan dermatolojinin, sahip ol-
duğu spesifik dermatozlar yanında, diğer klinik bi- limlerini de ilgilendiren hastalıkların deride belirti vermesi nedeniyle, bu klinik bilimlerle olan ilişkile
rinin niteliği ve boyutu büyük önem taşımaktadır:
Dermatolojinin diğer klinik branşlar içindeki yeri ve önemini, dermatolojiden istenen konsültasyonları in- celeyerek yansıtan, bu arada bu branşların dermato- lojik bilgisini de vurgulayan az sayıda çalışma mev- cuttur. Fakat diğer klinik branşların dermatoloji için- deki yerini, yine konsültasyonları incelemek yoluyla
yansıtan çalışmaya, literatürde rastlamadık. Çalışma-
Branş Adı
1. Dahiliye
2. Çocuk Hastalıkları
3. Nöroloji 4. Ortopedi 5. Kadın-Doğum
6. Cerrahi 7. Plastik Cerrahi 8. B. Enfeksiyon
9. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
ıo. Nöroşirurji
Toplam
mızın ağırlığını bu konuya vererek, ilişkileri çift yön- lü araştırmaya çalıştık.
Çalışmamızın sonunda en fazla konsültasyon isteği
mizin dahiliye olduğu, bunların büyük_ bölümünün primer dermatolojik hastalıktan bağımsız geliştiği gözlenmiştir. Acil dahiliyeyi ilgilendiren durumlar
dışında bu konsültasyonların yeri ve önemi tartışı la- bilir. Bunun yanında dermatoloji ve iç hastalıkları
kliniklerinin daha spesifik olarak, ortaklaşa çalıştık
ları konular ortaya çıkmıştır. Bunlar primer deri has-
talığının etiolojisi ve/veya asosiye oldukları dahili
hastalıklar, tedavi komplikasyonları ve dermatolojik
hastalıktan kaynaklanan dahili patolojilerdir. Pratik olarak önemli bir noktada, hastada var olan veya te- davi komplikasyonu olarak gelişebilecek hipertansi- yon, DM gibi deriyi etkileyen patolojilerin regülas- yonu ve tedavisi için sıkça konsültasyon istediğimiz
dir. Göreceli olarak tedavisi basit görünen HT, DM gibi hastalıklarda, dermatoloji asistanlarının üç aylık
dahiliye rotasyonu boyunca özelli_kle bu konularda
eğitimi, büyük kolaylık sağlıyacaktır.
Konsültasyon Sayısı
38 9 9 8 7 7 6 5 3 3 95
Yüzde
% 37
%9
%9
%8
%7
%7
%6
%5
%3
%3
Tablo 7: İlk On Klinik
Konsültasyon isteklerimizin çoğunluğunu oluşturan,
göz hastalıkları. KBB ve Kadın-Doğum kliniklerin- den olu~an cerrahi grupta istek neüenirnizin büyük bölümünü. deri ve mukozayı tutan büllü hastalıkların
gözle göremediğimiz lezyonlarının değerlendirilmesi
ve tedavisi olu~tuıımıktadır. Farklı olarak göz hasta-
lıkları kliniğinden daha spesifik ilişki kurduğumuz hastalıklar vardır. Bunların başında Behçet hastalığı,
sweet sendromu, fakomatozlar ve kollegen hastalıkla
rının göz bulguları gelmektedir. Bunun dışında, iç
hastalıklarında olduğu gibi, KBB ve Kadın-Doğum
kliniklerinden. etioloji oluşturabilecek enfeksiyöz ve- ya malign bir odağın araştırılması önemli bir konsül- tasyon nedenimizdir. Psikiyatri 'den istediğimiz kon- sültasyonlar öteden beri var olan dermatolojik durum- laİin psikolojik kompanentini ortaya çıkarmaktadır.
İlginç bir gözlemimiz, konsültasyon istediğimiz has- talarda çoğunlukla psikiyatrik bozukluklara rastlan-
ması ve tedaviye gerek duyulmasıdır. Bu sonuç der-
matologların psikiyatrik durumlar hakkında daha faz- la bilgi sahibi olmasını gerektirecek düzeydedir.
Buraya kadar, en fazla konsültasyon istediğimiz ilk 5
kliniği tartıştık. Bunun dışında, özellikle FTR kliniği
ile spesifik ortak hastalıklarımız için ilişki kurulmuş
tur. Bunlar, psöriatik artropati, Bahçet ha~talığı ve diğer scronegatif artrillerdir.· İlginç bir gözlem der- matoloji asistanlarının üç ay rotasyon yaptıkları en- fiksiyon hastalıklarının konsültasyon istek sırasında
gerilerde kalmasıdır. Bu durum, enfeksiyon kliniği
ile daha çok döküntülü hastalıklarda ilişki kurmamız, bunların daha çok çocukluk çağında ortaya çıktığı, çalışmamızın temelini oluşturan yatan hastal!ir ara-
sında ise çocuk hasta sayısının çok az olmasından
kaynaklanabilir. Poliklinikler arası istediğimiz kon- sültasyonlar dahil edilirse bu sayı artabilir. Yine ay-
nı şeki ide yatan çocuk hastalarımızın az olması nede- niyle denmıtoloji ile pediatri'nin ilişkilerini bu çalış
mada yansıtamadık.
Çalışmamızın ikinci kısmında, dermatolojiden iste- nen konsültasyonlar listesinde en fazla konsültasyon
isteğinde bulunduğumuz, iç hastalıklarının, birinci
sırada olduğu çıkmıştır. Bu sonuç, iki klinik branşın
birbiriyle olan ilişkilerinin önemini ve gereğini göz- ler ününe sermektedir. Palalı ve arkadaşlarının ben- zer çalışmalarında 1267 konsültasyonluk serisinde, en fazla konsültasyon isteyen kliniklerin iç hastalık
ları olduğu ortaya çıkmış, bizim çalışmamızın sonu- cu ile uyumlu bulunmuştu (2). Yazar ve arkadaşları
nın çalışmasında ise, birinci sırayı pediatri almıştır
(3). Fakat bu çalışmada, materyalin büyük bölümünü poliklinikkr arası konsültasyonlar oluşturmuştur, so-
ŞEH TIP BÜLTf:."Nİ /99fıl3-~
nucun farklı olması buna bağl~ı1111ştır. Falanga ve
arkadaşlarının yaptıkları çalışmada ise en fazla kon- sültasyon isteği pediatri'den.gelıııiştir (4). Bizim ça-
lışmamız geçen yıl kliniğimizde yapılan çalışma ile de uyumludur (5).
Konsültasyon amacının içeriğinde. iç hastalıklarının
en fazla yattığı primer hastalıktan bağımsız gelişen
dermatozlar için başvurduğu ortaya çıkmaktadır.
Bunların başında ise ilaç reaksiyonları gelmektedir.
Bu sonuç Falanga ve arkadaşlarının yaptıkhırı çalış
ma ile uyumludur.
Son olarak ortaya çıkan bir nokta, Deri ve Zührevi
hastalıklar olarakta bilinen branşıınızııı. zührevi yanı
cinsel yolla bulaşan hastalıklar kapsamına giren pa- tolojilerin üroloji ve enfeksiyon hastalıklarını da ilgi- lendirmesine rağmen, çalışmamızın her iki bölümün- de de, bu kliniklerle olan karşılıklı ilişkimizin zayıf olduğudur.
Her ne kadar polikliniklerarası konsültasyon istemle- ri dikkate alındığında ilişkili olduğumuz branşların sıralanmasında değişme ihtimali olsa da, biz burada ekip çalışmasını geriktiren, tanı ve tedavide son ka-
rarların geliştirildiği servis çalışmalarını esas aldık.
Sonuç olarak bir dahili branş olan dermatoloji; spesi- fik veya nonspesifık düzeyde yine iç hastalıkları ile en fazla ilişki kurmaktadır. Bunun yanında göz has-
talıklarıyla da ilişkili olduğu durumlar sözkonusudur. Bu klinikler ile mevcut olan ilişkinin devamı ve ge-
liştirilmesi, ortaklaşa izlediğimiz hastalıklardu en uy- gun tanı ve tedaviyi sağlayacaktır. Bunun yanında
beklenenden daha az ilişkili olduğumuz kliniklerle
ilişkilerin geliştirilmesi gerekecektir.
KAYNAKLAR
Lynch P. J.: Dennatology. Williams&Wilkins Baltimore, 1994, s. 90.
2 Palalı Z., Özcaıı M., Beşer S.: Deııııatoloji kli-
niğinden istenen konsültasyonlar üzerine XI.
Ulusal Kongresi. Samsun, 1986, 357-359.
3 Yazar Ş., Özdemir A., Yılmaz E.: Deri hastalık
larının başka branşlar içindeki spektruıııu. XII.
Ulusal Dermatoloji Kongresi. İstanbul. 1987.
549-553.
4 Falanga V., Schachncr LA, Rae V: Dcrmatolo- gic consultations in tlıe Hospital setting. Arclı
Dermatol, 1994: 130: 1022-1025.
5 Yerebakan Ö., Altunay 1., Köşlü A.: Dermatolo - ji kliniğinden istenen konsültasyonların değer
lendirilmesi. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 1995, 29; 47-49.