NOT: Sevgili çocuklar kareli bir defteriniz olsun. Büyük küçük boy fark etmez ama büyük boy tercihimdir.

NOT: Sevgili çocuklar kareli bir defteriniz olsun. Büyük küçük boy fark etmez ama büyük boy tercihimdir.

Çocuklar 5 haftadır işlemiz olduğumuz derste anlatmış olduğum konuların özetidir. Bunları defterlerinize güzel bir şekilde yazınız.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR

Bilgi: Bir konu ya da iş konusunda öğrenilen ya da öğretilen şeylerdir.

İnsan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünüdür.

İletişim: Duygu, düşünce ya da bilgilerin; ses, yazı ya da sembollerle paylaşılmasıdır.

Araç kullanarak ya da kullanmadan yapılabilecek bir bilgi alışverişidir

Bilişim: Bilginin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak üretilmesi, saklanması, iletilmesi ve ihtiyaca uygun olarak biçimlendirilmesi ile ilgilenilen bir çalışma alanıdır.

Teknoloji: İnsanın hayatını kolaylaştırmak amacıyla geliştirdiği araç gereçlerle bunlara ilişkin bilgilerin tümü.

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT): Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan her türlü teknolojiye denir.

Donanım: Bir bilgisayar sistemini oluşturan ve fiziksel olarak dokunulabilen araçların tümüne donanım denir.

Örnek: fare, klavye, bilgisayar ekranı, kulaklık, kasa vb.

Yazılım: Bilgisayar donanımının istenilen amaçlar doğrultusunda çalıştırılmasıyla kullanıcının bilgisayarda istediği işlemleri yapabilmesini sağlayan programlardır.

Örnek: Windows, Android, iOS Ofis Programları, Resim ve Video Düzenleme Programları, Oyunlar

Arayüz: Elektronik cihazlardaki yazılımların kontrolü amacıyla kullanılan ortak yüzeylere verilen isimdir.

Örnek: bir dokunmatik ekran kullanıcının akıllı telefon sistemiyle etkileşime geçmesini sağlayan bir arabirimdir.

Etkileşim: Teknolojik araçların arayüzleri aracılığıyla bizimle kurdukları iletişimdir.

İnternet: Diğer bilgisayar ağlarının birbirine bağlanmasıyla oluşmuş ve farklı noktalar arasında elektronik veri alışverişine olanak sağlayan dünyaca yaygın ağ sistemidir.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN KULLANILDIĞI ALANLAR E-Eğitim: Etkileşimli tahta, projeksiyon cihazı, fotokopi makinesi vb.

E-Sağlık: E-Randevu, E-Reçete, MR, röntgen vb.

E-Ulaşım: GPS, navigasyon, radar, mobese vb.

E-Güvenlik: kameralar, alarm sistemleri, X-Ray

E-Bankacılık: ATM, pos cihazı, kredi kartı, online ve mobil bankacılık, para sayma makineleri vb.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN SAĞLADIĞI AVANTAJLAR

 Üretim maliyetlerini düşürür.

 Bilgi aktarımını hızlandırır.

 Verimliliği arttırır.

 Üretim işlemlerinin en az hata ile yapılmasını sağlar.

 İnsan yaşamını kolaylaştırır.

BİLGİSAYAR KULLANIRKEN DİKKAT ETMEMİZ GEREKENLER Ergonomi: Fiziksel çevrenin, insanın kullandığı bir makine ya da araç için en uygun hâle getirilmesidir.” Bilgisayar kullanırken kendi sağlığımıza zarar vermeyecek, aynı zamanda daha verimli ve rahat çalışmamızı sağlayacak olan durum ya da duruşumuza ergonomi denir.

1. Dik oturmalıyız.

2. Kollar dirseklerden 90 derece kırılmalı.

3. Bilekler klavye kullanırken desteklenmeli.

4. Ekran göz hizasına gelmeli.

5. Ayaklar yerle temas etmeli, yer ile temas etmediği durumda ayaklar desteklenmeli.

6. Koltuk yüksekliği ayarlanabilir olmalı.

7. Ekrana yakından bakılmamalı (50 - 70 cm).

8. Her bir saatlik çalışma süresi sonunda 5-15 dakikalık aralar verilmeli.

9. Ara verildiği sırada gözler dinlendirilmeli (Kitap okumak ya da televizyon izlemek gibi aktivitelerden kaçınılmalı.)

10. Ara verildiği sırada hareketli egzersiz yapılmalı. (Bisiklet sürme, yürüyüş, paten kaymak gibi)

DONANIM BİRİMLERİ

Bilgisayarın elle tutulup, gözle görülebilen parçalarına donanım denir.

Donanım birimlerini iki gruba ayrılır.

Dahili - İç Donanım Birimleri: Bir bilgisayarın içerisinde yer alan ve anakarta doğrudan ya da kabloyla bağlı olan donanım birimlerine iç donanım birimleri adı verilir.

Harici - Dış Donanım Birimleri: Bilgisayara kablolu ya da kablosuz olarak dışarıdan bağlı olan giriş/çıkış ve depolama araçlarının tamamına dış donanım birimleri denir

Güç Kaynağı: Bilgisayar gibi elektrikle çalışan araçlara güç sağlayan iç donanım parçasıdır.

İşlemci: Bilgisayara girilen programlama komutlarını yorumlamak ve uygulamak için gerekli olan temel iç donanım parçasıdır.

Sabit Disk: Bilgisayarda, verilerin kalıcı olarak depolanmasını ve istenildiğinde silinebilmesini sağlayan iç donanım parçasıdır.

Ram Bellek: Kullanıcının bilgisayar üzerinde çalışması sırasında yaptığı işlemlere ait verilerin geçici olarak tutulduğu iç donanım parçasıdır. Bilgisayar kapatıldığında ram içerisindeki tüm veriler silinmektedir.

Anakart: Bilgisayarın tüm donanım birimleri arasında iletişimi sağlayan temel donanım parçasıdır.

Ses ve Video Kartı: Ses ve video gibi içeriklerin bilgisayarda gösterilmesi ve düzenlenebilmesi işlemlerinden sorumludur.

Ekran: Bilgisayarlarla kullanıcılar arasındaki görsel bağlantıyı sağlayan birim. Ekrandaki en küçük noktaya piksel denir.

Klavye: Üzerindeki tuşlar yardımıyla bilgisayara metin türünden veri girişinin yapılmasını ya da tuş komutlarının uygulanmasını sağlayan dış donanım parçasıdır.

Fare: Bilgisayar ekranındaki işaretçinin konumunu değiştirerek, üzerindeki tuşlar yardımıyla istenilen ekran bölümünün kontrolünü sağlayan küçük dış donanım parçasıdır.

Yazıcı: Bilgisayarda hazırlanan dokümanların kâğıt üzerinde çıktısının alınabilmesini sağlayan dış donanım birimidir.

Hoparlör ve Kulaklık: Sesin bilgisayardan dışarıya aktarılabilmesi için kullanılan dış donanım birimi hoparlör, dışarıdan bilgisayara aktarılması için kullanılan donanım birimi ise mikrofon olarak adlandırılır

YAZILIM

Bilgisayar donanımının istenilen amaçlar doğrultusunda çalıştırılmasıyla kullanıcının bilgisayarda istediği işlemleri yapabilmesini sağlayan programlardır.

İşletim Sistemi Yazılımları: Bilgisayara ait tüm donanım ve yazılım kaynaklarını kullanarak bilgisayarın yönetimini sağlayan bilgisayar ve kullanıcı arasındaki arayüz yazılımlarıdır.

Uygulama Yazılımları: Doküman oluşturmak için kullanılan ofis yazılımları, eğlenceli oyun yazılımları, İnternet’te gezinmek için kullanılan İnternet tarayıcıları, resim düzenleme

yazılımı ve virüslere karşı kullanılan antivirüs yazılımları örnek olarak verilebilir.

GÖRSELLER BİLGİSAYARDA NASIL SAKLANIR?

Boş ve dolu alanların belirlenmesi yöntemi ile. Her bir satırdaki boş ve dolu karelerin sayısı belirlenerek saklanır. Önce boş kare sayısı sonra dolu kare sayısı ve tekrar boş kare sayısı olmak üzere sırasıyla aynı işlem bir satırdaki tüm kareler için tekrarlanır. Daha sonra aynı işlem diğer satırlar için de aynı şekilde devam eder.

Yukarıdaki görsele ait kodlama incelendiğinde ilk satırda bir boş, üç dolu ve son olarak da bir boş kare bulunuyor. Bu kodlama 1, 3, 1 olarak ifade ediliyor. Daha sonra diğer satırlar için de

aynı işlemin devam ettiğini görmekteyiz. Dördüncü satırdaki kodlama satırı diğerlerinden farklı gibi gelebilir. Aslında değil. Kodlamaya ilk boş kare sayısı belirtilerek başlandığından boş kare olmadığı için 0 yazıldığını görmekteyiz.

Yukarıda verilen rakamlar için ilgili kutucukları boyayarak görselin ne olduğunu bulunuz.

GİRİŞ İŞLEM ÇIKIŞ BİRİMLERİ

Giriş Birimleri:

Sayı, harf, görüntü, ses veya komutlardan oluşan verilerin kullanıcı tarafından yani dış ortamdan bilgisayara aktarıldığı donanım birimleridir.

Bilgisayar giriş birimleri şunlardır; Klavye, Fare, Mikrofon, Web Kamera, Tarayıcı,

İşlem Birimleri:

Kullanıcının giriş birimleriyle gönderdiği verilerin mantıksal veya aritmetik işlemlerden geçirildiği ve depolandığı donanım birimleridir.

Bilgisayar işlem birimleri şunlardır; İşlemci RAM Bellek, ROM Bellek, Hard disk, Ekran Kartı, Ana kart.

Çıkış birimleri: İşlem birimleri tarafından işlenen resim, yazı, görüntü, ses, tablo, grafik gibi verilerin kullanıcıya yani dış ortama aktarıldığı birimlerdir.

Bilgisayar çıkış birimleri şunlardır; Ekran, Hoparlör, Kulaklık, Yazıcı, Çizici, Projeksiyon Cihazı,

DOSYA YÖNETİMİ

DOSYA: Bilgisayarda bilgilerin kaydedildiği birimlere dosya adı verilir.

Dosya içerisindeki bilgi; resim, yazı, çizim, ses gibi her şey olabilir DOSYA YAPISI

Bir dosya yapısı 3 kısımdan oluşur.

Günlüğüm . ^txt

Dosya Adı: Dosyaya kendimizin verdiği isimdir. Bu isim ile dosya içerisinde ne olduğunu dosyayı açmadan bilebiliriz.

Örneğin, Anneler Günü Şiiri.txt dosyasında anneler gününe ait bir şiir olduğunu açmadan anlayabiliriz.

Dosya isminde aşağıdaki karakterleri kullanamayız.

Nokta: Dosya adı ile dosya uzantısı ayıran işarettir. Tüm dosyalarda bulunur.

Dosya Uzantısı: Dosyanın türünü, hangi yazılım tarafından oluşturulduğunu ve açılabileceğini gösteren kısımdır.

Bir dosyanın sadece uzantısına bakarak içerisindeki bilginin türünü öğrenebiliriz. Örneğin MP3 uzantılı bir dosyada müzik, PDF uzantılı bir dosyada bir kitap olduğunu dosyayı açmadan anlayabiliriz

Dosya adı

Nokta

Dosya uzantısı

Dosya Uzantıları

Resim dosyası uzantıları (.jpg, .gif, .png, .bmp vb.) Ses dosyası uzantıları (.mp3, .wma, .wav, .aac vb.) Video dosyası uzantıları (.avi, .wmv, .mpg, .mov vb.) Belge dosyası uzantıları (.txt, .doc, .docx, pdf vb.) Sunum dosya uzantısı (ppt)

KLASÖR

Ortak bir özelliğe sahip dosyaları bir arada bulunduran birimlere klasör (dizin) denir.

Dosyaları gruplamamızı ve dilediğimizde kolayca ulaşmamızı sağlar.

Dosya isimlerinde kullanamayacağımız karakterleri klasör isimlerinde de kullanamayız.

ETİK

Doğru ile yanlışı, haklı ile haksızı, iyi ile kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek, bunun sonucunda da doğru, haklı, iyi ve adil olduğuna inandığımız şeyleri yapmaktır.

Örnek: Çöpleri çöp kutusuna atmak

İNTERNET ETİĞİ

İnternet üzerinde iletişimde bulunurken doğru ve ahlaki olan davranışlarla, yanlış ve ahlaki olmayan davranışları belirleyen kurallar bütünüdür.

İnternet etiği, gerçek hayatta insanlara gösterdiğiniz saygı ve nezaketin internet ortamında da gösterilmesidir

Örnek

 İnterneti insanlara zarar vermek için kullanmamalıyız.

 Başkalarının internette yaptığı çalışmalara engel olmamalıyız.

 Başkalarının gizli ve kişisel dosyalarını çalmamalıyız.

 İnterneti yalancı şahit olarak kullanmamalıyız.

 Parasını ödemediğimiz yazılımları kullanmamalıyız.

HAFIZA BİRİMLERİ

Bilgisayardaki dosyaların da büyüklüğünü belirtmek için kullanılan ölçü birimleri vardır.

Bunlara bilgisayar hafıza birimleri denir.

En küçük kapasite birimi bittir.

8 BİT (BİT) = 1 BYTE (B)

1024 BYTE (B) = 1 KİLOBYTE (KB)

1024 KİLOBYTE (KB) = 1 MEGABYTE (MB) 1024 MEGABYTE (MB) = 1 GİGABYTE (GB) 1024 GİGABYTE (GB) = 1 TERABYTE (TB) Küçükten Büyüğe Sıralanışı

BİT (BİT) < BYTE (B) < KİLOBYTE (KB) < MEGABYTE (MB) < GİGABYTE (GB) <

TERABYTE (TB)

NOT: Her bir karakter bilgisayarda 1 byte yer kaplar.