PATOLOJİK PSİKOLOJİ DERSİ
Dr.Ayhan Çakıcı Eş Psk. Danışman
1-DEPRESİF BOZUKLUKLAR
• a)Major Depresyon(Tek Uçlu Sendrom):
İki haftalık bir dönem sırasında, daha önceki işlevsellik düzeyinde bir değişiklik olması ile birlikte aşağıdaki semptomlardan beşinin ya da daha fazlasının bulunmuş olması;
semptomlardan en az birinin, depresif duygudurum (Çökkünlük ve sürekli üzüntü hali) ya da ilgi kaybı (eskiden zevk veren şeylerden eskisi gibi zevk alamama) olması gerekir.
• I.Hemen her gün, yaklaşık gün boyu süren depresif duygudurum(Çökkünlük ve sürekli üzüntü hali)
• II.Hemen hergün ,yaklaşık gün boyu süren, tüm etkinliklere karşı ya da bu etkinliklerin
çoğuna karşı ilgide belirgin azalma ya da artık bunlardan eskisi kadar zevk alamıyor olma.
• III.İştah Problemler (Perhizde değilken önemli derecede kilo kaybı ya da kilo alımının olması, ya da iştahın artmış veya azalmış olması.
• IV.Uyku Problemleri (az uyuma=insomnia) aşırı uyuma=hipersomnia) ya da kesik kesik uyuma.
• V.Hemen hergün psikomotor ajitasyon(sürekli huzursuz ve gergin hissetme) ya da kendini yaşamdan geri çekme ve ilgi kaybı olması.
• VI.Hemen hergün, yorgunluk, bitkinlik ya da enerji kaybının olması.
• VII.Hemen hergün değersizlik aşırı yada hezeyan düzeyinde, suçluluk duygularının olması.
• VIII.Düşünce ya da düşüncelerini belirli bir konu üzerinde yoğunlaştırma yetisinde azalma
IX.Kötü gelecek düşünceleri ve beklentileri
X.Yineleyen ölüm düşünceleri, özgül bir tasarı kurulmaksızın yineleyen intihar düşünceleri, intihar girişimi ya da intihar etmek üzere özgül bir tasarının olması.
Bu semptomlar klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da sosyal işlevsel alanlarda bozulmaya neden olur.
• -Bu belirtilerden 5’i varsa hafif depresyon
• -7-8 ‘i varsa orta şiddette depresyon
• -Hepsi varsa ağır şiddette depresyon var demektir.
Majör Depresyonun Özellikleri
• a)Melankolik depresyon
• b)Retardasyon Özellikli Depresyon.
• c)Katatonik Özellikli depresyon.
• d)Mevsimsel özellikli depresyon.
• E)Ajitel özellikli depreyon
Eskiden depresyona eksojenik (İçsel sebeplere bağlı depresyon) ve endojenik(Dışsal sebeplere bağlı depresyon)deniyordu.
• A)Melankolik Depresyon:Tüm etkinliklerden ya da bu etkinliklerin çoğundan hiç zevk alamıyor olması. Genelde hoşa gidecek uyaranlara karşı tepkisiz kalma.
• B)Retardasyon Özellikli Depresyon : Yaşamdan çekilme, ilgisizlik, durgunluk şeklinde kendini gösterir.
• C)Katatonik Özellikli Depresyon: Hareketsiz, tepkisiz kalma ya da balmumu esnekliği
şeklinde hareketsiz kalma şeklinde kendini gösterir.
• D)Mevsimsel özelliklli Depresyon: En az 2 yıl boyunca üst –üste 2 defa aynı mevsimde ortaya çıkan ataklar varsa ve aralarında başka bir mevsimde ortaya çıkan ataklar olmazsa bu depresyondan söz edilir. Özellikle sabah ve kış aylarında görülür.
• Depresyon biyolojik ve genetik sebeplerle başlayabildiği gibi, günlük yaşantıda karşılaşılan sorunlar sebebiyle de başlayabilir.Özellikle Seratonin ve noradrenalin hormonlarının azlığı depresyona yol açabilir.
b)Distimik Bozukluk
• En az iki yıl boyunca devam eden depresif belirtilerin yoğunlaştığı ancak retardasyonun, ajitasyonun ve intihar düşüncelerinin olmadığı ve bu iki yıl boyunca 2 aydan fazla düzelme döneminin olmadığı bir süreçtir.
c).Başka türlü adlandırılmamış Depresif Bozukluk
2-BİPOLAR BOZUKLUKLAR
• a)Bipolar I Bozukluk:
Manik depresif dedikleri rahatsızlıktır. Eskiden bu rahatsızlıkların hepsinde psikoz var diye biliniyordu. Fakat şimdi sadece % 75’inde psikoz olduğu anlaşılmıştır. Bu bozukluk Bipolar I bozukluk denmesi için mutlaka bir manik atak olması gerekir.Depresif atakların çoğunlukta olduğu manik sendromun olmadığı bir durumda bipolar bozukluktan söz edilmez.
Bu mani halinin en az 1 hafta sürmesi gerekir.
b)Bipolar II Bozukluk:
Hipomani sendrom ve majör depresyon görülür. Hiçbir zaman bir manik epizod
ya da bir miks epizod geçirilmemiştir.
c)Siklotimik Bozukluk:
Sendrom düzeyinde olmayan depresif belirtilerin ve hipomanik belirtilerin görüldüğü, döngüsel, dönem dönem ortaya çıkan ve en az 2 yıl süren ve aralarında 2 aydan fazla düzelme görülmeyen bozukluktur.
• d).Başka Türlü Adlandırılmamış Bipolar Bozukluk:
• e)Antidepresanlara bağlı bipolar bozukluk:
Bu bozukluklardan hiçbirine dahil olmayan , antidepresanlar veya maniyi tetikleyen ilaçlar sebebiyle ortaya çıkan bozukluktur.
• Bipolar bozukluklar ilaç tedavisi gerektirir.
Özellikle Lityum ve epilepsi (Sara) hastalığında kullanılan depakin ilacı kullanılır.
• Bir manik atak 3 ayla 9 ay arasında sürer. Bu sürede hasta çok tehlikeli bir dönem geçirir.
Fakat tedaviye çok ciddi yanıt verir.
Kaynak
• Psikolojik Danışma Kuramları / Ersin Altıntaş ve Mücahit Gültekin Aktüel Yayınları.
