T.C.
GIDA TARIM VE HAYVANCILIK
BAKANLIĞI
STRATEJİK VE REKABETE DAYALI İKTİSADİ BİR SEKTÖR OLARAK ELE ALINAN TARIMIN;
YAPISAL DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜM DÖNEMİ
2003-2011
“Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye’yi kalkındıramayız”
Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan
3
“Ekolojik denge ve küresel gıda sorunları için şimdi tarım zamanı”
Mehmet Mehdi EKER
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı
5
İçindekiler
Tarım Sektörü Temel Göstergeleri ...8
Tarımda Gündelik Bakıştan Stratejik Planlamaya Geçildi. ...14
Tarımda Diğer Yapısal Değişim ve Dönüşüm Çalışmaları…...25
Tarımsal Destekler Artırıldı. ...33
Güvenilir Gıda ...44
Bitkisel Üretim...50
Hayvansal Üretim...55
Bitki ve Hayvan Sağlığı ...61
Kırsal Kalkınma ...70
Uluslararası İlişkiler ve AB ...75
AR-GE...83
Diğer Çalışmalar...94
Yeni Projeler Başlatıldı. ...104
Bağlı ve İlgili Kuruluşların Faaliyetleri...118 7
Tarım sektörü temel
göstergeleri
9
Tarım BÜYÜDÜ…
Türkiye BÜYÜDÜ…
Son 8 yılın 7’sinde büyüyerek,
• Ekonominin “tampon” ve Türkiye’nin “lokomotif”
sektörü olan Tarım Sektörü;
• 75 Milyon insanımızın ve 30 Milyon turistin gıda ihtiyacını karşılamış,
• 1.525 ürün ile 184 ülkeye 15,3 Milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir.
• Türk tarım sektörü, Dünyada tarımsal ekonomik büyüklük açısından, 2002 yılında 11. sırada iken, son sekiz yılda 7. sıraya, Avrupa’da ise 1’inci sıraya yükseldi.
10
Tarım Gelişiyor, Türkiye
Kalkınıyor…
Tarım Geli$iyor, Türkiye Kalkınıyor…
• Tarımın Milli Gelire katkısı; 2002 yılında 36,1 Milyar TL iken, 2010 yılında 92,8 Milyar TL’ye ula!tı.
• Son 8 yılda Tarımın Milli Gelire katkısı 1,6 kat arttı.
!!""##$$%%&''(())!!**##++,,++,,&--''..//0011..""&))""!!))$$''$$
22%%3344556677&&!!8899
::;;<<== >>??<<== ??@@<<AA ;;BB<<CC ;;@@<<CC ;;>><<:: CC@@<<:: CCDD<<DD AA@@<<DD
BB
@@BB
>>BB
;;BB DDBB
==BBBB
@@BBBB@@ @@BBBB:: @@BBBB>> @@BBBB?? @@BBBB;; @@BBBBCC @@BBBBDD @@BBBBAA @@BB==BB Kaynak: TU"K (1998 bazlı yeni sisteme göre hesaplanmı!tır).
Kaynak: TUİK (1998 bazlı yeni sisteme göre hesaplanmıştır).
• Tarımın Milli Gelire katkısı; 2002 yılında 36,1 Milyar TL iken, 2010 yılında 92,8 Milyar TL’ye ulaştı.
• 2002-2010 döneminde Tarımın Milli Gelire katkısı %157 arttı.
• Dolar olarak ise 2002 yılında 23,7 Milyar Dolardan, 2010 yılında 62 Milyar Dolara ulaştı.
• 2002 yılında 4 Milyar Dolar olan tarım ürünleri ihracatı, 2011 yılında
15,3 Milyar Dolara ulaştı.
• 2011 yılında gıda maddeleri dış ticareti 3,6 Milyar dolar fazla verdi.
• Ülkemiz, dünya tarımsal üretiminde 30 üründe, ihracatta ise 26 üründe ilk 5’te yer aldı.
Tarım Ürünlerimiz Dünya Sofralarında
Yer Aldı...
Tarım Ürünlerimiz Dünya Sofralarında Yer Aldı…• 2002 yılında 4 Milyar Dolar olan tarım ürünleri ihracatı, 2011 yılında 15,3 Milyar Dolara ula!tı.
• 2011 yılında gıda maddeleri dı! ticareti 3,6 Milyar dolar fazla verdi.
• Ülkemiz, dünya tarımsal üretiminde 30 üründe, ihracatta ise 26 üründe ilk 5’te yer aldı.
Kaynak: TÜ"K – Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması (SITK) Rev3 m
i er ünl Ür m ı r Ta
r a l a r Sof a z Düny i m
dı l A er Y nda ı r
• 2002 a Dolar
• 2011
• Ülkemiz e y
m i er ünl Ür m ı r Ta ında
yıl 4 Milyar Dolar a ula!tı.
i r e l e d d a m a d gı a d n ı l ı y
ür al ıms tar dünya , kemiz
. ı d l
r a l a r Sof a z Düny i m
Dolar olan tarım ürünleri 3,6 i t e r a c i t
! ı d
i Mily
30 etiminde
ür ründe,
dı l A er Y nda ı
r …
20 acatı,
ihr 11 yılında
r
a dolarfazla verdi. 26 t a c a r h
i ta ise ürü n
15,3 Milyar k l i e d
n 5’te
Kaynak: TÜ"K–
Uluslararası Standart
Ticaret Sınıflaması (SI
7 3 v Re ) K T
Kaynak: TUİK-Uluslararası Standart Ticaret SI
Sınıflaması (SITC) Rev3
11
Tarımda Faizsiz Finansman Dönemi Başlatıldı...
2002 yılında %59 olan tarımsal kredi faiz oranları, 2011 yılında sulama ve hayvancılık faaliyetlerinde sıfır’a (faizsiz), diğer tarımsal faaliyetlerde % 5’e
düşürüldü.
Hayvancılıkta ve basınçlı sulama yatırımlarında ise 2010 yılında başlatılan faizsiz finansman uygulamasına 2011 yılında da devam edildi.
Faiz oranlarındaki düşüşle birlikte tarımsal kredi kullanımı önemli ölçüde arttı.
Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından;
• 2002 yılında 550 Bin çiftçiye 529 Milyon TL kredi kullandırılmış iken,
• 2011 yılında 1,1 Milyon çiftçiye 22,3 Milyar TL kredi kullandırıldı.
13 Tarımsal kredi vadeleri, işletme
kredilerinde 18 aydan 24 aya, yatırım kredilerinde ise 5 yıldan 7 yıla çıkarıldı.
Tarımsal Kredilerin Geri Dönüş Oranları Arttı.
Tarımda Faizsiz Finansman Dönemi Ba$latıldı…
2002 yılında %59 olan tarımsal kredi faiz oranları, 2011 yılında sulama ve hayvancılık faaliyetlerinde sıfır’a (faizsiz), di#er tarımsal faaliyetlerde % 5’e dü!ürüldü.
Hayvancılıkta ve basınçlı sulama yatırımlarında ise 2010 yılında ba!latılan faizsiz finansman uygulamasına 2011 yılında da devam edildi.
Faiz oranlarındaki dü!ü!le birlikte tarımsal kredi kullanımı önemli ölçüde arttı.
Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından;
• 2002 yılında 550 Bin çiftçiye 529 Milyon TL kredi kullandırılmı! iken,
• 2011 yılında 1,1 Milyon çiftçiye 22,3 Milyar TL kredi kullandırıldı.
Kaynak: T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri kayıtları (2011) i
zs i a F da m ı r Ta
n Dönem a
m ns na i z F i
a l
$ Ba i
n Dönem tı dı…l
ında yıl 2002
n ri le t e y li a fa
ancılıkta Hayv
n a sm n a n
fi u
r a l n a r o z i a F
a k n a B t a a r i Z
• 2002
• 2011
ında %59 olan tarımsal k e
d sıfır’a (faizsiz), di ancılıkta ve basınçlı sulama
n a
n ı s a m a l gu y
u 2011 ylıı e t k il r i b e l
! ü
! ü d i k a d n ı
o o K i d e r K m ı r a T e v ı s a
a d n ı lı
y 550 Bin çiftçiy 1
a d n ı lı
y ,1 Milyon çif
2011 , ı r a l n a r o z i a f i d e r k
e l t e y il a a f l a s m ı r a e
#
da rın ırımla t ya
ma ise
a d a d
n devam edildi. ı n a l l u k i d e r k l a s m ı r a t
operatifleri tarafından i d e r k L T n o y l i M 9 2 5 e y
22,3 tçiye
çif ilyar TL
ında yıl
2011 sulama ve e
d r
e ’e dü!ürüldü. latılan
! ba yılında 2010
il m e n ö ı m
ı ölçüde a tı.rt
;
, n e k i
! ı m l ı r ı d n a l l u k i
lı r ı d n a l l u k i d e r
k dı.
cılık n yva a h ve
latılan faizsiz tı.
Kaynak: T.C. Ziraa
at Bankası ve Tarım Kr
redi Kooperatifleri kay
8
) 1 1 0 2 ( ı r a l t ı Kaynak: T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri y kayıtları (2011)
2002 2011
Ziraat Bankası %38 %98,9
Tarım Kredi Kooperatifleri %71 %98
Tarımda gündelik bakıştan stratejik planlamaya geçildi
Bakanlığımız, 2010 yılında, Eğitim ve Yönetimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmaları Derneği
tarafından “Ülkemizin En İyi Stratejik Yönetim ve Uygulama Yapan Kurumu” seçildi.
15
Üretimle İlişkilendirilmiş Destekleme Politikası ve Havza Modeli Oluşturuldu...
• Tarım Havzalarında doğal kaynakları koruyarak üretimi planlamak ve arttırmak, etkin ve rasyonel bir destekleme politikası uygulamak üzere geliştirildi.
• Bu kapsamda, iklim, toprak, topografya, arazi sınıfları ve kullanım şekillerine dayalı yaklaşık 528 Milyon veri değerlendirilerek Türkiye tarımının 30 adet tarım havzası belirlendi.
• Her havza için stratejik, arz açığı ve rekabet şansı olan ürünler ile özel ürünler belirlendi ve tarım havzalarına dayalı haritalar oluşturuldu.
• Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli ile tarım envanteri ortaya çıkarıldı.
• Hangi bölgede, hangi üründen en iyi verimin alınacağı tespit edilerek, hangi ürünlerin desteklenmesi gerektiği ortaya konuldu.
Yeni Fındık Stratejisi Oluşturuldu...
• Dünya üretiminin % 75’ini, ticaretinin ise % 85’ini
gerçekleştirdiğimiz fındıkta yıllardır süregelen sorunlara kalıcı çözümler bulmayı amaçlayan “Yeni Fındık Stratejisi”
ile piyasalarda denge sağlandı.
• Uygulamaya konulan Yeni Fındık Stratejisi ile ruhsatlı alanlarda üretim yapan fındık yetiştiricilerimize “Alan Bazlı Gelir Desteği”, ruhsatsız alanlarda fındık yetiştiriciliği yapanlara ise alternatif ürünlere geçmeleri halinde “Alternatif Ürün Desteği” ve “Fındık Söküm Tazminatı” verilmektedir.
• Ruhsatlı alanlarda fındık üretimi yapan üreticilerimize Alan Bazlı Gelir Desteği uygulaması kapsamında, toplam 1,3 Milyar TL, fındık yerine başka ürün üretimine geçen üreticilerimize toplam 2,3 Milyon TL alternatif ürün desteği ve söküm tazminatı ödemesi yapıldı.
17
Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı Hazırlandı...
• “Tarımsal Kuraklıkla Mücadele İle Kuraklık Yönetimi Çalışmalarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Karar”
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girdi.
• “Tarımsal Kuraklık Yönetiminin Görevleri, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik”
yayımlandı.
• Türkiye Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı Stratejisi Belgesi hazırlandı.
• Tarımsal Kuraklık İl Kriz Merkezleri oluşturularak İl Kuraklık Eylem Planları hazırlandı.
İzleme Erken Uyarı ve Tahmin Komitesi, Risk Değerlendirme Komitesi ve Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu oluşturuldu.
Kuraklığa dayanıklı çeşit geliştirme ve yaygınlaştırma çalışmalarına hız verildi.
Konya’da Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde “Bitkisel Kuraklık Test Merkezi” kuruldu.
• Tarım, sosyal alan olmaktan çok, stratejik ve rekabete dayalı iktisadi bir sektör olarak ele alındı.
Tarım Strateji Belgesi (2006-2010) ve Stratejik Plan (2010-2014) Hazırlandı…
• Stratejik Planda “Tarımsal Üretim ve Arz Güvenliği”, “Gıda Güvenilirliği”, “Bitki ve Hayvan Sağlığı”, “Kırsal Kalkınma” ve “Kurumsal Kapasite” stratejik alanlar olarak belirlendi.
Tarımda Stratejik Planlamaya
Geçildi...
19
• 6 stratejik amaç ve 38 stratejik hedefin yer aldığı Plan kapsamında;
1. Tarımsal üretimi yönlendirmek ve arz güvenliğini sağlamak,
2. Tarımsal altyapıyı geliştirmek, çevre ve doğal kaynakları korumak, iyileştirmek, sürdürülebilirliği sağlamak ve doğal afetlerin etkisini azaltmaya yönelik tedbirler almak,
3. Güvenilir gıda ve yem arzını sağlamak,
4. Bitki ve hayvan hastalık ve zararlılarını eradike etmek, ürün kayıplarını önlemek ve halk sağlığını korumak,
5. Kırsal alanda tarımsal altyapı hizmetlerini, insan kaynaklarını ve örgütlenme düzeyini geliştirmek, pazar entegrasyonunu sağlamak, kırsal nüfusun gelirini çeşitlendirmek, yerel kalkınma kapasitesini ve yaşam kalitesini artırmak,
6. Etkin ve kaliteli hizmet sunmak üzere yönetsel ve kurumsal mükemmeliyeti sağlamak amaçlanmaktadır.
Performans Programları Hazırlandı...
• Stratejik planda yer alan orta ve uzun vadeli amaç ve hedeflere ilişkin faaliyetler ile bunların kaynak ihtiyacını içeren 2010 ve 2011 yılı Performans Programı hazırlandı.
2012 yılında da Performans Programı bütçe ile ilişkilendirildi.
21
2008-2012 Tarım Vizyonu
Belirlendi...
• 2008-2012 yıllarını kapsayacak 5 yıllık Eylem Planı ve Tarım Vizyonu; kamu, özel sektör, meslek odaları, üretici örgütleri, üniversite temsilcileri ve sivil toplum
kuruluşlarının temsilcileriyle birlikte hazırlandı.
• “2002-2007” dönemi, “Acil Tedbirler ve Değişim Dönüşüm” dönemi, 2008-2012 dönemi ise “Tarımda Sektörel Gelişme ve Sürdürülebilir Kalkınma” dönemi olarak ele alındı.
• 2008-2012 Tarım Vizyonu, 81 ilde, 545 ilçe 3 bin 649 köyde büyük çoğunluğu çiftçi ve sektör çalışanları olan 50 binden fazla kişi üzerinde yapılan derinlik analizi sonucunda oluşturularak, ortak akıl toplantılarından çıkan öneriler doğrultusunda şekillendirildi.
• Tarım Eylem Planı’nda; öncelik verilen 183 konu başlığının yıllara göre dağılımı yapılarak, her yıl alınacak tedbirler tespit edildi.
Sektörel İşbirliği ve Ortak Akıl Toplantıları Yapıldı...
• Tarım sektöründe katılımcı bir yaklaşımla alt
sektörlerin sorunlarının belirlenmesi ve çözüm yollarının ortaya konulması amacıyla 16 alt sektörden toplam 500 üretici, tedarikçi, sanayici ve STK ile birlikte “Sektörel İşbirliği ve Ortak Akıl Toplantıları” yapıldı.
• Sektörün temel sorunlarına ilişkin
240 ana tedbir belirlendi ve alt sektör bazında Eylem Planları hazırlandı.
23
Kırsal Kalkınma Planı (2010- 2013) hazırlandı...
• Kırsal toplumun iş ve yaşam koşullarının kentsel alanlarla uyumlu olarak yöresinde geliştirilmesi ve sürdürül ebilir kılınması amacıyla, kırsal kalkınma alanında desteklenmesi gereken tedbirler, faaliyetler ve kaynak ihtiyacı, ilgili 24 kurum ve kuruluşla koordine edilerek belirlendi.
2023
Tarım Vizyonu Belirlendi...
Ufuk çizgimiz olan 2023’e doğru ilerlerken;
• Nüfusunu yeterli, kaliteli ve güvenilir gıda ile besleyen,
• Tarım ürünlerinde net ihracatçı konumunu daha da geliştiren,
• Rekabet gücünü artırmış,
• Dünyada ve bölgesinde tarım alanında söz sahibi bir ülke olmak temel hedef olarak belirlendi.
2023 yılında HEDEF;
• Tarımsal GSYİH’sı 150 Milyar Dolara ulaşmış,
• Tarımsal ihracatı 40 Milyar Doları aşmış,
Tarımda Diğer Yapısal Değişim
ve Dönüşüm
Çalışmaları…
“Şimdi 70 milyonu aşan genç ve dinamik bir nüfusumuz var.
Biz dünya değiştikçe, iklimler değiştikçe tarımın da bu değişime ayak uydurması, büyümesi güçlenmesi gerektiğine inandık...
Tarıma bakışımızı değiştirdik.”
Mehmet Mehdi EKER
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı
27
Yıllardır beklenen Tarım Kanunu’nun da içinde olduğu, Tarımda Yapısal Değişim ve Dönüşüm döneminin önünü açan 13 temel Kanun yayımlandı ve 21 Kanun’da da değişiklik yapıldı.
1. Tarım Kanunu,
2. Organik Tarım Kanunu,
3. Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu,
4. Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun, 5. Tarım Sigortaları Kanunu,
6. Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 7. Tohumculuk Kanunu,
8. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Kuruluş Kanunu,
9. Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Anonim ve Tarım Kredi Kooperatifleri Tarafından Kullandırılan Toplu Köy İkrazati/Grup Kredilerinden Doğan Kefaletin Sona Erdirilmesi Hakkında Kanun,
10. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (GTÖ) Arasında GTÖ Orta Asya Alt Bölge Ofisi Anlaşmasını Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun,
11. Biyogüvenlik Kanunu,
12. Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu,
13. T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatifleri Tarafından Üreticilere Kullandırılan ve Sorunlu Hale Gelen Tarımsal Kredilerin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun.
Tarım Arazilerinin Parçalanmasının Önüne Geçildi...
• Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa bağlı olarak, “Tarım
Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Arazi Toplulaştırma Tüzüğü” ile
“Uygulama Yönetmeliği” çıkarıldı.
• Kanun kapsamında; ‘Bölünemez Parsel Büyüklüğü’ belirlenerek ve mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri ve marjinal tarım arazilerinin 20 dekardan, dikili tarım arazilerinin 5 dekardan, örtü altı tarımı yapılan arazilerin 3 dekardan daha küçük parçalara
bölünmesi önlenerek fiili toplulaştırma yapılması sağlandı.
• İl özel idareleri, belediyeler, tarımsal amaçlı faaliyette bulunan kooperatifler, tüzel kişilikler veya diğer kamu kuruluşlarına özel arazi toplulaştırma yapma imkânı verilerek, tarım arazilerinin toplulaştırılmasına hız kazandırıldı.
• 80 yıldır tarımın en önemli sorunu olan miras yoluyla bölünmenin önüne geçmek ve
29
Arazi Toplulaştırma Çalışmaları Hız Kazandı...
• Tarım sektöründe yapısal sorunların başında yer alan işletmelerin ölçek
küçüklüğü ve parçalılık sorununa karşı Arazi Toplulaştırma çalışmalarına önem verildi.
• 1961-2002 yılları arasında 41 yıllık dönemde
toplam 450 Bin ha alanda toplulaştırma yapılmış iken,
2003-2011 yılları arasında 9 yılda toplam 1 Milyon 291 Bin hektar alanda toplulaştırma yapıldı.
• Bugüne kadar toplam 1 Milyon 741 Bin ha alanda arazi toplulaştırması çalışması tamamlandı.
• Halen 1 Milyon 838 Bin hektar alanda toplulaştırma çalışmaları devam ediyor.
• Arazi toplulaştırma ve planlama çalışmalarında yeni ve daha etkin bir yaklaşımla, her yıl 1 Milyon hektar alanda çalışmalara başlanılması hedeflendi.
• 2023 yılına geldiğimizde 14 Milyon hektar alanda toplulaştırma çalışmaları tamamlanmış ve parçalı arazilerimiz birleştirilmiş olacak,
• 8,5 Milyon hektar alan suyla buluşturulacak.
Tarım “İlk”lerle Tanıştı...
Tarım sektöründe “ilk” kez…
• Tarım Kanunu yayımlandı (2006).
• Kurumsal ve sektörel derinlik analizi ile buna uygun strateji, misyon ve vizyon belirleme çalışması yapıldı (2007).
• Bakanlığa yeni hizmet binası sağlandı (2011).
• “Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli” oluşturuldu (2010).
• Devlet Destekli Tarım Sigortası uygulamaları başlatıldı (2006).
• “174 ALO GIDA HATTI” kuruldu (2009).
• “Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi” kuruldu (2007).
• Tarım arazilerinin “Bölünemez Parsel Büyüklüğü” belirlenerek fiili toplulaştırma yapılması sağlandı (2007).
• “Bitki Gen Bankası” açıldı (2010).
• "Ulusal Gıda Referans Laboratuarı" hizmete açıldı (2010).
• “Hayvansal Biyoteknoloji Merkezi” kuruldu (2010).
• “Bitkisel Kuraklık Test Merkezi” kuruldu (2010).
• “Milli Botanik Bahçesi” kuruluyor (2010).
• Tarım Müzesi kuruluyor (2011).
• Veteriner Sınır Kontrol noktaları açıldı (2010).
• Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu kuruldu (2008).
• Kırsal kalkınma yatırımlarına %50 hibe desteği başlatıldı (2006).
• Tarımsal kalkınma kooperatiflerine faizsiz kredi verildi (2003).
• Basınçlı sulama sistemi yatırımlarına, % 50 hibe ve faizsiz 5 yıl vadeli kredi uygulamaları başlatıldı (2006-2007).
• GAP ve DAP kapsamında yer alan illerde 50 baş ve üzeri hayvancılık yatırımlarının desteklenmesine başlandı (2010).
• Damızlık süt sığırcılığı, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine
% 60 indirimli faiz uygulaması başlatıldı (2006).
• Büyükbaş besi hayvancılığında faizsiz işletme kredisi, büyükbaş besi, süt ve küçükbaş hayvancılık yatırımlarında % 50-60 oranlarında indirimli faizli kredi uygulaması başlatıldı (2010).
• Küçükbaş hayvancılığına destek verildi (2006).
• Damızlık düve yetiştiriciliğine % 60 indirimli faiz uygulaması başlatıldı (2008).
• Anaç sığır ve manda desteklemesi uygulaması başlatıldı (2008).
• Hayvan başına destekleme ödemesi başlatıldı (2008).
31
• Süt fiyat düzenlemesi desteği verildi (2009).
• Çiğ sütün süt tozu olarak değerlendirilmesine destek verildi (2009).
• Koyun ve keçi sütüne sığır sütünden farklı olmak üzere destekleme verildi (2009).
• Ulusal süt kayıt sistemi ve damızlık koyun keçi kayıt sistemi kuruldu (2009).
• Buzağı desteği verildi (2003)
• Et ve Yumurta Tavukçuluğuna % 50 kanatlı sektörüne ise % 60 faiz indirimli biyogüvenlik kredisi uygulandı (2010).
• Su ürünleri üretimine destek verilmeye başlandı (2003).
• İpekböcekçiliği Bakanlığımız bünyesinde destekleme kapsamına alındı (2006).
• Tiftik üretimi desteği verildi (2006).
• Fark ödeme desteklerinin havza bazlı yapılmasına başlandı (2010).
• Tritikale prim desteği kapsamına alındı (2010).
• Baklagiller prim desteği kapsamına alındı (2008).
• Hububata prim desteği verildi (2005).
• Yağlı tohumlardan aspire prim desteği verildi (2006).
• Çiftçilerimize mazot desteği verildi (2003).
• Gübre desteği nakit olarak doğrudan çiftçilere verildi (2005).
• Sünede havadan ilaçlamaya son verildi tamamen yerden ilaçlamaya geçildi ve sünede biyolojik mücadele başlatıldı (2006).
• Tütüne alternatif ürün desteği uygulaması başlatıldı (2009).
• Fındıkta alan bazlı gelir desteği ve alternatif ürün desteği verildi (2010).
33
• Meyve bahçelerinin yenilenmesi çalışmalarına destek verildi (2005).
• Sertifikalı tohumluk ve fidan kullanan üreticilere destek verildi (2005).
• Sertifikalı tohum üreticilerine destek verilmeye başlandı (2008).
• Toprak analizi için ilave destek uygulaması başlatıldı (2005).
• Ürün konseyleri kuruldu (2009).
• Akredite veteriner hekimlik uygulaması başlatıldı (2006).
• Yerli hayvan genetik kaynakları halk elinde koruma altına alındı (2005).
• “Sertifikalı Tarım Danışmanlığı Uygulaması” başlatıldı (2009).
• İşletme başına tarımsal yayım ve danışmanlık desteği verildi (2009).
• Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi oluşturuldu (2010).
• Çiftlik Muhasebe Veri Ağı sistemi oluşturuldu (2008).
• Çevre amaçlı tarımsal arazilerin korunmasına yönelik destek başlatıldı (2006).
• İyi tarım ve örtü-altı iyi tarım uygulamalarına destek verildi (2009).
• Organik tarım için ilave destek uygulaması başlatıldı (2005).
• “Organik Tarım Bilgi Sistemi” kuruldu (2005).
• Kuraklıktan zarar gören çiftçilerimize nakdi destek verildi (2007).
• Don zararına destek verildi (2010).
• Arıcılık destekleme kapsamına alındı (2003).
• Arıcılık Kayıt Sistemi (AKS) ile tüm veriler kayıt altına alınmaya başlandı (2008).
• Bitki koruma ürünleri için “Bayilik Sınav Sistemi” getirildi (2007).
• Reçeteli zirai ilaç satışı uygulamasına geçildi (2009).
• Diyarbakır, Batman, Siirt Kalkınma Projesi başlatıldı (2008-2012).
• Ardahan-Kars-Artvin Kalkınma Projesi başlatıldı (2010 – 2015).
• GAP Eylem Planı ile Arazi Toplulaştırması ve Drenaj çalışmaları hızlandırıldı(2008-2012).
• Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi başlatıldı (2004).
• “DOKAP Tarım Projesi” uygulanmaya başlandı (2007).
• Balıkçı gemilerine ÖTV’siz akaryakıt verilmesi uygulaması başlatıldı (2004).
• Patates siğili desteği verildi (2005).
• Aşı desteği verildi (2005).
• “Alo Ofis Ürün Alım Hattı” kuruldu (2005).
• Özel sektör, üniversite ve sivil toplum örgütleri için AR-GE desteği sağlandı(2006).
• Web-Tarım TV yayına başladı (2010).
• Büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde faizsiz, 7 yıl vadeli kredi uygulaması başlatıldı (2010).
• Büyükbaş hayvan besiciliğinde faizsiz, 2 yıl vadeli kredi uygulaması başlatıldı (2010).
• Tarım ve Köyişleri Bakanlığı; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı adı altında yeniden yapılandırıldı (2011).
• Tarımsal kredi cari faiz oranları yüzde 0-5 aralığına düşürüldü (2011).
• Türkiye EXPO- 2016 Antalya için EXPO bayrağını devraldı (2011).
Tarımsal Destekler
Artırıldı
İşimiz destek, amacımız daha çok üretmek...
Tarımsal destekler; kalite, sağlık, verimlilik ve kırsal kalkınma esas alınarak yeniden düzenlendi. 52 yeni destek uygulaması başlatıldı.
Destek miktarlarının önemli bir bölümü üretim sezonundan önce açıklandı.
Destekleme ödemeleri yılı içinde ve girdi kullanımının en yoğun olduğu dönemlerde yapıldı.
37 Toplam tarımsal destekleme miktarı;
• 2002 yılında 1,868 Milyar TL iken, 2011 yılında 6,962 Milyar TL’ye çıkarıldı.
• 2003-2011 döneminde çiftçilerimize toplam 43 Milyar TL’nin üzerinde nakit destek verildi.
• 2002 yılına göre Tarımsal Desteklerde yaklaşık 4 kat artış sağlandı
• Verilen desteklerle üretim maliyetinin önemli bir kısmı karşılandı.
• 2012 yılında ise üreticilerimize yaklaşık 7,2 Milyar TL tarımsal destek verilecek.
!$imiz Destek, Amacımız Daha Çok Üretmek…
Tarımsal destekler; kalite, sa%lık, verimlilik ve kırsal kalkınma esas alınarak yeniden düzenlendi. 52 yeni destek uygulaması ba!latıldı.
Destek miktarlarının önemli bir bölümü üretim sezonundan önce açıklandı.
Destekleme ödemeleri yılı içinde ve girdi kullanımının en yo#un oldu#u dönemlerde yapıldı.
Toplam tarımsal destekleme miktarı;
• 2002 yılında 1,868 Milyar TL iken, 2011 yılında 6,962 Milyar TL’ye çıkarıldı.
• 2003-2011 döneminde çiftçilerimize toplam 43 Milyar TL’nin üzerinde nakit destek verildi.
• 2002 yılına göre Tarımsal Desteklerde 3,7 kat artı! sa#landı
• Verilen desteklerle üretim maliyetinin önemli bir kısmı kar!ılandı.
Kaynak: Maliye Bakanlı#ı Kesin hesapları
, k e st e D iz im
!$
D ız ım c a m A
, aha Ç
ek retm ok Ü
aha Ç …
e d l sa m rı Ta enlendi.
düz
t k i m k e t s e D
e eklem Destyapıldı.
ı r a t m a l p o T
• 2002
• 2003-2011
r;
le k e st
e kalite, sa%lık a l gu y u k e t s e d i n e y 2 5
n ı n ı r a l r a
t önemli bi i eler
ödem ylıı içind k i m e m e l k e t s e d l a s m
a d n ıl ı
y 1,868 Milyar T 2011 döneminde çift
a s r ı k e v k i l i l m i r e v ,
kaması ba!latlıdı. ü
m ü l ö
b üretim sezonu i
d r gi e v e
d kullanımın
; ı r a t k
2011 yılında L
T iken,
43 m a l p o t e z i m i r e l i ç
a m n ı k l a k
l esas alınar e
c n ö n a d n
u açıklandı. u
# u d l o n u
# o y n e n ı n
6,962 Milyar TL’ye ç üzerinde TL’nin
Milyar 43
yeniden ak
ınar
e d r e l m e n ö d
. ı d lı r a k
ı nakit
üzerinde
destek
• 2002
• Verile
. i d l i r e v k
e r gö a n ıl ı
y Tarımsal D m m i t e r ü e l r e l k e t s e d n e
3,7 e d r e l k e t s e
D kat ar
r i b il m e n ö n i n i t e y il a m
ı d n a l
# a s
! ı t
r kısmı kar!lıandı. r
Kayna
nak: Maliye Bakanlı#ı Kes
in hesapları
27
Kaynak: Maliye Bakanlığı Kesin Hesapları
*Bütçe rakamı
Mazot desteği başlatıldı...
• Çiftçilerimize ilk kez mazot desteği verildi.
• 2003 yılından bugüne kadar çiftçilerimize toplam 4,5 Milyar TL mazot desteği ödemesi yapıldı.
39
Kimyevi gübre desteği doğrudan çiftçimize ödendi…
• Gübre desteği ilk kez doğrudan çiftçilerimize verildi.
• 2005 yılından bugüne kadar toplam 3,5 Milyar TL kimyevi gübre desteği ödemesi yapıldı.
• Böylece, son yıllarda Dünyada yaşanan petrol ve gübre fiyatlarındaki artışa karşı çiftçimiz desteklendi.
• Verdiğimiz destekler ile hububatta çiftçilerimizin mazot maliyetinin ortalama %17’si, gübre maliyetinin ise % 13’ü karşılandı.
