Spinal traksiyon:
Eklem yüzeylerini veya kemik fragmanlarını ayıracak ve çevre yumuşak dokuyu gerip, uzatacak şekilde bir gücün veya güç
sistemlerinin uygulandığı bir tekniktir.
Spinal traksiyonun amacı ağrısız, fonksiyonel düzelme sağlanmasıdır.
Traksiyon, uygun yönde yeterli miktar ve
sürede bir kuvvetin uygulanması ile elde edilir.
Aynı anda hastanın vücudu eşit ve zıt kuvvetle buna karşı koyar.
Hastanın düzgün pozisyonlanması ve doğru
çekme açısıyla traksiyon belli bir spinal alana
lokalize olabilir.
Kuvvet, genellikle mekanik bir çekme sistemi ile (ağırlıkları olan) uygulanır.
Spinal traksiyon en yaygın olarak servikal ve lomber bölgede kullanılır.
Torasik bölge, sakrum ve pelvis traksiyonunun etkileri çok azdır.
Bu bölgelerde kullanımı sınırlıdır.
Traksiyon; continous (sürekli), ağırlığı
korunmuş ve intermittan (aralıklı) olabilir.
Tüm tiplerde tedavi kuvveti, traksiyona karşı vücut yüzey rezistansını aşmalıdır.
Vücut yüzey rezistansı= vücut segmentinin ağırlığının 1/2si + ilişkili yumuşak doku
rezistansı
Sürekli traksiyon: Genellikle 10-14 gün
boyunca,hergün birkaç saat süreyle sabit bir kuvvet uygulanır.
Uzun süreli olması nedeniyle yalnızca hafif
miktarlarda kuvvet uygulanabilir.
Ağırlığı korunmuş traksiyon: Sürekli traksiyondan daha fazla, intermittan
traksiyondan daha az miktarda kuvvet uygulanır.
Yine sürekli olarak ancak 45 dakikayı geçmeyecek şekilde (20-60 dak.arası) uygulanır. Bu rölatif olarak kısa süre nedeniyle, daha fazla kuvvet
uygulanabilmektedir.
Bu tip traksiyonla, kasların gevşemesi ve yumuşak dokuların gerilmesi
sağlanabilmekte ve kemik yüzeylerin ayrılması mümkün olmaktadır.
Yatan hastalarda hergün, ayaktan tedaviye gelenlerde haftada 3 kez uygulama
yapılabilir.
İntermittan (aralıklı) traksiyon: Kısa süreli daha
fazla kuvvet uygulamalarıdır.
Her tedavi siklusunda kuvvet yavaş yavaş arttırılıp, azaltılır. Bir makara veya motorize sistemle uygulanabilir.
Süre ayarlanabilir ve zamanı planlanmış, ritmik bir şema ile uygulanır veya hasta
tarafından manuel olarak kontrol edilebilir.
Çekme genellikle 15-60sn süren gevşetme şeklinde aralıklı olarak kuvvet uygulayan mekanik bir cihazla yapılır.
Amacı, kemik yüzeyleri birbirinden ayırmak, eklemi mobilize etmek, yumuşak dokuları germek ve eklem etrafındaki kasları
gevşetmektir.
Tedavi süresi genellikle 10-30 dakdır.
Terapist tarafından 15-60sn süreyle veya ani tek hareket olarak uygulanır.
Mekanik traksiyon uygulamasından önce
kullanılır.
Omurgaya yönelik olarak serbest bir ağırlık ve çekme sistemi ile omurgaya yönelik germe işlemidir.
Çekme serbest ağırlık ve makara sistemiyle uygulanır.
Servikal vertebralar üzerinde yeterli çekme uygun aygıtla sağlanabilir.
Ev kullanımı için olan üniteler 9 kg veya daha fazla su veya kum kapsayan bir çanta ve kapıya monte edilmiş bir makara sistemini içerir.
Tedavi haftada 3-4 kez toplam 10 seanstır.
a) İntermittan mekanik servikal a) İntermittan mekanik servikal traksiyon:
traksiyon:
Traksiyon çekmeleri arasında saniyeler süren
dinlenme periyodları olan motorize traksiyondur.
Devamlı (statik) traksiyona kıyasla, bu yöntem daha rahattır.
Hastalar daha fazla kuvveti tolere edebilirler.
Motorize statik mekanik servikal traksiyon:
Paraspinal kaslardaki güçsüzlüğü indüklemek için devamlı bir traksiyon uygulanır.
İntermittan traksiyona kıyasla, bu yöntem
daha az rahattır ve hastaların çoğu daha az
miktarda ağırlığı tolere edebilmektedir.
Non-motorize statik mekanik servikal traksiyon:
Evde uygulanan bir yöntemdir. Oturur pozisyonda (çekme sistemi duvara veya
kapıya bağlanarak) veya supin pozisyonda (çekme sistemi yatağa bağlanarak)
uygulanabilir.
Mekanik lumbal traksiyon uygulamasından önce kullanılan bir spinal manipülasyon
tipidir.
Hastaya manuel traksiyon uygulanabilmesi, için ya yan yatar pozisyonda olur ya da
supin pozisyonda olur.
Bir masa ve çekme sistemi vardır.
a. İntermittan mekanik lomber traksiyon:
Geleneksel intermittan mekanik lumbal traksiyon:
Her bir traksiyon çekmesi arasında istirahat
periyodları (5-15sn) sağlayan motorize çekme
sistemi kullanılır. Tedavi süresi 20-30 dakikadır.
İntermittan mekanik lomber traksiyon
sağlayan, tamamen otomatik bir sistem
kullanan, yeni geliştirilmiş bir split
masasıdır.
Hasta masa üzerinde prone pozisyonda yatar.
Minimal anterior-posterior basınçlarla, doğal anatomik spinal kolon çizgileri boyunca lateral pelvik bölgelere distraksiyon
kuvvetleri uygulanır.
Tedavinin her bir seansı 30-45 dakika süren, 2-3 haftadan uzun süre günde bir veya iki kez uygulanan 10-20 dekompresyon-
relaksiyon sikluslarından ibarettir.
b. Devamlı (statik) mekanik lomber b. Devamlı (statik) mekanik lomber
traksiyon:
traksiyon:
10-30 dakika boyunca sabit bir ağırlık (intermittan lomber traksiyondan az sürekli lomber traksiyondan fazla) uygulanır.
İntermittan traksiyon kadar iyi tolere
edilemez.
c. Sürekli mekanik lomber traksiyon:
c. Sürekli mekanik lomber traksiyon:
Birkaç saat boyunca hafif ağırlıklar uygulanır.
Lumbal vertebraların distraksiyonunda
etkili değildir.
Su içinde yapılan traksiyonda, hasta tedavi havuzunda hiçbir yere bağlı olmadan
serbestçe hareket edebilmektedir.
Hastanın beline ya da bileklerine 5-20kg arası değişen ağırlık bağlanır.
Halka şeklinde su üstünde yüzebilen bir
yastık göğüs çevresinden geçirilir ve hasta
su içinde vertikal olarak asılı kalır.
Su içi traksiyon hastaların ilk bir iki günlük alışma dönemi geçtikten sonra 20
dakikalık seanslar halinde uygulanır.
Traksiyondan sonra hastanın yatağında
yarım saat dinlenmesi ön koşuldur.
En yeni tekniklerdendir ve birçok durumda uygulanabilir.
Bu traksiyon tipinde, hastaya distraksiyonu kolaylaştıracak bir şekilde pozisyon verilir.
Tedavi süresi genellikle 10-30 dakikadır.
Traksiyon aleti yerçekimi hedef dokunun
traksiyonuna yardımcı olabilecek şekilde
yerleştirilir.
İnversiyon traksiyonunda hasta ayak
bileklerinden veya alt ekstremitedeki başka bir bölgeden tutularak baş aşağı pozisyona getirilir.
Traksiyon kuvveti yer çekimidir.
Ancak hipertansiyon, kanama sorunları ve glokom gibi kontrendikasyonları mevcuttur.
Tolerans noktasına kadar inversiyon terapisi yapılan bel ağrılı hastalarda başağrısı,
görme bulanıklığı, peteşi ve kas iskelet
sistemi sorunları gibi tedaviyle ilgili yeni
şikayetler gelişebilir.
Traksiyon terapötik etkinliğini hareket
segmentinin çeşitli kısımları üzerinde
gösterir. Bu etkileri şunlardır:
1. İntervertebral segment genişler.
Nachemson sırtüstü pozisyonda uygulanan 3 kglık traksiyonun L3 seviyesinde
intradiskal basıncı %25 düşürdüğünü göstermiştir.
İntradiskal basıncın azalmasıyla
intervertebral aralık genişler, böylece diskin yer değiştirmiş kısımları orijinal yerlerine
gelebilir.
2. İntervertebral foramina genişler.
Böylece sinir kökü üzerindeki direkt bası
kalkar. Kan kapaksız paravertebral venöz
pleksusu terkeder;ödem geriler.
3. Anterior ve posterior longitudinal
ligamanlar ve paravertebral kaslar gerilir.
Kaslar gevşer ve nöral elemanlar ile kan damarları üzerindeki bası azalır.
Posterior longitudinal ligaman gerginliği
disk herniasyonunu azaltır.
4. İntervertebral eklemleri normal pozisyonuna getirir.
Apofizyel eklemleri ayırır ve böylece
anormal faset pozisyonunu düzeltir.
5. Disk volümünü arttırır. Yeterli bir
traksiyonla negatif intradiskal basınç oluşur.
Ekstradiskal ve intradiskal aralıklar
arasındaki basınç farkı disk yönünde sıvı akımını hızlandırır.
Negatif basıncın emme kuvveti ile nükleer
materyalin epidural aralıktan intervertebral
aralığa geçmesi sağlanabilir.
Ancak traksiyonun sonucu, uygulanan kuvvetin gücüne ve yönüne, kuvvetin
uygulanma süresine, vücudun durumuna, vücudun konturlarına, yapısına ve hastanın yattığı yüzeye bağlıdır.
Traksiyon uygulanırken amaç, minimal
kuvvet harcayarak maksimum sonucun elde
edilmesidir.
Sinir kökü sıkışması (disk hernisi,
intervertebral foramen darlığı, osteofit ve ligaman basısı,spondilolistezis, travma, servikal sinir kök basısı veya
radikülopatisine sekonder boyun ve kol
ağrıları ile lomber radikülopatiye bağlı alt
sırt ağrısında kullanılır)
Subakut eklem ağrısı
Dejeneratif eklem hastalığı (traksiyon eklem hareket açıklığını düzeltir)
Diskojenik ağrı (vertebraların ayrılması ağrıyı
azaltır)
Paraspinal kas spazmı
Nonspesifik alt sırt ağrısı, akut servikal veya lomber strain ve diğer yumuşak doku
anormalliklerinde
Traksiyon uygulamasında ;
Yetersiz deneyim en önemlisi.
Eklemler, ligamanlar, kemikler ve kasları
etkileyen tümör (primer kemik veya spinal kord)
Tüberküloz, osteomyelit, diskit gibi enfeksiyon hastalıkları
Romatoid Artrit, ileri osteoporoz gibi lokal veya sistemik hastalıklarda yapılar traksiyon
kuvvetlerine dayanabilecek durumda
olmadıklarından uygulanmaz.
Vasküler bası varlığında, vasküler
hastalıklarda (kayışın basıncı dolaşımı daha çok bozacağından)
Stabil olmayan kırıkta
Akut enflamasyonda (eklemi irrite edip inflamasyonu arttıracağı için)
Traksiyon, omuriliği diskle temas haline
gelecek şekilde çekebileceğinden servikal bölge orta hat disk hernisinde uygulanmaz.
Temporamandibuler eklem disfonksiyonu olan hastalarda servikal traksiyon
uygulanmaz.
Belirgin karotis ve vertebral arter hastalğı olanlarda
Vertebrobaziller arter hastalığı olanlarda traksiyon yapılması özelliklede fleksiyon yerine ekstansiyon yapılması posterior dolaşımı bozar.
Myelopati klinik durumları varsa uygulanmaz.
Lomber ve torasik kayışların basıncının
tehlikeli olabileceği durumlarda hamilelik,
hiatus hernisi ve diğer hernili hastalar.
Pulmoner hastalıklarda traksiyon uygulanmaz.
Bronşit ve öksürüğü olanlarda öksürükle artan intraspinal basınçla birlikte ağrı arttacağından, traksiyondaki hasta
öksürürse ağrı daha da şiddetlenebilir.
Hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklarda
Kauda ekina sendromunda lomber
traksiyon uygulanmaz
Aortik anevrizma veya hemoroid gibi abdominal problemleri olanlarda dikkatli yapılmalıdır.
Hastada ağrı anksiyete durumu rölatif kontrendikasyondur.
Yaşlı kişilerde traksiyon yapılırken çok dikkat edilmelidir. Bu rölatif bir kontrendikasyondur.
Bulantı, baş dönmesi, temporamandibuler eklem şikayetinin, boyun yumuşak
dokularında ağrının artması halinde traksiyona
son verilmelidir.
Servikal traksiyon
hastalara oturur veya sırtüstü yatar
pozisyondayken
uygulanabilir; ancak
sırtüstü pozisyonu daha
çok önerilmektedir.
Oturur pozisyonda Traksiyon çekme kuvveti dokulara etki etmeden önce başın yaklaşık 5.5-6.5 kg olan
ağırlığının üstesinden gelinmelidir.
•
Oysa sırtüstü pozisyonda,baş traksiyon masasında istirahatte olacağından traksiyon kuvvetinin çoğu doğrudan dokuların
distraksiyonunda kullanılacaktır.
Traksiyonda boyun pozisyonu çok önemlidir.
20-30 derece boyun fleksiyonu ile en iyi sonuçlar alınmaktadır.
Ancak altta yatan neden ne olursa olsun, traksiyon sırasında boyun ekstansiyonu engellenmelidir.
Ancak oturur pozisyonda doğru çekme
açısını ayarlamak daha kolaydır.
Tedavi için hastanın pozisyonlandırılmasında, terapist iki prensibi gözönünde
bulundurmalıdır:
1) Hastanın pozisyonu, eklem yüzeyleri arasında optimum ayrılmayı sağlamalıdır.
2) Eklem pozisyonu, nötral pozisyona olabildiğince yakın olmalıdır.
Çünkü eklem kapsülü ve ligamanlar
gevşedikçe istenilen traksiyon miktarı için
gereken kuvvet azalacaktır.
Çekme kuvveti: servikalden daha fazla çekme kuvveti gerektirir.
Pelvik kemerler veya yerçekiminin kullanımı veya inversiyon, lomber bölgeye traksiyon kuvveti uygulamak için gereklidir.
Bu bölgede vücut direncinin üstesinden gelmek için oldukça fazla miktardaki
kuvvete bağlı olarak, vücudun alt kısmının distraksiyonu sırasında vücudun üst kısmını tutmak için torasik kemer veya korse
gerekmektedir
Süre: Eğer hasta tarafından tolere ediliyorsa, 20 dakikalık bir süre traksiyon için en çok önerilen süredir.
Tedavi sıklığı günde 2 defa ile haftada bir
uygulamaya kadar değişebilir.
Traksiyon:
Sürekli;Az ağırlık, birkaç saat
İntermittan: Birkaç saniye yada dakika çekim, sonra gevşeme,20-30 dak, yüksek ağırlık, aralıklı
Statik: fazla ağırlık, 20-60 dak şekilde
uygulanır.
Hasta pozisyonu: yatarak, oturarak
Yöntem çeşidi:elle, ağırlıkla,motorlu cihazla