Hodgkin hastallgmda LAP aktivitesi ile lOkosit saytsl ve gra- ntilosit ytizdesi arasmda negatif bir ili§kinin oldugu belirlendi. Bu ili§ki histoyoGitik ve lenfositik lenfomalarda istatistiksel olarak an- lamll degildi.

(1)

ERCIYES 0NlVERSiTES1 TIP FAKULTESt DERGiS1

Clll 6 1 S"Y' 4 I 1984 I rs sos · 519

LENFOMALI HASTALARDA LOKOSiT ALKALEN FOSFATAZ (LAP) DUZEYLERi

OZET:

Dr. Mahmut Celal APAYDIN*

Dr. Mustafa ERKUL**

Dr. Hasan GOK** ..

Bu

<;alv~ma

25'i lenfomah hasta ve lO'u kontrol grubu olmak uzere toplam 35 olgu tizerinde yap1ld1. Olgulann LAP aktiviteleri ol<;tilerek, bulunan degerler kontrol grubu ile kar§lla§tlnldl. LAP aktivitesi ile lokosit say1m ve grantilosit ytizdesi arasmdaki ili§kiler ara§tlnldl.

LAP aktivitesinin Hodgkin hastal1g1 ve histiyositik lenfomada kontrol grubuna gore anlamh olarak ytiksek, lenfositik lenfomada ise

dti~tik

oldugu saptand1.

Hodgkin hastallgmda LAP aktivitesi ile lOkosit saytsl ve gra- ntilosit ytizdesi arasmda negatif bir ili§kinin oldugu belirlendi. Bu ili§ki histoyoGitik ve lenfositik lenfomalarda istatistiksel olarak an- lamll degildi.

LAP aktivitesi bl<;timiiniin, Hodgkin hastallg1 ve histiyositik lenfoma ile lenfositik lenfomah hastalarm aymc1 tamsmda yardim- Cl bir laboratuvar testi olarak kullarulabilecegi kanaatine vanldl.

SUMMARY:

LEUKOCYTE ALK.A,LINE PHOSPHATASE (LAP) LEVELS IN PATIENTS WITH LYMPHOMA.

LAP activity ies worl measured

in

25 lymphomas and

10

cont- rols, and the results compared. T_?e relationship between LAP acti-

(*) Atati.irk Universitesi Tip Faki.iltesi 19 Hastahklan Anabilim Dah Ogre- tim Oyesi.

(**) i9 Hastahklan Uzmam.

(**>) Atati.irk Universitesi Tip Faki.iltesi 19 Hastahklan Anabilim Dab Ara~

tirma Gorevlisi.

505

(2)

ERCiYES DN1VERSiTES1 TIP FAKDLTESi DERGiSl

vity and white blood cell count and the percentage of granulocytic

cells was investigated. · ·

It

was found that LAP levels were high in Hodgkin's disease and histiocytic lymphomas, and low in lymphocytic lymphomad when compared to controls.

In Hodgkin's disease, there was a negative correlation between LAP activities and white blood cell counts and the percentage of glanulocytes. Such a conelation was not significant in lymphocytic

lymphomas. ·

It

is concluded that the measurement of LAP activity might help in differentiating between lyphocytic lymphoma, Hodgkin's disease and histiocytic lymphoma.

GiRi~ VE AMA(: :

Alkalen fosfataz, esterlerini par<_;alayan bir enzimdir ve insan serumunda, lokositlerde, eritro.sitlerde, spermada, beyinde ve daha birc;ok dokuda bulunmaktad1r

(1,

2, 3).

Lokositlerde bulunan alkalen fosfataz; lokosit alkalen

fosf~"

tazl (LAP) deyimi ile ifade edilmektedir ve bu enzimin lbkoGitlerd e- ki gore vi bugun ic;in tam olarak anla§Ilffil§ degildir ( 4, 5, 6, 7, 8).

Ancak karbonhidrat metabolizmas1 ve nukleik asit yap1m1 ile· ilgili olabilecegi dU.§"iinUlmektedir (9,

10).

Miyelositler serinin geli§im sureci ic;inde, enzim ilk olarak mi- yelosit doneminde ortaya g1kar ve hucre olgunla§tlk<;a aktivasyo- nun yiiksek, genc;lerde ise dti§uk oldugu saptanmi§tlr (11,

12, 13, 14).

LAP'm baz1 hastahklarda ytikseldigi, baz1larmda ise dti§iik ol- dugu gosterilmi§ ve LAP olc;umuniin aymc1 tamda yard1mc1 bir test olarak kullamlabilecegi bildirilmi§tir

(10, 15, 16).

Biz deb udii§iinceden h areketle lenfomalarda LAP'm dui·um. u-

nu gozden gec;irmek istedik ve yaptlg1m1z literatUr taramalarmda

506

(3)

ERCiYES DNiVERSiTESi TIP FAKULTESi DERGiSi

non _Hodgkin lenfomalarda LAP aktivitesinin az

~ah§lld1gma

ta- mk olduk. Bu nedenle lenfomalar'ile LAP aktivitesi l:',rasmdaki

ili§-

kiyi ara§tirmaya yoneldik. Bu

ama~la

klinigimize

bm~vuran

25 len- fomall hastanm LAP

ol~umunii

biyokimyasal yontemle inceleye- rek, ~e§itli lenfoma tipleri i~in ne durumda oldugunu ara§tlrmaya

~ah§tlk.

· GERE(;LER

VE YONTEM :

Atattirk Universitesi T1p Fakiiltesi I<; Hastallklan Klinigine

b~vuran

ve histopatolojik olarak lenfoma tams1 konmu§ olan 23 hasta ile 10 sagllkll ki§i kontrol grubu olarak <;ah§mam1za almd1.

Hastalann tiimunden dikkatli bir anamn ez almd1 ve yine

tU.-

munde tam bir fizik muayene yap1ld1. Boykce haz1rlanan hastalar Ann Arbor evrelendirme kriterlerine gore evrelendirildi. LAP dii- zeyini azaltan veya yiikselten ba§ka bir faktoriin ya da hastahgm olup olmad1gmm ara§tmlmasma ozen gosterildi.

Nonprotein nitrojen,

a~llk

kan §ekeri, bilirubin, serum alkalen fosfataz1; SGOT, SGPT, total protein ve serum albumin dtizeyleri ile tam idrar analizi biyokimya laboratuvannda; hemoglobin mik- tan, lokosit sayHn, periferik yayma hematoloji laboratuvannda;

eritrosit sedimentasyon h1z1 kendi kiinigimizde; idrar, kan, bogaz ve

b~lgam

kiilturleri ise mikrobiyoloji laboratuvarmda <;all§lldl.

Tum olgulann kanlan enjektOr kullamlmadan, kuru igne ile plastik tuplere allmp, bekletilmeden Chatelet ve Cooper'in modifi- ye biyokimyasal yontemiyle LAP ol<;iimune

ge~ildi

(17) .

i.~lemler

s1rasmda, homojenizasyon donemine kadar plastik ttip ve enjektOrler, bundan sonra ise cam tiipler kullaruldl.

<;all§mam1zda tabla duzenlemeleri istatistiksel yontemlere uy- gun olarak ya:[:nld1.

BULGULAR:

· <;ah§ma kapsamma alman hastalann 21'i ( 7o 84.0) erkek, 4'u

( 7o 16.0) kadm olup, erkeklerin ya§lan 14 ile 60 arasmda degi§i- yordu ve ya§ ortalamas1 43.3 idi. Kadmlann ya§lar1 29 ile 40 ara- smda olup, Ya§ ortalamas1 34 olarak bulundu.

507

(4)

ERCiYES UNiVERSiTESi TIP FAKULTESt DERG1Si

Kontrol grubunun 6's1

(%

60.0) erkek, 4'u

(%

40.0) kadm olup, erkeklerin ya§lan 26 ile 45 arasmda olup, Ya§ ortalamas1 35.7;

kadmlarm ya§lan 18- 20 arasmda olup, ya§ ortalamas1 ise 19.1 idi.

Hastalarm 9'u

(%

36.0) Hodgkin lenfomas1 olup, bunlarm 3'u (% 12.0) lenfositten 7.t: ngin , 5'i

(%

20.0) mikst sellti.ler, 1'i

~·)o 4.0)

ise lenfositten fakir subtipini olu§turuyordu. Diger 16

(%

64.0) llasia non . Hodgkin lenfoma (NHL) grubundand1, bunlarm 5'i

( 7o 20.0) histiyositik, ll'i

(%

44.0) ise lenfoGitik tipi kaps1yordu.

Lenfositik subtipini olu§turan 11 olgunun 9'u

(%

36.0) iyi dife- ransiye lenfositik, 2'si

(%

8.0) ise az diferansiye lenfositik lenfo- ma tipindeydi.

Tum olgularm lokosit sayllan tayin edilip, lokosit formulleri yap1ld1.

Hodgkin lenfomall olgularm grani.ilosit yuzde ortalamas1 76.63

+

2.4; NHL'h olanlarm 45.43 + 5.85, bunlardan histiyositik tip- te olanlarm 56.60 + 2.2, lenfositik tipte olanlann 39.22

+

8.46;

kontrol grubunun ise 57 + 3.16 olarak bulundu. Bu degerler kar-

§lla§tlnldlgmda;

1.

Hodgkin lenfomah olgularm grani.ilooit yuzde ortalamas1 gerek NHL'h olgulardan (t = 4.99,

P

< 0.01) ve gerekse kontrol grubundan (t = 5.109,

P

< 0.01) anlamll derecede yi.iksek bulundu.

2. NHL'll olgulann grani.ilosit yiizde ortalamas1 ile kontrol grubu arasmda istatistiksel anlamda fark bulunamad1 (t

=

1.74, p > 0.05).

3. Histiyositik tip NH,L'll olgularm graniilosit yiizde ortala- masl ile lenfositik tip NHL'h olgulann graniilosit yiizde ortalamas1 arasmda anlamll bir fark yoktu (t

=

1.98,

P

> ^0.05).

Olgulann LAP aktiviteleri 619iilerek, hem 10'

⁰

lokosit {L) ve h em de 10'

⁰

polimorfonukleer (PMN) cinsinden ifade edildi. Hod- gkin lenfomah olgulara ait degerler Tablo 1, NHL'h olgulara ait de- gerler Tablo 2 ve kontrol grubuna ait degerler ise Tablo 3'de su- nulmU§tur.

508

(5)

ERCiYES UNiVERSiTESi TIP FAKULTESi DERGiSi

Hodgkin lenfoma'h olgulann ortalama LAP degeri 277 ::r:

45.88 f..l.mol PNP j h / 10'

⁰

/L ve 311.61 + 53 fJ.ffiOl PNP / h / 10'

⁰

PMN olarak bulundu. Aynca Hodgkin hastallgmm subgrubu olan mikst selluler tipin ortalamas1 266.28 + 45 .11 f..l.mol PNP /h / 10'" ; L ve 373.33 + 133.89 fJ.ffiOl PNP / h/ 10'

⁰

PMN olarak saptand1 (Tablo l).

NHL'll hastalann ortalama LAP degeri 201 + 63.44 f..!.IDOl PNP/h/10'

⁰

/ L ve 267.19 + 75.9 f..!.IDOl?NP/h / 10'

⁰

PMN olup, his- tiyositik lenfomah olgularm ortalamas1 445.7 + 112.7 f..l.mol PNP/

h/10o' jL ve 553 + 138 fJ.ffiOl PNP / 1/ 10'

⁰

PMN; lenfositik lenfo- mall olgulann ortalamas1 65.6 + 13.7 f..l.mol PNP / h /10'

⁰

/ L ve 108.2

+ 20.4 !-lmolj h /10'

⁰

PMN idi (Tablo 2) .

Kontrol grubunun ortalama LAP degeri 114.5 + 13.8 f..!.IDOl PNP /h/10'

⁰

/L ve 267.19 + 75.9 f..l.moPNP j h / 10'

⁰

PMN olarak bu- lundu (Table> 3) .

Tablo 1 ve 2 de de goriildi.i.gti gibi, Hodgkin lenfomah olgulann ortalama LAP aktivitesi kontrolg rubu ile kar§Il~tmldigmda an- lamll olarak ytiksek oldugu dikkati

~eknii§tir (t

= 3.38, P < 0.05).

Hodgkin hastahgmm suogruplan arasmda da LAP aktivitesi bak1mmdan kar§Ila§tlrma yap1liD1§, anlamh bir fark saptanama- ffil§tlr (t = 0.60, p > ^0.05).

NHL'll olgulnn LAP aktivitesi kontrol grubu ile · kar§Ila§tml- dlgmda genelde bir fark gortilememi§ (t

=

0.33, P > 0.05, Tablo 4); ancak lenfositik tip lenfomah olgulann LAP aktivitesinin kont- rol grubuna gore anlamll olarak dti§tik (t = .51, P < 0.05), his- tiyositik lenfomal1 olguH:mn ise anlamh derecede ytikiSek oldugu gortilmti§tur. (t = 2.91, P < 0.05) .

509

(6)

~

...

0 TABLO : 1 - HODGKiN LENFOMALI HASTALARIN LAP DEGERi HODGKlN LENFOMALI HASTALAR

LAP Mikst Selliiler Tip Lenfositten Zengin Tip Lenfositten Fakir Tip

. Degerleri - - - -(Olgu SaYJ.SI : 5) (Olgu SayiSI : 3) (Olgu Say1s1 : 1)

1 2 3 4 5 1 2 3 1

1 397 192.2 248.9 277 94.6 550 210 214.2 176.9

LAP

2 426 202.3 270.6 252 119.7 611 233 246 221.2 Ortalama 1.

X =

2Q6.28

+

45.11 J.l.m PNP/h/l0'⁰L

x -::

324.67 ::;::: 112.67

:X =

277

+

45.88 1-Lm PNP/h!lO'oL

G 2.

X =

^287.93

+

48.52 IJ.ID PNP/h/10'⁰PMN

X =

^373.33

+

133.89

X =

^311.61

+

53.06 IJ.ffi PNP/h/10'⁰PMN

TABLO:

2 -

NON- HODGKiN LENI<'OMALI HASTALARIN LAP DEGERLERi

NON · HODGKiN LENFOMALI HASTALAR

LAP Histiyositik Tip tyi Diferansiye Lenfositik Tip Kotli Diflenfositik Tip

Degerleri (Olgu SayiSI : 5) (Olgu Say1s1 : 9) (Olgu SayiSI : 2)

1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2

1 709.4 321.4 662.1 441 95.4 77 140.8 102.6

-

427.5 25.7 57.2 627.9 57 55.8 38.4 36 LAP

2 815 396 871 565 119.2 175 187.3 119.3 534.3 40.8 60.1 872 76.9 73.5 59 50:7 Ortalama

1.

X =

445.7

+

112.7 1J.ffi PNP/h/10'⁰L

X =

65.6

+

13.7 um PNP/h/10'⁰L

X =

201

+

63.44 IJ."ln PNP/h/l0'⁰L 2.

X =

⁵⁵³

+

738.3 1J.ffi PNP/h/10'⁰PMN

X =

^108.2

+

20.4 urn PNP/h/l0'⁰PMN

X =

^267.18

+

75.9 IJ.m PNP/h/l0'⁰PMN

(7)

E R

c

i

y

E

s

'0 N

i

V E R S

i

T E S

i

T I P FA KU L T E S i D E R G

1

S

i

TABLO : 3 - KONTROL .GRUBUNUN LAP DEGERLERi KONTROL GRUBU

(Olgu Say1s1 : 10) LAP

Degerleri

1 136.9 166.6 57.08 135.4 80.3 63.5 121.1 116.5 81.3 188.1 2 208 205.7 69 190.7 107.1 79.4 155 153 102.9 272.6 Ortalama

1.

X

= 114.5

+

13.8 JJ.ffi PNP/h/10'⁰L 2.

X

= 148.6

+

21.1 JJ.m PNP /h/10'⁰PMN

TABLO : 4 - HODGKiN

vE

NON - HODGKiN LENFDMALI HASTA GRUPI,ARI iLE KONTROL GRUBUNl:N ORTALAMA LAP DEGERLERi

HASTALAR

Non

-

^Hodgkin

LAP Hodgkin Hastahg1 Lenfoma Kontrol Grubu

Degerleri Olgu SayiSI : 9 Olgu SaylSl : 16 Olgu Say1s1 : 10

[,1111 PNP /h/10'oL 277

+

45.88 201

+

^63.44 ¹¹⁴

+

13.84

urn PNP/h/l0'⁰PMN 311.61

+

53.06 267.19 =t=75.9 148.=t= 28.12

Histiyositik lenfoma grubu ile lenfositik lenfoma grubu olgu- lann ortalama LAP aktiviteleri kar§Ila§tmldigmda. , birinciye ait LAP degerlerinin ikinciye gore anlamh olarak yliksek oldugu sap- tanmi§tn· (t

=

3.347, P < 0.05, Tabla 5).

T.'\BLO : 5 - LENFOMALI HASTALARLA KONTROL GRUBUNUN ORTALAMA LAP DEGERLERi

HASTALAR

LAP _H_o_d-.gk_i_n_H_a_s_ta_h.;;;~~--N_o_n_-_H_od;,;:g~k.;;;in;..;;;;L..;.;en;;;f;.;.o,;;;m;.;;a _ _ Kontrol

Degerleri Histiyositik · Lenfositik Grubu

Olgu SaylSl: 9 Olgu Say1s1: 5 Olgu SaylSl: llOlgu SaylSl: 10 urn PNP /h/10'⁰L 277

+

45.88 445.71

+

112 65.60

+

13.75 114

+

13:84 urn PNP/h/10'⁰PMN 311.61=t=53.06 . 553.24=t=138.3 .10!l.27=t=20.49 148.63=t=21.12

.511

(8)

£RCiYES 0NiVERS1TES1 TIP FAKULTESI DERGiSi

Aynca graniilosit ytizdesi ile LAP aktivitesi arasmdaki ili§ki istatistiksel olarak ara§tlnlmt§, bu ili§kinin kontrol grubunda po- zitif (r

= 0.3108),

haGta gruplanndan Hodgkin lenfomasmda an- lamll olarak negatif (r

= - 0.7803)

oldugu gortilmti§, buna kar§m NHL'h hasta grubunda ise anlamh bir ili§kinin bulunml'\,dtgl sap- tanmt§tlr (r

= 0.2555).

TARTI~MA:

Bugtine dek

bir~ok

malign hastallkta LAP aktivitesi

ol~tilmti§

ve konu ozellikle kronik granillositik lOsemide (KGL) daha

gen~

bir bit;imde .ara§tlnlmt§tlr

(1, 18, 19, 20, 21).

KGL'de LAP aktivite- sindeki dti§tikltige ilk kez

1946

ytlmda Wachstein dikkati <;ekmi§- tir

(18).

Enzim aktivitesindeki bu

d~tikltik

hticrelerin immattiri- tesine, grantil yaptsmdaki noksanhklara, enzim sentezindeki yeter- sizliklere, yani hticrelerin hasta olu§una baglanmak istemi§tir

(19,21).

Bizim <;alt§mamtzda da lenfositik lenfomall hastalann ortala- ma LAP degerleri kontrol grubuna gore istatistiksel olarak onemli derecede dti§tik bulunmu§tur (P < 0.05, T,ablo 5). Bilindigi gibi, lenfositik lenfomalarm hticresel kaynagt B lenfositleridir ve bu hticrelerin hasta olmas1 mtimktindtir. Yine B lenfositlerinin hasta oldugu diger bir hastahk ise kronik lenfositik losemi (KLL) 'dir.

Valentine ve arkada§lan (22) KLL'li hastalarda LAP aktivitesini dti§tik bulmu§lardir. Bu durum LAP aktivitesi ile B Ienfositlerin hasta oldugu durumlar arasmda, bir ili§kinin olabilecegini

d~tin

dtirmektedir. Ancak LAP grantilositlere ait bir enzimdir. B lenfo- sitlerinin hasta oldugu durumlarda bu enzimin ni<;in dti§tik oldugu iyice bilinmemekle birlikte, baz1 etkenlerin rolti oldugunu kabul etmek gerekir.

Hayhoe ve arkada§lan

(23) 34

lenfomah hasta tizerinde yap- tlklan

~ah§malannda,

NHL'll hastalann bti.ytik !;Ogunlugunda LAP aktivitesinin dti§tik oldugunu

bildirm~lerdir.

Lo~ich

(6) malign hastahklarda LAP aktivitesi dtizeyini sap- tamaya <;all§ffil§, hastalan arasmdaki

17

lenfomah olguda LAP ak- tivitesinin anlaml1 olarak dti§tik oldugunu tesbit etmi§tir.

512

(9)

ERCtYES tJNtVERSiTESt TIP· FAKtJLTESt DERGiSt

Lacher ve arkada§lan (24) 65 lenfomall hastada LAP aktivi- tesi olc;iimii yaparak, bunun hastallk aktivasyonu ile ili§kisini ara§-

t

nm§lar NHL'larda hastallk aktivasyonuna bagtmh olmakstzm

~P aktivasyonunun normal stmrlar i~inde kaldt~m ^gozlemi§-

lerdir.

Buna gore, bizim <;all§mamtzda vanlan sonuc;lar Hay hoe ve ar-·

kada§lan ile Lokich'in son'..lt;lanna uyum gostermekte olup, Lac- her ve arkada§larmm sonu<;lanyla c;eli§kilidir.

Lenfositik lenfomall hastalann LAP aktivitesi ile graniilosit

yiizde~:i

ve lokosit saYJSI arasmdaki ili§kiler istatistiksel olarak ara§tmlrm§ ve anlamh bir fark bulunmarm§tlr. Bu yoniiyle c;ah§- mamtz Lacher ve arkada§larmm

~alt§mast

ile de uyumludur.

Malign hastahklardan multipl miyelomada LAP aktivitesi yiik-

·.:;ek bulunmu§tur. Brook ve arkada§lan (25) LAP yiiksekliginin has- tahgm evresi ile bir ili§kisinin olmadigm1, bugiin

i~in

LAP yiiksel- mesinin nedeninin bilinmedigini ileri siirmii§lerdir.

LAP aktivitesinin yiiksek bulundugu diger bir malign hastallk hairy cell losemidir (15, 26). Bu hastal1gm hiicre kokeni tartl§Il- malldtr ve T - lenfosit kokenli oldugunu ileri siirenler

olmw~tur

(27).

Atba ve arkada§lan (15) 23 olguluk bir hasta grubunun 17'sin- de LAP aktivitesini anlamll olarak yiiksek, 6'smda ise normal dii- zeylerde bulmu§, bunu kemik iligi rezervinin bozulmasma ve daha az olgunla§IDI§ graniilositlerin varllgma baglarm§lardtr. Aynca ay- ru ara§tmcllar bu

t~tin,

hairy cell lOsemi (HCL)

'yi

kronik lenfo- sitik losemi (KLL) ve NHL'lardan aytrmada kullamlabilecegini bildirmi§lerdir.

Bizim

~ah§mamtzda

NHL'll 16 hastadan 5'i histiyositik lenfo- mall olup, bunlann biri dt§mda, hemen hepsinde c;ok yiiksek LAP aktivitesi tesbit edilmi§tir (Tabla 2) . Ortalama degerler kontrol grubu ile kar§Ila§tmlmt§, istatistiksel olarak anlamlt derecede yiik- sek bulunmU§tur (P < 0.01). Saptanan bu degerler Hodgkin len- fomah hasta grubununkinden yiiksek olmasma ragmen, bu fark

513

(10)

ERCtYES UNiVERSiTESi TIP FAKULTESt DERGiSt

istatistiksel bak1mdan anlam ifade etmerni§tir (P >

0.05).

Histi- yositik lenfoma grubu ile lenfoma · grubunun ortalama degerleri kar§Ila§tmldigmda, aralarmda istatistiksel bak1mdan anlamh fark oldugu

gortil~ii§tiir

(P <

0.01).

Lokich (6)

17

lenf_omall hastada ortalama LAP al{tivitesini normalden dii§iik bulmu§, fakat tip aymmma gore bir degerlendir- m e yapmam1§t1r.

Hayhoe ve arkada§lan (23) ise 34 lenfomah hastay1 kapsayan c;;all§malarmda NHL'larda LAP aktivitesini ya normal ya . da nor- ma lden dii§iik bulmu§lardlr.

Lacher ve arkada§lan (24) 65 lenfomah hastaYI kapsayan c;;a- h§malarmda retikuliim hiicreli sarkomalarda LAP aktivitesinin normal s1mrlar ic;;inde kald1gm1 bildirmi§lerdir.

Bizim c;;all§mamizda buldugumuz sonuc;;lar Lokich'in sonuc;lan ile c;eli§kilidir. Eger histiyositik lenfoma ile lenfositik lenfoma, NHL ba§hg1 altmda toplamr ve bu §ekilde degerlendirilirse, NHL ile k ontrol grubu aramnda istatistiksel olarak anlamh bir fark olma- digl gortiliir ki (t

= 1.741,

P >

0.01),

bu da Hayhoe, Lacher ve ar- kada§larmm sonuc;lan ile uygunluk gosterir. Ancak tek ba§ma his- tiyositik lenfoma grubu dikkate almarak degerlendirme yaplldl- gmda, elde ettigimiz sonuc;lar hem Lokich ve hem de Hayhoe ve Lacher'in sonuc;;lan ile c;eli§ki olu§turmaktadlr.

Nas1lki multipl miyelomada LAP yiiksekliginin nedeni bugtin ic;in bilinmiyor ve c;;oziim bekliyorsa, histiyositik lenfomada da, bu enzimin hangi mekanizma ile ytikseldigi bilinmemektedir. Histiyo- sitlerin biyokimyasal ve biyoenzimatik faaliyetlerinin, bunlarm granillositlerle !li§kisinin iyi bir· §ekilde ara§tmlmasi belki konuya ac;Ikllk getirebilir .

. Lenfomalarda tam ve aymc1 tanmm histopatolojik temele da- yandlnlmasl geregi ta§tlnlamaz. Ancak hem bizim bulgulanrmz dikkate almarak ve hem de A1ba'nm HCL ile ilgili c;all§maiSmdan . esinlenerek, LAP olc;timtintin hie; olmazsa histiyositik lenfoma ile lenfositik lenf , omanm ay1nmmda yard1mC1 bir laboratuvar yonte:rrli olarak kullarulabilecegi dii§iiniilebilir.

-514

(11)

U .. NiVERSiTESi _TIP FAKULTESi DERGiSi

ERC1YES - - --

Hodgkin lenfomasmda LAP aktivitesinin yi.iksek oldugu bilin- mektedir

(15, 18,

20,

21,

23, 29). Ancak «ni9in LAP aktivitesi yuk- selir

^?))

sorusuna bugtin i.;- in yeterli bir cevap

bulunamamu~tlr.

i

Blzim <;ah§mamizdaki Hodgkin lenfomah hasta saylSl 9'dur, bunlann biri di§mda hemen hepsinde LAP aktivitesi kontrol gru- buna gore yliksektir. LAP aktivitesi normal Slmrlar i<;inde olan bir haGta ise tedavi altmda olup, remisyon periodunda oldugu gortil- mli§tur.

Hodgkin lenfomall hasta grubunun ortalama LAP degerleri ile lenfositik lenfomall hasta grubununkiler kar§Ila§tmldigmda

l

Tabla

5) ,

- Hodgkin lenfomahlarda istatistikse1 yonden anlamlt olarak yuksek oldugu gorUlmli§tUr (t

= 4.414, p

< 0.01).

HodgkJ.n lenfomah h asta grubu

ile

NHL'll ha.sta grubu kar§l·

!a§tml£llgmda (Te.blo

4),

ara.lannda l".nlamh bir Jark olmad1g1 sap- ianml§tir.

Hayhoe ve arkada§lan (23) hastallgm aktif doneminde LAP aktivitesinin sabit olarak yi.iksek oldugunu belirtmi§lerdir.

Lacher ve

arkada~lan (24)

ise

41

Hodgkin lenfomah hastanm 4'i.inde defalarca yap1lan LiiP ol9i.imlerinin normal s1mrlar

i~inde

kald1gm1 ve bu nedenle hastalann baz1lannda LAP duzeyinin yuk- selmedigini belirtmi§lerdir.

Jaffe ve arkada§lan (30) Hodgkin Lenfomah <;ocuklard8, yap- tiklan

gall~mada

hasta:hgm remi-syon doneminde LAP'1 normal, aktif doneminde isc yi.ikseln-ii§ olarak bulmU§lardir.

Bizim sonuc;:lanm1z bu haliyle sozu gegen

gah~malar

ile uyum gostermi§tir.

<;inko ve magnezyum alkalen fosfataz enziminin metal kom- ponentini

olm~turmaktad1r

(31, 32). Valentine ve arkada§lan (32) invitro olarak c;inkonun LAP aktivitesinin azalmasm1 onledigini

gostermi§ler~Ur.

Aynca LAP'm c;ok di.i§lik oldugu KGL'de, lokosit

it;;i Qin~onun

da di.i§lik oldugu tesbit edilmi§ ve bu ozellik dli§lik LAP aktivitesinin nedeni olarak ileri surlilmli§tlir (20).

515

(12)

ERC!YES UNlVERS!TESt TIP FAKULTESl DERG1St

Ozsoylu c;:inko eksikligi gosteren pica'h c;:ocuklarda yapt1g1 c;:a- ll§mada, c;:inko eksikligi ile LAP aktivitasyonu arasmda anlamh bir

il~ki

olmad1gm1 bildirmi§tir. Fakat Bahad1r

(33)

Hodgkin ve NHL'h ha5talarda serum c;:inko degerlerini anlamh olarak yiiksek

bulmu§tur.

¹

Bu nedenle Hodgkin lenfomah hastalarda yiiksek LAP aktivi- tesi ile yiiksek serum c;:inko diizeylerinin bir arada bulunmas1, ara- larmda bir

il~kinin

olabilecegini dii§iindiirmektedir.

Enfeksiyon ve enflamasyonun LAP aktivasyonunu yiikselttigi birc;:oklarmca kabul edilmektedir

(14, 18, 20, 22, 28, 29, 34, 35).

Hodgkin Ienfomasmm enfeksiyon kaynakh oldugu isbat edilmemi§

olmakla birlikte, histopatolojik olarak enflamatuar ve granilloma- toz bir ozellik ta§1d1g1 bilinmektedir. Boylece yiiksek LAP aktivite- sinin ve granillosit arti§mm nedeni olarak bu enflamatuar olaym gosterilebilecegi dii§iiniilebilir.

Hodgkin lenfomah hasta grubunun graniilosit yiizde ortala- mam gerek kontrol ve gerekse diger lenfoma grubtmdan anlamll olarak yiiksek bulunmU§ (P <

^0.01)

^ve LAP ile alan ili§kisi ista- tlstiksel olarak ara§tmlml§tlr. Bu ili§kinin, kontrol grubunda za- Ylf pozitif J.ken (r

= 0.3108),

Hodgkin lenfomas1 grubunda negatif oldugu goriilmii§tiir (r

= -0.7803).

Aym kar§Ila§tlrma lokosit sa·

y1s1 ilc LAP ara..c::mda da yap1lm1§, yine negatif sonuc;: elde

edilmi~

tir.

Lacher ve

arkad~lan (24)

da aktif Hodgkin lenfomah hasta- larda normal veya dii§iik lokosit saylSlna ragmen yiiksek LA.P akti- vitesi olabilecegini belirtmi§lerdir.

A1ba ve arkada§lan

(15)

hairy celllbsemili hastalarda LAP ak- iivitesi ile mutlak notrofil G aylSI arasmda negatif bir ili§ki oldu- gunu gost3rmi§lerdir.

Bu haliyle bizim c;:all§mamiz Alba ve arkada§lanmn ;ah§masl ile uyumru bulunmu§tur.

SONU~:

Lenfoma'h

25

hasta ile

10

ki§ilik kontrol grubunu kapsayan ve lcnfomalarda lokosit alkalen fosfataz1 (LAP) aktivitesini olc;:mek iizere yap1lan <;<. lh : mmmzm sonuc;:lan §U §ekilde s1ralanabilir:

516

(13)

ERCIYES ONiVERSiTESt TIP FAKtl'LTESi DERG1S1

1 . Hodgkin hastallgi ve histiyositik lenfomall hasta grubun- da LAP aktivitesi kontrol grubuna gore anlamh derecede yuksek, Ienfositik lenfomall hasta grubunda jse anlamll derecede du§tik bulunffiU§tUr.

Hodgkin hastallgmda LAP aktivit£5i ile lokosit say1s1 ve gra- niilosit yuzdesi arasmda negatif bir ili§ki saptand1g1

hald~,

diger Ienfomalarda bOyle bir ili§ki bulunamarni§tlr.

3. Hodgkin hastallgi ile ilgili

sonu~lanm1z

literattir bulgula- rlyla tam bir uyum gosterrni§, non - Hodgkin lenfomalarla (NHL) Ugili

sonu~Ianm1z

ise kiSmen uyumlu, k1smen

~eli§kili

olarak bu- Iunmu§tur.

4. Lenfomalarda tan1 ve aymc1 tanmm histopatolojik teme- le dayandmlmasmm geregine inamlmakla birlikte, LAP aktivitesi

ol~umiiniin,

Hodgkin hastahg1 ile lenfositik lenfomall ve yine his- tiyositik ile lcnfositik lenfomall ha.Gtalarm aymc1 tamsmda yar- dlmCl bir laboratuvar testi olarak kullamlabilecegi kanaatine va- nlrru§tlr.

KAYNAKLAR

(1) Greenberger, J.S., Hassan, L.R., Karpas, A., France, D.S., Moloney, W.C.:

Leukocyte alkalin phosphatase elevation in human acute leukemia de- rived cell lines cultured in diffusion chambers. Scand J. Haematol 19 : 242.254, 1977.

(2) Kaplan, M.M.: Alkaline phosphatase. The New England Journal of Me- dicine. 286: 4 1972.

(3) lsselbacher, K.J., La Mont, J.T.: Diagnostic procedures in Liver disaase.

Harrison's principles of Internal Medicine, 9 th ed, Me Graw - Hill Ko- gakusha Ltd. Tokyo 1980 p : 1450-1451.

(4) Rustin, G.J.S., Wilson, P.D., Peters, T.J. : Studies on the subcellular ^Lo- calization of human neutrophil alkaline phosphatase. J. Cell Sci. 36:

401- 412, 1979. .

~S) ~elada, A., Herreros, V., Pugin, P., Rudolf, H.: Reduced Leukocyte alka- lme phosphatase activity and decrease dNBT reduction test in induced iron deficiency anaemia in rabbits. British Journal of Haematology, 43:

457.463, 1979.

(6) Lokich, J.J. : Leukocyte Alkaline phosphatase activity patients with malignant di5ease. Cancer, 40 : 1202. 1205, 1977.

517

(14)

E R C 1 YES D N"i V E R S 1 T E S

i

TIP FA K U L T E S 1 DE R GiSt

(7) Repine, J:E., Clawson, C.C., Brunning, R.D.: Primary Leucocyte alkaline phosphatase deficiency in an adult with repeated infections. British journal of Haematologi, 34 : 87, 1976.

(8) Maalem, H.E., Fletcher, J.: Defective neutrophil function in chronic gra- nlllocytic Leukaemia. British journal of Haematology, 34: 95, 1976.

(9) ~iltshaw, E., Moloney, W.C.: Histochemical and Biochemical studies on Leukocyte alkaline phosphatase activity. Blood, 10 : ll20.-1131, 1955.

(iO) Ozsoylu, S.: Leukocyte alkaline phosphatase activity in rickets deu to vita:mine · D, deficiency. The New England Journal of Medicine, 280:

(22) 1221-1223, 1969.

(11) Steinberg, M.H.: Leukocyte alkaline phosphatase. Annals of Internal Medicine, 81 : (2) 1974.

(12) Trubowetz, S., Feldman, D., Benante, C., Hunt, V.M.: The alkaline phosphatase content of the human polymorphonuclear Leukocyte in blood and Marrow. AM. J. Clin. Pathol 31 : 483 · 486, 1959.

(13) Baggiolini, M., Hersh, J.G., De Duve, C. : Resolution of granules from rabit heterophil Leukocytes into distinct populations by zonal sedimen- tation. J. Cell Bioi. 40: 529-541, 1969.

(14) ·Kaplow, L.S.: Changes in neutrophil alkaline phosphatase folliwing splenectomy. J. Clin pathol 29 (2): 172, 1976.

(15) Aiba, M.M.D., Raffa, P.P., Kathyama, J.: Significance of Leukocyte alkaline phosphatase. in hairy cell leukemia. Am. J. Clin. Pathol, 74: (3) 297.300, 1980.

(16) Wentrobe, M.M.: Clinical Hematology. 7. th. ed' Lea and Febiger, Phila- delphia, 1974. P : 232 · 234, 260 · 261, "1279 · 1281.

t17) Chetelet, L.R., Coo per, M.R.: Modified procedure for the determination of leukocyte alkaline phospatase. Biochemical Med. 4 : 61 · 68, 1970.

(18) Spiers, A.S ·D., Liew, A., Baikie, A.G. : Neutrophil alkaline phosphatase score in chronic granulocytic Leukemia effect of splenectomy and an- . tilt;ukemic drugs. J. Clin. Pathol 28: 517 · 523, 1975.

(19) Rustin, G.J., Goldman, J.M.,' Me Carthy, D., Peters, T.J. : An extrusie factor controls neutrophil alkaline phosphatase synthesis in Chronic granulocytis leukemia. British Journal of Haematology. 45: 381-387, 1980.

(20) Tanaka, K.R., Valentme, W.N., Fredricks, R.E. : Diseases or Clinical con- ditions associate with low leucocyte alkaline phosphatase. The New England journal of Medicine 262 : 912 · 9i8, 1960.

518

(15)

(22)

(23)

(2~)

(25)

(26)

t27)

(28) (29) (30)

(31)

(32)

(33)

(34)

(35)

ClYES ON1VERSiTES1 TIP FAKOLTESl DERG!St

Rosenblum, D., Petzold, S.J. : Neutr_ophil . f nzymes from normal subJects an aldkalin~ phosp~ahtasepatients wit po yet em1a

1

^{: Cohmp~-}

raliOn o e . ..,

vera and Chronic Myelogenous Leukemia. Blood 45 (3): 335-343, 19,5.

V I t ne W N Folette J.H., Solomon, D.H., Reynolds, J. : The rela- a en ^I ^• ^· ^·• ^•

tionship of leukocyte alkaline phosphatas: to stress to ACTH and _,to d 1 17 OH. Corticosteroids. J. Lab. Clm Med. 49 (5): 723-737, 1957.

a rena · · 1 d · d

Hayhoe, f.G.J ., Quaglmo, D. : Cytochemica ~~on~tratwn an measu- ent of leukocyte alkaline phosphatase activity m normal and pat-

=gical states by modified azo - dye Coupling technigue. Br. J. Haemat 4 : 375-389, 1958.

Lacher, M.J., Ley, A.R., Pukite, A.: The value of leukocyte alkaline phosphatase determinations in the malignant lymhomas. Cancer 17 : 402- 8 1964.

Brook, J., Dreisbach, F.B.: Leukocyte alkaline phosphatase levels in multiple myeloma. The journal of laboratory and clinical Medicine. 90 : 114-117. 1977.

Golomb, H.M.: Neutrophilic leucocyte alkaline phosphatase scores in hairy cell leukaemia : Cytochemical, functional, and clinical correlations.

Brithish J. Haematol. 43( 1) : 156-57, 1979.

Ki.i<;i.iksu, M.N. : Lenfoproliferatif Hastahklar. Turk Kanser Ara~tirma ve

Sava~ Kurumu Yaymlan Ankara, 1982, s. 208- 215.

Olker, M.: Abortus tedavisinde Lokosit alkalen fosfataz (LAP) m de~eri.

A.O. Tip Faki.iltesi Mecmuas1, 26 (5) 1-13 Ankara - 1973.

Beisel, W.R., Benjamm, N., Austen, K.F.: Leukocyte alkaline phosphatase deficiency in hypdphosphatasia. Blood 14: 975-7, 1959.

Jaffe, N., Paed, D., Bishop, V.M.M.: The serum iron Level, hematocrit, sedimantation rate, and leukocyte alkaline phoshatase level in pediatric patients fith Hodgkin's disease. Career 26 : 332-337, 1979.

Trubowitz, S., Moshides, E., Feldman, D.: Alkaline phosplatase activity of the polymorphonuclear leukocyte in rapidly induced leukopenia and leukocytosis. J. Lab. Clin. Med. 57 (5) : 747-53, 1961.

Valentine, W.N., Tanaka, K.R., Fredricks, R.E.: Studies on leukocyte alkaline phosphatase: Role of Zinc and magnesium. J. Lab. Clin Med.

55: 303.310, 1960.

Bahadir, Y.: Lenfomah Hastalarda Klinik Evre ve Histopatolojik Tam- ya Gore Tedavi Oncesi vc Sonras1 Serum Cu, Zn, Mg Di.izeylerinin De·

gerlendirilmesi. Uzmanhk Tezi, Erzurum 1981.

Sadovsky, E., Matz, D., Diamant, Y., Z., Polishuk, W.Z. : Leukocyte alkaline phosphatase during Labor. Am. J. Obstet. Gynecol 122 (2) : 261-265, 1975.

Rosenbloom, B.E., Odell, W.O., Tanaka, K.R.: Pitvitaryadrenal axis tu- netion in sickle cell anemia and its relationship to leukocyte alkaline phosphatase. American Journal of Hematology 9: 373-379, 1980.

519