FABAD Farın. Bil Der.
8, 8 - 18, 1983
F ABAD J. Pharm. Sc~.
8, 8 -18, 1983
Karsinojenik Etkinin Kısa Süreli
Testler ile Saptanması ve Ames Test
Ali Esat KARAKAYA (*l Asuman KARAKA YA (**)
özet : Bugün onbinlerce kimyasal bileşik çeşitli amaçlar - ıçın kullanılmakta ve her geçen yıl bu sayı artmaktadır. Bu kadar çok sa-
yıda kimyasal bileşiğin karsinojenik etki yönünden taranması ancak
kısa süreli karsinojenesite testleri ile mümkündür. Bu makalede kısa
süreli karsinojenesite testleri içerisinde en güvenilir sonuç vereni ve en yaygın kullanılanı olan, Salmonella/memeli mikrozomu mutaje- nesite testi (Ames test) tanıtılmıştır. Ayrıca Ames test ile uzun süreli karsinojenesite testleri arasındaki uyum ve farkların nedenleri ince-
lenmiş, Ames testin uygulama alanları özetlenmiştir.
DETERMİNATİON OF THE CARCİNOGENİC ACTİVİTY BY SHORT TERM TESTS AND THE AMES TEST
Summary : Curre·ntıy tens of thousands of chemicals are used for various purposes and their numbers are constantly increasing.
The screening of such a large number of chemicals for carcinogenic activity is only possible by short - term tests. In this article, the Sal-. monella/mammalian - microsome mutagenecity test {Ames test), the most reliable and widely used one among-short -term · carcinogenecity tests, has been revl.ewed. The reasons for similarities and differences between the resuıts of· the Ames test and long - term carcinogenecity tests are alsa discussed-and the applications of the former have been summarized.
- GİRİŞ
Endüstri, tarım, tıp ve evlerde
çeşitli amaçlar için kullanılan kim-
yasal bileşiklerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu· artış özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında baş
{*) G.ü., Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı,
Etiler -Ankara.
(**) A.Ü., Eczacılık Fakultesi, Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı, Tandoğan - Ankara.
8
döndürücü bir hıza erişmiştir.
Bugün çeşitli amaçlar için kul-
lanılan kimyasal bileşik sayısının
63.000 kadar olduğu tahmin ediİ-· mektedir. Bu sayının yaklaşık 4000 ini ilaç aktif maddeleri, 2000'ini ilaç.
yardımcı maddeleri, 1500 ünü pesti- sit aktif maddeleri, 2500 kadarını . ise, besin katkı maddeleri oluştur
maktadır (1). Çeşitli etkileşmeler
ile çevrede kirlilik olarak oluşan
kimyasal bileşiklerin varlığıda dü-
şünüldüğünde, temasta bulunabile-
ceğimiz kimyasa1 bileşik sayısı da- ha da artmaktadır. Diğer yandan, Chemical Abstracts'da her yıl 200.000 civarında yeni kimyasal bi-
leşik sentezi bildirilmekte ve bun- lar içinden de en az 1000 kadarı
yeteri miktarlarda üretilerek çeşi~
li alanlarda kullanım şansı ara-
maktadırlar (2, 3). Kısaca özetle- mek gerekirse, çağımız insanı çev- resi kimyasal bileşikler ile sarıl
mış olarak yaşamaktadır. Önümüz- deki yıllarda insan çevresini saran bu kimyasal kuşağın daha da da -
ralacağı kolaylıkla ileri sürülebilir.
Modern yaşamın vazgeçilmez· unsu- ru olan kimyasal bileşikler ile bu
yoğun temas önemli sorunları da beraberinde getirmektedir. Kanse- rin epidemiyolojisi üzerinde çalışan
araştırıcılar kanserin %80 hatta daha fazla oranda . nedeninin kim- yasal bileşikler olduğunu ileri sür- mektedirler ve bu görüşü destekle- yen -çok sayıda epidemiyolojik veri mevcuttur { 4 - 7). Bu noktada kar-
şımıza, temas ettiğimiz kimyasal
bileşikler içerisinde hangileri karsi- nojenik etkilidir sorusu çıkmakta-
dır. Çok halkalı aromatik hidrokar- bonlar ve N -nitrozo bileşiklerinde olduğu gibi sınırlı yapı - aktivite
ilişkisinden söz edilebilirse de bu- nun bir kimyasal bileşiğin karsino- · jenik etkili olup olrrtadığina karar vermede pratik bir önemi yoktur.
Bu _konuda tek seçenek karsinoje-- nesite testidir. Karsinojenesite t_es- ti, deney hayvanlarının; . özellikle fare, sıçan, hamster gibi kemirici-.
!erin yaşam sürelerinin önemli bir bölümünü kapsayacak bir şekilde denenecek kimyasal bileşiğe maruz
bırakılması ile yapılır. Bir kontrol grubu ile birlikte yürütülen deney sonucunda deney grubunda tümör
oluşumu gözlenir (8).
Karsinojenik ·etkinin iki önem- li· özelliği, karsinojenesite testıeri
niiı uzun süreli yapılmasını zorun- lu kılar. Bu föelllkl::rden ilki, kar- sinojenik cevabın gecikmi~ bir ce- vap· oluşudur. Diğer bir deyişle,
kimyasal karsinojenin uygulanma-
sından sonra latent dönem denilen ve canlının toplam yaşam süresi- nin önemli bir bölümünü kapsa- yan bir sürenin geçmesi gerekir:
İkinci özellik ise, bazı durumlarda birkaç büyük doz yerine, sürekli uygulanan küçük dozların daha et- ken oluşudur (9). Test süresinin u~
zun olması, deney gruplarında Çok
sayıda hayvan kullanılması, türler
arasındaki biyotransfornıasyon. fark
lılıklarından · kaynaklanan -hatalar- dan kaçınmak için birden fazla tür
kullanılması gibi koşullar · ve pa"
tolojik inceleme zorlukları n·edeni ile ·karsinojenesite testleri maliyet- leri yüksek ·olan testlerdir. Bir
tek kimyasal bileşiğin karsinojene- site testi için gerekli harcamanın 500.000 Amerikan Doları'na ulaştı
ğı hesaplanmaktadır {10). Böyle bir karsinojenesite testi yapılabilmesi
için gerekli süre ise ı
-
3 yıldır.Pahalı ve uzun süreli olmala-
rının yanısıra bu testler için ye- terli olanaklara sahip laboratuvar-
ların sayısının sınırlı olması nede- ni ile her yıl ancak 150 kadar kim- yasal bileşiğin karsinojenesite testi
yapılabilmektedir (5). Çeşitli a- maçlar için kullanılan ancak büyük bölümü karsinojenesite testlerin- den geçmemiş olan onbin1erce kim- yasal bileşik ve bunlara her yıl ek- lenen yenileri dikkate alındığında, yılda gerçekleştirilebilen 150 karsi- nojenesite testinin gerek:;inimi kar-
şılamaktan uzak olduğu kolayca
anlaşılabilir. Kapasite ve gereksi- nim arasındaki bu dengesizlik, a-
raştırmaları kısa süreli karsinoje- nes!te testleri üzerinde yoğunlaştır
mıştır.
Kanser oluşumunda somatik mutasyon teorisinin önem kazan-
ması, karsinojenesite testlerinde mikroorganizmalar veya memeli hücresi kültürü kullanılması ile de geçerli sonuçlara ulaşılabileceği görüşünü kuvvetlendirmiştir. Geno- toksik özellikli kimyasal karsino- Jen ile tümör oluşumu, DNA ile kimyasal karsinojenin etkileşmesi
sonucu DNA'da meydana gelen de-
ğişim ile başlamaktadır. Bu deği
şim, yanlış baz çiftleşmesi ve ha-
talı replikasyon ile devam eden ve sonuçta tümör oluşumuna kadar u- zanan bir yolun ilk adımıdır (11).
10
İlk basamak DNA'daki değişim ol-
duğuna göre hücrede bu değişimin
saptanabilmesi deney hayvanında
tümör oluşumunun gözlenmesi ka- dar değer taşıyabilir. Bu yaklaşım,
karsinojenesite testlerinde mikroor- ganizmalardan ve memeli hücresi kültürlerinden faydalanılması so- nucunu getirmiştir.
Kimyasal karsinojen olarak ka·
bul edilen bileşiklerin tümü geno- toksik özellikli değildir. Diğer bir
deyişle DNA ile etkileşme ve onu
değiştirme yeteneği olmayan an- cak, başka mekanizmalar ile karsi- nojenik etki gösteren kimyasal bi-
leşikler de mevcuttur. Epigenetik tip kimyasal karsinojenler olarak
adlandırılan bu bileşiklere asbest gibi katı hal karsinojenleri, dietil- stilbesterol, estradiol gibi hormonlar ile azotiyopirin gibi immünosüpres- sörler örnek olarak verilebilir (9).
Doğal olarak, mikroorganizmalar ve memeli hücresi kültürleri ile ya-
pılan kısa süreli karsinojenesite testlerinin epigenetik tip kimyasal karsinojenler için bir değeri yOK- tur. Ancak bir değerlendirme ya- parken epigenetik tip kimyasal kar- sinojenlerin sayısının genotoksik tip kimyasal karsinojenlere kıyasla
çok daha az olduğu göz önünde tu-
tulmalıdır.
Kısa süreli karsinojenesite test- leri arasında en güvenilir sonuç vereni ve dolayısıyla en yaygın kul-
lanılanı Salmonella/memeli mik·
rozomu mutajenesite testidir ( 12). Bu yöntem, Ames test olarak ku- rucusunun adı ile de anılmakta
dır.
AMES TEST
1975 yılında Ames ve ark. (13)
tarafından yayınlanan bu yöntem, bakteri mutasyonu sonucu oluşan
mutant kolonilerin saptanmasın~
dayanmaktadır. Testte Salmonella typhimurium'dan elde edilen mu- tant suçlar kullanılmıştır. Bu mu- tant suşlar üreyebilmek için besi yerinde histidine gereksinim duy-
maktadırlar. Ancak ortamda biı•
mutajen varlığında bu suçlar mu- tasyona uğramakta ve besi yerinde histidin olmasa bile üreyebilmek- tedirler. Bu mekanizma ile Ames test, mutajenik aktiviteyi öl.çer gö- rünmekte ise de, mutajenik etki ile karsinojenik etki arasındaki kore- lasyon Ames testin bir karsinojene- site testi olarak da kullanılmasına
olanak sağlar. Yapılan çalışmalar
bilinen kimyasal karslnojenlerin
%90'ının Ames testte mutajenik aktivite gösterdiğini belirlemiştir
(14 - 16). Diğer bir deyişle karsi- nojenik aktivitesi olan bir bileşi
ğin Ames testte pozitif sonuç ver- meme olasılığı yaklaşık %10'dur.
Ames testte bir kimyasal bile-
şiğin mutajenik, dolayısıyla karsi- nojenik etki yönünden taranma-
sında TA 1535, TA 100, TA 1537, TA 1538, TA 98 suş numaraları ile bilinen suşların ayrı ayrı kullanıl
ması önerilmektedir (17). Bu suş
lardan TA 1535 ve TA 100 baz - çif·
ti değişimi, TA 1537, TA 1538 ve TA 98 ise kalıp kayması tipi mutasyon için duyarlıdırlar.
Kimyasal karsinojenlerin büyük bölümü prokarsinojen özelliktedir.
Diğer bir deyişle karsinojenik et~
kiden kendileri değil metabolitleri sorumludur (9). O halde geçerli bir sonuca ulaşılabilmesi için test suşu
ile yalnızca kimyasal bileşiğin de-
ğil, metabolitlerinin de temasa gel•
mesi sağlanmalıdır. Ames testte bu sorun testin yapıldığı besi yeri içe- ren petri kutusuna test suşu ile bir- likte karaciğer mikrozomal enzim- leri ilave edilerek çözülmüştür.
Aroclor 1254, fenobarbital veya 3- metilkolantren ile enzim indüksi- yonuna uğratılan sıçandan elde e- dilen karaciğer homojenatının 9000 g fraksiyonu (S -9), üreme ortamı
na ilave edilmekte, bu yolla karsi- nojenin metabolize olması sağ
lanmaktadır (131.
Daha önce de değinildiği gibi, kemiriciler ile yapılan uzun süreli karsinojenesite testlerinde karsino·
jenik etkileri saptanan bileşiklerin
%90'ının Ames testte de pozitif so- nuç verdiği gösterilmiştir (14 -16).
Sayıları az da olsa, Ames testte po- zitif sonuç vermelerine karşın, uzun süreli testlerde karsinojenik etkileri saptanamayan kimyasal bileşikler
de mevcuttur (14, 18, '19).
Test sonuçları arasındaki bu
farklılıkların nedenleri iki temel grupta incelenebilir.
1. Uzun süreli karsinojenesi- te testinde pozitif, Ames testte ne~
gatif sonuç :
Daha önce de belirtildiği gibi epigenetik tip kimyasal karsinojen- ler, mutasyon temelli karsinojene- site testlerinde pozitif sonuç ver- mezler. Dietilstilbesterol bu gruba.
örnektir (20, 21).
Biyotransformasyon yönünden.
in vivo koşullar ile Ames test _ko-
şullarının birbirlerine · tümüyle uy-
maması farklı sonuçların bir. diğer
nedenini oluşturmaktadır. 0Sikasin, ..
Cycas revoluta'nın tohumlarında
bulunan bir glikozittir ve aglikonıı . metilazoksimetanol karsinojenik ·et- ki gösterir. In vivo ·'koşullarda sika- sin ))arsak mikroflorası. bakterileri
tarafından .salgılanan
S
glukozidaz·enzimi tarafından· parçalanır ve : metilazoksimetanol Qluşur. SıÇ,anda yapılan karsinojenesite testinde. sikasinin · karsinojenik etkisi göste-
rilmiştir (22). Ancak Ames testte
kullanılan .. karaciğer homojenatın
da
S
glukozidaz aktivitesi yoktur ve metilaz9ksimetanol oluşamaz.Bu nedenle Ames testte s~asin ne- gatif sonuç verir (18).
2. Uzun süreli karsinojenesite testinde negatif, Ames testte pozi- tif sonuç:
In vivo koşullarda var olan tü- möre yönelik immün mekanizma bu tip farklı sonuçların başlıca neden·
!erindendir. Bir diğer neden ise, bi- yotransformasyon yönünden fark-
lılıklardır. örneğin Diklorvos, Ame'>
testte pozitif sonuç verir. Ancak in vivo koşullarda çok çabuk hidroliz
olduğu için DNA'da herhangi bir
değişim oluşturamaz (23).
Aynı kimyasal bileşiğin bu iki tip testte verdiği sonuçların karşı
laştırılmasında uzun süreli karsi- nojenesite testi sonu·cunun değiş
mez doğru olarak kabul edilmesi de
bazı hatalı değerlendirmelere . yol açabilmektedir. Diğer bir deyişle;
uzun süreli karsinojenesite testle-
12
rinde, deneme koşullarındaki bazı aksaklıklara bağlı olarak karsinoje- nik etkileri saptanamayan kimya- sal karsinojenlerde bulunabilir;' Fu-· rilfuramid «AF -'2» antibakteriyel . etkili besin katkı maddesi, etilen diklorür. ve etilen dibromür fumi-·
gant ve benzin katkı mad~esi, '
[tr~s (2, 3 - dibromopropil} fosfat].
«tris .- BP» sentetik tekstil ürünle- rinde kolay. alev almayı önleyici o·
larak uzun yıllar kullanılmışlardır.,;;:
'!
Bu dört bileşik de önceleri yapılanı:· · uzun. süreli ka~sinojenesit~ . . testıe-. :ıil .ı. · rinde negatif sonuç vermişler ve ·,:
ku_llanıma sunulmuşlardır. Ancak Ames test ve diğer kısa süreli kar- sinojenesite testlerinde pozitif so- nuç v~rmeleri üzerine uzun sürel~ı,,
karsinojenesite testleri tekrarlan-·;·
mışt.ır. Tekrarlanan testlerde kar- sinojenik aktiviteleri saptanan bu
bileşiklerin kullanımları da yasak-
lanmıştır (5, 24, 25l.
· Ames test, yayınlanmasından
günümüze kadar geçen kısa süre içinde aşağıda özetlenen geniş bir
kullanım alanı bulmuştur : 1. Farmasötik endüstride ilaç
geliştirme ~alışmalarında, daha sentez basamağında ilaç adayının mutajenik ve karsinojenik etkisi o·
lup olma.dığı araştırılabilmektedir.
Bu da sonraki basamaklarda yapıl
ması muhtemel, gereksiz harcama- lardan tasarruf sağlamaktadır. Ben- zer uygulama ve yarar ilaç dışın
daki kimyasal bileşiklerin gelişti
rilmesi çalışmalarında da söz ko- nusudur (5).
2. Ames testin kolay uygula- nabilir ve çabuk sonuç veren bi;:
yöntem olması, çeşitli amaçlar için
kullanılan çok sayıda kimyasa1 bi-
leşik ve karışımın mutajenik akti- vite yönünden taranmasına olana]{
sağlamıştır. Besin katkı maddeled (26 -28), besinlerin ve amino asit"
lerin piroliz ürünleri (29 - 32), mu - tajen içerme olasılıği olan besin maddeleri (33 -36), tütün dumanı kondensatları (37 -39), mutajen veya promutajene maruz kalmış de- neklerin idrar ve feçes ekstraktları
(40 -44), saç boyaları (4Sl, ilaçlar (46), pestisitler (47 - SO) ve endüst- ride çeşitli amaçlar için kullanılan
kimyasal bileşikler (Sl, S'2)
ile
ya-pılan çalışmalar bu tip tarama ça-
lişmalarına örnektir.
3. Nanogram düzeyinde du-
yarlı olması nedeni ile Ames test çevre kirliliği araştırmalarında sık
ça kullanılmaktadır. Hava (S3 -60) ve su (61) gibi ·çevre örneklerinden elde edilen kondensat ve ekstrakt-
ların mutajenik aktivitesi Am'.:!s test ile saptanabilmektedir.
4. Promutajenlerin· metaboliz- ma çalışmalarında aktif metabolit- lerin saptanmasında (40, 62, 63) ve amin - nitrit etkileşmesiyle oluşan
N -nitrozo bileşiklerinin oluşmJ.
koşulları ile, mutajenik etkileri- nin araştırılmasında da (64 - 70) A- mes testten yararlanılmaktadır.
Son yıllarda Ames testin ana- litik yöntemler ile kombine
e<Iil-
mesi karışımların mutajenik etki yönünden incelenmesinde kolaylıl;:
sağlamıştır. Karışım önce ince ta- baka kromatografisinde ayırım iş
lemine tabi tutulmakta daha son- ra da lekeler kazınarak Ames tes-
te uygulanmaktadır. ·Bu şekilde ka-
rışımın içindeki kimyasal bileşik
lerden hangisinin mutajenik etkili
olduğu saptanabilmektedir ( 40). Bu konudaki son gelişme ise, Ames testin doğrudan ince tabaka kr0- matografisi plağında uygulanışıdır
(71).
(GeMş Tarihi : 3.12.1982)
KAYNAKLAR
1. Maugh, T.H., «Chemicals : How Many Are There?», Science, 199, 162, 1979.
2. Goulding, R., «Chemical Haz- ards in the Home», Br. Med.
Bull., 31, 191 - 19S, 197S.
3. Arcos, J.C., «Cancer : Chemi- cal Factors in the Environ- ment», International Labora- tory, 8, 2S -38, 1978.
4. Weisburger, J.H., «Environ- mental Cancer: On the Cauı,
es of Main Human Cancers», Texas Reports on Biol. Med.-,
. 37, 1 -18, 1978.
s. Ames, B.N., «Identifying Envi- . ronmental Chemicals Causing
Mutations and Cancer», Sci- ence, 204, S87 - S93, 1979.
6. Boyland, E., «The History and
· Future of Chemical Carcino-
genesis», Br. Med. Bull., 36,
s-
10, 1980.1. Higginson, J., «Environınental
Carcinogenesis», Arch. Gesch- wulstforsch., so, 498 -SOS, 1980.
8: World Health Organiza:tion,
«Environınenfal Health Crite- ria 6. Principles and Methods for Evaluating the Toxicity of
Chemicals»,
s.
237 • 244.Geneva. 1978.
9. Weisburger, J.H., Williams, G.
M., «Chemical Carcinogens1>,
Douıı, J., Klaassen, C.D., Am dur, M.O., (Eds.), Casarett and Doull's Toxicology. The Basic Science of Poison, 2 nd Editi- on, New York, Macmillan Pub- lishing co., Inc., S. 84 - 138, '1980.
ıo. Clayson, D.B., «Comparison Between In Vitro and In Vivo Tests for Carclnogeni'city», Mu·
tation Res. 75, 205 - 213. 1980.
ıı. Trosko, J.E., Chu, E.H.Y., «The Role of DNA Repair and So- matic Mutation in Carcinoge- nesis», Adv. Cancer Res., 21, 391 -425, 1975.
12. De La Iglesia, F.A., Lake, R.S., Fitzgerald, J.E., «Short - Term Tests for Mutagenesis and Car- cinogenesis in Drug Toxico·
Iogy : How to Test and When to Test Is the Question», Drug
Metaboı. ıtev., 11, 103 • 146, 1980.
13. Ames, B.N., McCann, J., Ya- masaki, E., «Methods for De- tecting Carcinogens and Mu- tagens with the Salmonella/
Mammalian - Microsome Mu- tagenecity Test», Mutation Res., 31, 347 -364, 1975.
14. McCann, J., Choi, E., Yamasa- ki, E., Ames, B.N., «Detection of Carcinogens as Mutagens in Salmonella/Mkrosome Test.
Assay of 300 Chemicals», Proc.
Natı. Acad. Sci. USA., 72, 5135 • 5139, 1975.
ıs. Purchase, I.F.H., Longstaff, E., Ashby, J., Styles, J.A., Ander- son, D., Lefevre, P.A., West- wood, F.R., «An Evaluation of Six Short • Term Tests for De- tecting Organic Chemical Car- cinogens and Recommendations
for their Use», Nature (London), 264, 624 - 627, 1976.
16. Purchase, I.F.H., Longstaff, E., Ashby, J., Styles, J.A., Ander- son, D., Lefevre, P.A., West- wood, F.R., «An Evaluation of Six Short - Term Tests for Detecting Organic Chemical Carcinogens», Br. J. Cancer, 37, 873 -959, 1978.
17. De Serres, F . .J., Shelby, M.D.,
«The Salmonella Mutagenicity Assay : Recommendations», Sci·
ence, 203, 563 -565, 1979.
18. McCann, J., Ames, B.N., «De- tection of Carcinogens as Mu- tagens in Salmonella/Microso- me Test : Assay of 300 Chemi- cals : Discussiom>, Proc. Natı. Acad. Sci. USA., 73, 950 -954, 1976.
19. Rinkus, S.J., Legator, M.S.,
«Chemical Characterization of 465 Known or Suspected Car- cinogens in the Salmonella typhimurium System», Cancer Res., 39, 3289 -3318, 1979.
20. Glatt, H.R., Metzler, M., Oesch, F., «Diethylstilbestrol and 11 Derivatives A Mutagenicity Study with Salmonella typhi- murium», Mutation Res., 67, 113 - 121, 1979.
21. Lang, R., Redmann, U., «Non Mutagenicity of Some Sex Hor·
mones in the Ames Salmonel-
la/Microsome Mutagenicity
Test», Mutation Res., 67, 361 - 365, 1979.
22. Hirono, ı., Laqueur, G., Spatz, M., «Tumor Induction in Fisc- her and Osborne - Mendel R'ats by a Single Administration of
C;ı1casin», J. Natı. Cancer Inst, 40, 1003 - 1010, 1968.
23. Purchase, I.F.H., «Procedures for Screening Chemicals for Cycasin», J. Natl. Caıncer Inst, Med., 37, 1 -10, 1980.
24. McCann, J., Ames, B.N., «A Simple Method for Detecting Environmental Carcinogens as Mutagens», Ann. N. Y. Acad.
Sci., 271, 5 -13, 1976.
25. Sugimura, T., «Mutagens, Car- cinogens and Tumor Promoters in Our Daily Food», Cancer, 49, 1970 -1984, 1982.
26. Yahagi, T., Matsushima, T., Nagao, M., Seino, Y., Sugimu- ra, T., Bryan, G.T., «Mutage- nicity of Nitrofuran Deriv::ı
tives on a Bacteriaı Tester SL- rain with an R Factor Plasmidı},
Mutation Res., 40, 9 -14, 1976.
27. Brown, J.P., Roehm, G.W., Brown, RJ., «Mutagenicity Test-
ing of Certified Food Colors and Related Azo, Xanthene and Triphenylmethane Dyes with the Salmonella Microsome System», Mutation Res., 56, 249 -271, 1978.
28. Ben - Gurion, R., \<Mutagenic and Colicine - Inducing Acti-
vity of Two Antioxidants :
Pyrogalloı and Purpurogallim>,
Mutation Res., 68, 201 - 205, 1979.
29. Matsumoto, T., Yoshida, D., Mizusaki, S., Okamoto, H., «Mu- tagenic Activity of Amino Acid
Pyrolyzates in Salmonella · ty-
phim:ırium TA 98», Mutation Res., 48, 279 - 286, 1977.
30. Nagao, M., Honda, M., Seino, Y., Yahagi, T., Kawachi, T., Sugimura, T., «Mutagenicities of Protein Pyrolyzates», Cancer Lett., 2, 335 - 340, 1977.
31. Commoner, B., Vithayathil, A.J., Dolora, p., Nair, S., Mad- yastha, p., Cura, G.C., «Forma- tion of Mutagens in Beef and
Beef Extract During Cooking>, Selence, 201, 913 -916, 1978.
32. Matsıımoto, T., Yoshida, D.,
Mizıısaki, S., Okamoto, H.,
«Mııtagenicities of the Pyro1y- zates of Peptides and Prote- ins», Mutation Res., 56, 281 - 288, 1978.
33. Seino, Y., Nagao, M., Yahagi, T., Sugimura, T., Yasuda, T., Nishimura, S., «Identification of a Mutagenic Substance in a Spice, Sumac, as Quercetin», Mutation Res., 58, 225 -229, 1978.
34. Lee, J.S.K., Fong, L.Y.Y., «Mu- tagenicity of Chinese Alcohol- ic Sprits», Fd Cosmet. Toxi- col., 17, 575 - 578, 1979.
35. Nagao, M., Takahashi, Y., Ya- manaka, H., Sugimura, T., «Mu- tagens in Coffee and Tea», Mu, tation Res., 68, 101 · 106, 1979.
36. Takahashi, Y., Nagao, M., Fuji.
no, T., Yamaizuma,
z. , ·
Sugi-tnura, 1'., «Mutagens in Japa- ne:;e Pickle Identified as Fla- vonoids», Mutation Res., 68, 117 . 123, 1979.
37. Mizusaki, S., Takashima, T., Tomaru, K., «Factors Affecting Mutagenic Activity of Ciga- rette Smoke Condensate in Sal- monella typhimurium TA 15:.lfl», Mutation Res., 48, 29 · 36, 1977.
38. Sata, S., Seino, Y., Ohka, T.
Yahagi, T., Nagao, M., Matsus- hima, T., Sug!mura, T., «Mu- tagenlcity of Smoke Condensa- tes from Cigarettes, Cigars and Pipe Tobacco», Cancer Lett., 3, 1 - 8, 1977.
39. De Raat, W.K., «Comparison of the Induction by Cigarette Smoke Condensates of Sister · Chromatid Exchanges in Chi- nese Hamster Cells and of Mu- tations in Salmonella typhi- murium», Mutation Res., 66, 253. 259, 1979.
40. Hayashida, S., Wang, C.Y:, Bryan, G.T., «A Simple Meth- od for Detection and Analv- sis of Carcinogenic Nitrofuran Compounds and their Metabo- lites by Combining Chroma- tography :ıı.nd Spot Mutation Tests», Gann., 67, 617 - 619, 197ıJ.
41. Minnich, V., Smith, M.E., Thompson, D., Kornfeld, S.,
«Detection of Mutagenic Activ- ity in Human Urine Using Mutant Strains of Salmonella typhimurium», Cancer, 38, 1253 - J258, 1976.
42. Yamasaki, E., Ames, B.N., «Con- centration ot Mutagens from 16
Urine by Adsorption with the Nonpolar Resin XAD - 2 : Cig- arette Smokers Have Mutage- nic Urine», Proc. Natı. Acad.
Sci. USA., 74, 3555 • 3559, 1977.
43. Walker, A.R.P., Richardson, N.J., Ehrich, M., Aswell, J.E., Van Tassel, R.L., Wilkins, T.D.,
«Mut::ı.gens in the Feces of 3 South-African Populations :ıt Different Levels of Risk CıJ
Ion Cancer», Mutation Res., 64, 231 -240, 1979.
44. Burnett, C.M., Fuchs, C.M., Corbett, J.F., «Mutagenicity Studies on Urine Concentrates from Female Users of Dark Hair Color Products», Drug Chem. Toxicoı., 2, 283 - 293, 1979.
45. Ames, B.N., Kammen, H.O., Ya- masaki, E., «Hair Dyes Are Mu- tagenic Identification of a Variety of Mutagenic Ingredi- ents», Proc. Natl. Acad. Sci.
USA., 72, 2423 • 2427, 1975.
46. Dayan, J., Crajer, M.C., Bertoz- zi,
s.,
Lefrancois, S., «Applica- t:on of the Salmonella typh1·murium/Mfcrosome Test lo the Study of 25 Drugs Belonglng to 5 Chemical Series», Muta- tion Res., 77, 301 - 306, 1980.
47. Carere, A., Ortali, V.A., Car-
. damone, G., Torracca, A.M,
Raschetti, R., «Microbiological Muta:genicity Studies of Pesti- cides Tn Vitro», Mutation Res., 57, 277 -286, 1977.
48. Seiler, J.P., «Herbicidaı Pheny!- alklureas as Possible Muta- gens. 1. Mutagenecity Tests
with Sönı.e Urea Herbicides», Mutation _Res., 58, 353 - 359, 1978.
49. Benigni, R., Bignami, M., Care- re, A., Conti, G., Conti, J,., Crebelli, R, Dogliotti, E., Gua- landi, G., Noveletto, A., Ortali, V.A, «Mutational Studies wltlı
Diquat and Paraquat In Vitroı},
Mutation Res., 68, 183 -193, 1979.
50. Zdzienicka, M., Zielenska, M., Tudek, B., Szymczyk, T., «Mu- tagenic Activity of Thiram in Ames Tester Strains of Sal- monella typhiınurium», ı\'luta
tion Res., 68, 9 - 13, 1979.
51. Hedenstedt, A., Rannug, U., Ra- mel, C., Wacthmeister, C.A.,
«Mutagenicity and Metabolism Studies on 12 Thiuram and Dithiocarbamate Compounds Used as Accelerators in the Swedish Rubber Industry», Mu- tation Res., 68, 313 - 325, 1979.
52. Venturini, S., Tamaro, M., «Mu~
tagenicity of Antraquinone and Azo Dyes in Ames Salmonella typhimurlum Tesb>, Mutation Res., 68, 307 -312, 1979.
53. Tokiwa, H., Takeyoshi, H., Mo- rita, K., Takahashi, K., Saruta, N., Ohnishi, Y., «Detection of Mutagenic Activity 1n Urban Air Pollutants», Mutation Res., 38, 351, 1976.
54. Tokiwa, H., Morita, K., Take- yoshi, H., Takahashi, K., Ohnis- hi, Y., «Detectlon of Mutagen·
ic Activity in Particulate Alr Pollutants», Mutation Kes., 48, 237 -248, 1977.
. 55. Dehnen, W., Pitz, N., Tomin- gas, ~.. «The Mutagenicity of
Airborne Particulate Pollut- . ants», Cancer Lett., 4, 5 -12;
1977.
56. Talcott, R., Wei, E., «Airborne Mutagens Bioassayed in Sal- monella typhimurium», J. Natl.
Cancer Inst., 58, 449 - 451, 1977-.
57. Teranishi, K, Hamada, K., Wa- tanabe, H., «Mutagenicity in Salmonella typhimurium Mu- tants of the Benzene - Soluble Organic Matter Derived from Air - Borne Particulate Mat- ter and its Five Fractions», Mutation Res., 56, 273 - 280, 1978.
58. Moller, M., Alfheim, I., «Muta- genicity and PAH - Analysis of Airborne Partlculate Mat- ter», Atmospheric Environ- ment., 14, 83 -88, 1980.
59. Tokiwa, H., Kitamori,
s.,
Ta- kahashi, K., Ohnishi, Y., «Mu- tagenic and Chemical Assay of Extracts of Airborne Particu- lates», Mutation Res., 77, 99 - 108, 1980.60. Ohnishi, Y., Kachi, K., Sato, K., Tabara, I., Takeyoshi, H., Tokiwa, H., «Detection of Mu- tagenic Activity in Automo- bile Exhaust», Mutation Res., 77, 229 -240, 1980.
61. Neeman, I., Kron, R., Mahler, A., Rubin, R.J., «Amfi?s Muta- genic Activity in Recycled Wa- ter from an Israeli Water R~·
clamation Project», Bull, Envi- ronm. Contam. Toxicoı., 24, 168 -175, 1980.
62. Green, N.R., Savage, J.R., «Se- reening of Safrole, Eugenol, their Ninhydrin Positive Meta~
bolites and Selected Secondary Amines for Potential Mutage- necity», Mutation Res., 57, 115- 121, 1978.
63. Shudo, K., Ohta, T., Orihara, Y., Okamoto, T., Nagao, M., Takahashi, Y., Sugimura, T.,
«Mutagenicities of Phenacetin and its Metabolites», Mutation Res., 58, 367 -370, 1978.
64. Arisawa, M., Fujio, M., Suha- ra, Y., Maruyama, H.B., «Dif- ferential Mutagenicity of Re- action Products of Various Pyrazolones with Nitrite», Mu- tation Res., 57, 287 -296, 1978.
65. Hesbert, A., Lemonnier, M., Cavelier, C., «Mutagenicity of Nitrosodiethanolamine on Sal- monella typhimurium», Muta- tion Res., 68, '207 -210, 1979.
66. Lijinsky, W., Andrews,
«The Mutagenicity of samides in Salmonella
A.W., Nitro- typhi- murium», Mutation Res., 1-8, 1979.
68,
67. Andrews, A.W., Fornwald, J.A.,
18
Lijinsky, W., «Nitrosation and Mutagenicity of Some Amine Drugs», Toxicoı. Appl. Pharma-
coı., 52, 237 - 244, 1980.
68. Boido, V., Bennicelli, c., Za- nacchi, P., De Flora, s., «For-
mation of Mutagenic Deri ve>.·
tives from Nitrite and Two Pri- mary Amines», Toxico1. Lett., 6, 379 - 383, 1980.
69. De Flora, S., Picciotto, A, «Mu- tagenicity of Cimetidine in
Nitrite · Enriched Human Gas·
tric Juiuce», Carcinogenesis, 925 -930, 1980.
70. Rao, T.K., Cox, J.T., Allen, B.E., Epler, J.L., Lijinsky,
w.,
«Mutagenicity of N - Nitm- sopyrrolidine Derivates in Sal- monella (Ames) and Escheric- hia coli K -12 (343/113) As- says», Mutation Res., 89, 35-43, 1981.
71. Byorseth, A., Eidsa, G, Gether, J., Landmark, L., Moller, M.,
«Detection of Mutagens in Complex Samples by the Sal- monella Assay Applied Directly on Thin - Layer Plates», Sci·
ence, 215, 87 -89, 1982.
